Bushe Abacululuka Bakatala Abamona Umutende?
BUSHE kuti mwatemwa ukuti ukucula mucula, no kuculako abantunse bonse kukapwe? Langulukeni ifi fya kumwenako:
Sonia alicula apakalamba nga nshi.a Ica kubalilapo, asangile ukuti umulume wakwe aalecito bucende pa myaka 10. Lyene umwana wakwe umwaume umunono pali bonse alyambwile HIV no kufwa kuli AIDS. Pa numa ya myaka ibili umwana mwaume wakwe umbi alilwele, kabili ilyo tapalalepa na o wine alifwile kuli AIDS. Sonia aibukisha ati: “Ilyo ubu bulwele bwaleya ku mpela, bwalikokwele nga nshi. Umulumendo alipopomenwe nga nshi, umushishi walyululwike onse, no kumona taalemona bwino. Cali ca bulanda nga nshi.”
Fabiana, umusambi wa pa yuniversiti umwina Brazil, alisakamikwe pa lwa lufyengo lwa mu calo. Lyene ubumi bwakwe bwapaminwe ku kayofi. Ndume yakwe, uwapopomenwe, aliipeye. Lintu Fabiana bamufumishe ncito, cibusa amwebele ukuyabuusha kuli pai-de-santo (iŋanga), ukupelulula ukuti pa kuti Fabiana apite mu kushama kwa musango yu pali uwamusomwene cisomo! Lelo pai-de-santo tamuletele ukwilulukwa nangu panono. Mu cifulo ca ico, Fabiana ayumfwile uwalungulushiwa, alefilwa no kusendama pa mulandu wa mafya yakwe.
Ukucululuka kwa kwa Ana kwatendeke ninshi ali fye umwaice. Ashimika ukuti: “Lintu nali fye no mwaka umo, mayo alindekeleshe, e co mama e walensunga.” Lyene, lintu Ana ali fye ne myaka itatu, nakulu alifwile. Ana atuminwe uko basungila abana ba nshiiwa ku Rio de Janeiro, uko aikele ukufika lintu ali ne myaka ya bukulu 13. Atila: “Twalesungwa buluku buluku kulya, kabili nasangwike cipondoka. Ilyo nalekula, ni cikanga ndelwisha icili conse.”
Ukucululuka cimoneke fyo kulambukila umuntunse onse mu nshila shalekanalekana. Cine cine, tulabelengapo amalyashi aya tuyofi twa bantunse cila bushiku—ilyo lyonse twatambako, ukubelenga, nelyo ukukutika ku lyashi. Uwasoma Mary Sykes Wylie alemba ati: “Ukutula apo inshita yesu . . . iya fya kumfwaninamo fyafulisha yatampile te kuti twikale fye ukwabula ukumfwapo ilyashi lya bulanda. Inkondo, utuyofi twa mu fyabumbwa pe sonde, utwa mu maindastri, amasanso ya pa musebo, imisoka, ukululunkanya, ukucenda kwa mu kwampana kwa bwamba, ukwampana kwa bwamba ukwa kwikata kama, ulukaakala lwa mu ŋanda—fyonse filenga ukucenwa mu nkuntu ukuba ukwabipisha kabili ukwisa cila bushiku mu mwanda wa myaka uwalenga 20.” Umutumwa wa Bwina Kristu Paulo mu cishinka asupawile ifyapitamo umuntunse ati: “Ifibumbwa fyonse filetetela no kukomenwe fumo capamo ukufika na kuli nomba.”—Abena Roma 8:22.
Ni shani pa lwa imwe? Bushe mulepita mu kucululuka? Kwilulukwa nshi mwingenekela? Bushe mukatala amusanga umutende wa cine? Sonia, Fabiana, na Ana balisangile icisansamushi cine cine no mutende eyefilya! Kuti mwabelengapo mu cipande cikonkelepo.
[Futunoti]
a Amashina muli ci cipande nayalulwa.