Ukukanshika—“Kepaya wa mu Mutalalila”

“Ukufinininwa ukukalamba e cishibilo ca ntanshi naumfwile. Kwatendekele lwa pa cifuba; ukusalanganina ku fipeya, umukoshi, na ku nsekete; no kwisaikata amaboko na kabili. Cali kwati insofu e injilike pa cifuba. Nalepwilila fye pa kupeema. Natendeke ukupuuke libe. Mu mala mwatendeke ukunyonga kabili lyene ukulaumfwa umuseluselu uwine wine. . . . Pa numa, lintu banasi bandaalike muli beti wa mu cipatala, njibukisha ukusosa mu kusunguka ukuti, ‘nindwala ulupumo lwa ku mutima.’ Nali ne myaka 44.”

MU CITABO cakwe ica From Stress to Strength, e mo Dokota Robert S. Elliot alondolola ifyo apene afwe ku lupumo lwa ku mutima imyaka ukucila 20 iyapitapo. Mu kubangilila kwa lulya lucelo alisangilwe ku kukumana kumo kabili—ku ca kupapusha e wafundile pa lwa bulwele bwa lupumo lwa ku mutima. Mu kupumikisha, Dokota Elliot uwaishiba ifya ku mutima, mu cifulo ca kulaundapa abalwele, “e waishilelwala no kubikwa mu muputule basungila aba malwele ya ku mutima.” Cinshi atila e calengele ubu bwafya bwamuponene mu kukanaenekela? Dokota Elliot atila, “Fintu umubili wandi waleankula ku kukanshika lwa nkati e fyalendya.”a

Nga fintu fye ukupusuka kwempe ukwa kwa Dokota Elliot kwalangilila, ukukanshika kuti kwafumamo amasanso ya ku bumi. Cine cine, ukukanshika kwasuntinkanishiwa ku fintu ifilenga sana imfwa mu United States. Ififuma mu kukanshika fituulumana panono panono mu kupita kwa nshita kabili lyene ukwisatumbuka ukwabula ukwibukila. E co kanshi ni pa mulandu usuma ukukanshika kwainikilwa ukuti “kepaya wa mu mutalalila.”

Ku ca kupapusha, abo ubuntu bwabo bwaishibikilwa ku—kukanatekanya, ubukali, no kucimfyanya—te bacushiwa beka ku tuyofi tuletwako no kukanshika. Abamoneka aba mutalalila na bo bene pambi kuti baba mu busanso, ukucilisha nga ca kuti ukutalalila kwabo kwaba fye kwa kabepekesho, ukupala inciliko iishicilikwe bwino pa nongo iilebilaukisha. Dokota Elliot asumina ukuti ici e fyo cali mu kulwala kwakwe. E co nomba asokako bambi ukuti: “Kuti wapuntuka fye no kufwa ilyo line—ukwabula ukwishiba ukuti pa myaka iingi wali nausenda ukukanshika kwa kulenge mfwa.”

Lelo ulupumo lwa ku mutima ne mfwa ya kupumikisha tayali e mafya yeka fye ayasuntinkanishiwa ku kukanshika, nga fintu icipande cikonkelepo calalangilila.

[Futunoti]