Watchtower LAIBRARE YA PA INTANETI
Watchtower
LAIBRARE YA PA INTANETI
Cibemba
  • BAIBOLO
  • IMPAPULO
  • UKULONGANA
  • g03 January amabu. 2-4
  • “Icikuko ca Kwipaya Ica-anana Icishatala Acimonwa”

Vidio mulefwaya tamuli

Mukwai yafilwa ukutambika

  • “Icikuko ca Kwipaya Ica-anana Icishatala Acimonwa”
  • Loleni!—2003
  • Utumitwe utunono
  • Ifipalileko
  • AIDS Yaingilila Afrika
  • Ifyo AIDS Ilesansa Ifyalo Fimbi
  • Umuti wa Kuposha Ubulwele bwa Aids Ulefwaikwa Bwangu Bwangu!
    Loleni!—2005
  • Impendwa ya Kupapusha iya Balwele ba AIDS!
    Loleni!—2001
  • AIDS Ya-anana mu Afrika
    Loleni!—2003
  • Apo Badokota Bafika mu Kufwaya Umuti wa Aids
    Loleni!—2005
Moneni na Fimbi
Loleni!—2003
g03 January amabu. 2-4

“Icikuko ca Kwipaya Ica-anana Icishatala Acimonwa”

UULEMBA LOLENI! MU SOUTH AFRICA

“Takwaba inkondo pano isonde iingalofya abantu ukulingana ne cikuko ca kwipaya ica AIDS.”—E FYASOSELE COLIN POWELL, UMULASHI WA KU UNITED STATES.

LIPOTI washintililwapo uwa ntanshi pali AIDS (acquired immunodeficiency syndrome) amoneke mu June mu 1981. Peter Piot, umukalamba mu kabungwe kalolekesha pa fya AIDS aketwa Joint United Nations Programme on HIV/AIDS (mu kwipifya UNAIDS) atile: “Tapali uuli onse pali ifwe uwabimbilwemo mu fya Aids ilya nshita uwaelengenye ukuti ici cikuko ca kwipaya cikafika ku cipimo cifikileko lelo.” Mu myaka 20 isangwike e cikuko ca kwipaya icishatala acimonwa, kabili cilemoneka kwati cili no kulailako fye pa muulu.

Catunganishiwa ukuti abantu ukucila pa mamilioni 36 balyambula akashishi ka HIV (akonaula amaka ya mubili aya kuicingilila ku malwele), kabili bambi amamilioni 22 balifwa kale kuli AIDS.a Mu mwaka wa 2000, abantu amamilioni yatatu e bafwile kuli AIDS mwi sonde lyonse, e mwaka abengi sana bafwile kuli AIDS ukutula apo yatendekela. Balifwile te mulandu no kubomfya imiti icilikila akashishi ka HIV ukusanduluka, maka maka mu fyalo ifikankaala.

AIDS Yaingilila Afrika

Ifyalo fyabela kuno lubali lwa Afrika, e ko abengi sana bayambukilwa ne ci cikuko ca kwipaya pantu catunganishiwa ukuti abayambula nomba bafika ku mamilioni 25.3. Muli ifi fyalo mweka, abantu amamilioni 2.4 balifwile kuli AIDS mu mwaka wa 2000, e kutila pa bafwile mwi sonde lyonse, ku fyalo fyabela kuno lubali lwa Afrika e kwafwile abengi sana. AIDS e ipaya abantu abengi sana muli fi fyalo.b

Icalo ca South Africa e cakwata impendwa ikalamba iya bayambula ubu bulwele mwi sonde lyonse, catunganishiwa ukuti bafika ku mpendwa ya mamilioni 4.7. Muli ci calo utunya 5,000 cila mweshi tufyalwa na kashishi ka HIV. Ilyo Nelson Mandela, uwali kale Kateka wa South Africa alelanda ku balongene pa kukumana kumo ukwalenga 13, ukwalelanda pali AIDS ukwabelele mu Durban mu July 2000, atile: “Nacitutulumusha ukwishiba ukuti mu South Africa mweka umo pa bantu babili, e kutila hafu wa bacaice besu bali no kufwa kuli AIDS. Iciletiinya sana ca kuti uku kwambula konse uko ifipendo filelandapo, e lyo no kucula kwa bantu ukufumamo . . . nga kwalicilikilwe, kabili kuti kwacilikilwa.”

Ifyo AIDS Ilesansa Ifyalo Fimbi

Impendwa ya bantu abaleambula ilenina lubilo lubilo mu fyalo fya ku Bulaya bwa ku Kabanga, mu Asia, na mu fishi fya Caribbean. Ku kupwa kwa 1999, impendwa ya bayambwile ku Bulaya bwa ku Kabanga yali 420,000. Ku kupwa kwa mwaka wa 2000, impendwa yacefiwako iyo bapimine yafikile kuli 700,000.

Ukufwailisha kwacitilwe mu misumba ikalamba 6 iya ku Amerika kwasokolwele ukuti abalumendo abalaala na baume banabo abaleambula HIV balefulilako na mapesenti 12.3. Kabili, pali bonse abayambula HIV, mapesenti fye 29 e baishiba ukuti balyambula. Uwasambilila ifya fikuko uwali solwesolwe wa uku kufwailisha atile: “Calituletele ubulanda sana ukusanga ukuti banono sana abaume bakwata HIV abaishiba ukuti balyambula. E kutila bambi abaleambula baleambukisha bambi ukwabula no kwishiba.”

Ilyo incenshi pa lwa AIDS shakumene ku Switzerland mu May 2001, batile ubu bulwele e “cikuko ca kwipaya ica-anana icishatala acimonwa.” Nga fintu tumwene, AIDS ilesansa sana ifyalo fyabela luno lubali lwa Afrika. Icipande cikonkelepo calalanda umulandu cabele fyo.

[Amafutunoti]

a Ifipendo fibomfiwe fyaba kutunganya kwasabankanishiwe na ba UNAIDS.

b Moneni Loleni! wa March 8, 2001, amabula 14-15.

[Amashiwi pe bula 3]

“Iciletiinya sana ca kuti uku ukwambula konse. . . no kucula kwa bantu . . . nga kwalicilikilwe, kabili kuti kwacilikilwa.”—NELSON MANDELA

[Icikope pe bula 2, 3]

Abengi abayambula HIV tabaishiba no kwishiba

[Abatusuminishe Ukubomfya Icikope pe bula 3]

Icikope ca ba UN/DPI 198594C/Greg Kinch

    Impapulo sha mu Cibemba (1982-2025)
    Isaleni
    Isuleni
    • Cibemba
    • Peleniko Bambi
    • Ifyo Mwingasala
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ifya Kubomfya
    • Amafunde Yesu
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Isuleni
    Peleniko Bambi