Mika
1 Icebo ca kwa Yehova icaishile kuli Mika+ uwa ku Moreshete, mu nshiku sha kwa Yotamu,+ Ahasi,+ na Hisekia,+ ishamfumu sha kwa Yuda,+ ico amwene mu cimonwa ica pali Samaria+ na Yerusalemu ni ci:+
2 “Umfweni, mwe bantu bonse; kutikeni, mwe sonde ne fyabamo,+ kabili lekeni Mulopwe Shikulu Yehova abe kambone+ uwa kumushinina, Yehova mwi tempele lyakwe ilya mushilo.+ 3 Pantu, moneni Yehova alefuma mu cifulo cakwe,+ akatentemuka no kunyantaula ififulo fya kupepelapo ifya pano isonde.+ 4 Ne mpili shikasunguluka mwi samba lyakwe,+ na mwi lungu mukapaatukana, kwati lipula ku mulilo,+ kwati menshi ayalepongololwa pa matelo.
5 “Ni pa mulandu wa kupondoka ukwa kwa Yakobo e co fyonse ifi fyabela ifi, na pa mulandu wa membu isha ba mu ng’anda ya kwa Israele.+ Nga ukupondoka kwa kwa Yakobo kwafuma kwi? Bushe te kuli Samaria?+ Nga ififulo fya kupepelapo ifya kwa Yuda fyafuma kwi?+ Bushe te kuli Yerusalemu? 6 Kabili nkalenga Samaria ukuba ifitantaala fya mu mpanga,+ apa kulimba imyangashi; kabili nkapongolwela mu mupokapoka wakwe amabwe yakwe, nkasha ne mifula yakwe pa mbilibili.+ 7 Ne fimpashanya fyakwe fyonse ifyabaswa fikatobaulwa tupimfya tupimfya,+ ne fya bupe ifyo apeelwa ifya muli bucilende nkafyoca mu mulilo,+ no tulubi twakwe tonse nkatonaula. Pantu ifyo apeelwe afikwatile muli bucilende, kabili bakafisenda no kuyafipeela kuli bacilende bambi.”+
8 Ni pali ici nkalilila umusowa no kuloosha;+ nkenda ukwabula ukufwala indyato ne fya kufwala.+ Kabili nkalila nga bamumbwe, no kuloosha nga bamwakatala abakota. 9 Pantu impumo yakwe tayakondapwe;+ pantu yaisa ukufika na kuli Yuda,+ icikuko cafika na ku mpongolo sha bantu bandi, na ku Yerusalemu.+
10 “Mwishimika mu Gati; no kulila mwilila.+
“Mu ng’anda ya kwa Afra ifumfunyeni mu lukungu.+ 11 Pita ubwamba no kuseebana,+ we mwanakashi uwaikala mu Shafiri. Umwanakashi uwaikala mu Sanaani tafumine iyo. Ukulila umusowa ukwa kwa Beti-esele kukamupokolola apa kwiminina. 12 Pantu umwanakashi uwaikala mu Marote alolela ubusuma,+ lelo ububi e bwafuma kuli Yehova, bwaisa ku mpongolo ya Yerusalemu.+ 13 Kulika iceleta kuli bakabalwe, we mwanakashi uwaikala mu Lakishi.+ Ni we wali ukutendeka kwa lubembu ku mwana mwanakashi Sione,+ pantu muli iwe mwasangwa ukupondoka kwa kwa Israele.+ 14 E ico ukapeela Moreshete-Gati ifya bupe fya kumufishapo.+ Amayanda ya kwa Aksibu+ yali nge ca bucenjeshi ku shamfumu sha kwa Israele. 15 Nkakuletela uwa kukupokolola ifipe,+ we mwanakashi uwaikala mu Maresha.+ Ubukata bwa kwa Israele bukesa ukufika fye na ku Adulamu.+ 16 Sebeni ipala, beyeni no mushishi pa mulandu wa bana benu abaume abo musekelamo.+ Kusheni amapala yenu yabe nga aya makubi, pantu nabasendwa bunkole.”+
2 “Cikabipa ku belenganya buncitatubi, na bacita ifyabipa, pa masanshi yabo!+ Kabili ilyo bwaca ulucelo bacita ifyo fine,+ pantu nabakwata amaka ya kucita ifi.+ 2 Kabili bakumbwa amabala no kuyapoka;+ bakumbwa na mayanda no kuyapoka; mu bucenjeshi baibila umuntu na ba mu ng’anda yakwe,+ bamupoka ne mpanga yakwe iya bupyani.+
3 “E ico Yehova atila, ‘Moneni, ndepanga ukuletela ulu lupwa+ ubucushi+ ubo imwe mushakapususheko imikoshi yenu,+ ica kuti tamwakende cilumba cilumba;+ pantu ikaba ni nshita ya bucushi.+ 4 Muli bulya bushiku umuntu akamusosela ipinda+ kabili akamwimbila ulwa bulanda, ulwa bulanda icine cine.+ Umo akatila: “Natupokwa+ ifipe fyesu! Impanga ya bantu bandi aipeela kuli bambi.+ Iye, ifyo aipokolola kuli ine! Ku ushaba na cishinka e ko ayakanya amabala yesu.” 5 E ico tamwakabe no wa kumufungulwila umwando wa kupendwilako,+ mu lukuta lwa kwa Yehova. 6 Mwishimika.+ Bena balashimika. Tabakashimike ifi fintu. Ukuseebana takwakafumepo.+
7 “‘Mwe ba mu ng’anda ya kwa Yakobo,+ bushe tabalesosa abati: “Bushe umupashi wa kwa Yehova naulengwa ubulanda, nelyo bushe iyi e micitile yakwe?”+ Bushe amashiwi yandi tayacita ubusuma+ ku muntu uwenda mu bulungami?+
8 “‘Kabili mailo abantu bandi baimine ngo mulwani wine wine.+ Imwe mufumya icibekobeko ca bukatebebe ica pa ntanshi ya ca kufwala, ku balepita nabaicetekela, nga balya abalebwela ukufuma ku nkondo. 9 Abanakashi ba bantu bandi mubatamfya mu ng’anda iyo umwanakashi asekelamo nga nshi. Mupoka no bucindami+ bwandi ku bana bakwe, ku nkulo ne nkulo.+ 10 Imeni kabiyeni,+ pantu pano te pa kutuushisha.+ Kuli ubonaushi pa mulandu wa kuti ena nakowela;+ kabili ubu bonaushi ubwabipisha.+ 11 Ngo muntu pa kwendela ku mwela na ku bufi, abeepa ati:+ “Ndeshimika pa mwangashi no bwalwa,” uyo wine e ukashimika na ku bantu.+
12 “‘Nkalonganya Yakobo, e kutila imwe bonse;+ nkalonganya abashalapo ba kwa Israele.+ Nkabekatanya nge mpaanga mwi cinka, nge mpaanga mu mulemfwe;+ kulya kukaba icongo pa mulandu wa bantu.’+
13 “Uulepula mwi linga akesa pa ntanshi yabo:+ ukupula kwena bakapula. Kabili bakapita pa mpongolo, kabili e po bakafumina.+ Ne mfumu yabo ikabatangilila, na Yehova akaba pa ntanshi yabo.”+
3 E lyo nasosele nati: “Shi umfweni, mwe ntungulushi sha kwa Yakobo na mwe bakalamba ba bashilika aba mu ng’anda ya kwa Israele.+ Bushe te mulimo wenu ukwishiba umulinganya?+ 2 Mwe bapata icisuma+ no kutemwa ifyabipa,+ mwe bafunda inkanda ya bantu no kufumyako umunofu ku mafupa yabo;+ 3 mwalya no munofu wa bantu bandi,+ no kufunda inkanda yabo, no kutobaula amafupa yabo tupimfya tupimfya, no kuyafungaula kwati fintu fili mu mpoto iikalamba kabili kwati munofu uuli mu kati ka mpoto.+ 4 Mu nshita ilya bakalilila kuli Yehova ku kubafwa, lelo takabasuke.+ Kabili akafisa icinso cakwe kuli bena muli ilya nshita,+ pantu bacitile ifyabipa.+
5 “Yehova atila kuli bakasesema abalelenga abantu bandi ukulubanta,+ abashinswila ku meno+ yabo no kubila abati, ‘Umutende!’+ lelo umuntu nga tabikile nangu kamo mu tunwa twabo, baimya inkondo ku kumulwisha,+ 6 ‘E mulandu wine kuli imwe kukabela ubushiku,+ pa kuti kwikaba icimonwa;+ kabili kuli imwe kukaba imfifi, pa kuti mwikabuka imbuko. Na kasuba kakawila bakasesema, na kuli bena kukafiita inshita ya kasuba.+ 7 Na bamona ifimonwa+ bakalengwa insoni,+ na babuka imbuko+ bakekatwa insoni. Bakafimba na pa mwefu wa pa muulu,+ bonse fye, pantu Lesa talebasuka iyo.’”+
8 Lelo ine ninjisulamo amaka no mupashi wa kwa Yehova, no mulinganya na bumpalume,+ pa kuti njebe Yakobo pa kupondoka kwakwe na Israele pa lubembu lwakwe.+
9 Shi umfweni ici, mwe ntungulushi sha mu ng’anda ya kwa Yakobo na mwe bakalamba ba bashilika aba mu ng’anda ya kwa Israele,+ mwe bapata umulinganya, mwe bapondamika conse icatambalala;+ 10 mwe bakuulila Sione ku kusumya umulopa na Yerusalemu ku bupondamishi.+ 11 Intungulushi sha uko shilapoka amafisakanwa pa kupingula,+ na bashimapepo balafwaya ukubalipila ilyo balefunda,+ na bakasesema balafwaya ukubalipila ilyo balebuka imbuko;+ lelo pali Yehova e po bashintilila ku kubafwa, abati: “Bushe Yehova tali mu kati kesu?+ Ubucushi tabwakese pali ifwe nakalya.”+ 12 E ico pa mulandu wa imwe, Sione akalimwa nge bala, na Yerusalemu akashala ifitantaala,+ no lupili lwa ng’anda lukaba kwati fifulo fya kupepelapo ifya mu mutengo.
4 Nomba mu nshiku+ sha ku mpela, e mo ulupili+ lwa ng’anda+ ya kwa Yehova lukapampamikwa ukucila pa muulu wa mpili, kabili lukasumbulwa ukucila utupili;+ kabili inko shonse shikakonkomokelako.+ 2 Ne nko ishingi shikayako no kutila: “Iseni,+ natunine tuleya ku lupili lwa kwa Yehova, tuleya ku ng’anda ya kwa Lesa wa kwa Yakobo;+ kabili akatusambilisha imibele yakwe,+ kabili tukenda mu nshila shakwe.”+ Pantu mu Sione e mukafuma amafunde, ne cebo ca kwa Yehova cikafuma mu Yerusalemu.+ 3 Kabili akapingula pa kati ka bantu na bantu abengi,+ no kulungika+ imilandu ya nko sha maka isha kutali.+ Kabili bakafula impanga shabo ukuti shibe baplao, na mafumo yabo ukuti yabe ifya kutungwilako imiti.+ Kabili uluko talwakemishe uluko lunankwe ulupanga, nangu ukusambilila inkondo na kabili.+ 4 Kabili bakekala umuntu onse mwi samba lya mwangashi wakwe, na mwi samba lya mukunyu wakwe,+ tapakabe no wa kubatiinya;+ pantu akanwa ka kwa Yehova wa mabumba nakasosa.+
5 Pantu abantu bonse bakendela cila muntu mwi shina lya kwa lesa wakwe;+ lelo ifwe twakulaendela mwi shina lya kwa Yehova Lesa+ wesu umuyayaya umuyayaya.+
6 “Muli bulya bushiku,” e fyasosa Yehova, “nkalonganya abalesunta;+ nkalonganya na bo nasalangenye,+ na bo nacushishe. 7 Kabili nkalenga abalesunta ukuba abashalapo,+ na batwelwe ukutali nkabalenga ukuba uluko lwa maka;+ kabili Yehova akaba imfumu pali bena mu Lupili lwa Sione, ukufuma nomba no kufika ku nkulo ne nkulo.+
8 “Kabili na iwe, we lupungu lwa mpaanga, we lupili lwa mwana mwanakashi Sione,+ ukufika na kuli iwe bukesa ubuteko bwa ntanshi,+ ubufumu bwa mwana umwanakashi Yerusalemu.+
9 “Nomba mulandu nshi upundila?+ Bushe muli iwe tamwaba imfumu, nalimo bushe impanda mano yobe nailoba, ica kuti ukushikitika kwa kupaapa nakukwikata ngo kwa mwanakashi uulepaapa?+ 10 Shikitika no kunyongotoka, we mwana mwanakashi Sione, ngo mwanakashi uulepaapa,+ pantu nomba ukafuma mu musumba, no kuyaikala mu mpanga.+ Kabili ukayafika fye na ku Babiloni.+ Kulya e ko ukapokololwa.+ E ko Yehova akakulubula ukukufumya mu lupi lwa balwani bobe.+
11 “Nomba inko ishingi shikalonganina iwe, ashiti , ‘Nabe uwakowela, na menso yesu yaloleshe pali Sione.’+ 12 Lelo shena tashaishiba amatontonkanyo ya kwa Yehova, kabili tashailuka ukupanda amano kwakwe;+ pantu akabalonganika kwati myanshi ya ngano iyaputulwa nomba line pa kuti baitwale apa kupumina.+
13 “Ima no kupuula ingano, we mwana umwanakashi Sione;+ pantu ulusengo lobe nkalwalula ukuba icela, na mabondo yobe ukuba umukuba, kabili ukashonaula abantu abengi;+ kabili ukapeela kuli Yehova ubunonshi bwabo ubwa mu bucenjeshi,+ ne fyuma fyabo kuli Shikulu wa cine uwe sonde lyonse.”+
5 “Pali nomba uleitetaula we mwine,+ we musumba uwaingililwa; pantu umulwani natushinga.+ Ku nkonto e ko bakomina pe saya kapingula wa kwa Israele.+
2 “Na iwe, we Betelehemu Efrata,+ we wacepesha ica kutila tawingalinga no kupendelwa pa misumba ya mu Yuda,+ muli iwe+ e mukafuma uukaba kateka muli Israele,+ uo intulo yakwe ya ku kale, ku nshita sha muyayaya.+
3 “E ico akabapoosa+ ukufikila ilyo uulepaapa akapaapa.+ Na bamunyina abashalako bakabwelela ku bana ba kwa Israele.
4 “Kabili akeminina no kucema ku maka ya kwa Yehova,+ mu kupuulama kwe shina lya kwa Yehova Lesa wakwe.+ Na bo bakekala,+ pantu nomba akaba umukalamba ukufika na ku mpela sha pano isonde.+ 5 Kabili ena akaba e mutende.+ Lelo umwina Asiria, ilyo akesa mu calo cesu kabili ilyo akanyanta mu mpungu shesu isha kwikalamo,+ e lyo na ifwe tukamwimisha bakacema aba kumulwisha cinelubali (7), tukamwimisha bacilolo mu bantunse cinekonsekonse (8). 6 Na bo bakacema icalo ca Asiria ku lupanga+ ne calo ca kwa Nimrode+ mu miinshi ya ciko. Kabili akatulubula ku mwina Asiria,+ ilyo akesa mu calo cesu kabili ilyo akanyanta mu mupaka wesu.
7 “Na bashalapo aba kwa Yakobo+ bakaba mu kati ka bantu abengi ngo mume ukufuma kuli Yehova,+ nge mfula iikalamba pa fimenwa,+ ifishisuubila umuntu nelyo ukulolela abana ba bantunse.+ 8 Na bashalapo ba kwa Yakobo bakaba mu kati ka nko, mu kati ka bantu abengi, nge nkalamo mu kati ka nama sha mu mutengo, ngo musepela wa nkalamo mu kati ka mikuni ya mpaanga, uwa kuti nga wapita, unyantaula no kusantaula tupimfya tupimfya;+ kabili tapali na wa kupususha. 9 Ukuboko kobe kukasumbulwa pa muulu wa balwani bobe,+ na balwani bobe bonse bakepaiwa.”+
10 “Nomba mu bushiku bulya,” e fyasosa Yehova, “nkalofya bakabalwe bobe mu kati kobe no konaula amaceleta yobe.+ 11 Kabili nkonaula imisumba ya mu calo cobe no kubongolola amalinga yobe.+ 12 Nkonaula ne fya buloshi ifyaba mu minwe yobe, kabili tawakabe na ba finjelengwe.+ 13 Nkonaula ne fimpashanya fyobe ifyabaswa ne fyaimikwa fyobe mu kati kobe, na iwe tawakakontamine kabili icapangwa ne minwe yobe.+ 14 Nkanukula ne fyaimikwa+ fyobe ifya fimuti mu kati kobe no konaula imisumba yobe. 15 Kabili mu bukali na mu cipyu e mo nkakandila inko ishishumfwa.”+
6 Shi umfweni mwe bantu ico Yehova alesosa.+ Imeni, lubululeni umulandu ne mpili, no tupili tuumfwe ishiwi lyenu.+ 2 Umfweni, mwe mpili, umulandu wa kwa Yehova, na mwe fishawasha, mwe mashintililo ya pano isonde;+ pantu Yehova ali no mulandu wa kulubulwisha abantu bakwe, kabili ni Israele e o alebikana nankwe ifikansa:+
3 “Iye mwe bantu bandi,+ nga cinshi ico namucita? Kabili cinshi mwantendelwa?+ Aleni nshinineni.+ 4 Pantu namufumishe mu calo ca Egupti,+ na mu ng’anda ya busha e mo namulubwile;+ natumine na Mose, Aarone, na Miriamu ku cinso cenu.+ 5 Mwe bantu bandi, shi ibukisheni+ ifyo Balaki imfumu ya kwa Moabu yapangile,+ ne fyo Balaamu mwana Beore amwaswike.+ Ukufuma ku Shitimu+ ukufika fye na ku Gilgali,+ pa kuti imilimo yalungama iya kwa Yehova ishibikwe.”+
6 Nga kanshi cinshi ndeya+ na co kuli Yehova? Nga kanshi cinshi ico ndekontama na co kuli Lesa wa mu muulu?+ Bushe ndeya ne mituulo ya koca,+ no twana twa ng’ombe utwa mwaka umo? 7 Bushe Yehova kuti atemwa nga namupeela amakana ya basukusuku, nangu amakana amakumi aya mafuta ayengi aya kuti yalapita ngo mumana?+ Bushe ndepeela ibeli lyandi ilyaume pa bupulumushi bwandi, umwana wa mu nda yandi pa lubembu lwa mweo wandi?+ 8 We muntu, alikweba icisuma.+ Kabili cinshi cimbi Yehova alefwaya kuli iwe? Bushe te kuba no mulinganya,+ no kutemwa icikuuku,+ no kwenda bufuuke bufuuke+ na Lesa obe?+
9 Ishiwi lya kwa Yehova lyabilikisha+ ku musumba, no muntu wa mano akatiina ishina lyenu.+ Umfwileni inkonto no waibikileko.+ 10 Bushe mu ng’anda ya mubifi mucili ifyuma fya bubifi,+ ne tepe ilya kupiminamo ilinono ilyakaanwa?11 Bushe kuti naba uwasanguluka mu mibele ilyo ndi na basekelo abashalungama no mufuko wa mabwe aya kupiminako aya bucenjeshi?+ 12 Pantu abakankaala bakwe balecita ubunkalwe, na bekashi bakwe balanda ifya bufi,+ no lulimi lwabo lwa bucenjeshi mu tunwa twabo.+
13 “Na ine, nkakulwalika pa kukupuma impumo;+ kabili ukashala icibolya, pa mulandu wa membu shobe.+ 14 Kabili ukalya, lelo tawakekute, tamwakabe nangu kamo mu nda yobe.+ Ukafumya ifintu lelo tawakafisende; na fyonse ifyo wasenda, nkafipeela ku lupanga.+ 15 Ukabyala imbuto, lelo tawakalobolole. Ukanyantaula imiolife, lelo tawakasubeko amafuta; ukanyantaula no mwangashi uwalowa, lelo tawakanweko umwangashi.+ 16 Kabili ifipope ifyalembwa ifya kwa Omri+ no mulimo onse uwa mu ng’anda ya kwa Ahabu filakonkwa,+ na imwe mukonka amano ayo bamupanda;+ ica kuti nkalenga mukabe ica kupapa na bekashi bakwe bakaba ica kupapa;+ no museebanya wa bantu na bantu ukaba pali imwe.”+
7 Cabipa kuli ine,+ pantu naba nge fisabo fya lusuba ifyasabwa, nge myangashi ya kutolelesha iyalonganikwa!+ Takuli icisansangu ca myangashi ica kulya, nangu likunyu lya kubangilila, ilyo umutima wandi wingafwaisha!+ 2 Aliloba uwa cishinka ukufuma pano isonde, kabili tamwaba uwatambalala mu bantunse.+ Bonse fye babelamina umuntu pa kuti basumye umulopa.+ Umuntu no muntu alesowa munyina ukuti amwikate mwi sumbu.+ 3 Iminwe yabo yaba pa bubi, kabili yalicenjela ku kubucita;+ cilolo alalomba fimo, no ulepingula apingwila ukupeelwa icilambu,+ no mukalamba asosa ico umweo wakwe ufwaisha, umweo wakwe wine;+ kabili ububi e bo bapikula. 4 Umusuma sana muli bena aba nga bacilasa, uwatambalala sana muli bena alibipa ukucila ulubao lwa myunga.+ Ubushiku bwa balinshi bobe, ubwa kupempulwa, bukesa.+ E lyo nomba kukaba ukufulungana kuli bena.+
5 Mwicetekela munenu. Mwicetekela cibusa wa pa mutima.+ Wilasokolwela uusendama pa cifuba cobe icintu nangu cimo.+ 6 Pantu umwana umwaume asuula wishi; no mwana umwanakashi aimina nyina;+ na nafyala aimina nyinafyala;+ na balwani ba muntu, ba mu ng’anda yakwe.+
7 Lelo ine nakulalolela Yehova.+ Nakulalindilila Lesa we pusukilo lyandi.+ Lesa wandi akang’umfwa.+
8 Wisekelela pali ine, we mwanakashi, we mulwani wandi.+ Nangu nawa, ukwima nkema;+ nangu njikale mu mfifi,+ Yehova akaba ulubuuto kuli ine.+ 9 Nkashipikisha ubukali bwa kwa Yehova ukufikila akandubulwishe pa mulandu wandi no kucita umulinganya kuli ine,+ pantu nimubembukila.+ Akandeta ku lubuuto; nkalolesha pa bulungami bwakwe.+ 10 Kabili umulwani wandi akamona, ne nsoni shikamwikata,+ uwalenjeba ati: “Ali kwi Yehova Lesa obe?”+ Amenso yandi yakamulolesha.+ Awe akaba apa kunyantaula, nga amatipa aya mu misebo.+
11 Ubushiku bwa kukuula ifibumba fyobe ifya mabwe, icipoope cikaba ukutali sana muli bulya bushiku.+ 12 Muli bulya bushiku bakesa na kuli iwe ukufuma ku Asiria ne misumba ya ku Egupti, no kufuma ku Egupti ukufika fye na ku Mumana;+ no kufuma kuli bemba ukufika kuli bemba, no kufuma ku lupili ukufika na ku lupili.+ 13 Ne calo cikaba icibolya pa mulandu wa bekashi ba ciko, pa mulandu wa fyafuma mu micitile yabo.+
14 Cema abantu bobe ku nkonto yobe,+ impaanga shobe, abaleikala beka mu mutengo—mu kati ka miti ya fitwalo.+ Leka balye mu Bashani na Gileadi+ nga mu nshiku sha kale.+
15 “Nkalanga ena ifipesha amano nga filya namulangile ilyo mwalefuma mu calo ca Egupti.+ 16 Inko shikamona no kwikatwa insoni pali bumpalume bwabo bonse.+ Bakabika iminwe yabo pa tunwa twabo;+ na matwi yabo yakakoma. 17 Bakamyanga ulukungu nge nsoka;+ bakesa baletutuma ukufuma mu fyubo fyabo nge fikulika ifya pano isonde.+ Kuli Yehova Lesa wesu e ko bakesa baletutuma, kabili bakakutiina.”+
18 Nani Lesa uwaba nga imwe,+ uwelela ifilubo no kwelela imembu+ isha bantu bakwe abashalapo?+ Takakalipe umuyayaya, pantu atemwa icikuuku.+ 19 Na kabili akatubelela uluse;+ akapasa ifilubo fyesu.+ Akapoosa na pa nshi ya bemba imembu shabo shonse.+ 20 Mukalanga ukuti muli ba cishinka kabili muli ba cikuuku kuli Yakobo, na kuli Abrahamu, pa kufikilisha ifyo mwalapile ku fikolwe fyesu ifya ku kale.+