Tuli Fibusa Fishingapaatukana

TRACY ni mbwa iintungulula, ikwete myaka 10, iyaba musango uo batila Labrador iye langi lyafita. Pa mulandu wa iyi mbwa kuti naenda ukuli konse fye bwino bwino. Na kabili ilekala na ine no kunsansamushako. Kanshi e mulandu wine naitemenwa nga nshi ica kuti twaliba ifibusa ifishingapaatukana.

Limo limo, mu kukanaishiba, abantu balapelebela mu musango uo Tracy ashingapelebelamo. Ku ca kumwenako, kasuba kamo, nashile Tracy ku ng’anda ilyo naleenda no munandi. Twalelande lyashi kabili mu kupumikisha naishilewa. Umunandi alilabile ukuti ndi mpofu, kabili tansokele pa lwa cibumbili ca mu mbali ya musebo. Nga nali na Tracy, ici nga tacacitike.

Inshita imo, Tracy alimpuswishe. Naleenda mu musebo kabili mu kupumikisha icimbayambaya catendeke ukusho musebo ukulola kuntu nali. Nalyumfwile iciunda ca injini lelo, kwena, te kuti mone uko calungeme. Tracy alicimwene no kwishibo busanso kabili bwangu bwangu ankuliile ukwali bwino.

Ndi Mpofu, Lelo Ndamona

Nafyelwe mu 1944 ku kapinda ka kulyo aka Sweden, kabili ndi mpofu ukutula fye pa kufyalwa kwandi. Natuminwe kwi sukulu lya kukuuka ilya bana impofu, uko nailesambilila ukubelenga no kulemba ifilembo fya mpofu. Ukusambililo kwimba e cacindeme sana mu bumi bwandi, maka maka ukulisha piano. Pa numa ya kupwishe sukulu lya sekondari, natwalilile ukusambilila indimi no kwimba pa yuniversiti wa Göteborg.

Nangu cibe fyo, ubumi bwandi bwalyalukilile fye lintu babili aba Nte sha kwa Yehova baishile ku ng’anda ku mwandi pa yuniversiti. Mu kwangufyanya natendeke ukulasangwa ku kulongana kwa Nte no kutendeka fye no kwebako bambi fintu nalesambilila. Mu 1977, nalangilile ukuipeela kwandi kuli Yehova Lesa ukupitila mu lubatisho lwa mu menshi. Nangu ca kuti ku mubili ndi mpofu, ukupitila mu kusambilila Icebo ca kwa Lesa, nalipokelele icintu cimo icacilapo mutengo—e kuti, amenso ya ku mupashi.

Ilelo njimona ukuti nalibapo bwino pali abo aba kuti ku mubili kwena balamona lelo lwa ku mupashi baba ni mpofu. (Linganyeniko Yohane 9:39-41.) Ndi uwacankwa ukuti nalikwata icimonwa ca ku muntontonkanya icalengama ica kumona icalo cipya ica kwa Lesa umo muntu, ukulingana na fintu atulaya, amenso ya mpofu yakamona—na kabushe, e mo ukunakuka konse ukwa ku mubili kukaposhiwa kabili umo nangu fye bantu bafwa bakabuushiwa!—Ilumbo 146:8; Esaya 35:5, 6; Imilimo 24:15.

Nangu ca kuti nshaupwa kabili ku mubili ndi mpofu, nga ndi na Tracy umunandi wa cishinka, ndenda fye bwino. Lekeni nondolole fintu angafwa ukubomba incito yandi iya ku mubili no kubomba ubutumikishi bwandi pamo nga umo uwa Nte sha kwa Yehova. (Mateo 24:14; Imilimo 20:20; AbaHebere 10:25) Lelo intanshi, kanondololeko panono pa lwa kwa Tracy wine.

Asalilwe Ukuti Akanshiwe mu Nshila Yaibela

Lintu Tracy aali fye ne myeshi 8, balimweseshe ukumona nga kuti afikapo ukuba imbwa ya kutungulula bantu. Amoneke ukuti aali uwanakilila, uwayanguko kusambilisha, kabili uushaletulumushiwa sana nga kwaumfwike congo mu kupumikisha. Kanshi, icakonkelepo kumuleka ekale no lupwa lumo pa nshita yalinga pa kuti asambilile fintu ubumi bwa lyonse ubwa lupwa bwaba. Pa numa, lintu akosobwekeko, alituminwe kwi sukulu uko basambilishisha imbwa sha kutungulula bantu.

Pali ili sukulu Tracy asambilile ukulacita ifilingile ukulacita imbwa ya kutungulula abantu, pamo nga ukulayafwilisha uukaba umwine wa iko ukusanga ifiibi, amatabo, ifipata, no mwa kwenda. Na kabili asambilile ifya kwenda mu tushila twafulishamo abantu ne fya kuciluka imisebo. Na kabili asambilishiwe ukulaiminina nga pali icibumbili ca mu mbali ya musebo, ukulapembela pa fishibilo fyabikwa mu musebo, no kulaleuka ifipindami ifingalenga ubusanso. Pa numa ya kukanshiwa mupepi ne myeshi isano, aliiteyenye ku kubomba umulimo. E lintu Tracy bamuletele kuli ine.

Fintu Tracy Ancitila

Cila lucelo Tracy alanshibusha pa kuti ningamuliisha. E lyo lyene tulaipekanishisha ukuya ku ncito. Iofesi lyandi lyaba apa kwenda amaminiti 20 ukufuma pa ng’anda. Inshila yena ndeshiba, lelo umulimo wa kwa Tracy wa kungafwa ukuyafika ukwabula ukuti ndeipunka kuli bamotoka, ku bantu, ku milongoti ya malaiti, atemwa ku cili conse. Lintu twafika, asendama mwi samba lye desiki. Lyene pa nshita ya kasuba, ilingi line tulaya tuleololako amolu.

Icungulo kasuba, nga twainuka ukufuma ku ncito, ninshi inshita yawamisha iya ako kasuba yatendeka. E lintu Tracy antungulula ukuya ku kushimikila ku ng’anda ne ng’anda na ku mayanda uko ntungulula amasambililo ya Baibolo. Abantu abengi balasekelela Tracy, ukumupampata no kumukumbatila kabili limo limo ukumpeela aka kulya ukuti ningamupeela. Na kabili tulasangwa ku kulongana kwa Bwina Kristu cila mulungu. Pa numa ya uku kulongana abana banono balatemwa ukumuposha no kumukumbatila, kabili Tracy alatemwa nga nshi.

Nalishiba ukuti Tracy ni mbwa fye no kuti ubushiku bumo ikafwa. Ico cilepilibulo kuti ninshi nkafwaya imbwa imbi iya kuntungulula. Lelo, pali ino nshita, tucili tulabombela pamo kabili tulakabilana. Lintu Tracy ashilipo, ndubaluba fye, na o wine aba fye uwasakamikwa no kupekapeka nga talentungulula.

Ukukabila Ukumfwikisha

Nomba icipapusha ca kuti, limo limo abantu balesha ukutulekanya. Bamona Tracy kwati ni mbwa fye iili yonse nelyo icitekwa ca pa ng’anda kabili tabalanguluka pa kwampana kwesu ukwashika. Aba bantu balekabila ukumfwikisha ukuti Tracy kuli ine aba kwati fintu bamo bamona icicinga ca muntu walemana. Ukutulekanya kwapala ukufumyapo amenso yandi.

Amafya kuti yacepako nga ca kuti bambi baumfwikisha bwino ukwampana kwabapo pa kati ka ine na Tracy. Ku ca kumwenako, abantu bamona icicinga ca kwendamo abantu balemana ukuti cintu ca lyonse, lelo ku ca bulanda, te fyo bamona imbwa iya kutungulula bantu. Bamo balatiine mbwa, nelyo no kushitemwa fye tabashitemwa.

Icisangwa mu fyalembwa pa lwa mbwa sha kutungulula abantu, ifyalembelwe na ba Swedish Association for the Visually Handicapped, filaafwa sana. Fitila: “Imbwa ya kutungulula abantu yaba ca kwaafwa icenda ica bashimona. Na kuba, calicila pali ico. Yaba ca kwaafwa icaba no bumi. . . . Yaba ni cibusa uushingakusha insansalila.”

Mu cituntulu, Tracy abomba kuli ine nga amenso mu mfifi, alangafwako ukufika pantu ningapela ukwikala ubumi bwa lyonse pali nomba. Lelo, nalishininwa ukuti mu kwangufyanya, mu calo calaiwa ica kwa Lesa, nkamona ifipapwa fyonse ifya kutiinya ifyaba mu bubumbo. E ico nalipampamina nomba pa kusungilila ukumona kwandi ukwa ku mupashi.

E co, apo Tracy nomba afika mu ceni candi, twaiteyanya nomba ukukutika kuli tepu wa magazini wa nomba line uwa Ulupungu lwa kwa Kalinda.—Nga fintu cashimikwa na Anne-Marie Evaldsson.