ICIPANDWA 21
“Umusumba Bakalawita Ukuti Yehova E Mo Aba”
IFYO TWALALANDAPO SANA: Ifyo umusumba ne mpanga iyo bapeele Yehova fipilibula
1, 2. (a) Ni mpanga nshi iyaibela iyo balingile ukupaatulako? (Moneni icikope pa nkupo.) (b) Finshi icimonwa calengele bankole bacetekela?
MU CIMONWA ca kulekeleshako, Esekiele alimwene impanga iyo bapaatwileko pa kuti ikalebomfiwa ku mulimo uwaibela. Iyi impanga bapaatwileko tayali no kuba ni mpanga ya bupyani iya mukowa wa bena Israele, lelo bali no kupeela Yehova. Na kabili Esekiele alimwene umusumba uusuma nga nshi uwakwete ishina ilyaibela. Ici icimonwa calengele bankole bacetekela icintu icacindama nga nshi ica kuti, Yehova aali no kuba nabo ilyo bali no kubwelelamo ku calo cabo ico batemenwe.
2 Esekiele alitulondolwela ifingi pali iyi mpanga bapeele Yehova. Natulande pali ili lyashi ilyo fwe bapepa Yehova tusambililako ifingi.
‘Impanga ya Mushilo Pamo no Musumba’
3. Ni ncende nshi 5 ishali mu mpanga iyo Yehova apatwileko, kabili baleshibomfya ku milimo nshi? (Moneni akabokoshi akaleti, “Impanga Iyo Mufwile Ukupaatulako.”)
3 Iyi impanga iyaibela yalepele imikono 25,000 (amakilomita 13) ukufuma ku kapinda ka ku kuso ukuyafika ku kapinda ka ku kulyo. Kabili yalepele imikono 25,000 ukufuma ku kabanga ukuyafika ku masamba. Iyi impanga iyalingene mu mbali shonse 4 baleita ukuti, ‘impanga yonse iyo bapeele Yehova.’ Iyi impanga baliyakenye mu fiputulwa fitatu. Iciputulwa ca pa muulu cali ca bena Lebi, e lyo iciputulwa ca pa kati yali ni mpanga ye tempele e lyo na bashimapepo. Ifi ifiputulwa fibili ifya mpanga e fyali ‘impanga ya mushilo iyo bapeele Yehova.’ Iciputulwa icinono icali pe samba nelyo ‘impanga iyasheleko,’ yali ya ‘kubomfya ku fintu fimbi.’ Bali no kukuulapo umusumba.—Esek. 48:15, 20.
4. Finshi tusambilila ku lyashi ililanda pa mpanga iyo bapeele Yehova?
4 Finshi twingasambilila kuli ili ilyashi ililanda pa mpanga iyo bapeele Yehova? Filya babalilepo ukuputula impanga iyo bapeele Yehova, e lyo bakonkeshapo ukwakanya imikowa impanga, cilangililo ca kuti Yehova alefwaya balemona ilya impanga bamupeele ukuti e yacindamishe. (Esek. 45:1) Ukwabula no kutwishika, bankole balisambilileko ifingi kuli filya babalilepo ukuputwila Yehova impanga. Ukupepa Yehova e ko balingile ukubika pa ntanshi mu mikalile yabo. Na ifwe muno nshiku tumona ukuti, ukuisambilisha Icebo ca kwa Lesa, ukuya mu kulongana no kubila imbila nsuma, e fyacindamisha mu mikalile yesu. Nga tulepashanya Yehova uubika ifyacindamisha pa ntanshi, ninshi tukabika ukupepa Yehova pa ntanshi mu mikalile yesu.
“Umusumba Ukaba pa Kati ka Iyi Impanga”
5, 6. (a) Bushe umusumba wali wa bani? (b) Ni finshi ifyo uyu umusumba ushimininako, kabili mulandu nshi?
5 Belengeni Esekiele 48:15. Finshi “umusumba” ne mpanga iyaushingulwike fyalepilibula? (Esek. 48:16-18) Mu cimonwa Yehova aebele Esekiele ukuti: “Impanga ya musumba . . . ikaba ni mpanga ya ba mu ng’anda ya kwa Israele bonse.” (Esek. 45:6, 7) Kanshi umusumba ne mpanga iyaushingulwike, tafyali pa ‘mpanga ya mushilo’ iyo bali no ‘kupeela Yehova.’ (Esek. 48:9) Ifi twaishiba ici icishinka, natumone ifyo twingasambililako muno nshiku kuli filya kwali uyu umusumba.
6 Pa kuti twishibe nalimo ifyo twingasambililako kuli uyu umusumba, tufwile ukubalilapo ukwishiba ifyo uyu musumba ushimininako. Uyu musumba te kuti wiminineko umusumba wa Yerusalemu ne tempele ifyo bakuulile cipya cipya. Cinshi twalandila ifi? Ni co mu musumba uo Esekiele amwene mu cimonwa tamwali itempele. Na kabili, uyu musumba tawaleimininako umusumba umbi uwali mu calo ca Israele umo bankole ababwelele baleikala. Mulandu nshi? Pantu takwali umusumba nangu umo uo bankole nelyo abatuntwike muli bena bailekuula uwakwete ifintu fimo fine ifyali ku musumba uo Esekiele amwene mu cimonwa. Na kabili, uyu musumba te kuti wiminineko umusumba wa ku muulu. Cinshi twalandila ifi? Ni co uyu musumba baukuulile pa ncende iyali ya ‘kubomfya ku fintu fimbi [nelyo pa ncende iishali ya mushilo],’ walipuseneko ne fyo bakuulile pa mpanga iyo bali no kulabomfya pa kupepa Lesa.—Esek. 42:20.
7. Musumba nshi Esekiele amwene, kabili ufwile wimininako cinshi? (Moneni icikope pa ntendekelo.)
7 Kanshi ninshi umusumba Esekiele amwene waleimininako cinshi? Ibukisheni ukuti amwene uyu musumba mu cimonwa cimo cine umo amwene impanga. (Esek. 40:2; 45:1, 6) Icebo ca kwa Lesa cilangilila ukuti impanga amwene te ya cine cine, lelo ya mampalanya. Kanshi no musumba ufwile ukuba musumba wa mampalanya. Nomba bushe ishiwi lya kuti “umusumba” lipilibula cinshi? Ili ishiwi lilanda pa bantu abengi abekala pamo, abaikatana, kabili abateyanishiwa bwino. Kanshi umusumba uwateyanishiwa bwino uo Esekiele amwene uwakuulilwe pa ncende iyakwete imbali 4 ishalingana, ufwile wimininako icifulo icateyanishiwa bwino umo bakangalila batungulwila.
8. Bushe icifulo icateyanishiwa bwino umo bakangalila batungulwila, e cinshi, kabili twaishiba shani?
8 Bushe ici icifulo icateyanishiwa bwino umo bakangalila batungulwila e cinshi? Icimonwa Esekiele amwene cilangilila ukuti uyu musumba wali pa mpanga ya mampalanya. Kanshi muno nshiku aba bakangalila e batungulula imilimo abantu ba kwa Lesa babomba. Nomba bushe ifi umusumba waba pa mpanga ya kubomfya ku fintu fimbi nelyo iishili ya mushilo filangilila cinshi? Fitwibukisha ukuti uyu musumba tawimininako ubutungulushi bwa ku muulu, lelo wimininako ubutungulushi bwa pano isonde, kabili ababa muli paradaise ya ku mupashi e banonkelamo muli ubu butungulushi.
9. (a) Ni bani baba mu butungulushi bwa pano isonde muno nshiku? (b) Finshi Yesu akacita mu Myaka 1,000 iyo Akateka?
9 Ni bani baba muli ubu ubutungulushi bwa pano isonde? Mu cimonwa Esekiele amwene, uwaletungulula mu buteko bwa muli uyu musumba balemwita ukuti “intungulushi.” (Esek. 45:7) Ali ni kangalila wa bantu lelo tali shimapepo nelyo umwina Lebi. Iyi intungulushi ilalenga twatontonkanya maka maka pali bakangalila ababa mu filonganino muno nshiku abashasubwa no mupashi. Aba bakacema ba ku mupashi abatusakamana bwino aba mu “mpaanga na shimbi,” bali-icefya kabili babomfi ba pano isonde aba buteko bwa kwa Kristu ubwa ku muulu. (Yoh. 10:16) Ilyo Yesu Akalateka mu Myaka 1,000, akasala no kusonta baeluda abafikapo nelyo “bacilolo mwi sonde lyonse.” (Amalu. 45:16) Ubufumu bwa ku muulu e bukalabatungulula, kabili bakalasakamana abantu ba kwa Lesa mu Myaka 1,000 iyo Kristu Akateka.
“Yehova E mo Aba”
10. Lishina nshi umusumba wakwata, kabili ili ishina lilenga twacetekela finshi?
10 Belengeni Esekiele 48:35. Umusumba wakwata ishina lya kuti “Yehova E mo Aba.” Ili ishina lilenga twashininkisha ukuti abantu abekala muli uyu umusumba balomfwa ukuti Yehova e mo aba. Filya Yehova alangile Esekiele uyu umusumba uo bakuuliile pa kati ka ncende, cali kwati ale-eba bankole ukuti ‘nkaba na imwe na kabili!’ Ala ubu ubulayo bwalisansamwishe bankole!
11. Finshi twingasambilila ku cimonwa Esekiele amwene ica musumba na kwi shina lya musumba?
11 Finshi twingasambilila kuli ubu ubusesemo bwa kwa Esekiele? Ishina lya ubu ubutungulushi ubo bapashanya ku musumba, lilenga fwe babomfi ba kwa Lesa muno nshiku twacetekela ukuti Yehova alekala na babomfi bakwe aba cishinka pano isonde kabili akatwalilila fye ukwikala nabo. Ili ishina ilyakwata ubupilibulo lilenga na kabili twaishiba ici icishinka icacindama ica kuti: Ico uyu umusumba wabelako, te kupeela abantu amaka ya kutungulula, lelo kulabafwa pa kuti balekonka ifyo Yehova afwaya ifishayafya ukukonka kabili ifilanga ukuti alitutemwa. Ku ca kumwenako, kuti twatila Yehova tapeela ababa muli ubu ubutungulushi amaka ya kwakanya impanga nga fintu abantu bengamona ukutila kuti caba fye bwino ukubapeela aya amaka. Na lyo line Yehova tenekela ababa muli ubu ubutungulushi ukwalula ifyo ayakanya ababomfi bakwe impanga ukubikako fye ne ya ‘bapiina,’ nelyo ukwalula imilimo abapeela.—Amapi. 19:17; Esek. 46:18; 48:29.
12. (a) Fintu nshi ifyacindama ifyaba ku musumba, kabili filangilila finshi? (b) Cintu nshi icacindama ico ifi ifyaba ku musumba cibukishako bakangalila Abena Kristu?
12 Cintu nshi na cimbi icacindama icaba kuli uyu umusumba uwakwata ishina lya kuti “Yehova E mo Aba”? Nangu ca kuti kale imisumba yalekwata amalinga ayalecingilila abantu, yalekwata fye impongolo ishinono, nomba uyu musumba wena wakwata impongolo 12! (Esek. 48:30-34) Ifi uyu umusumba wakwata impongolo ishingi (kuli cila lubali ku mbali shonse 4 kwaba impongolo shitatu) cilangilila ukuti abatungulula muli uyu umusumba baliyangusha kabili bali-iteyanya ukwafwa abantu ba kwa Lesa bonse. Na kabili ifi uyu musumba wakwata impongolo 12 cilangililo ca kuti umuntu onse kuti aingilamo, e kutila, “aba mu ng’anda ya kwa Israele bonse.” (Esek. 45:6) Ifi uyu umusumba wakwata impongolo ishingi ica kuti cilangukila abantu ukwingilamo, cilebukishako bakangalila Abena Kristu icintu icacindama. Ne ci ca kuti Yehova afwaya bakangalila bayangusha ku muntu onse no kuiteyanya ukwafwa bonse abekala muli paradaise ya ku mupashi.
Bakangalila baliyangusha kabili bali-iteyanya ukwafwa abantu Moneni paragrafu 12)
Abantu ba kwa Lesa ‘Balesa mu Kupepa’ no ‘Kubombela mu Musumba’
13. Finshi Yehova alandile pa milimo iyalekanalekana iyo abantu bali no kulabomba?
13 Natubwelele kuli Esekiele pa kuti tumone na fimbi ifyo alembele pali ici icimonwa icilanda pa kwakanya impanga. Yehova alilandile pa bantu abalebomba imilimo iyalekanalekana. Bashimapepo ‘abalebombela pa cifulo ca mushilo,’ bali no kulatuula amalambo no kupalama kuli Yehova pa kuti bamubombele. Kabili abena Lebi ‘abalebombela pe tempele,’ bali no kulabomba imilimo yonse kabili bali no kulacita fyonse ifyali no kulacitwa pe tempele. (Esek. 44:14-16; 45:4, 5) Na kabili, kwali no kuba ababomfi abali no kulabombela mupepi no musumba. Ni bani abo bene ababomfi?
14. Finshi ababombela mupepi no musumba batwibukishako?
14 Abalebombela mupepi no musumba bafumine mu “mikowa yonse iya kwa Israele.” Balebomba imilimo iyaletungilila abalebombela mu musumba. Umulimo balebomba wa kulima ifisabo ifya kulya ‘abalebombela mu musumba.’ (Esek. 48:18, 19) Bushe ifi filetwibukishako ishuko twakwata muno nshiku? Ee. Bonse ababa muli paradaise ya ku mupashi balikwata ishuko lya kutungilila imilimo abasubwa bamunyina ba kwa Kristu babomba e lyo na ba mwi “bumba ilikalamba” abo Yehova asala ukulatungulula. (Ukus. 7:9, 10) Inshila iikalamba iyo tulangilamo ukuti tulatungilila iyi milimo, kulaitemenwa ukukonka ifyo umusha wa cishinka atweba.
15, 16. (a) Finshi fimbi tusambilila ku cimonwa Esekiele amwene? (b) Milimo nshi iyaba nge iyi iyo twakwata ishuko lya kubombako?
15 Mu cimonwa Esekiele amwene mwaliba na fimbi ifyo twingasambililako pa mulimo tubomba uwa kubila imbila nsuma. Finshi ifyo fine? Yehova alandile ukuti, aba mu mikowa 12 iishali ya bena Lebi bali no kulabombela mu ncende shibili: mu lubansa lwe tempele e lyo na mu ncende iyashingulwike umusumba. Finshi bali no kulacita muli ishi incende shibili? Aba mu mikowa yonse ‘baleisa mu kupepa’ Yehova ilyo baletuula amalambo kuli ena mu lubansa lwe tempele. (Esek. 46:9, 24) Kabili aba mu mikowa yonse baleisa mu kutungilila abaleikala mu musumba ilyo balelima incende yonse iyashingulwike umusumba. Finshi tusambililako kuli aba ababomfi?
16 Muno nshiku aba mwi bumba likalamba balikwata ishuko lya kubombako imilimo iyaba nge iyi, iyo abali mu cimonwa Esekiele amwene balebomba. Balapepela Yehova “mwi tempele lyakwe,” ilyo batuula amalambo ya kumulumbanya. (Ukus. 7:9-15) Batuula amalambo ya kumulumbanya ilyo balebila imbila nsuma na lintu baleasukapo no mweo onse pa kulongana pa kulanga ifyo baba ne citetekelo. Bamona ukupepa Yehova ukuti e cintu icacindamisha mu mikalile yabo. (1 Imila. 16:29) Na kabili abantu ba kwa Lesa abengi balatungilila icilonganino ca kwa Lesa mu nshila ishalekanalekana. Ku ca kumwenako, balabombako umulimo wa kukuula no kuwamya Amayanda ya Bufumu e lyo na maofesi ya misambo. Kabili balabomba ne milimo iingi iyo icilonganino ca kwa Yehova cikwata. Bambi balasangwilako indalama pa kutungilila iyi imilimo. Kanshi kuti twatila icilenga balelima impanga mu mampalanya ni co bafwaya ‘ukulenga Lesa acindikwa.’ (1 Kor. 10:31) Balaba abacincila pa kubomba iyi milimo kabili balasekelela pantu balishiba ukuti “amalambo ya musango uyu yalalenga Lesa asekelela.” (Heb. 13:16) Bushe na imwe mulabombako sana iyi imilimo?
Finshi twingasambilila ku fyo Esekiele alondolwele imilimo yalekanalekana iyo balebomba mu musumba e lyo ne yo balebomba mupepi ne mpongolo? Moneni amaparagrafu 14-16)
“Tulelolela Imyulu Ipya ne Sonde Ilipya”
17. (a) Bushe icimonwa Esekiele amwene cikafikilishiwa shani na ku ntanshi? (b) Mu Myaka 1,000 iyo Kristu Akateka, ni bani bakanonkelamo mu butungulushi ubo bapashanya ku musumba?
17 Bushe icimonwa ico Esekiele amwene ica mpanga iyo bapeele Yehova cikafikilishiwa na kabili ku ntanshi? Ee! Tontonkanyeni pali ici icishinka: Esekiele amwene ukuti incende iyo bainike ukuti ‘impanga ya mushilo’ yali pa kati ka mpanga yonse. (Esek. 48:10, 20) Ifi fine e fyo cikaba na pa numa ya Armagedone, te mulandu no ko tukalaikala pano isonde, Yehova akalaikala na ifwe. (Ukus. 21:3) Ilyo Kristu Akalateka mu Myaka 1,000, ubutungulushi ubo bapashanya ku musumba, e kutila abo bakasonta pano isonde ukulatungulula abantu ba kwa Lesa, ubutungulushi bwabo bukafika fye konse pano isonde. Bakalatungulula abakapanga “isonde ilipya” e kutila, abantu bonse abakalaikala pano isonde, ilyo bakalabeba ifya kucita ne fya kukonka.—2 Pet. 3:13.
18. (a) Cinshi cingalenga twacetekela ukuti ubutungulushi ubo bapashanya ku musumba bukalakonka imitekele ya kwa Lesa? (b) Bushe ishina lya musumba lilenga twacetekela finshi?
18 Cinshi cingalenga twacetekela ukuti ubutungulushi ubo bapashanya ku musumba, bukatwalilila ukukonka sana imitekele ya kwa Lesa? Pantu Icebo ca kwa Lesa calilanda ukwabula ukupita na mu mbali ukuti, umusumba wa pano isonde uwakwata impongolo 12 waba ngo musumba wa ku muulu na o uwakwata impongolo 12 uo beta ukuti Yerusalemu Mupya, e kutila, ba 144,000 abakateka pamo na Kristu. (Ukus. 21:2, 12, 21-27) Ici cilelangilila ukuti ubutungulushi bwa pano isonde bukalakonka bwino bwino fyonse ifyo Ubufumu bwa kwa Lesa ku muulu bukalapingula. Kanshi ishina lya musumba ilya kuti “Yehova E mo Aba,” lilenga twacetekela sana ukuti ukupepa kwasanguluka kukabako umuyayaya mu Paradaise. Ala inshita tulolela isuma nga nshi!