Papa No Mama We Yu Wan Yu Lukaot Long Pikinini, Yu Yu Naf Blong Win
NAMBA blong ol famle we papa mo mama tufala i laef tugeta long wan haos, i stap godaon moa. Tingbaot: Long Yunaeted Stet, i gat moa long 13 milian papa no mama we olgeta nomo oli lukaot long pikinini blong olgeta, mo bighaf blong olgeta ya, oli ol mama. Wan stadi i soemaot se klosap stret haf blong ol pikinini we oli laef long kantri ya, papa no mama nomo i lukaot long olgeta.
Sipos yu yu wan papa no mama we yu nomo yu lukaot long pikinini blong yu, i gud blong save se yu yu naf blong mekem famle blong yu i rongud. Traem folem ol advaes we oli kam biaen.
◼ Blokem ol nogud tingting. Baebol i talem se: “Taem man i stap harem nogud, hem i no save glad long laef blong hem evri dei. Be man we hat blong hem i glad, i olsem we hem i mekem lafet oltaem.” (Ol Proveb 15:15, NW) I tru, maet yu no gat ol gudgudfala samting. Be olsem vas ya i soemaot, trufala glad i kamaot from we hat blong man i gud, i no from ol samting we oli kamaot long laef blong wan man. (Ol Proveb 17:22) Yu no mas gat nogud tingting ya se laef blong ol pikinini bambae i nogud mo famle blong yu i no save kamgud bakegen. Ol nogud tingting olsem oli save mekem yu yu harem nogud, mo bambae i had moa long yu blong mekem ol wok we yu mas mekem olsem wan papa no wan mama.—Ol Proveb 24:10.
Sam samting blong mekem: Mekem wan lis blong ol nogud tingting we yu yu gat long saed blong laef blong yu, mo klosap long olgeta, raetem ol gudfala tingting we yu yu gat. Wan nogud tingting se: “Hemia i had tumas long mi.” Be gudfala tingting we yu save raetem klosap long hem se: “Mi mi naf blong mekem wok blong mi, olsem wan mama, mo mi save kasem help we mi mi nidim.”—Filipae 4:13.
◼ Mekem plan blong yusum gud mane. Plante papa no mama we olgeta nomo i lukaot long ol pikinini blong olgeta, oli fesem problem long saed blong mane, speseli ol mama. Nating se i olsem, sam oli winim problem ya taem oli gat gudfala plan blong yusum mane. Wan waes tok blong Baebol i talem se: “Man we i gat gudfala tingting i save luksave we trabol i stap kam, nao i save ronwe long hem.” (Ol Proveb 22:3) Blong blokem “trabol” long saed blong mane, i impoten blong tingrere mo plan fastaem.
Sam samting blong mekem: Mekem wan plan mo raetem long pepa. Kipim lis blong ol samting we yu pem long wan manis, blong luksave wanem samting we yu stap spenem mane long hem. Skelem gud olsem wanem yu stap spenem mane. ?Olsem wanem? ?Yu yu stap mekem plante tumas kaon? ?Yu yu sore long ol pikinini blong yu from we papa blong olgeta i no stap, ale yu stap pem plante tumas samting blong olgeta? Sipos ol pikinini blong yu oli bigwan finis, yu save askem long olgeta blong traem talem sam rod blong sevem mane. Hemia wan gudfala trening blong olgeta. !Mo maet oli gat sam gudfala tingting blong talem!
◼ Holem pis wetem man no woman we i no moa stap wetem yu. Maet kot i talem se pikinini i save spenem sam taem wetem yu mo sam taem wetem papa no mama blong hem we i no moa stap wetem yu. Sipos i olsem, yu mas lukaot blong no talem ol nogud tingting long saed blong papa no mama ya, mo blong no yusum pikinini olsem spae blong faenemaot samting we man ya i stap mekem. Hemia i no stret.a I moa gud blong wok tugeta wetem man no woman ya, blong stretem pikinini blong yutufala, mo blong stretem sam narafala samting we oli stap spolem laef blong hem. Baebol i talem se: “Oltaem, long saed blong yufala, yufala i mas traehad blong faenem rod blong yufala i gat pis wetem olgeta man.” Hemia i minim tu man no woman ya we i no moa stap wetem yu.—Rom 12:18.
Sam samting blong mekem: Taem wan rao i kamaot, yu mas mekem i sem mak long man no woman ya we i no moa stap wetem yu, olsem we yu mekem long wan fren long wok. Long wok, yu traehad blong holem pis wetem evriwan, mo wetem olgeta ya tu we yu no laekem olgeta tumas. Yu save mekem olsem tu long man no woman ya we i no moa stap wetem yu. Maet i no oltaem we yutufala i save agri long wan tingting, be yu no mas letem wan smol problem nomo i pulum yu blong mekem wan bigfala rao.—Luk 12:58.
◼ Kam wan gudfala eksampol long pikinini blong yu. Traem ansa long ol kwestin ya se: ‘?Wanem ol gudfala fasin mo tingting we mi mi wantem se ol pikinini blong mi oli mas gat? ?Mi stap soemaot we mi mi holem yet ol gudfala fasin mo tingting long laef blong mi?’ Tingbaot: ?Nating se yu wan papa no mama we yu nomo i lukaot long pikinini, yu yu stap glad yet? ?No ol samting we i hapen long yu oli pulum yu blong ting se evri samting long laef blong yu i nogud olgeta? ?Yu yu stap kros yet from fasin we man no woman blong yu fastaem i mekem long yu? ?No yu winim finis ol nogud fasin we hem i mekem long yu, we yu no save blokem? (Ol Proveb 15:18) I tru, ol problem ya oli no isi blong winim, mo bambae yu no naf tu blong winim evriwan. Be bambae ol pikinini blong yu oli folem ol fasin mo tingting we yu yu soemaot long laef blong yu.
Sam samting blong mekem: Raetem tri fasin we yu yu wantem se ol pikinini blong yu oli soemaot long laef blong olgeta taem oli kam bigman.b Klosap long wanwan fasin ya, raetemdaon wanem samting we yu yu save mekem naoia, olsem wan eksampol we bambae i halpem pikinini blong yu blong folem ol fasin ya long laef blong hem.
◼ Yu mas lukaot gud long yu. From we laef i bisi tumas, i isi nomo blong yu no moa lukaotgud long bodi mo filing blong yu. !Yu no letem samting ya i hapen long yu! !Yu mas lukaot long ol nid blong yu long saed blong spirit tu! (Matiu 5:3) Rimemba, wan trak we i no gat bensin, bambae i no save ron i go longwe. Yu tu, bambae yu neva gohed gud sipos yu no tekem taem blong “fulumap bensin blong yu.”
I gat wan stret taem tu blong “man i krae,” mo wan taem blong “man i danis.” (Prija 3:4) Mo tu, pleplei mo spel i no wan samting we i westem taem blong yu. Hem i mekem yu yu haremgud, mo i givim paoa long yu bakegen blong yu save stap strong blong lukaot long pikinini blong yu.
Sam samting blong mekem: Storian wetem ol narafala papa no mama we olgeta nomo oli lukaot long ol pikinini blong olgeta, blong faenemaot olsem wanem oli lukaot gud long olgeta wan. I tru se, yu mas tingbaot blong mekem “ol samting we oli impoten moa,” be i gud tu sipos yu save spenem smol taem evri wik blong mekem samting we yu yu haremgud long hem. (Filipae 1:10, NW) Raetemdaon ol samting we yu yu wantem mekem mo wetaem bambae yu mekem.
[Ol futnot]
a Blong save moa, lukluk haf ya, “Famle i Seraot—?Divos i Mekem Wanem Long Ol Yangfala?” pej 18-21, long Wekap! ya.
b Sam fasin hemia, “respek,” “no mekem i strong tumas long narafala,” mo “fogivim narafala,” we oli stap long pej 6-8, long Wekap! ya.