Bushe Ifyakupangapanga Ifyo Bapashanya ku Bantu Fyaliba fye Bwino Nelyo Iyo?—Finshi Baibo Yalandapo?

Tapakokwele, intungulushi sha calo, basayantisti, na bapanga ifya kupangapanga balilanda ifingi pa busuma bwa kubomfya fimo ifingafwa abantu ukubomba imilimo imo ifyo beta ukuti Artificial Intelligence (AI). Nomba nangu ca kuti balilandapo ifisuma, balilanda na pali fimo ifingacitika nga ca kuti abantu tabalefibomfya bwino

• “AI yaba pali fimo ifyo abantu bapanga ifilenga imikalile ya bantu ukubako bwino . . . Pa nshita imo ine, ifya musango uyu kuti fyalenga abantu baleka ukwikala mu mutende, balafwilwa ukukonka insambu shabo, no kulenga baleka ukucetekela ubuteko.”—E Fyalandile Ba Kamala Harris, ba vice president ba ku United States, pa May 4, 2023.

• Ibumba lya ba dokota na basakamana abalwele abatungululwa na ba Dr. Frederik Federspiel balembele mu cipande ca BMJ Global Health.a icafumine pa May 9, 2023 ukuti “Nangu ca kuti ifya kupangapanga ifya Artificial Intelligence fimoneka kwati kuti fya-afwa ukundapa abalwele mu cipatala, kuti fyaleta na mafya na yambi pa bumi bwa muntu.”

• “Abantu kuti balebomfya ifi ifya kupangapanga ifya AI ku kusalanganya amalyashi ya bufi. E lyo tapakakokole incito sha bantu kuti shapwa. Bamo ababomba mu fya kupangapanga nabo batile, ifi ku ntanshi fikalenga abantu bakabe mu busanso.”—E Fyalandile Nyushipepala ya The New York Times, May 1, 2023.

Inshita nga yafika e lyo cikeshibikwa nga ca kuti ifyakupangapanga ifya musango uyo fyaliba fye bwino nelyo iyo. Finshi Baibolo ilanda?

Ico ifipanga abantu fishingalenga balaikala bwino

Baibolo yalilanda pa co abantu bashingapangila ifyakupangapanga ifingabafwa bwino.

1. 1. Nangu ca kuti abantu balafwaya ukucita ifisuma, te kuti bamone amafya yamo ayengesako pa mulandu ne fyo bacita.

   • “Kuli inshila iyalungama ku muntu, lelo ku mpela ya iko kwaba imfwa.”—Amapinda 14:12.

2. 2. Abantu tabakwata amaka ya kucitapo icili conse pa fyo bambi bengabomfya bwino nelyo ukubomfya bubi bubi ifyo bapanga.

   • “Nali no kushiila [imilimo yandi] umuntu uwali no kunkonkapo. Kabili nani uwaishiba nga akaba uwa mano nangu umuwelewele? Awe akala-angalila fyonse ifyo naculiile ne fyo nanonkele ku mano yandi mwi samba lya kasuba.”—Lukala Milandu 2:18, 19.

Ifya musango uyu filatulanga umulandu cacindamina ukuti Kabumba wesu aletutungulula.

Ifintu ifyo tulingile ukucetekela

Kabumba wesu alilaya ukuti takaleke abantu nelyo ifyo bapanga fikonaule isonde nelyo abantunse.

• “Isonde lyaikalilila fye umuyayaya.”—Lukala Milandu 1:4.

• “Abalungama e bakekala mu calo, Kabili bakekalamo umuyayaya.”—Amalumbo 37:29.

Ukupitila muli Baibo, Kabumba alatweba ifyo twingacita ifikalenga tukabe ne nsansa ku ntanshi. Nga mulefwaya ukwishibilapo na fimbi pa fyo Baibo ilanda, belengeni ifi ifipande “Ni Kwisa Mwingasanga Ifingalenga Mwaisaba ne Nsansa ku Ntanshi?” e lyo na “Isubilo lya Kuti Ifintu Fikawama ku Ntanshi lya Cine.”