Ukulongana kwa Citungu—Ni Nshita ya Kupepa Lesa mu Nsansa

1. Bushe imitebeto abena Israele balekwata yapalana shani no kulongana kwa citungu uko tukwata?

¹ Yosefe, Maria, na bana babo e lyo na bantu bambi lyonse baleya ku Yerusalemu ku kusangwa ku mitebeto iyalebako cila mwaka. Pali iyi nshita, Yosefe no lupwa lwakwe pamo na bantu bambi balelabako ku mafya balekwata cila bushiku kabili balebika sana amano ku kupepa pantu kwali ukwacindamisha mu bumi bwabo. Iyi mitebeto yalengele ukuti balekwata inshita ya kutontonkanya pali Yehova no kulanda pa busuma bwakwe no kusambilila Amafunde yakwe. E fikaba no kulongana kwa citungu ukuleisa, kukalenga tukapepe Yehova mu nsansa.

2. Finshi tulingile ukucita pa kuipekanya ukuti tukasangwe ku kulongana kwa citungu?

² Mulekabila Ukuipekanya: Pa kuti ulupwa lwa kwa Yesu lufume ku Nasareti ukuyafika ku Yerusalemu no kubwelelamo baleenda amakilomita 180. Nangu ca kutila tatwaishiba impendwa ya baice ba kwa Yesu, kuti twaelenganya ukuti Yosefe na Maria bafwile balebombesha pa kupekanya ulu lwendo. Bushe na imwe mwalipekanya fyonse pa kuti mukasangweko inshiku shonse shitatu isha kulongana kwa citungu? Pa kuti mukasangweko, nalimo mulekabila ukupoka cuti nelyo ukulanshanya na bakalamba ba ncito nelyo bakafundisha ba mwana wenu pa kuti bakamupeko inshita. Nga ca kuti mulekabila ukwa kwikala bushe mwalipekanya, e lyo bushe mwalipekanya ne fyo mukenda? Bushe kuti mwaitendekelako ukwafwa ababa mu cilonganino abakabila sana ubwafwilisho pa kuti bakasangwe ku kulongana kwa citungu?—1 Yoh. 3:17, 18.

3. Bushe imitebeto ya bena Israele yalelenga shani ukuti baleisha no kukoseleshanya?

³ Ukwisha no Kukoseleshanya: Ala mwandini iyi mitebeto abaYuda balekwata yalelenga ukuti balelanshanya pa fintu fisuma no kukoseleshanya! Ukwabula no kutwishika ulupwa lwa kwa Yesu na lo lwine lwalefuluka ukuyamonana ne fibusa fya kale na kale. Kabili baleipakisha no kupanga ifibusa fipya mu baYuda banabo abali mu mabumba mabumba e lyo na baishilealuka abaYuda abalesangwako nelyo abo bale-endela pamo nabo pa kuya na pa kubwela ku Yerusalemu.

4. Kuti twalanga shani ukutila tulatasha Yehova pa kutupeela ulupwa lwesu ulwaikatana ulwa Bena Kristu?

⁴ Umulandu umo uwalenga ukuti umusha wa cishinka kabili uwashilimuka alepekanya ukuti tulelongana no kukutika ku malyashi pa kulongana kwa citungu, mu nshita ya kuti alelemba fye aya malyashi mu mpapulo shesu, wa kutila tulecincishanya. (Heb. 10:24, 25) Kanshi tantikeni ukutila cila bushiku mulefika pa kulongana ilyo kucili inshita pa kutila muleipakisha ukulanshanya na bambi ilyo ceyamani ashilalanda ukuti inyimbo ishalatendeka ukulila shilelangilila ukuti tulingile ukwikala pa cifulo cesu. Mu nshita ya kuti tulefuma pa cifulo ca kulonganinapo no kuya mu kushita ifya kulya kumbi, balatukoselesha ukutila tulesenda ifya kulya fyalinga no kwikala mukati ka cifulo tulelonganina pa kuti twishibane no kulanshanya na bo tupalamene nabo. Bonse fye tulingile ukutasha Yehova pa kutupeela ulupwa lwesu ulwaikatana ulwa Bena Kristu.—Mika 2:12.

5. Cinshi cikatwafwa ukunonkelamo sana mu kulongana?

⁵ Inshita ya Kusambilila: Ukutula fye ku bwaice, Yesu alesambilila pali Wishi wa ku mulu ilyo alesangwa ku mitebeto. (Luka 2:41-49) Cinshi cingatwafwa capamo ne ndupwa shesu ukuti tukanonkelemo sana mu malyashi yonse? Ilyo muli pa kulongana, ikaleni mu fipuna fyenu kabili mwilalandalanda. Mwileka foni ya kwenda nayo, peja, nelyo utuntu tumbi ukumipumfyanya nelyo ukupumfyanya bambi. Mulelolesha uulelanda ilyashi, kabili mulelembako ne fishinka. Ikaleni pamo no lupwa lwenu pa kuti mushininkishe ukutila abana benu bonse balekutika. Mu nshita ya cungulo, sheniko inshita ya kupituluka mu fishinka fimo fimo ifyo mwacitemwa pa kulongana pamo no lupwa.

6. Finshi tulingile ukulaibukisha pa fyo tufwala ne fyo tumoneka?

⁶ Ifyo Tufwala ne fyo Tumoneka: Aba makwebo aba ku fyalo fimbi ukwabula no bwafya baleishiba ulupwa lwa kwa Yesu capamo na baYuda bambi ilyo baleya no kubwela ku mitebeto pantu abaYuda balefwala imikansu yakwete nsenkebele kwi samba e lyo na katambo ka bluu akaleba pa muulu wa nsenkebele. (Impe. 15:37-41) Nangu ca kutila fwe Bena Kristu tatufwala ifya kufwala fyaibela, twaishibikwa ukuti tulafwala ifya kufwala fya mucinshi kabili tuli ba busaka. Tufwile ukubika sana amano ku fyo tulemoneka ilyo tuleya no kubwela ku kulongana na lintu tuli mu musumba nelyo incende ukubelele ukulongana kwa citungu. Nangu ca kutila twafula ifya kufwala twacifwala ku kulongana no kufwala fimbi, na fyo fine filingile ukuba ifya mucinshi kabili tulingile ukubikapo na baji ya kulongana. Nga twacita ifi, ninshi tukapusanako kuli bambi abashili baNte kabili bakacindika no kupepa kwesu.

7. Cinshi tulingile ukulatontonkanishisha pa kubombako umulimo wa kuitemenwa pa kulongana kwa citungu?

⁷ Aba Kubomba Balakabilwa: Pa kutila ukulongana kwa citungu kwende bwino sana, aba kubomba balakabilwa. Bushe kuti mwalembesha ukuti mukabombeko umulimo? (Amalu. 110:3) Umulimo uo tubomba pa kulongana kwa citungu mulimo wa mushilo kabili ulenga abantu ukumfwa icine. Umuntu umo uulolekesha pa cikuulwa ico bamunyinefwe babomfya ukulonganinamo alitemenwe nga nshi pa fyo bamunyinefwe ne nkashi baipeeleshe ukuwamya icikuulwa ica kutila alembele ukuti: “Ndemitasha sana pa mulimo uusuma uo mwabomba kabili nshatalamonapo ababomba muli uyu musango. Lyonse naleumfwa fye ati Inte sha kwa Yehova baliibela, kabili ukutula fye na kale abantu batila baNte nga balongana balasha icifulo ica busaka ukucila ifyo bacicisanga. Imwe pamo ne bumba lya baNte bonse mwalengele ici cifulo ukuwamina abekala calo kabili abantu mwaishile nabo mu kubomba baba ne mitima isuma ica kuti twalitemenwe ukubeshiba.”

8. Bushe aba ku First Aid bakulabombela pa mafya ya musango nshi, kabili finshi abalesangwa ku kulongana balingile ukwishibila libela?

⁸ Dipatimenti ya First Aid isakamana fye ababa mu busanso nelyo ukulwala mu kupumikisha epela. Te kiliniki nelyo ishitolo ukwa kushita imiti iyo. Twapapata ilyo mukesa ku kulongana, mukaisendele imiti ya kucefyako ubukali pamo nga Panado nelyo Asprin e lyo na fimbi ifyo mulekabila pantu takwakabe ukupeela imiti ya musango yu pa kulongana. Abalwala ubulwele bwa kupona, ubulwele bwa shuga, ubwalwele bwa ku mutima, na malwele yambi, balingile ukusenda imiti yabo abene. Balingile ukuba pamo na lupwa wabo nelyo uo balongana nankwe uwaishiba bwino ubulwele balwala ica kutila kuti acitapo fimo bwangu bwangu nga ca kutila balwala. Abakwata amafya ya musango yu nga ca kutila tabakwete balupwa aba kubafwa, balekabila ukwishibisha baeluda pa kuti bapekanya ifya kucita ku kubafwilisha. Pa kulongana kwa citungu te kuti pabe ukupekanya imiputule yaibela umwa kwikala balya aba kutila balalwala nga bapeema fimo nelyo abalwala pa mulandu wa fintu fye fimbi.

9. Finshi fingalenga ukuti tushimikile abantu ilyo kukaba ukulongana kwa citungu?

⁹ Inshita Isuma iya Kushimikila: Abengi abekala mu musumba nelyo ku cifulo tukalalonganina bakulamona abantu abafwele bwino, aba busaka e lyo nabafwala na mabaji, ne ci kuti calenga batendeka ukufwaya ukwishiba icilecitika kabili ifwe kuti twabeba pa kulongana kwa citungu uko tukwete. Umwana uwa myaka ine aile na bafyashi bakwe uko baliila ifya kulya ilyo fye ukulongana kwapwile kabili alisendele no lupapulo lumo ulwafumine pa kulongana. Alangile umwanakashi uwaleleta ifya kulya pa tebulo ulupapulo asendele. Ici calengele ukuti abafyashi ba uyu mwana balaalike uyu mwanakashi ukuti akasangwe ku kulongana.

10. Kuti twapashanya shani ulupwa ulo Yesu afyalilwemo lintu Yehova atupekanishisha umutebeto wa ku mupashi?

¹⁰ Imitebeto ya kale yaleba ni nshita ya kusansamuka iyo abaYuda abatemenwe Lesa balefwaisha ukusangwako. (Amala. 16:15) Yesu na balupwa bakwe baliitemenwe ukusuulako ku fintu fimo pa kuti fye balesangwa no kunonkelamo mu mitebeto balekwata. Na ifwe bene twalitemwa nga nshi ukulongana kwesu ukwa citungu, kabili tumona uku kulongana ukuti bupe ubwafuma kuli Shifwe uwa ku muulu. (Yako. 1:17) Nomba ni nshita ya kuti tuleipekanya ukusangwa ku kulongana kwa citungu ukubako umuku umo pa mwaka pa kuti tukapepe Yehova mu nsansa!

[Akabokoshi pe bula 5, 6]

Ifya Kutucinkulako pa Kulongana kwa Citungu

◼ Inshita ya Kulongana: Ukulongana kukalatendeka pa 8:20 hrs inshiku shonse shitatu. (Ku Assembly Hall, bakalaisula ifiibi ne nshita ya 7:00 hrs.) Ilyo batila inyimbo ishiletangilila ukulongana shalatendeka ukulila, ifwe bonse tufwile ukwikala pa kuti ukulongana kuletendeka bwino. Pa bushiku bwa kubalilapo, ukulongana kukapwa ne nshita ya 15:55 hrs, pa bushiku bwalenga shibili kukapwa pa 16:15 hrs, e lyo pa bushiku bwalenga shitatu kukapwa pa 15:10 hrs.

◼ Ukwa Kwimika Bamotoka: Pa mulandu wa kucepelwa incende ukwa kwimika bamotoka pa Fikuulwa Fikalamba Ifya Kulonganinapo, kuti cawama mwe bakwete bamotoka mwaumfwana ukusenda fye motoka imo ukucila cila muntu ukusenda motoka yakwe.

◼ Ukusungila Bambi Ifipuna: Kuti mwasungila fye ifipuna abo muleenda na bo mu motoka nelyo abo mwikala na bo ing’anda imo, ukubikako fye nabo musambilisha Baibolo.—1 Kor. 13:5.

◼ Ica Kulya ca Kasuba: Mukwai kuti cawama nga ca kutila mwaisa ne fya kulya ukucila ukulafuma pa cifulo ca kulonganinapo no kuya mu kufwaya ifya kulya kumbi. Icipe icinono icitalalika ifya kunwa ico mwingabika na mu nshi ya cipuna e co mwingabomfya. Tamulingile ukuya mu cifulo ca kulonganinamo ne fipe ifikalamba ifya kutalalikilamo ifya kunwa, nelyo ukusenda ifipe ifingatobeka.

◼ Ubupe: Kuti twalanga ukuti tulatasha pa mapekanyo ya kulongana kwa citungu nga tulesangwilako imisangulo ya kuitemenwa ku mulimo wa mwi sonde lyonse pa Ng’anda ya Bufumu nelyo pa kulongana kwa citungu. Nga mwafwaya ukupeela ceke pa kulongana kwa citungu, mulingile ukulemba ukuti mwapeela “Watch Tower Society.”

◼ Amasanso ne Ficitika Ukwabula Ukwenekela: Nga ca kuti kwaba umuntu uwalwalisha ukwabula ukwenekela pa kulongana, mukwai ebeni kapyunga, na o akeba dipartimenti ya First Aid pa kuti abaishiba ukundapa abalipo pa kulongana bese bamone umulwele no kumwafwa.

◼ Ifya Kukopelako: Tamufwile ukusuntinkanya intambo sha fya kukopelako ku malaiti nangu ku fisoselo fya pa kulongana kabili pa kukopa mwipumfyanya bambi.

◼ Amafuta ya Kuisansa pa Mubili: Kuti twalangulukilako bambi nga tatubomfeshe sana amafuta ya kuisansa pa mubili pantu bambi abalwala amalwele pamo nga icifuba, kuti yakoselako.—1 Kor. 10:24.

◼ Amaformu ya Kulondwelapo Abantu: Formu wa Mukwai Fwayeni Uyu Muntu (S-43) e o twingabomfya pa kulemba ifyebo pa bantu abalefwaya ukusambilila. Aba bantu kuti baba ni balya twashimikile ilyo twalelanda ilyashi fye mu nshita ya kulongana kwa citungu. Ilyo bakasabankanya baleisa ku kulongana, bafwile ukukwata formu imo nelyo yabili aya kulondwelapo abantu abalefwaya ukusambilila. Nga mwalembapo pali formu kuti mwatwala ku Muputule wa Fitabo pa kuti baitume nelyo kuti mwapeela kalemba wa cilonganino cenu ilyo mwabwelela ku cilonganino.—Moneni Ubutumikishi Bwesu Ubwa Bufumu ubwa November 2009 ibula 4.

◼ Ulubatisho: Pa Fikuulwa fya Kulonganinapo Ukulongana Kukalamba apaba ifishiba fya kubatishishamo, ibumba lifwile ukukonka ifyo balebeba ukuti baleikalako pa nshita ya lubatisho. Ulubatisho nga lulebela kumbi pamo nga ku mumana, mu damu nangu mu mulonga, abana tabafwile ukubutuka no kucilila abaleya mu kubatishiwa, lelo bafwile ukwenda fye mu mulongo ilyo balekonka bakapyunga pa numa. Pa myaka iingi twasanga ukuti banono fye abakalamba abatambako ilyo abantu balebatishiwa. Nangu fye bafyashi abo abana babo balebatishiwa tabaya mu kumonako ilyo ici cintu cacindama cilecitika. Tulekoselesha abafyashi na bakalamba bambi ukulasangwako ilyo abantu balebatishiwa pa kuti tulelanga ukuti ulubatisho lwalicindama.

◼ Icilangililo: Takuli nangu umo uufwile ukuya pa cisebele nelyo ukufika mupepi pa kuti akope ifikope mu nshita ya cilangililo, nangu uwa kupumfyanya bambi. Mukwai mwilacinga bambi. Abana bafwile ukwikala na bafyashi babo. Bakapyunga balikwata insambu sha kutamfya abana ababungene pamo no kubabwesesha ku bafyashi babo nangu fye ukubatamfisha ku nse ya cipaka pa kuti belapumfyanya bambi.

◼ Ukupoosa Ifisooso: Tulefwaya apo tukalalonganina pakabe apa busaka sana. Nga tulelangulukilako bambi no kulapoosa ifya kulya fisheleko, amapepala ne fipe fimbi umwa kupoosa ifisooso nelyo mu mikanda iili pa cifulo ca kulonganinapo, ninshi tulelanga ukuti tulafwaisha ukulakonka ifyo Lesa atweba. Pa kulongana kwa citungu ukuleisa, ifwe bonse tukasunge icifulo cesu ica kupepelapo ica busaka pa kuti ‘muli fyonse tukayemfye isambilisho lya kwa Lesa, Umupusushi wesu.’—Tito 2:10.

◼ Ifimbusu: Abafyashi nelyo umuntu umbi umukalamba e bafwile ukushindika abana abanono ku mipompi nelyo ku cimbusu. Ilyo tuli pa kulongana limo limo nga papita fye amaawala ayanono abana balatendwa ukwikala. Kanshi ifyo abana bacita pa kulongana pa kutila baleendauka, ilingi line balabepekesha ukuya ku cimbusu imiku iingi. Icibipako fye ca kuti abantu bambi abalekutika kuli programu balapumfyanishiwa. Kanshi ico abafyashi bengalacita kulatwalila limo abana ku cimbusu ilyo tatulatendeka ukulongana. Nga balecite fi te kuti kube ukulapumfyanya bambi lintu ukulongana kwatendeka fye. Ukushindika abana abanono ku cimbusu na ku mipompi, kulacingilila abana na ku masanso.

◼ Umulimo wa Kuitemenwa: Insansa isho tukwata nga tulesangwa ku kulongana kwa citungu shikacilapo nga tulebombako ne milimo iikabilwa pa kulongana. (Imil. 20:35) Abalefwaya ukubombako kuti baya kuli Dipartimenti ya Umulimo wa Kuitemenwa pa cifulo ca kulonganinapo. Abana abali ne myaka 16 nabo kuti babombako cikulu fye abafyashi nelyo ababasunga nelyo abakalamba bambi babasuminisha ukubomba.