Ukwishiba Ifya Kukutika Kuli Bambi mu Kutemwa

“NATASHA pa kukutika.” Bushe kuliko uwamwebapo ifyo nomba line? Umuntu nga amwebe fyo, awe ninshi amutasha! Umuntu uukutikisha balamutemwa ku bantu abengi. Nga tulekutikisha, kuti twalenga abantu abapopomenwa nelyo abacushiwa na mafya ukumfwa bwino. Ukulakutikisha kulenga tuleipakisha ifyo bambi balelanda. Mu cilonganino ca Bwina Kristu, ukukutika mu kutemwa kulafwaikwa pa kuti “tutontonkanye ifya kucincishanya ku kutemwa kabili ku kubombe milimo isuma.”—AbaHebere 10:24.

Nangu cibe ifyo, abantu abengi, tabapoosako amano ukukutikisha. Balatemwa ukupanda abanabo amano, ukushimika ifyabacitikila, nelyo ukulanda ifyo balemona ifintu ukucila ukukutika ku fyo bambi balesosa. Ukukutika mu cine cine mano. Bushe kuti twasambilila shani ifya kulanga ukutemwa ilyo tulekutika kuli bambi?

Icacindamisha

Yehova ni ‘Kasambilisha wesu.’ (Esaya 30:20) Kuti atusambilisha ifingi pa fyo twingalakutika. Natulande pa fyo Yehova ayafwile kasesema Eliya. Ilyo atiinishiwe na Namfumu Yesebele, Eliya abutukile mu matololo, kabili alombele kuli Yehova ukuti afwe. Kulya, malaika wa kwa Lesa alilandile nankwe. Ilyo kasesema alelondolola ifyo asakamikwe, Yehova alekutika kabili alangishe amaka yakwe ayakalamba. Cinshi cafuminemo? Umwenso walipwile, kabili Eliya abwelele ku kubomba umulimo wakwe. (1 Ishamfumu 19:2-15) Mulandu nshi Yehova abikilako amano ku kukutika ku masakamika ya basha bakwe? Ni pa mulandu wa kuti alabasakamana. (1 Petro 5:7) Icintu icingamwafwa sana ukulakutikisha, kulanga bambi ukuti na mubabikako amano.

Lintu umwaume umo mu calo ca Bolivia acitile ulubembu lwabipisha, alitashishe pa fyo uwasumina munankwe amusakamene. Uyu mwaume atila: “Nalisakamikwe sana. Ukwabula no kutwishika, nga nalilekele ukubombela Yehova nga ca kuti munyinane tabikileko amano ukukutika ku fyo nalesosa. Talandile ifingi, lelo ukwishiba fye ukuti alibikileko amano ukukutika ku fyo nalesosa, kwalinkoseshe nga nshi. Nshalekabila ukuti wene anjebe ifya kupwisha ubufya nakwete, nalishibe ifya kucita. Ico nalefwaya fye, kwishiba ukuti kwali uwabikileko amano ku fyo naleyumfwa. Abulakutika ku fyo nalelanda amasakamika nga yalindile.”

Yesu Kristu e ca kumwenako cisuma ica muntu uwaishibishe ifya kukutika kuli bambi mu kutemwa. Pa numa fye Yesu afwile, abasambi bakwe babili bali pa bulendo ukufuma ku Yerusalemu ukuya ku mushi umo apalepele amakilomita 11. Ukwabula no kutwishika baali abafuupulwa. Yesu Kristu uwali nabuushiwa pali iyo nshita, aendele pamo nabo. Alibepwishe bwino bwino pa kuti eshibe ifyalebasakamika, kabili abasambi balimwaswike. Balandile pa fyo balesubila ne fyo bafulunganishiwe. Yesu alibasakamene, kabili ukukutika kwakwe mu kutemwa kwalengele balya abasambi babili ukukutika kuli wene. Lyene Yesu ‘abelwilile ifyamulembelwe mu Malembo yonse.’—Luka 24:13-27.

Nga twabalilapo ukukutika ilyo bambi balelanda, tulalanga ukutemwa, kabili cilenga bambi nabo ukukutika kuli ifwe ilyo tulelanda. Umwanakashi umo umwina Bolivia asosele ukuti: “Abafyashi bandi na bapongoshi bandi tabatemenwe inshila iyo nalekushishamo abana bandi. Nshalefwaya ukumfwa ku fyo balelanda, lelo nshaicetekele mu fyo nalecita ngo mufyashi. Pali ilya ine nshita, umo uwa Nte sha kwa Yehova alintandalile. Anshimikile pa malayo ya kwa Lesa. Lelo, inshila anjipushishemo ifyo naletontonkanya e yalengele ukuti njishibe ukuti uyu muntu kuti akutika. Namwingishe mu ng’anda, kabili tapapitile ne inshita nali mulondolwele ubufya nakwete. Alekutika mu kutekanya. Alinjipwishe ifyo nalefwaya abana bandi ukuba, kabili ne fyo umulume wandi aleyumfwa pali fyo. Naliyumfwile bwino ukuba no muntu wa musango uyu uwaletesha ifyo naleyumfwa. Ilyo alenanga ifyo Baibolo isosa pa mikalile ya lupwa, namwene ukuti nalelanda no muntu uwasakamene pa bwafya nalepitamo.”

Baibolo itila: “Ukutemwa . . . takuifwaila ifya kuko.” (1 Abena Korinti 13:4, 5) Kanshi ukukutika mu kutemwa, kuti kwapilibula ukuleka ukucita ifyo tulefwaya ukuti tucite. Ici kuti capilibula ukushimya TV, ukuleka ukubelenga nyushipepala, nelyo fye ukushimya foni ya kwenda nayo ilyo bambi balelanda na ifwe pa bwafya. Ukukutika mu kutemwa kupilibula ukubikako amano sana ku fyo umuntu aletontonkanya. Pa kucite fyo tufwile ukusengauka ukulanda pali fwe bene, ukulanda ukuti, “Ico canjibukisha ica ncitikile kale.” Ca cine ukulanda pa fya mucitikile kwaliba fye bwino nga ca kuti ifintu fili bwino, lelo tulekabila ukusengauka ukulanda pa fyo twapitamo ilyo tulelanda no muntu uuli no bwafya. Ukusakamana bambi kuti kwalangwa mu nshila na imbi.

Ukwishiba Ifyo Umuntu Aleyumfwa

Pa miku 10 iyo Yobo alandile, ifibusa fyakwe balyumfwile ifyo asosele. Nangu cibe ifyo, Yobo atile: “Iye kanshi nga kwali uwa kuumfwa kuli ine!” (Yobo 31:35, NW) Mulandu nshi Yobo alandile ifyo? Ni co ifibusa fyakwe balekutika fye, lelo tabalemusansamusha. Tabamusakamene nangu fye kufwaya ukwishiba ifyo aleyumfwa. Aba bantu tabalemulangulukilako ilyo balekutika. Lelo umutumwa Petro atufunda ukuti: “Ica kulekelesha, bonse mube aba mutima umo, abalangulukilana, abatemwa aba bwananyina, aba nkumbu, aba mitima ya kuiceefya.” (1 Petro 3:8) Bushe kuti twalangulukilako shani bambi? Inshila imo yaba kubika amano ku fyo bambi baleyumfwa no kubeshiba bwino. Inshila imbi iya kulangishishamo ukuti tulesakamana bambi, kulanda amashiwi ya cililishi pamo nga, “ico cifwile cali mukalifye icine cine” nelyo “mufwile mwayumfwile ukuti tabaufwile umo mwaloseshe.” Inshila na imbi, kubika ifyo umuntu alelanda mu mashiwi yesu, ico cikalanga ukuti na tumfwikisha ifyo alesosa. Ukukutika mu kutemwa ta kupilibula fye ukubikako amano ku filelandwa epela, lelo cipilibula no kwishiba ifyo umuntu aleyumfwa.

BaRoberta tabalakokola sana mu mulimo wa nshita yonse uwa Nte sha kwa Yehova. Bashimika ukuti: “Inshita imo nayumfwile ukuti nafilwa umulimo wandi uwa nshita yonse. E co nalandile na kangalila wenda pali ubu bwafya. Alikutikishe kabili alyeseshe ukwishiba ifyo naleyumfwa pali ci. Kabili amoneke ukwishiba umwenso nakwete uwa kuti alanseka pa fyo naletontonkanya ukucita. Munyinane ankoseleshe ukuti ifyo naleyumfwa filacitika, pantu na o wine aliyumfwilepo ifyo fine inshita imo. Ici calinjafwile sana ukutwalilila mu mulimo wandi.”

Bushe kuti twakutika no kukanasuminishako ku fyalandwa? Bushe kuti twatasha umuntu pa kutwebako ifyo aleyumfwa? Ee. Kuti mwacita shani nga ca kuti umwana wenu umulumendo acilalwa na banankwe ku sukulu, nelyo umwana wenu umukashana umupungwe ilyo afuma ku sukulu amweba ukuti natemwana no mulumendo? Bushe te kuti ciwamishe umufyashi ukukutika no kumfwikisha ifyo umwana aletontonkanya ilyo ashilalondolola inshila yawama ne ishawama pa fyo acitile?

Pa Amapinda 20:5, patila: “Ukupanda amano kwa mu mutima wa muntu menshi ayashika, lelo umuntu wa mucetekanya alatapulamo.” Nga ca kuti umuntu uwakwata ubwishibilo no kubelesha talemoneka ukufwaya ukupanda amano abantu bambi, ico twingacita kumulembeleka pa kuti atupandeko amano. Ifi fine e fyo caba na lintu twakutika mu kutemwa. Umucetekanya ulakabilwa pa kuti umuntu atwebe ifyo aletontonkanya. Ukwipusha amepusho kulafwa, lelo tufwile ukucenjela sana ilyo tuleipusha, ukukanaipusha amepusho ayengalenga ukufisulula imilandu ya pa lwabo. Kuti cawama ukweba uo mulelanda nankwe ukutendekela ukulanda pa fintu ifyo aleyumfwa uwakakuka ukulandapo. Ku ca kumwenako, umwanakashi uulefwaya ukulanda pa mafya ya mu cupo cakwe nalimo kuti camwangukila ukutendekelapo ukulanda uko bamonene no mulume wakwe ilyo bashilaupana ne fyo baupene. Munyinefwe uwabwelele numa mu mulimo wa Bwina Kristu uwa kushimikila kuti camwangukila ukutendekelapo ukulondolola ifyo asambilile icine.

Tacayanguka Ukukutika mu Kutemwa

Tacayanguka ukukutika ilyo umo atukalifya, pantu mu cifyalilwa fye tulafwaya ukuti tuicingilile. Kuti twacita shani nga cabe fyo? Amapinda 15:1 yatila: “Ukwasuka ukwafuuka kubweshe cipyu.” Inshila imo iya kwasukilamo mu mukufuuka, kweba umuntu cikuuku cikuuku ukuti alande icili ku mukoshi, e lyo mu kutekanya tukutike ilyo aleilishanya.

Ukuumana ilingi line kuba pa kati ka bantu babili abalebwekeshapo fye ifyo basosele kale. Bonse balayumfwa ukuti umunankwe talekutika. Ifyo cingawama nga ca kuti umo pali bene aleka ukulanda no kutendeka ukukutika! Ukuilama no kulanda mu kushilimuka kabili mu nshila yabamo ukutemwa kulafwaikwa. Baibolo itila: “Uulame milomo yakwe alishilimuka.”—Amapinda 10:19.

Ukwishiba ukukutika mu kutemwa te ca cifyalilwa. Lelo, cintu ico tufwile ukusambilila pa kubikako amano no kuilama. Ukukutika, cintu icawamisha ukusambilila. Cine cine, ukukutika ilyo bambi balesosa ni nshila imo iyo tulangilamo ukutemwa. Ukucite fyo kulatuletela insansa. Kanshi ca mano ukulundulula ukwishiba ifya kukutika mu kutemwa.

[Futunoti]

[Icikope pe bula 11]

Ilyo tulekutika, tufwile ukuleka ukucita ifyo tulefwaya ukuti tucite

[Icikope pe bula 12]

Tacayanguka ukukutika ilyo umo atukalifya