Mi Mekem Wok Blong Translesen Long Fasin We i Haed Blong Toti Yia
Ona Mockutė i Talem Stori Ya
Long Eprel 1962, mi pas long kot long fored blong plante man from we oli talem se mi brekem loa blong komuniti. Hemia long Klaipeda, Lituenia. Long manis Oktoba, 1961, polis i holem mi mo i jajem mi from we oli ting se wok we mi mekem blong God, i blong agensem gavman blong Soviet. Bambae mi eksplenem wanem i hapen bifo we ol polis oli holem mi mo putum mi long kalabus from we mi mekem translesen blong ol buk blong ol Witnes blong Jeova, long fasin we i haed.
MI MI bon long 1930, long wes blong Lituenia, klosap long Baltik Si. Bifo we mama i bonem mi, hem i prea se bambae pikinini blong hem i kam wan sista blong Katolik jos. Be wan dei, hem i talem long mi se: “Mi mi no save prea long fored blong pija blong Tabu Pita mo ol narafala aedol. Olgeta oli no gat paoa blong mekem wan samting.” Oltaem mi tingbaot toktok ya blong hem, mekem se mi no bodaon nating taem mi stap long jos. Be taem mi finis long skul mo mi wokbaot i gobak long haos, mi bodaon long wan kros we i stap long rod we mi folem.
Long 1939 kasem 1945, taem Wol Wo Tu i stap gohed, mi luk ol man oli mekem ol samting we oli rabis olgeta mo hemia i mekem tingting blong mi i trabol tumas. Wan dei, taem ol man Jemani oli rul long kantri, mi wetem sista blong mama blong mi, mitufala i stap pikimap ol smosmol frut long bus. Ale mitufala i luk tu bigfala hol we oli fulumap long graon, oli gat blad i stap yet raonabaot long olgeta. Mi save se wan grup blong ol man Jiu oli ded i no longtaem, mo mitufala i ting se mitufala i faenem gref blong olgeta. Tu fren blong mi long skul, Tese mo Sara, tufala i stap long grup ya. Mi mi sek nogud mo mi singaot bigwan se: “!God yu yu gud tumas! ?Be from wanem yu letem ol rabis samting olsem i hapen?”
Long 1949, mi finisim skul blong mi long Klaipeda, wan skul klosap long haos blong mifala, mo biaen mi gohed blong stadi long miusik. Long 1950, mi joen long wan grup blong ol studen we oli wantem mekem sam jenis long politik blong kantri, be i no longtaem biaen wan long grup blong mifala nomo i talemaot mifala long ol polis mo oli holem mi wetem 12 narafala studen. Oli putum mi long kalabus long Klaipeda, mo long ples ya, hemia fastaem we mi mitim wan Witnes blong Jeova.
Mi Lanem Ol Trutok Blong Baebol
Ol polis oli pusum wan medel woman i kam long semfala rum wetem mifala long kalabus. Woman ya i kaen, i smael long mifala seven we i stap long rum. Mi askem long hem se: “!Fren blong mi, ol prisena oli harem nogud blong kam long kalabus, be yu yu stap smael! ?From wanem yu stap ya?”
Hem i ansa se: “From trutok.”
Mi askem long hem se: “?Be wanem ya trutok?”
Nem blong woman ya Lydia Peldszus. Hem i blong Jemani. Ol polis oli holem hem from bilif blong hem olsem wan Witnes blong Jeova. Mifala i storian plante long Baebol. Ol trutok blong Baebol we Lydia i tijim long mifala i jenisim laef blong mi mo laef blong trifala narafala we oli stap long kalabus long sem rum wetem mifala.
Mi Lanem Moa Save Long Baebol
Taem mi pas long kot from we mi joen long grup ya blong politik blong agensem gavman blong Soviet, kot i jajem mi se mi mas kalabus blong 25 yia mo biaen bambae oli sanem mi long wan narafala kantri blong 5 yia. Long ol yia we mi stap long kalabus mo long ol kamp blong wok long Saebiria, mi mitim sam moa Witnes we oli givhan long mi blong save moa long God mo ol promes blong hem. Olsem Lydia, ol narafala Witnes ya oli kasem panis from bilif blong olgeta.
Long ol yia ya, mi lanem moa save long Baebol, mo tu mi serem bilif blong mi wetem ol narafala. Nating se mi no gat wan janis blong tekem baptaes blong soemaot we mi givim laef blong mi long God, ol narafala prisena mo ol gad long kalabus oli luk mi olsem wan Witnes blong Jeova. Stat long taem we kot i jajem mi, mi kalabus 8 yia. Ale long 1958 mi fri long kalabus. Mi gobak long Lituenia we helt blong mi i nogud, be bilif blong mi long Jeova i strong.
Mi Stat Blong Mekem Wok Blong Translesen Long Fasin We i Haed
Namba blong ol Witnes we oli stap yet long Lituenia i smol nomo. Gavman i sanem ol narafala oli go long Saebiria. Long 1959, tu Witnes i aot long Saebiria, tufala i kambak long Lituenia, mo tufala i askem long mi blong tanem ol buk blong yumi we oli stanap long Baebol i kam long lanwis blong Lituenia. Mi glad nomo blong traem mekem wok ya, mi luk wok ya olsem wan blesing.
Long Maj 1960, mi mi statem translesen, mo long Julae mi tekem baptaes long Reva blong Dubysa long fasin we i haed. Mi no save faenem wok blong kasem smol mane, from we KGB (Komiti blong Sekiuriti long Kantri blong Soviet) i agensem mi. Taswe mi stap wetem papa mama blong mi. Tufala i glad long bilif blong mi. Mi lukaot long ol buluk blong papa blong mi mo blong ol man we oli stap klosap long haos blong mifala. Taem mi stap lukaot long ol anamol, mi mekem translesen tu. Ofis blong mi i naes tumas. Mi sidaon long stamba blong wan tri mo raon long hem i grin long gras. Blu skae i olsem ruf blong ofis blong mi, mo leg blong mi i olsem tebol blong mi.
Be sloslo mi luksave we i no sef blong mi mekem translesen long open ples olsem from we i isi nomo blong ol man blong KGB mo ol man we oli givim save long olgeta, oli luk mi. Ale taem mi faenem sam ples we mi save haed blong mekem translesen, mi muvaot long haos blong papa blong mi. Samtaem mi wok insaed long ol haos blong ol anamol, olgeta oli stap long wan haf blong haos ya ale mi mi wok long nara haf blong hem long wan taepraeta.
Mi mi mas wok long dei from i no gat lektrik blong lukluk long naet. Famle we mi stap wetem i wokem wan winmil afsaed long haos blong ol anamol blong mekem se i no gat man i save harem noes blong taepraeta. Taem i tudak, mi mi go insaed long haos blong kakae. Biaen mi gobak long haos blong ol anamol mo mi mekem bed blong mi long drae gras.
Long Oktoba 1961, taem ol polis oli faenemaot wok we mi mekem blong givhan long ol man blong save God, oli holem mi mo tu narafala Witnes. Hemia nao ol samting we i hapen we i mekem se mifala i mas pas long kot long 1962, olsem we mi tokbaot long stat blong stori ya. Gavman i letem ol man oli kam long kot long taem ya, mo mifala i glad tumas we plante man oli kam, nao mifala i gat janis blong givim witnes long olgeta. (Mak 13:9) Kot i jajem mi se mi mas go long kalabus long Tallinn, Estonia, blong tri yia. Kam kasem naoia, mi no harem nius blong eni narafala man we oli stap long kalabus ya long taem ya from bilif blong olgeta. Ol man we oli wok long taon oli kam visitim mi, mo mi talemaot bilif blong mi long olgeta.
Mi Statem Wok Blong Translesen Bakegen
Long 1964 mi fri long kalabus ya long Estonia mo mi gobak long Lituenia. Ale mi gohed blong tanem ol buk blong yumi long lanwis Rasia i kam long Lituenia. Hemia wan bigfala wok. Sam narafala oli givhan long mi, be mi nomo mi wok fultaem long translesen blong lanwis Lituenia. Plante taem mi wok seven dei long wan wik, stat taem san i girap go kasem taem san i godaon. Mi naf blong mekem wok ya from help blong Jeova nomo.
Mi save se wok ya i impoten tumas. From samting ya, mi traehad blong lukaot gud. Plante taem ol Kristin brata sista oli putum laef blong olgeta mo famle blong olgeta long denja, blong haedem mi, givim kakae long mi, mo blong protektem mi. From we mifala i wokgud tugeta olsemia, mifala i kam ol gudfala fren. Taem mi stap wok, famle we mi stap wetem, i lukaot blong ol man we oli save ripotem mi, oli no faenem mi. Taem oli luk we wan man i stap kam, wan long olgeta i yusum wan aean blong kilim tu taem ol paep we oli blong hotem haos, olsem nao oli givim woning long mi. Taem mi harem noes ya, mi hareap blong haedem ol samting, blong man i no luksave wok we mi mekem.
Sipos mifala i luk we wan man i stap wajem mifala long haos we mi stap wok long hem, mi kwik blong muv i go stap long wan narafala ples. Gavman i mas givim raet fastaem long wan man blong holem wan taepraeta, sipos no man ya i brekem loa mo i kasem strong panis from. Taswe taem mi muv i go long wan niufala ples blong wok, wan narafala man i mas karem taepraeta blong mi i go fastaem long ples ya. Ale long naet, mi go stap long niufala ples ya.
Jeova i rili lukaot gud long mi. Ol polis oli save wok we mi stap mekem be oli no save pruvum. Wan taem long 1973, eit Witnes oli pas long kot, mo loea we i agensem olgeta i singaot mi tu blong ansa long sam kwestin. Hem i askem stret long mi se: “?Mockutė, long ol yia we oli pas, yu yu printim hamas buk?
Mi talem long hem se mi no save ansa long kwestin ya. Afta hem i askem mi se: “Ale, ?wanem kwestin we yu yu save ansarem?”
Mi talem long hem se: “Mi save ansa long wan kwestin we i no long saed blong wok ya.”
Laef i Jenis
Klosap long en blong ol yia 1980, laef long Lituenia i stat blong jenis. Mifala i no moa nid blong haed long ol man blong gavman. From samting ya, long 1990, sam narafala oli stat blong mekem wok blong translesen tu. Biaen, long Septemba 1, 1992, ol Witnes oli mekem wan smol ofis blong translesen long Klaipeda, hemia nao taon we mi stap long hem kasem tede.
Mi mekem wok blong translesen blong 30 yia evriwan, mo mi mekem long 16 defren ples. Mi neva gat wan haos blong mi. !Be mi glad tumas blong luk gudfala frut blong wok we mifala i mekem! Naoia i gat samwe 3,000 Witnes blong Jeova long Lituenia. Mo wok ya blong translesen we mi bin mekem taem mi stap haed long ol haos blong ol anamol, naoia i gohed long wan naesfala branj ofis long Lituenia we i stap klosap long taon ya Kaunas.
Mi tingbaot yet fastaem ya we mi mitim ol Witnes blong Jeova, hemia long Klaipeda, long rum ya blong kalabus we i kolkol gud. !Samting ya i jenisim laef blong mi! Naoia klosap 60 yia i pas finis. Bambae mi tangkiu olwe long Man ya we i Wokem yumi, Jeova, from we mi faenemaot trutok long saed blong hem mo ol promes blong hem, mo from we mi givim laef blong mi blong mekem samting we hem i wantem.
[Tok blong makem poen long pej 13]
Ol nambawan trutok blong Baebol we Lydia i tijim long mifala fo long kalabus, oli jenisim laef blong mifala
[Tok blong pija long pej 12]
Taem mi pas long kot long 1962 oli raetem stori blong mi long wan niuspepa blong Soviet
[Tok blong pija long pej 14, 15]
Sam buk we oli stanap long Baebol we mi tanem nating se mi save kalabus from
[Tok blong pija long pej 15]
Lydia i faswan blong tijim ol trutok blong Baebol long mi long kalabus
[Tok blong pija long pej 15]
Tu Witnes (long lefsaed) we tufala i tijim moa save blong God long mi taem mifala i stap long wan kalabus long Khabarovsk, Rasia, long 1956
[Tok blong pija long pej 15]
Wan taepraeta we mi yusum taem gavman i putum tabu long wok blong mifala