June

Na pali ino ine nshita tulanonkelamo mwi lambo lya cilubula ilya kwa Kristu. Ku ca kumwenako, Yehova alatwelela imembu pa mulandu wa cilubula. Ici tacipilibula ukuti Yehova afwile fye ukutwelela. Lelo aitemenwa fye ukutwelela. (Amalu. 103:​3, 10-13) Bamo kuti balamona kwati tabalinga no kuti Yehova ababelele uluse. Kwena bonse fye tatwalinga ukutubelela uluse. Umutumwa Paulo alishibe ukuti ‘talingile no kulaitwa ukuti umutumwa.’ Lelo alandile no kuti: “Icikuuku icaibela ica kwa Lesa e calenga ukuti mbe fino ndi.” (1 Kor. 15:​9, 10) Nga twalapila pa membu shesu, Yehova alatwelela. Cinshi cilenga aletwelela? Te pa mulandu wa kuti twalilinga ukutubelela uluse, lelo icilenga ni co alitutemwa. Nga ca kuti mulomfwa ububi pa mulandu wa kutila mumona ukuti tamwalinga ukubelelwa uluse, muleibukisha ukuti Yehova tapeele icilubula pa mulandu wa bantu abapwililika. Apeele icilubula pa mulandu wa bantu abashapwililika, abomfwa ububi nga balufyanya kabili abesha na maka yabo yonse pa kuti baaluke.—Luka 5:32; 1 Tim. 1:15. w25.01 amabu. 26-27 amapara. 3-4

Te kuti tucilikile ifyo abantu bengatweba nelyo ifyo bengatucita, lelo fwe bene kuti twasalapo ifya kucita nga batukalifya. Kabili ilingi line icisuma ico twingasalapo ukucita, kubabelela uluse. Cinshi twalandila ifi? Ni co twalitemwa Yehova kabili afwaya ukuti tule-elela abantu banensu. Nga ca kuti twatwalilila ukuba abakalipa kabili tatulefwaya ukubelela abantu uluse, kuti twacita ifyabipa kabili kuti twailetela amafya. (Amapi. 14:​17, 29, 30) Nga twaleka ukwenda ne cikonko ku mukoshi, tatucita abantu ifyabipa pa mulandu wa kuti twalikalipa. Na kabili ifintu filatuwamina pantu tatwikalila fye ukulatontonkanya pa fyo batulufyenye. Finshi mwingacita pa kuti muleke ukumfwa ububi pa fyo bamukalifya? Cimo ico mwingacita kuleka papita inshita pa kuti muleke ukumfwa ububi. Palapita inshita pa kuti umuntu uwa kuti alicenekwe sana apole pa numa ya kumundapa. Ifi fine e fyo caba na kuli ifwe, kuti papita inshita pa kuti twelele umuntu ukufuma panshi ya mutima. (Luk. Mil. 3:3; 1 Pet. 1:22) Mulepepa, mulelomba Yehova ukuti alemwafwa pa kuti mule-elela abamulufyenye. w25.02 amabu. 16-17 amapara. 8-11

Fimo ifyo twabalilepo ukwishiba pali Kristu, kulapila, icitetekelo, ulubatisho no kubuushiwa kwa bafwa. (Heb. 6:​1, 2) Ifi e fimo pa fyo Abena Kristu bonse basuminamo. E co Petro alandile pali ifi fintu ilyo alelanda na bantu pa Pentekoste. (Imil. 2:​32-35, 38) Pa kuti tube abasambi ba kwa Kristu tufwile ukusumina aya amasambililo. Ku ca kumwenako, Paulo atile nga ca kuti umuntu tasumine mu kubuushiwa kwa bafwa, te kuti abe Umwina Kristu wa cine. (1 Kor. 15:​12-14) Nomba pa kuti tube abakalamba mu fya kwa Lesa, tatulingile ukupelela fye pa kwishiba aya amasambililo. Amasambililo ya kutendekelako yalipusana ne fya kulya fya ku mupashi ifyakosa pantu pa fya kulya fya ku mupashi ifyakosa, tapaba fye amafunde ya kwa Yehova yeka, lelo paliba na mashinte ya mafunde yakwe ayalenga tuleishiba ifyo amona ifintu. Pa kuti tulenonkelamo mu fya kulya ifyakosa, tulingile ukulabelenga Icebo ca kwa Lesa, tufwile ukulatontonkanya pa fyo tulebelenga kabili tulingile ukucita ifyo fine tulebelenga. Nga tulecita ifi, ninshi tuleisambilisha ifya kucita pa kuti tulecita ifintu ifingalenga Yehova asekelela. w24.04 ibu. 5 amapara. 12-13

Lesa alibukisheko Yona ukuti abena Ninebe tabaishibe “ukulekanya ukuboko kwabo ukwa ku kulyo no kwa ku kuso.” (Yona 1:​1, 2; 3:10; 4:​9-11) Ilyo papitile imyaka, Yesu alilandile pali ili lyashi ilyo alesambilisha abantu pa fyo Yehova aba no mulinganya no luse. Bushe amashiwi ya kuti abena Ninebe ‘bakabuushiwa’ mu “bupingushi” yalola mwi? Yesu atile abantu bamo “bakabuukila ku bupingushi.” (Yoh. 5:29) Alelanda pa Myaka 1,000 ilyo akalateka lintu “abalungama na bashalungama” bakabuushiwa. (Imil. 24:15) Abashalungama “bakabuukila ku bupingushi.” Ici cilolele mu kuti abantu nga babuushiwa, Yehova na Yesu bakalamona nga ca kuti aba bantu bakalakonka ifyo bakalasambilila. Nga ca kuti umwina Ninebe uukabuushiwa akaana ukulapepa Lesa ukulingana ne fyo afwaya, Yehova takamusuminishe ukutwalilila ukuba no mweo. (Esa. 65:20) Lelo bonse abakasalapo ukulapepa Yehova ne cishinka, ubupingushi bwabo bukaba ubusuma. Bakakwata ishuko lya kwikala umuyayaya!—Dan. 12:2. w24.05 ibu. 5 amapara. 13-14

Yesu aletasha abantu ba musango yu kabili alebalambula pa fyo bamutetekele. (Luka 19:​1-10) Ifi Yesu alecita fyalelanga sana ifyo Wishi aba no luse. (Yoh. 14:9) Mu fyo alelanda na mu fyo alecita alelanga ukuti Wishi uwaba ne cikuuku kabili uwaba no luse alitemwa abantu, kabili alafwaya ukwafwa umuntu onse pa kuti engacimfya ulubembu. Yesu aleafwa abantu abalecita imembu pa kuti baaluke kabili babe abasambi bakwe. (Luka 5:​27, 28) Yesu alishibe ifyali no kumucitikila. Pa miku iingi, Yesu alyebele abasambi bakwe ukuti abantu bali no kumufutuka no kumwipaila pa cimuti. (Mat. 17:22; 20:​18, 19) Alishibe ukuti ilambo ali no kutuula lyali no kusenda ulubembu lwa ba mu calo. Na kabili Yesu alandile ukuti nga atuula ubumi bwakwe ilambo, ali no ‘kupalamika abantu ba misango yonse’ kuli ena. (Yoh. 12:32) Abantunse ababembu kuti balacita ifyo Yehova atemwa nga basumina ukuti Yesu ni Shikulu wabo kabili nga balamupashanya. Nga bacita ifi, kuti ‘balubuka ku lubembu.’ (Rom. 6:​14, 18, 22; Yoh. 8:32) E ico Yesu alishipile kabili ali-itemwe ukufwa imfwa iyabipisha.—Yoh. 10:​17, 18. w24.08 ibu. 5 amapara. 11-12

Tontonkanyeni pa fyo mwaumfwile ilyo mwasambilile icine icaba mu Cebo ca kwa Lesa pa muku wa kubalilapo. Mwaishileishiba ukuti Shinwe wa mu muulu alimutemwa, alafwaya ukuti mube mu lupwa lwa bantu abamupepa, alilaya ukuti akafumyapo amafya yonse na fyonse ifilenga abantu balekalipwa, alimupeela ne subilo lya kwisamona balupwa lwenu abafwa mu calo cipya e lyo na fimbi ifyo atulaya. (Marko 10:​29, 30; Yoh. 5:​28, 29; Rom. 8:​38, 39; Ukus. 21:​3, 4) Ifi fyonse fyalilengele mwaba ne nsansa. (Luka 24:32) Mwalitemenwe ifyo mwalesambilila kabili mwalefwaisha ukulaebako abantu ifyo mwalesambilila. (Linganyeniko Yeremia 20:9) Nga ca kuti icine caba mu Baibo calimba imishila mu mitima yesu, te kuti twikale tondolo. (Luka 6:45) Tumfwa nga filya abasambi ba kwa Yesu baumfwile ilyo batile: “Te kuti tuleke ukulanda pa fyo twamona ne fyo twaumfwa.” (Imil. 4:20) Twalitemwa sana icine ica kuti tufwaya ukwebako abantu abengi. w24.05 ibu. 15 para. 5; ibu. 16 para. 7

Fwe bantu ba kwa Yehova, tulabila imbila nsuma ku bantu pantu twalitemwa Shifwe wa ku muulu kabili tufwaya no kulenga abantu na bambi bamwishiba. Lelo bambi bena cilabakosela ukubila imbila nsuma. Cinshi cilenga cilebakosela? Bamo ba nsoni kabili bamona ukuti tabaishiba sana ukusambilisha. Bambi cilabakosela ukuya pa mayanda ya bantu apo bashibetile. Bamo balatiina ukuti abantu kuti babafulilwa. Bambi nabo nalimo babasambilisha ukuti tabalingile ukukalifya abantu. Aba bamunyinefwe cilabakosela ukuya mu kubila imbila nsuma ku bantu abo bashaishiba. Bushe na imwe inshita shimo ifi twalandapo filalenga cilemukosela ukuba ne nsansa ilyo mulebila imbila nsuma? Nga ca kuti cilamukosela, tamufwile ukufuupuka. Ifi mumona ukuti tamwaishiba sana ukusambilisha filanga fye ukuti mwali-icefya pantu tamufwaya abantu balabika sana amano kuli imwe, kabili filanga ukuti tamufwaya ukulaumana na bantu. Kabili takwaba umuntu nangu umo uufwaya ukukalifya abantu maka maka nga alefwaya ukubacitila ifisuma. Shinwe wa mu muulu alishiba bwino ifyo mumfwa kabili alafwaya ukumwafwa.—Esa. 41:13. w24.04 ibu. 14 amapara. 1-2

Ilyo mulebelenga Baibo, mu cifulo ca kulafwaya ukucita ifintu fyonse ifyo mulebelenga mu Baibo pa muku umo, kuti cawama mwasalapo ukucita cimo nangu fibili. Kuti mwaeshako ukucita ifi: Lembeni fyonse ifyo mulemona ukuti e fyo mufwile ukwalukamo. Lyena salenipo cimo nangu fibili ifyo mwingabombelapo, e lyo ifi fimbi ifyashala mukafibombelepo ku ntanshi. Nomba finshi mwingatampilapo ukubombelapo? Nalimo kuti mwasalapo ukutendekela pa fyo mulemona ukutila kuti fyamwangukila ukufibombelapo bwangu. Nelyo nalimo kuti mwasalapo ukutendekela pa fyo mulemona ukuti e fyo mulingile ukwalukamo sana. Nga mwasalapo ico mulefwaya ukwalukamo, kuti mwafwailapo ifyebo mu mpapulo shesu. Mulelomba Yehova pa kuti alemwafwa ‘mulefwaya ukucita ifyo afwaya kabili alemupeela na maka ya kuficita.’ (Fil. 2:13) Lyena mulecita ifyo musambilile. Nga mwa-aluka muli cimo ico mwasalilepo, mukalafwaisha ukwaluka na muli fimbi. Na kuba, nga mwamona ukuti namukumanisha ukwaluka muli fimo nelyo ukukwata imibele iyo Umwina Kristu alingile ukukwata, mukalafwaisha ukutwalilila ukwaluka. Kabili nalimo cikamwangukila ukwaluka na muli fimbi. w24.09 ibu. 6 amapara. 13-14

Nalimo mulomfwa ububi sana pantu ifyo mwacitile fyalikalifya abantu. Finshi mwingacita? Kuti mwacitapo fimo ifingalenga mwaumfwako bwino kabili mufwile no kulomba ubwelelo. Mulelomba Yehova ukuti aleafwa abo mwakalifye. Kuti amwafwa kabili kuti ayafwa na bo mwakalifye pa kuti bonse mwingakwata umutende. Mulesambililako ku fyo mwalufyenye kabili muleipeelesha pa kuti Yehova engamubomfya mu nshila iyo engafwaya ukumubomfeshamo. Natulande pali kasesema Yona. Mu cifulo ca kuti aye ku kabanga ku Ninebe nga fintu Lesa amwebele, ena aile ku masamba ku Tarshishi. Yehova alisalapwile Yona kabili alisambilileko ku cilubo cakwe. (Yona 1:​1-4, 15-17; 2:​7-10) Yehova tapokele Yona umulimo wa bukasesema. Na kabili Lesa alyebele Yona ukuya ku Ninebe kabili uyu muku wena Yona taikete na ku cani. Nangu ca kuti Yona alyumfwile ububi sana pa fyo alufyenye, alisumine ukucita ifyo Yehova amwebele.—Yona 3:​1-3. w24.10 amabu. 8-9 amapara. 10-11

Yehova tasuulako fye ku membu shesu, lelo alashifuuta no kushifuuta. Natulangilile, nga ca kuti umuntu alilemba icipendo ca ndalama isho akongweseshe umunankwe, pa kulangilila ukuti nasuulako kuli isho nkongole, alashila pa cipendo. Nomba nangu ca kuti nashilapo, icipendo ca ndalama cena cilashala cilemoneka. Lelo ukufuuta icintu kwena kwalipusana. Pa kuti tumfwikishe umulolele ici cilangililo, tufwile ukwibukisha ukuti mu nshita balelemba Baibo, inki balebomfya yalyangwike ukuifuuta na menshi. Umuntu kuti abuula fye icisalu icabomba afuuta ne filembelwe. E ico umuntu nga afuuta inkongole, icipendo ca ndalama tacaleshala cilemoneka. Abantu tabaleishiba no kwishiba ukuti palilembelwe fimo. Caleba fye kwati umuntu takwetepo ne nkongole. Tulatasha sana Yehova pa kwishiba ukuti nga asuulako ku membu shesu, alashifuuta no kushifuuta!—Amalu. 51:9. w25.02 ibu. 10 para. 11

Nga ca kuti bamo baletucusha nelyo baletufyenga, tulacetekela ukuti Yehova naishiba fyonse. Nga twaishiba ifi tulashipikisha pantu tuleshiba ukuti pa nshita yakwe Yehova ali no kulungika ifintu. Nga twacetekela Yehova no kumulolela ukuti akalungike ifintu, tatwakatwalilile ukuba abakalipa nelyo ukupata abantu. Nga twatwalilila ukukalipa, kuti twacita ifyabipa, twaleka ukuba ne nsansa kabili kuti twaleka ukuba ifibusa fya kwa Yehova. Kwena te kuti tukumanishe ukulacita ifintu nga filya fine fye Yesu alecita. Inshita shimo kuti twacita ifintu nelyo ukulanda fimo ifingalenga twaumfwa ububi pa numa. (Yako. 3:2) Kabili limo ifingacitika nga batufyenga kuti fyalenga twalacula ubumi bwesu bonse. Ifi nga e fyamucitikila, muleibukisha ukuti Yehova alishiba ifyo mumfwa. Yesu na o alishiba ifyo mumfwa pantu na o balimufyengelepo. (Heb. 4:​15, 16) Tulaba ne nsansa pantu Yehova alitweba mu Cebo cakwe ifyo twingacita nga ca kuti batufyenga. w24.11 ibu. 6 amapara. 12-13

Pa kuti abantu bengakwata “umweo wa muyayaya,” balingile ukutetekelaYesu. (Yoh.3:​16-18, 36; 17:3) AbaYuda abengi tabacetekele ifyo Yesu alebasambilisha pali uyu “mulimo wa kwa Lesa.” Baipwishe Yesu abati: “Cipesha amano nshi mwalacita, pa kuti tumone kabili tumutetekele?” (Yoh. 6:30) Bamwebele abati ifikolwe fyabo ifyaliko mu nshiku sha kwa Mose fyalipokelele mana iyali kwati mukate. (Neh. 9:15; Amalu. 78:​24, 25) Cailanga fye apabuuta tuutu ukuti ico balefwaisha fye, kulya. Tabalefwaya no kwipusha Yesu pa kuti abalondolwele umo aloseshe ilyo alandile amashiwi ya kuti “umukate wine wine uwafuma ku muulu,” uwali kwati ni mana iyafuma ku muulu uwali no kulenga bakwata umweo. (Yoh. 6:32) Babikile sana amano ku kufwaya ukulya ica kuti tababikile amano ku cine ico Yesu alefwaya ukubasambilisha. w24.12 amabu. 5-6 amapara. 10-11

Ilyo umwana wenu alesambilila sayansi ku sukulu, kuti asambilila pa fyo ifintu fimbi ifyo Lesa abumba fimoneka. Ku ca kumwenako, ifimuti fimo filakwata icitimbatimba, ku citimbatimba kulamena imisambo, kuli iyi misambo nako kulamena utumisambo utunono. Ifi twalandapo e fyo beta ukuti fractals. Kwena te fimuti fyeka fikula muli uyu musango. Nomba nani abumbile ifi fintu ifimoneka bwino? Nga ca kuti umwana wenu aletontonkanya sana pa mepusho ya musango uyu, kuti acetekela ukuti Lesa e wabumbile ifintu fyonse. Inshita shimo kuti mwaipusha umwana wenu amepusho pamo nga, “Nga ca kuti Lesa e watubumbile, ulemona ukuti taishiba ifyo tulingile ukulacita pa kuti tuleba ne nsansa?” Lyena kuti mwamweba ukuti muli Baibo e mo Lesa atweba ifyo tulingile ukulacita pa kuti tuleba ne nsansa. w24.12 ibu. 16 para. 8

Lesa alengele umutumwa Paulo alembe kalata umo aebele icilonganino ukuti ulya umubembu uushalapiile bamufumye mu cilonganino. (1 Kor. 5:13) Bushe aba mu cilonganino bali no kulamumona shani? Paulo abebele ukuti “muleke ukwampana” nankwe. Ni mwi Paulo aloseshe? Paulo alondolwele ukuti, muli ifi abebele ukucita mwali ‘no kukanalya nankwe.’ (1 Kor. 5:11) Ukuliila pamo ifya kulya no muntu kulenga twakwata inshita iikalamba iya kuba nankwe no kulanda nankwe. Ukwabula no kutwishika Paulo aloseshe mu kuti icilonganino tacalingile ukulaba sana pamo nankwe no kulanshanya nankwe. Ifi fyali no kulenga aba mu cilonganino betendeka ukucita ifyabipa. (1 Kor. 5:​5-7) Na kabili aba mu cilonganino nga baleka ukulaba sana pamo nankwe no kulalanshanya nankwe, cali no kulenga ailuka ukuti alikalifye sana Yehova, kabili cali no kulenga aumfwa ububi ica kuti alapila no kulapila. w24.08 ibu. 15 amapara. 4-5

Abena Israele balekwata ubushiku bwa cifuta mulandu cila mwaka. Pali ubu bushiku shimapepo mukalamba aletuulilako abantu amalambo ya nama. Kwena amalambo ya nama tayalelenga Yehova abelela umuntu uluse umupwilapo, pantu abantu balicindama ukucila inama. Nomba nga ca kuti umwina Israele uwalapila atuula ilambo ukulingana ne fyo Yehova alefwaya, Yehova aleitemenwa ukumubelela uluse pa membu shakwe. (Heb. 10:​1-4) Yalya amalambo yalelenga abena Israele baishiba ukuti bali babembu. Nalyo line, finshi Yehova acitile pa kuti ale-elela abantu umupwilapo? Alilengele Umwana wakwe uo atemwa ‘aituula umwine ilambo umuku wa limo pa kuti asende imembu sha bantu abengi.’ (Heb. 9:28) Yesu ‘apeele umweo wakwe icilubula pa kuti alubule abengi.’—Mat. 20:28. w25.02 ibu. 4 amapara. 9-10

“Umutima wena ulefwaisha, lelo umubili naunaka.” (Mat. 26:41b) Aya amashiwi Yesu alandile yalelangilila ukuti alishiba ukuti tatwapwililika kabili kuti twalufyanya. Lelo aletusoka no kuti tatufwile ukucilamo ukuicetekela. Mu nshita ya bushiku pali bulya bwine bushiku, abasambi ba kwa Yesu balimulaile ukuti tabali no kumubutuka. (Mat. 26:35) Ifyo bamulaile fyali fye bwino. Lelo tabaishibe ukuti nga bakwata ubwafya, bali no kunenuka bwangu bwangu kabili bali no kufilwa ukucita icalungama. E co Yesu abasokele ukubomfya amashiwi yali mwi lembo lya bushiku bwa lelo. Ica bulanda ca kuti, abasambi balifililwe ukutwalilila ukuba abalola. Ilyo Yesu bamwikete, bushe balitwalilile ukuba nankwe nelyo balyumfwile umwenso ica kuti bafulumuka no kufulumuka? Pa mulandu wa kuti tabatwalilile ukuba abalola, balicitile filya fine balandile ukuti tabali no kucita, balifulumwike.—Mat. 26:56. w24.07 ibu. 14 amapara. 1-2

Ilyo Adamu na Efa babembwike, baishileba abalwani ba kwa Shibo, Yehova. Ilyo Adamu na Efa bashilabembuka, bali mu lupwa lwa kwa Lesa. (Luka 3:38) Lelo ilyo babembukiile Yehova, alibatamfishe muli ulu ulupwa ninshi tabalatampa no kukwata abana. (Ukute. 3:​23, 24; 4:1) Nomba apo twatuntuka muli Adamu, tulingile ukubwelela kuli Yehova. (Rom. 5:​10, 11) Nelyo kuti twatila tufwile ukuba ifibusa fyakwe. Icitabo cimo citila ishiwi lya ciGriki ilyo babomfya pali ili ilembo ilya kuti “ukubwelela,” lyalola mu kuti “ukuba cibusa wa muntu uwali umulwani.” Icitupapusha ca kuti Yehova e waitendekeleko ukucitapo cimo pa kuti tube ifibusa fyakwe. Finshi acitile? Icifuta mulandu ni nshila iyo Yehova abikako pa kuti fwe bantunse ababembu twingaba ifibusa fyakwe. Icifuta mulandu cifwile ukulingana no mulandu balefuta. Nga balipila icifuta mulandu, ninshi ico balefutilapo umulandu kuti cabwelelapo. w25.02 amabu. 3-4 amapara. 7-8

Umutumwa Paulo alandile ukuti ‘ifyo abengi bakalipiile uwabembwike fyalilingile.’ (2 Kor. 2:​5-8) Mu nshila imbi kuti twatila filya ulya mwaume uwalecita ubulalelale no mukashi wa kwa wishi bamufumishe mu cilonganino fyalengele alapila. (1 Kor. 5:1) Kanshi icilonganino tacalingile ukutwalilila ukumusalapula. (Heb. 12:11) E ico Paulo aebele icilonganino ati: “Mulingile fye ukumubelela uluse no kumusansamusha” kabili “mumulange ukuti mwalimutemwa.” Moneni ukuti Paulo talefwaya icilonganino ukupelela fye pa kusuminisha ulya mwaume uwalapiile ukubwelela pa bantu ba kwa Yehova. Paulo alefwaya aba mu cilonganino balelanga mu fyo balelanda na mu fyo balecita ukuti balibelele ulya mwaume uluse kabili balimutemenwe. Ifi fyali no kulenga ulya uwa bwananyina alaumfwa ukuti balimupokelele mu cilonganino. w24.08 ibu. 15 para. 4; amabu. 16-17 amapara. 6-8

Umutumwa Paulo alishibe bwino bwino ifyo umuntu alingile ukucita pa kuti aleshipikisha. Aibukisheko Abena Kristu ukutila, pa kuti baleshipikisha amesho, tabalingile ukulaicetekela lelo balingile ukulacetekela Yehova. E calengele Paulo alande ukuti: “Yehova e kaafwa wandi; nshakatiine.” (Heb. 13:6) Na pali ino ine nshita, aba bwananyina bamo balebacusha. Kuti tulebatungilila nga ca kuti tulebapepelako kabili inshita shimo kuti twabapeelako ne fyo balekabila. Na lyo line, Baibo yalitweba bwino bwino ukuti “bonse abafwaya ukulapepa Lesa mu mikalile yabo ukupitila muli Kristu Yesu bakalabacusha.” (2 Tim. 3:12) Na pali uyu mulandu, bonse tulingile ukuipekanya pantu tuli no kukwata amafya. Natutwalilile ukucetekela Yehova no kushininkisha ukuti akulatwafwa pa kuti tuleshipikisha amafya ayo twingakwata. Pa nshita yakwe umwine akalenga ababomfi bakwe aba cishinka bonse bakaleke ukulakwata amafya.—2 Tes. 1:​7, 8. w24.09 ibu. 13 amapara. 17-18

Finshi fyalengele abena Korinti babatishiwe? (2 Kor. 10:​4, 5) Icebo ca kwa Lesa no mupashi wakwe uwa mushilo uwa maka, e fyabafwile pa kuti baaluke sana. (Heb. 4:12) Abaleikala mu Korinti abatetekele imbila nsuma pali Kristu balilekele ukuba ne misango yabipa, pamo nga ukukolwa, ukwiba ne cimusango ca baume ukulaalala na baume banabo, e lyo na banakashi ukulaalala na banakashi banabo. (1 Kor. 6:​9-11) Nangu ca kuti abena Korinti bamo balikwete imibele iyabipa iyakosa ukuleka, tabaletontonkanya ukuti cali no kubakosela sana ukuleka ukuba na iyi mibele pa kuti bengaba Abena Kristu. Bali-ibikilisheko pa kuti bengatendeka ukwenda mu musebo uwacepa uutwala ku mweo wa muyayaya. (Mat. 7:​13, 14) Bushe calimukosela ukuleka imibele imo iyabipa, nelyo ukuleka ukucita fimo ifyabipa pa kuti mwingafikapo ukubatishiwa? Tamufwile ukunenuka! Mulepaapaata Yehova ukuti alemupeela umupashi wakwe uwa mushilo, uukalamwafwa pa kuti mulelwisha amatunko ya kucita ifyabipa. w25.03 ibu. 6 amapara. 15-17

Yehova alitulaya ukuti akalatupeela amano ya kwiluka pa kuti tulemona nampo nga ifyo tulefwaya ukucita kuti fyalenga asekelela nelyo iyo. “Apeela fye bonse” aya mano “ukwabula ukubakalipila.” Nga mwalomba ukuti Yehova amutungulule, mulingile ukubikako sana amano pa kuti mumone ifyo aswike ipepo lyenu. Natulangilile: Tutile muleya kumo, nomba mwaluba. Cinshi mwingacita? Nalimo kuti mwaipusha uwikala uko kwine pa kuti amulangilile ifya kwenda. Nomba bushe kuti mwatendeka ukwenda ilyo ashilamweba ifyo mulingile ukwenda? Awe nakalya. Kuti mwakutikisha ilyo alemulangilila ifya kwenda. Ifi fine e fyo caba. Nga ca kuti mwalomba Yehova ukuti amupandeko amano, mufwile ukwesha na maka yenu yonse ukwiluka ifyo aswike ipepo lyenu. Kuti amwasuka nga mwamona amashinte ya mu Baibo ayalanda pa fyo mulefwaya ukusalapo ifya kucita. Ku ca kumwenako, ilyo mulesalapo nampo nga kuya uko bamwitile nelyo iyo, kuti mwatontonkanya pa fyo Baibo ilanda pa kuya mu kwangala ukuli iciwowo, no kwangala na bantu abakwata imibele iyabipa. Kuti mwatontonkanyako na pa kubika Ubufumu pa ntanshi ukucila ukubika fye amano ku fyo mulefwaya.—Mat. 6:33; Rom. 13:13; 1 Kor. 15:33. w25.01 ibu. 16 amapara. 6-7

Ifyaba mu busesemo bwa kwa Esaya filalanga bwino bwino ubupusano bwaba pa fyo ababa muli paradaise ya ku mupashi bomfwa ne fyo abashaba muli iyi paradaise bomfwa. Yehova alapeela ababomfi bakwe fyonse ifyo bakabila pa kuti batwalilile ukuba ifibusa fyakwe. Alatupeela umupashi wakwe uwa mushilo, alitupeela Icebo cakwe Baibo, ne mpapulo ishingi ishilanda pali Baibo pa kuti ‘tulelya,’ ‘tulenwa’ kabili ‘tulesekelela.’ (Linganyeniko Ukusokolola 22:17) Lelo abashaba muli paradaise ya ku mupashi balaba ne ‘nsala, balaba ne cilaka kabili balekatwa insoni.’ Tabaishiba Lesa. (Amose 8:11) Yehova alapeela abantu bakwe ifyo balekabila, ukubikako fye ne fya kulya fya ku mupashi. (Yoele 2:​21-24) Atupekanishisha ifya kulya fya ku mupashi ukupitila muli Baibo, impapulo ishilanda pali Baibo, webusaiti yesu, ukulongana kwa pa cilonganino, ukwa muputule no kwa citungu. Tulalya ifya kulya fya ku mupashi cila bushiku kabili ici cilenga tuleumfwa ukuti tulakwata ifya kulya ifya ku mupashi ifingi kabili tatubulisha nangu cimo. w24.04 ibu. 21 amapara. 5-6

Nga ca kuti mulefwaya ukutendeka ukwishishanya no muntu, kuti mwamweba ukuti mulefwaya ukulanda nankwe pa kanwa nkati nelyo kuti mwalanshanya nankwe pa foni. Mulingile ukumulondolwela bwino bwino ukuti mwalimutemwa kabili mulefwaya ukumwishiba bwino. (1 Kor. 14:9) Nga nacilinga kuti mwapeela umuntu inshita ya kutontonkanyapo ilyo ashila-asuka. (Amapi. 15:28) Kabili nga ca kuti ena talefwaya mutendeke ukwishishanya, tamufwile ukumupatikisha. Inga ca kuti uwa bwananyina amweba ukuti namutemwa kabili alefwaya mutendeke ukwishishanya nankwe? Cifwile calimukosele ukwisamweba ukuti alimutemwa. Kanshi mulingile ukuba ne cikuuku no mucinshi. Nga ca kuti mulemona ukutila kuti cawama mwakwatako inshita ya kutontonkanyapo ilyo mushila-asuka uulefwaya mutendeke ukwishishanya nankwe, mulingile ukumweba. Lelo mulingile ukwesha na maka ukumwasuka bwangu. (Amapi. 13:12) Nga tamumutemenwe mufwile ukumulondolwela bwino bwino kabili mu mucinshi. Nga namumutemwa mulingile ukumweba kabili mufwile ukulanshanya ifyo mukalaishishanya. Ifyo mwingalafwaya ukucita ilyo muleishishanya nalimo kuti fyapusana ne fyo uo muleishishanya nankwe engafwaya. w24.05 amabu. 23-24 amapara. 12-13

Pa numa, ninshi Davidi acili umulumendo, aile ku nkambi ya bashilika abena Israele. Asangile ukuti abashilika abena Israeli bali no mwenso sana pantu Galyati umuPelishiti uwali ipaka ‘aleseebanya abashilika ba kwa Israele.’ (1 Sam. 17:​10, 11) Icalengele abashilika babe no mwenso sana, ni co babikile amano ku fyo Galyati alemoneka na ku fyo alebeba. (1 Sam. 17:​24, 25) Lelo ifi, te fyo Davidi ena abikileko sana amano. Talemona ukuti Galyati aleseebanya abashilika abena Israele lelo alemona ukuti aleseebanya “abashilika ba kwa Lesa wa mweo.” (1 Sam. 17:26) Davidi aletontonkanya sana pali Yehova. Alicetekele ukuti Lesa uwamwafwile ilyo ali kacema ali no kumwafwa na pali ilya ine nshita. E ico apo alicetekele ukuti Lesa ali no kumwafwa, alile mu kulwa na Galyati!—1 Sam. 17:​45-51. w24.06 ibu. 21 para. 7

Elenganyeni ifyo twingaba nga ca kuti tatwalebombela Yehova. Nga tuleibukisha ubusuma ubwaba mu kubombela Yehova, tukatwalilila ukuba aba cishinka kuli ena. Lyena tukalanda nge fyo uwaimbile Amalumbo alandile, uwatile: “Lelo ine nalimona ukuti ukupalama kuli Lesa kusuma.” (Amalu. 73:28) Muli shino nshiku sha kulekelesha kuti twashipikisha amesho yonse ayo twingakwata, pantu ‘tubombela Lesa wa mweo kabili uwa cine.’ (1 Tes. 1:9) Lesa wesu alitubikako amano kabili lyonse akulatwafwa. Talekeleshe ababomfi bakwe aba cishinka ku numa, kabili na muno nshiku mwine takalekeleshe fwe babomfi bakwe. Nomba line kuli no kuba ubucushi ubukalamba ubushabala abubako pano isonde. Na lyo line, Yehova akalatwafwa. E ico bonse natube “abashipa no kulanda atuti: ‘Yehova e kaafwa wandi; nshakatiine.’”—Heb. 13:​5, 6. w24.06 ibu. 25 amapara. 17-18

Baibo ilalanda pa baume ukucila pali 40 abalipo imfumu sha mu Israele. Imfumu shimo ishali ishisuma shalicitilepo ifyabipa. Natulandeko pa Mfumu Davidi iyali iisuma. Yehova atile: “Umubomfi wandi Davidi, . . . uwalenkonka no mutima wakwe onse. Alecita fye ifyalungama mu menso yandi.” (1 Isha. 14:8) Lelo Davidi alicitile ubucende na muka mwine kabili alilengele no kuti umulume wakwe bamwipaya ilyo kwali inkondo. (2 Sam. 11:​4, 14, 15) Lelo Baibo ilatwebako na pa fintu ifisuma ifyo imfumu ishishali ne cishinka kuli Yehova shacitile. Natulandeko pali Rehoboamu. Yehova alemona Rehoboamu ukuti “alecita ifyabipa.” (2 Imila. 12:14) Lelo Rehoboamu alicitileko ne fintu ifisuma. Ku ca kumwenako, ilyo Yehova amwebele ukukanalwa ne mikowa 10 no kuti abaleke basale imfumu imbi, alyumfwilile Yehova. Na kabili alilengele imisumba iyali mu bufumu bwakwe yaba iyakosa pa kuti engacingilila abantu ba kwa Lesa ku balwani babo. (1 Isha. 12:​21-24; 2 Imila. 11:​5-12) Bushe cinshi calelenga Yehova aleishiba ukuti iyi mfumu ya cishinka nelyo iyo? Ukwabula no kutwishika, alemona mu mutima wa mfumu, ifyo yalelanga ukuti nailapila, e lyo ne fyo yaletungilila ukupepa kwa cine. w24.07 ibu. 20 amapara. 1-3

Finshi baeluda bacita nga ca kuti kasabankanya uwabatishiwa uushilafisha imyaka 18 acita ulubembu ulukalamba? Ibumba lya baeluda lilasala baeluda babili abakumukumanya pamo na bafyashi bakwe Abena Kristu. Baeluda balafwaya ukwishiba ifyo abafyashi bakwe bacitapo pa kuti balenge umwana wabo alapile. Nga ca kuti uyu kasabankanya aleumfwa ifyo abafyashi bakwe balemufunda kabili alealuka, aba baeluda babili nalimo kuti bapingula ukuti komiti ya baeluda taifwile ukupangwa. Pantu nakuba abafyashi ebo Lesa apeela umulimo wa kulungika abana babo. (Amala. 6:​6, 7; Amapi. 6:20; 22:6; Efes. 6:​2-4) Mu nshita mu nshita baeluda balalanshanya na bafyashi bakwe pa kuti bamone nga balitwalilila ukwafwa umwana wabo. Nomba finshi baeluda bacita nga ca kuti uyu kasabankanya atwalilila fye ukucita ulubembu, talefwaya ukulapila? Nga ca kuti talelapila, komiti ya baeluda ilamukumanya pamo na bafyashi bakwe Abena Kristu. w24.08 ibu. 24 para. 18

Twalishiba ukuti bonse tulomfwa bwino nga ca kuti batupeelapo fimo. Lelo tulaba ne nsansa sana nga ca kuti nifwe tulepeela. Pantu ifi Yehova atubumba muli uyu musango kuti twalaba ne nsansa sana. Kuti twalasekelela nga nshi nga ca kuti tulefwaya inshila ishalekanalekana isho twingapeelelamo abantu. Ala caliwama nga nshi ifi Yehova atubumba muli uyu musango. (Amalu. 139:14) Amalembo yatweba ukuti tulaba ne nsansa nga ca kuti tulepeela, e co Baibo ilandila ukuti Yehova ni “Lesa wa nsansa.” (1 Tim. 1:11) E wabalilepo ukupeela kabili takwaba nangu umo uupeela ukucila ifyo Yehova apeela. E walenga ukuti “tube abomi, ukuti tule-enda kabili tubeko,” nga filya fine umutumwa Paulo alandile. (Imil. 17:28) Cine cine, “ica bupe conse icisuma no bupe bonse ubwapwililika,” fifuma kuli Yehova. (Yako. 1:17) Kwena bonse fye kuti twafwaya ukuba ne nsansa ishaba mu kupeela. Kuti twakwata insansa sha musango uyu nga ca kuti tulepashanya Yehova, kapekape.—Efes. 5:1. w24.09 ibu. 26 amapara. 1-4

Pa numa ya kupituluka mu mibele iyo baeluda balingile ukukwata, ababomfi batumikila bamo kuti balamona kwati te kuti bakumanishe ukukwata iyi mibele yonse. Nomba muleibukisha ukuti Yehova tamwenekela ukuba abapwililika, ne cilonganino cakwe naco cine tacimwenekela ukuba abapwililika. (1 Pet. 2:21) Muleibukisha no kuti umupashi wa kwa Yehova uwa maka e wingalenga mwakwata iyi mibele. (Fil. 2:13) Bushe kwaliba imibele iyo mulemona ukuti mulingile ukukwata sana? Mulelomba Yehova ukuti amwafwe, mukwate iyo mibele. Kuti mwafwailapo ifyebo na fimbi pali iyo mibele kabili kuti mwaipushako na baeluda pa kuti bamwebeko ifyo mwingacita pa kukwata iyo mibele. Twalilileni ukuibikilishako pa kuti mwingafikapo ukuba baeluda! Mulelomba Yehova ukuti alemusambilisha pa kuti mulemubombela sana kabili mulebombela na ba bwananyina. (Esa. 64:8) Ukwabula no kutwishika, Yehova akamupaala pa fyo muleibikilishako pa kuti mwingafikapo ukuba baeluda. w24.11 ibu. 25 amapara. 17-18

Tatufwile ukulatontonkanya ukuti Yehova alingile fye ukutubelela uluse pantu twalimubombela pa myaka iingi. Kwena Yehova alatasha pa fyo tutwalilila ukumubombela ne cishinka. Atupeele Umwana wakwe ngo bupe fye, te malipilo pa fyo tumubombela. Kanshi tatufwile ukulatontonkanya ukuti Yehova alingile fye ukulatwelela pantu twalimubombela imilimo iingi. Nga tuletontonkanya ifi, ninshi cimo cine no kweba Yehova ukuti Yesu afwilile apa fye. (Linganyeniko Abena Galatia 2:21) Umutumwa Paulo alishibe ukuti ifyo alebombela Yehova, te fyali no kulenga Yehova alemubelela uluse. Nomba cinshi calengele alebombesha mu mulimo wa kwa Yehova? Ni co alefwaya ukulalanga ukuti aletasha pa cikuuku ca kwa Yehova icaibela, te kutila ni co alefwaya Yehova alemwelela imembu shakwe. (Efes. 3:7) Na ifwe bene tulabombesha nga filya fine Paulo alebombesha. Nomba tatubombesha pa kuti Yehova aletwelela imembu, lelo icilenga tulebombesha ni co tufwaya ukulalanga ukuti tulatasha Yehova pa cikuuku cakwe icaibela. w25.01 ibu. 27 amapara. 5-6