4. Mulebebeta Icifulo uko Mwaya mu Kuliila
Ba Jeff baali ne myaka 38 kabili bali fye bwino, abakosa ilyo baile no lupwa mu kuliila umo bashitisha ifya kulya mupepi na Pittsburgh, mu Pennsylvania, ku U.S.A. Pa numa ya mweshi umo, ba Jeff balifwile ku bulwele bwa ku libu ubukali. Cinshi calengele? Baliile kanyense ukwali utushishi tuleta ubulwele bwa ku libu ubo beta ati hepatitis A.
KU CALO ca basungu cimo ifi, pa ndalama shonse isho abantu babomfya ku kushitamo ifya kulya, hafu shiya ku fya kulya baliila mu fifulo umo bepika no kushitisha ifya kulya. Muli ici cine calo, amalwele mupepi na hafu ayo abantu balwala pa mulandu wa fyo balya, yafuma ku fya kulya ifyaipikwa ifyo baliila umo bafishitisha.
Ca cine ukuti muli ifi fifulo, abashita ifya kulya no kufipika e lyo no kuwamya mu kichini, bantu bambi. Na lyo line, imwe kuti mwasala icifulo mwingatemwa ukuliilako, ne fyo mwingatemwa ukulya e lyo no kusala nga kuti mwatemwa ukufisenda ku ng’anda.
● Bebeteni icifulo muleliilamo.
Ba Daiane, abekala ku Brazil batile: “Nga e muku wa kubalilapo twaya umo bashitisha ifya kulya, ndalolekesha nga ca kuti amatebulo, utusalu twa pa tebulo, na ma foloko ne mbale fili ifya busaka. Ndafwaya no kumona abaleleta ifya kulya nga ba busaka. Nga tamulemoneka umwa busaka, tulaya kumbi.” Mu fyalo fimo, aba buteko balaya libili libili mu kuceeceeta mulya bepika no kushitisha ifya kulya pa kuti bamone nga mwa busaka kabili baleshibisha na bantu ifyo basanga.
● Cenjeleni nga mulefwaya ukusenda ifyo mwashapo.
Abalolekesha pa fya kulya ne miti mu U.S.A. batile: “Nga ca kuti mwashako ifya kulya e lyo mwamona ukuti pa kuyafika ku ng’anda palapita ama-awala ukucila pali yabili, tamufwile ukufisenda.” Nga mwasenda ifya kulya mwacishako, kabiyeni ku ng’anda ilyo line no kuyafibika mu furiji, maka maka nga nakukaba.
Nga mwakonka ifi fintu 4 ifyo twalandapo muli ifi fipande, ifya kulya tafyakulamulwalika.
[Akabokoshi ne Cikope pe bula 17]
SAMBILISHENI ABANA BENU: “Tulasambilisha abana ukukanalya ifya kulya ifingabalwalika.” —Ba Noemi, aba ku Philippines