“Cenjeleni ku fyo Muumfwa”

UKUUMFWA cintu cacindama sana pa kusambilila. Kuti cakuma ne subilo lya muntu ilya kupusuka. Ilyo Yehova aleteyanya ukulubula abantu bakwe ukufuma mu busha mu Egupti, apeele Mose amafundisho, na o aebele abakalamba ba kwa Israele ifyo bafwile ukucita pa kuti bapusushe amabeli yabo kuli malaika waleipaya. (Ukufu. 12:21-23) Abakalamba na bo baebeleko cila ng’anda ifi fyebo. Babebele fye pa kanwa. Abantu balingile ukumfwikisha. Bushe bayankwileko shani? Baibolo ishimika ukuti: “Bacitile ifi abana ba kwa Israele bonse; ifyo Yehova aebele Mose na Aarone, e fyo bacitile.” (Ukufu. 12:28, 50, 51) Ico calengele Yehova apusushe Israele mu nshila ya kutiinya.

Ilelo, Yehova aletuteyanishisha ku kupusuka ukukalamba ukucila pali kulya. Cine cine amafundisho atupekanishisha yalinga ukwangwako nga nshi. Ayo mafundisho yapeelwa pa kulongana kwa cilonganino. Bushe mulanonkelamo sana mu kulongana kwa musango yo? Cashintilila maka maka pa fyo muumfwa.

Bushe mulebukisha ifishinka fikalamba ifya mafundisho yapeelwa ku kulongana? Bushe mwalikwata icibelesho ca kufwaya cila mulungu ukumona inshila mwingabomfeshamo amafundisho mu mikalile yenu nelyo ukwebako bambi?

Shikimikeni Umutima Wenu

Pa kunonkelamo sana mu mafundisho yapeelwa ku kulongana kwa Bwina Kristu, tulekabila ukushikimika imitima yesu. Ubucindami bwa kucite fyo bwalangililwa mu cacitike mu kuteka kwa Mfumu Yehoshafati iya mu Yuda. Yehoshafati ali uwashangila ku kupepa kwa cine. “Afumishe imisansama na baAshera muli Yuda” kabili alaashile bacilolo, abena Lebi, na bashimapepo ku kusambilisha abantu Amalango ya kwa Yehova mu mishi yonse iya Yuda. Nalyo line, “imisansama tayafumiwe.” (2 Imila. 17:6-9; 20:33) Cinshi cacitike? Ukupepa balesa ba bufi nelyo ukupepa Yehova mu nshila yalubana ukwa pa misansama ya cisenshi kwali ukwakosa nga nshi ica kuti napamo tabakulofeshe.

Mulandu nshi amafundisho yateyenye Yehoshafati yashalengeele abantu ukutwalilila ukupepa kwa cine? Icalembwa cikonkanyapo aciti: “Abantu tabashikimike imitima yabo kuli Lesa wa bashibo.” Balyumfwile lelo balifililwe ukucita ifyalefwaikwa. Napamo baleti ukuya kwi tempele ku Yerusalemu ku kupeela amalambo kwalebapumfyanya. Lelo icishinka cili ca kuti, imitima yabo tayacincishiwe ne citetekelo.

Nga tatulefwaya ukubwelela ku mibele ya calo ca kwa Satana, tufwile ukushikimike mitima yesu ku kupokelela amafundisho ayo Yehova aletupeela lelo. Kuti twacita shani fyo? Inshila imo iyacindama yaba kupitila mwi pepo. Tufwile ukupepa ukuti tuli no kupokelela mu kutasha amafundisho ya kwa Lesa. (Amalu. 27:4; 95:2) Ici cikatwafwa ukutasha ukubombesha kwa bamunyinefwe abo, nangu line bashapwililika, balaitemenwa ukubomfiwa na Yehova ku kusambilisha abantu bakwe. Cikatulenga ukutasha Yehova pa fipya ifyo tusambilila e lyo na pe shuko lya kutwafwa ukutesekesha fintu twasambilila kale. Pa kufwaisha ukucita ukufwaya kwa kwa Lesa mu kufikapo, tupepa atuti: “Nangeni inshila yenu, mwe Yehova, . . . lengeni umutima wandi ukusaminwo kuba na katiina kwi shina lyenu.”—Amalu. 86:11.

Poosesheniko Amano

Fingi fingatupumfyanya ica kuti twafilwa ukumfwikisha. Napamo kuti mu mutwe mwiswile fye amasakamika. Icongo no kwendauka mwi bumba nelyo ku nse ya cifulo ca kulonganinamo kuti fyatupumfyanya. Cimbi icingalenga twafilwa ukumfwikisha caba kukanaumfwa bwino umubili. Abakwata abana banono ilingi basanga ukuti amano nayakanikana. Cinshi cingatwafwa ukupoosesha fye amano kuli programu?

Uko twalolesha, e ko tupoosa amano. Bomfyeni amenso ku kumwafwa ukupoosako amano ukupitila mu kulolesha kalanda. Lintu alumbula ilembo lya mu Baibolo, nangu likaya, kupukuleni Baibolo, no kumukonka ilyo alebelenga. Bombesheni pa kuti mwilacebukila ukuli konse mwaumfwe congo nelyo abaleendauka. Nga ca kuti amenso yalelenga mu mutwe wenu mwaisule ifyebo fya kupumbula, muli no kupuswa ifingi ifilesoswa pa cisebele.

Nga ca kuti ‘amatontonkanyo ya kusakamika’ ayali yonse yalelenga calamukosela ukukutikisha programu, pepeni kuli Yehova ukuti amatontonkanyo yashikatale e lyo amwafwe ukuba no mutima ukabilwa pa kupoosako amano. (Amalu. 94:19; Fil. 4:6, 7) Nga cingakabilwa, pepeni libili libili. (Mat. 7:7, 8) Ukulongana kwa cilonganino kwaba cintu Yehova ateyanya. Cetekeleni ukuti afwaya mulemwenamo.—1 Yoh. 5:14, 15.

Ukuumfwa Amalyashi

Napamo kuti mwaibukisha ifishinka mwatemwa ifyo mwaumfwile mu malyashi. Lelo fingi fyaba mu kuumfwa ilyashi, te kulonganika fye ifishinka fikalamba iyo. Ilyashi lyaba ngo lwendo. Nangula ca kuti kulaba ifisuma ifingi ifya kumona mu nshila, icikalamba caba buyo, uko muleya. Kalanda kuti aleesha ukutungulula abantu pa kuti bomfwe icintu cimo nelyo ukubalenga bacitepo cimo.

Tontonkanyeni pa lyashi Yoshua alandile ku luko lwa kwa Israele, ilyalembwa pali Yoshua 24:1-15. Ico alefwaya ukucita kulenga abantu ukwiminina abashangila ku kupepa kwa cine ukupitila mu kuipaatulako umupwilapo ku kupepo tulubi ukwa nko ishina mupalamano. Mulandu nshi ico cabelele icacindamisha? Ukufulisha kwa kupepa kwa bufi kwali cintu cingonaula ukwampana kusuma ukwa luko na Yehova. Abantu pa kwankula ku kucincisha kwa kwa Yoshua batile: “Ca kutali fye kuli ifwe ukusuula Yehova, no kuyabombele milungu imbi; . . . tulebombela Yehova.” Kabili e fyo bacitile!—Yosh. 24:16, 18, 31.

Ilyo muleumfwa ku lyashi, esheni ukwiluka ubuyo bwa liko. Tontonkanyeni pa fyo ifishinka kalanda alesosa fingamwafwa ukufika kuli ubo buyo. Ipusheni mwe bene cintu ifyo fyebo fifwile ukumulenga ukucita.

Ukuumfwa pa Kulanshanya

Isambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda, Isambililo lya Citabo pa Cilonganino, na malyashi yamo mu Ukulongana kwa Mulimo fiba kulanshanya kwa fipusho ne fyasuko ukwa fyebo fyashimpwa pali Baibolo.

Ukuumfwa ku kulanshanya limo limo kuba kwati na imwe mulelandako. Pa kunonkelamo sana, mufwile ukumfwikisha. Umfweni ukulelola uko kulanshanya. Kutikeni ifyo katungulula alekomaila pa mutwe ulelanshanishiwapo na pa fishinka fikalamba. Muleasuka ifipusho fyakwe mu mutima. Umfweni ilyo bambi balelondolola ifyebo na fintu fingabomfiwa. Ukuumfwa ifyebo mu nshila bambi balefyumfwilamo kuti kwamulenga mwaishibilapo na fimbi pa mulandu ukaya. Landenipo na imwe ukupitila mu kulumbula kwa citetekelo cenu pa kwasuka.—Rom. 1:12.

Ukusambilila libela ifyebo fili no kusambililwa kukamwafwa ukobelwa no kulanshanya no kukonka bwino ilyo bambi baleasuka. Nga ifintu fyayafya ica kuti camukosela ukusambilila libela ifyebo mu kufikapo, kuti mwaesha fye ukulubulako amaminiti yanono ukupitamo fye mu fyebo pa kuti mukwate citontonshi ca fili no kulandwapo ku kulongana. Ukucite fi kukamwafwa ukusambililamo ifingi mu kulanshanya.

Ukuumfwa pa Kulongana Kukalamba na pa Mabungano

Pa kulongana kukalamba na pa mabungano, kuti kwaba ifya kupumfyanya ifingi ukucila ne fiba ku kulongana kwa cilonganino. Ici kuti calenga ukuumfwa ukwafya sana. Cinshi cingatwafwa?

Icacindamisha caba kutuusha sana ubushiku. Ilyo programu ashilatendeka, lekeni umutwe wa ubo bushiku eo muletontonkanyapo. Lolesheni pa mutwe wa lyashi limo na limo, no kwesha ukutunganya ifyalalandwapo. Bomfyeni bwino Baibolo wenu. Abengi basanga ukuti ukulemba ifishinka fikalamba mu kwipifya kulabafwa ukwangwa kuli programu. Lembeni amafundisho ayo mulepanga ukubomfya mu mikalile yenu na mu butumikishi. Ilyo muleya na pa kubwela ku kulongana kukalamba cila bushiku, lanshanyeni ifishinka fimo fimo. Ici cikamwafwa ukwibukisha ifyebo.

Ukukansha Abana Ukuumfwa

Abafyashi ba Bwina Kristu kuti bayafwa abana babo—nelyo fye utunya—ukuba aba “mano ayalosha ku kupusuka” ukupitila mu kubasenda ku kulongana kwa cilonganino, ku kulongana kukalamba, na ku mabungano. (2 Tim. 3:15) Apantu abana balipusanapusana mu mibele na mu kushikatala, cikabila ukushilimuka pa kubasambilisha ukuumfwa mu kutekanya. Napamo imitubululo yakonkapo kuti yamwafwa.

Ku ng’anda, pekanyeniko inshita ya kuti abana banono bekale umutalalila no kubelenga nelyo ukutamba ifikope mu fitabo fyesu ifya Bwina Kristu. Ilyo muli mu kulongana, mwilapeela abana ifya kwangasha ukuti e fya kubalafishako. Nga fintu fye cali ku bena Israele kale, na lelo line abana balasangwako “ku kuleka bomfwe kabili ku kuleka basambilile.” (Amala. 31:12) Abafyashi bamo balapeela fye na bana babo abanono impapulo shilesambililwa. Ilyo abana balekulilako, bafweni ukulayasukapo nga kuli amalyashi ya kulanshanya ne bumba lyonse.

Amalembo yatila ukuumfwa kuli Yehova no kumubeela fyendela pamo. Kuti twamone ci mu mashiwi Mose aebele uluko lwa Israele ati: “Nimbika ku cinso cenu umweo ne mfwa, ipaalo ne citiipu: e ico saleni umweo . . . ku kutemwa Yehova Lesa wenu, ku kuumfwa kwi shiwi lyakwe, no kulambatila kuli wene.” (Amala. 30:19, 20) Ilelo, ukuumfwa ku mafundisho Yehova atupeela kabili mu cumfwila ukuyabomfya mu mikalile yesu kulafwaikwa nga tulefwaya ukusenaminwa na Lesa no kukwata amapaalo ya mweo wa muyayaya. Fintu cacindama kanshi, ukumfwila ukukonkomesha kwa kwa Yesu ukwa kuti: “Cenjeleni ku fyo muumfwa”!—Luka 8:18.