Watchtower LAIBRARE YA PA INTANETI
Watchtower
LAIBRARE YA PA INTANETI
Cibemba
  • BAIBOLO
  • IMPAPULO
  • UKULONGANA
  • g98 April amabu. 22-24
  • Ukukanshika—“Sumu Wingila Panono Panono”

Vidio mulefwaya tamuli

Mukwai yafilwa ukutambika

  • Ukukanshika—“Sumu Wingila Panono Panono”
  • Loleni!—1998
  • Utumitwe utunono
  • Ifipalileko
  • Ukukanshika na Maka ya Mubili Wenu aya Kuicingilila ku Malwele
  • Ukukanshika Kweka te Kulenga Amalwele Kabili Ukukanakanshika Kweka te Kundapa
  • Ukukanshika Ukusuma, no Kwabipa
    Loleni!—1998
  • Bushe Mwalikwata Amasakamika?
    Loleni!—2020
  • Ificitika mu Mubili nga Twasakamikwa Nelyo Tuli na Mafya
    Loleni!—2020
  • Ifilenga Ukusakamikwa no Bubi Bwabamo
    Loleni!—2005
Moneni na Fimbi
Loleni!—1998
g98 April amabu. 22-24

Ukukanshika—“Sumu Wingila Panono Panono”

Dokota David Felten atila, “Tulomfwa uko lyonse abantu basosa abati, ‘Wicishamo ukusakamikwa ica kuti ulwale no kulwala.’ Napamo tabeluka no kwiluka ukuti ifyo balanda fyashimpwa pa mipangilwe ya cine cine iya mubili.”

JILL umwanakashi umushimbe uwakwata umwana mwaume umupungwe, indalama shinono ku banki, kabili uushumfwana bwino na bafyashi bakwe, kale kale aalikwete umulandu usuma uwa kubeela uwakanshika. Lyene, ukwabula ukwenekela, afulwimwe ifipumba pa kuboko ifyalebaba, no kukalipa ngo mulilo. Abomfeshe imiti iipayo tushishi tuleta amalwele, iya kusuba umwalundanina ifilundwa pa kulesha ukufimba, ne ya kucilula impito sha mulopa, lelo tapali nangu umo uwabombele. Mu cifulo ca ico, ifipumba fyafulwime Jill umubili onse, na ku menso. Ukukanshika kwaletuma ubukali na mu nkanda ya cine cine.

Jill atuminwe ku cipatala cimona pa nkanda icibebeta ifyo imintontonkanya ya balwele ili. Dokota Thomas Gragg, umo pa bapangileko ici cipatala, atila, “Tufwaya ukwishiba ifilebacitikila mu bumi bwabo.” Ilingi line asanga ukuti ukulunda pa kukabila kwa kupeelwa imiti, abo amalwele ya kufuluma yaafya ukupola bakabila ukulangwa ifyo bengabombela pa kukanshika. Dokota Gragg asumina ukuti, “Kuti caba kwangusha umulandu ukusoso kuti inshila umo ayumfwilamo nelyo acitilamo ifintu e ilenga ubulwele bwa kufuluma. Lelo kuti twasose fyo ifili inkuntu sha umo kuti fyalengako apakalamba amalwele ya kufuluma, kabili tatufwile ukutwalilila ukulalembela umuntu umuti ukwabula kabili ukumulanga ifyo engabombela pa kukanshika kwakwe mu bumi.”

Jill ayumfwa ukuti ukusambilila ifya kulama ukukanshika kwapuswishe inkanda yakwe. Atila, “Ncili ninkwata ifibala, lelo inkanda yandi yaliwaminako ukucila fintu yali.” Bushe ici caumfwike ceni? Nakalya. Badokota abengi basumina ukuti ukukanshika ilingi line kulalengako amalwele yalekanalekana aya kufuluma, ukusanshako no kufimbafimba, ifibala no kulaubuka pa nkanda, imfine, ne filonda. Lelo ukukanshika kuti kwayambukila ifingi ukucila fye pa nkanda.

Ukukanshika na Maka ya Mubili Wenu aya Kuicingilila ku Malwele

Ukufwailisha kwa nomba line kulangilila ukuti ukukanshika kuti kwacefyako amaka ya mubili wenu aya kuicingilila ku malwele, nakalimo ukumulenga ukusansalikwa ku malwele yambukila ayengi. Dokota Ronald Glaser, uwaishiba pa fya tushishi tulenga amalwele, atile, “Ukukanshika takulenga umo ukulwala. Lelo kulengilishako ubusanso bwa kuti mulwale pa mulandu wa fyo kucita ku maka ya mubili wenu aya kuicingilila.” Kwalibako ubushininkisho bwine bwine ubwa kuti ukukanshika kwalisuntinkanishiwa ku kulwala icifine, ukukaba kwa mubili, ne capala ku finsonono. Nangu ca kuti lyonse twalisansalikwa ku tushishi tulenga amalwele utwa musango yo, amaka ya mubili wesu aya kuicingilila e yacimfya twene. Lelo incenshi shimo shisoso kuti pa nshita umuntu ali uwapelenganishiwa mu nkuntu, aya maka ya kuicingilila kuti yafilwa ukubomba.

Ifyabimbwamo mu fyo umubili ubomba tafyatesekeshiwa mu kufikapo, lelo bamo batungo kuti amahormone ayalengo kuti umubili wenu uipekanye ku kucitapo cimo ilyo mwakanshika kuti yacilikila imibombele ya mubili wenu iya kuicingilila ilyo yalepita mu mulopa. Ilingi line, ici tacilingile ukusakamika, apantu aya mahormone yali fye pa mulimo wa nshita iinono. Nangu cibe fyo, bamo basoso kuti nga umuntu alekumanya ukukanshika kwa mutatakuya kabili ukwacilamo, amaka ya mubili wakwe aya kuicingilila ku malwele kuti yacepelako ica kuti asansalikwa ku bulwele.

Ici pambi kuti caafwa ukulondolola umulandu badokota ba ku Canada batunganishisha ukuti amaperesenti 50 ukufika kuli 70 aya bantu abaya mu kumona badokota yaba pa mulandu wa malwele ayakumine ku kukanshika, ayapala ukukalipwa imitwe, ukufufiwa utulo, ukufunshika, na malwele ya mu mala. Mu United States, icipimo catunganishiwa ukuba pa kati ka maperesenti 75 na 90. Dokota Jean King ayumfwo kuti talekukumya lintu asoso kuti: “Ukukanshika kwabipa kwapala sumu wingila panono panono.”

Ukukanshika Kweka te Kulenga Amalwele Kabili Ukukanakanshika Kweka te Kundapa

Te mulandu ne fyalandwa pa muulu, basayantisti tabashininkisha ukuti ukukanshika kweka kuti kwayalula amaka ya kuicingilila aya mubili ica kuti no butuntulu bwa bumi bwayambukilwa. E ico, tacingapampamikwa ukuti onse uwalolenkana no kukanshika, nelyo fye ukwabipisha, ninshi kuti alwalapo ubulwele. Lubali lumbi, tacingasoswa ukuti ukukanakanshika kukaleta ubutuntulu bwa bumi ubusuma, kabili tacingabamo amano ukukaana umuti pa mulandu wa kutontonkanya kwalubana ukwa kuti umo nga aleenekela ifisuma no kuibikilishako ukulatontonkanya pa fisuma ubulwele kuti bwapwa. Dokota Daniel Goleman asoka ukuti: “Ukutontonkanya ukuti ubulwele ubuli bonse kuti bwapola ukupitila mu kwenekela ifisuma no kutontonkanya pa fisuma kwasalanganya fye icimfulumfulu no kukanatesekesha apo umuntontonkanya wingafika mu kuposha ubulwele, kabili, nakalimo icabipisha sana, kulenga abantu limo limo ukulayumfwa aba mulandu pa kulwala balwala, kwati nalimo icalenga ukuti balwale myendele yalubana nelyo ukukanaba abalinga lwa ku mupashi.”

Kanshi, icishili ca kulaba ca kuti, ifilenga amalwele fingi. Nalyo line, ukwampana kwaba pa kati ka kukanshika no kulwala kuleebekesha amano yaba mu kusambilila ifya kuleuka uyu “sumu wingila panono panono” lyonse ilyo mwingaba na maka ya kucite fyo.

Ilyo tushilalanguluka ifyo ici cingacitwa, natumwensekeshe icaba ukukanshika ne fyo ukukanshika kumo kwingamunonsha.

[Akabokoshi pe bula 23]

Amalwele Yamo Ayaampana no Kukanshika

● ukwambukilwa bwangu ku fintu ifyo umubili ukaana

● arthritis

● asthma

● ukukalipwe numa, umukoshi, ne fipeya

● impepo

● ukupopomenwa

● ukupolomya

● icifine

● amalwele ya mu mala

● ukukalipwa umutwe

● amalwele ya ku mutima

● ukufufiwa utulo

● mushongo

● ifilonda fya mu mala

● bucibola

● Ifya kufuluma

[Icikope pe bula 24]

Amaperesenti ayengi aya baya mu kumona badokota yaba pa mulandu wa kukanshika

    Impapulo sha mu Cibemba (1982-2025)
    Isaleni
    Isuleni
    • Cibemba
    • Peleniko Bambi
    • Ifyo Mwingasala
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ifya Kubomfya
    • Amafunde Yesu
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Isuleni
    Peleniko Bambi