Bushe Mulya Ifya Kulya Ifishingamulwalika?
“Baisala Isukulu mu Germany pa Mulandu wa Kashishi ka E.Coli, Akaleta Ubulwele bwa Kupolomya.”—REUTERS NEWS SERVICE, GERMANY.
“Imisalu mu Fitungu 5 Yaleta Ubulwele bwa Salmonella.”—USA TODAY.
“Inama ya Ng’ombe 6 Ishaliile Icani Ukwali Ifileta Amalwele ku Bantu, Baishitisha mu Fitungu 9.”—THE MAINICHI DAILY NEWS, JAPAN.
IFI twalandapo pa muulu fyacitike mu milungu fye ibili uyu mwaka wapwile. Abafwailisha basanga ukuti cila mwaka abantu abengi sana mu fyalo ifikankaala balalwala amalwele yafuma ku tushishi tuba mu fya kulya.
Bushe amalyashi ya musango yu tayamusakamika? Ba Hoi, aba ku Hong Kong batile: “Ndasakamana sana no kufulwa fye. Nalikwata abana babili, kabili ndasakamana pantu nshishiba ifyo bapekanya ifya kulya tushita no ko fifuma.”
Mu fyalo ifipiina, abantu abengi balafwa cila mwaka ku malwele utushishi utuba mu fya kulya na mu menshi tuleta. Na bafwa sana, baice. Ba Bola aba ku Nigeria batile: “Kuno mwesu ifya kulya bashitisha pa maliketi, bafitantika pa lwalala, apaba balunshi no lukungu e lyo ne mfula nayo ilalokepo. Nga balanda pa malwele ayafuma ku tushishi tuba mu fya kulya, ndomfwa umwenso kabili ndafwaya ukucingilila ulupwa lwandi.”
Bushe kuti mwacingilila ulupwa lwenu ku malwele yafuma ku tushishi tuba mu fya kulya? Aba mu kabungwe ka Canadian Food Inspection Agency batile: “Nga ca kuti ifya kulya baleshitisha mu matuka, fyalwalika abantu, abengi balalandapo. Na kuba ico ca nsambu. Lelo tulalaba ukuti na mu mayanda yesu, ifyo tucita nelyo ifyo tushicita filalenga ifya kulya fyatulwalika.”
Finshi mwingacita pa kucingilila ulupwa lwenu ku malwele yafuma ku tushishi tuba mu fya kulya? Twalalanda pa fintu fine ifyo mwingacita.
[Akabokoshi pe bula 13]
Ni Bani Ifya Kulya Filwalika Sana?
Kwaliba abantu bamo abalwala sana pa mulandu wa tushishi tuleta amalwele utuba mu fya kulya. Pali aba paba:
● Abana abali ne myaka 5 ukwisa pa nshi
● Banamayo abali pa bukulu
● Abali ne myaka ukucila 70
● Abalwalilila
Nga ca kuti pa ng’anda pa mwenu paliba aba twalandapo, mufwile ukubikako sana amano ku fya kulya mulya, ku mipikile na ku fyo mufipekanya.
[Ukwafumine ifi Fyebo]
Abalandile ifi fyebo ba mu kabungwe ka New South Wales Food Authority, ku Australia.