Lukaotgud Long Fasin Blong Wosip Long Olgeta Aedol
“?Mo olsem wanem haos blong God i save agri wetem ol aedol?”—2 KORIN 6:16, NW.
1. ?Haos tapolen mo haos prea blong ol man Isrel i pija blong wanem?
JEOVA i gat wan haos prea we i no haos blong ol aedol. Haos tapolen blong ol man Isrel we Moses i wokem mo haos prea we biaen oli bildim long Jerusalem oli saen blong samting ya. Ol haos ya oli pija blong “prapa haos tapolen,” hemia bigfala haos prea blong Jeova long saed blong speret. (Hibrus 8:1-5) Haos prea ya i rod blong kam kolosap long God long wosip we i stanap long ransom sakrifaes blong Jisas Kraes.—Hibrus 9:2-10, 23.
2. ?Hu i kam olsem ol pos long bigfala haos prea blong God long saed blong speret, mo bigfala kampani i glad long wanem samting?
2 Wanwan long ol tabu Kristin oli kam olsem “pos blong haos blong prea blong God,” oli gat wan ples long heven. Yad blong ol hiten man long haos prea we Herod i bildim bakegen i pija blong “bigfala hif” blong ol narafala man blong wosip we oli stap mekem tabu wosip long God Jeova. From we oli gat bilif long sakrifaes blong Jisas, oli kam stret man long fes blong God we i mekem se oli save laef tru long “taem blong bigfala trabol.” (NW)—Revelesen 3:12; 7:9-15.
3, 4. ?Kristin kongregesen blong ol tabu Kristin long wol i olsem wanem, mo hem i mas fri long wanem samting?
3 Kongregesen blong ol tabu Kristin long wol i olsem wan narafala haos prea we i no gat fasin blong wosip long ol aedol long hem. Pol i talem long olgeta ya we ‘God i makemaot olgeta,’ se: “Yufala i olsem ol pos blong wan haos, we ol aposol mo ol profet oli olsem ol pos blong kona. Long haos ya, Jisas Kraes i olsem nambawan pos long medel, mo ol narafala pos blong haos ya oli joen long hem. Nao from we oli joen long hem, oli stap stanap strong, nao haos ya i stap kam gud moa, olsem wan haos blong God we i tabu, i klin gud. Yufala i joen long Kraes, nao hem i stap wokem yufala tu, wetem ol narafala man, blong yufala i kam olsem wan haos we God i save stap oltaem long hem, long Speret blong hem.” (Efesas 1:13; 2:20-22) Ol 144,000 man we oli gat mak oli ol “pos we i laef” we “long haos ya blong hem, bambae yufala i olsem ol tabu pris blong God.”—1 Pita 2:5; Revelesen 7:4; 14:1.
4 From we ol pris ya oli olsem “haos blong God,” hem i no letem haos prea ya i kam doti. (1 Korin 3:9, 16, 17) Pol i givim woning se: “Bambae yufala i no go joen wetem ol hiten man blong mekem wok, we yufala i karem haf, olgeta oli karem haf. Fasin ya i no save stanap. ?Olsem wanem stret fasin mo rabis fasin, tufala i save mekem fren? ?Olsem wanem delaet mo tudak, tufala i save stap wan ples? ?Olsem wanem Kraes mo Setan, tufala i save agri? ?Olsem wanem man we i bilif mo man we i no bilif, tufala i save joen long wan tingting? ?Olsem wanem haos blong God [i save agri wetem ol aedol, NW]?” Ol tabu Kristin, we oli blong Jeova we hem i “gat olgeta paoa,” oli no mas wosip long ol aedol. (2 Korin 6:14-18) Olgeta we oli stap long bigfala kampani tu oli mas stap longwe long fasin blong wosip long ol defren kaen aedol.
5. ?Blong wosip long Jeova nomo, ol tru Kristin oli mas mekem wanem?
5 I gat tufala fasin blong wosip long ol aedol, hemia wosip long ol aedol stret, mo blong mekem ol narafala fasin we i olsem wosip long ol aedol. Yes, fasin blong wosip long ol aedol i no hemia nomo we man i stap wosip long ol gyaman god no ol woman god. I hemia we man i mekem wosip long ol narafala samting no i ona long narafala man bitim we hem i ona long Jeova. Olsem God i Hae Rula blong Heven mo Wol, taswe i stret we hem i askem, mo yumi givim wosip long hem nomo. (Dutronome 4:24) Ol tru Kristin oli save samting ya taswe oli folem ol woning we Baebol i givim blong agensem fasin blong wosip long ol aedol. (1 Korin 10:7) Yumi save tingbaot samkaen fasin blong wosip long aedol we ol man blong Jeova oli mas stap longwe long hem.
Pija Blong Fasin Blong Krisendom Blong Wosip Long Ol Aedol
6. ?Wanem ol nogud samting we Esikel i luk long drim?
6 Taem Esikel i stap kalabus long Babilon long yia 612 B.K.T., profet ya i luk wan vison we i soemaot ol doti samting we ol man Jyu we oli lego tru wosip oli stap mekem long haos prea blong Jeova long Jerusalem. Esikel i luk wan “saen blong fasin jelas.” I gat 70 elda we oli stap bonem insens long haos prea. Hem i luk ol woman oli stap krae long wan gyaman god. Mo i gat 25 man we oli stap mekem wosip long san. ?Samting we olgeta we oli lego tru wosip oli stap mekem, oli minim wanem?
7, 8. ?‘Saen ya blong fasin jelas’ i save minim wanem, mo from wanem samting ya i mekem se Jeova i jelas?
7 Ol doti samting we Esikel i luk long vison ya i soemaot fasin blong wosip long ol aedol we Krisendom i stap mekem. From samting ya, hem i talem se: “!Luk! Long not blong get blong olta i gat wan saen blong fasin jelas i stap long get ya blong kam insaed. Mo [Jeova God] i talem long mi se: ‘?Pikinini blong man, yu stap lukluk wanem bigfala doti fasin we oli stap mekem, ol samting we ol man Isrel oli stap mekem blong mekem se mi bambae mi go longwe long tabu haos blong mi?’ ”—Esikel 8:1-6.
8 Aedol ya we i saen blong fasin jelas, maet hem i wan tabu pos we i pija blong gyaman woman god we ol man Kenan oli luk olsem waef blong god blong olgeta, Bal. Nating se hem i olsem wanem, hem i mekem Jeova i jelas from we hem i mekem se ol man Isrel oli no moa wosip long Jeova nomo, folem loa ya we hem i givim long olgeta se: “Mi mi Jeova, God blong yu . . . Yu no mas gat ol narafala god long fes blong mi. Yu yu no mas katem aedol, no pija blong enikaen samting we i stap long heven, no i stap daon long wol, no we i stap long wota aninit long graon. Yu yu no mas bodaon long olgeta, mo yu no mas letem man i pulum yu blong mekem wosip long olgeta, from we mi, Jeova, mi God blong yu, mo mi mi wan God we mi askem strong long ol man oli wosip long mi nomo.”—Eksodas 20:2-5, NW.
9. ?Olsem wanem Krisendom i mekem se God i jelas?
9 Wosip long saen blong fasin jelas long haos prea blong God i wan long ol bigfala doti samting we olgeta we oli lego tru wosip long Isrel oli mekem. I sem mak, ol skul blong Krisendom oli fulapgud long ol saen we oli no givim ona long God mo ol pija we oli spolem wosip we olgeta oli stap talem se oli givim nomo long Hemia we oli mekem wok blong Hem. God i jelas tu from ol lida blong Krisendom oli sakemaot Kingdom blong hem we i hop ya nomo blong olgeta man mo oli putumap Yunaeted Nesen olsem wan aedol—samting we “i nogud . . . long tabu ples,” long ples we i no blong hem i stanap long hem.—Matyu 24:15, 16; Mak 13:14.
10. ?Esikel i luk wanem insaed long haos prea, mo olsem wanem yumi save skelem samting ya wetem samting we yumi luk insaed long Krisendom?
10 Taem Esikel i go insaed long haos prea, hem i talem se: “I gat plante pija blong ol samting we oli muf long graon olsem snek, mo blong ol rabis anamol, mo blong ol rabis gyaman god blong haos blong Isrel, oli stap. Oli katem pija blong ol samting ya, mo oli putum raonabaot long stonwol ya. Mo sevente man we oli olfala blong haos blong Isrel, oli . . . stap stanap long fored blong olgeta. Evriwan oli gat wan samting blong bonem insens long han blong hem, mo smel blong klaod blong insens i stap go antap.” !Traem tingbaot! Ol olfala blong Isrel we oli stap insaed long haos prea blong Jeova, oli stap bonem insens i go long ol gyaman god, mo ol doti pija we oli stap long wol blong haos oli saen blong ol god ya! (Esikel 8:10-12) Sem mak nao, ol pijin mo ol wael anamol oli olsem saen blong ol kantri we Krisendom i bos long olgeta, we ol man oli stap mekem wosip long olgeta. Antap moa, plante long ol lida blong Krisendom oli stap lidim olgeta man oli go krangke taem oli stap leftemap tingting ya se man i kamaot from mangke no sam narafala anamol fastaem, oli no leftemap trutok blong Baebol se Jeova God i mekem olgeta samting.—Ol Wok 17:24-28.
11. ?From wanem ol woman Isrel we oli lego tru wosip oli stap krae long Tamus?
11 Long get blong kam insaed long haos blong Jeova, Esikel i luk ol woman Isrel we oli lego tru wosip oli stap krae i go long Tamus. (Esikel 8:13, 14) Ol man Babilon mo ol man Siria oli tingbaot Tamus olsem god blong ol tri mo gras we oli gru long ren taem mo long drae taem oli ded. Ded blong ol tri ya i pija blong ded blong Tamus, ol man we oli mekem wosip long hem oli krae long hem wan taem long wan yia long taem we i hot tumas. Taem ol tri mo gras oli gru bakegen long ren taem, hemia i olsem se Tamus i kamaot bakegen long wol we i stap aninit. Oli makem hem long faswan leta long nem blong hem, we bifo oli kolem tau we i folem saen blong kros. Samting ya i mekem se yumi tingbaot fasin blong Krisendom blong ona long kros olsem we hem i wan aedol.
12. ?Ol 25 man Isrel we oli lego tru wosip we Esikel i luk oli stap mekem wanem, mo wanem samting we i sem mak we olgeta long Krisendom oli stap mekem?
12 Insaed long yad we i goraon long haos prea, Esikel i luk bakegen 25 man Isrel we oli lego tru wosip oli stap mekem wosip long san—oli brekem loa blong Jeova long saed blong wosip long ol aedol olsem. (Dutronome 4:15-19) Olgeta ya we oli stap mekem wosip long ol aedol oli stap holem wan doti pija, ating i pija blong seks blong man mo oli stap mekem olsem we oli pasem kolosap long nos blong God. God i harem nogud tumas from samting ya. Taswe God i no ansa long ol prea blong olgeta, olsem we bambae hem i no save givhan long Krisendom taem we bambae oli lukaotem hem blong givhan long olgeta long taem blong “bigfala trabol.” (Matyu 24:21) Olsem ol man Isrel ya we oli lego tru wosip mo oli stap mekem wosip long san we i givim laet mo oli tanem baksaed blong olgeta i go long haos prea blong Jeova, Kresendom tu i tanem baksaed long laet we i kam long Jeova, oli stap tijim ol gyaman bilif, oli stap ona long waes blong wol ya mo oli ting nating long ol rabis fasin long saed blong seks.—Esikel 8:15-18.
13. ?Long wanem rod ol Wetnes blong Jeova oli sakemaot ol fasin blong wosip long ol aedol we Esikel i luk long vison blong hem?
13 Ol Wetnes blong Jeova oli stap longwe long olgeta kaen fasin blong wosip long aedol we Krisendom i stap mekem, olsem ol fasin we Esikel i bin luk long Jerusalem bifo we hem i olsem saen blong Krisendom tede. Yumi no mas yusum ol saen blong ol aedol we oli no givim ona long God. Yumi soemaot respek long ol “haeman” blong ol gavman, be yumi no ona long olgeta fulwan. (Rom 13:1-7; Mak 12:17; Ol Wok 5:29) Wosip we i kamaot long hat blong yumi i mas go long God mo Kingdom blong hem. Yumi no save jenisim bilif ya se God i Wokem yumi wetem tijing ya se yumi kamaot long mangke, no gat. (Revelesen 4:11) Neva yumi mas prea long kros no leftemap save blong man, ol waes blong man, no ol narnarafala waes fasin blong wol. (1 Timote 6:20, 21) Yumi mas lukaotgud long ol narafala fasin blong wosip long ol aedol. ?Wanem sam long olgeta?
Sam Narafala Fasin Blong Wosip Long Aedol
14. ?Wanem samting ol man blong Jeova oli no mekem long “anamol” we i stap long Revelesen 13:1?
14 Olgeta Kristin oli no joen wetem ol man blong mekem wosip long saed blong “wael anamol.” Aposol Jon i talem se: “Nao mi luk i gat wan anamol i kamaot long solwora. Hem i gat ten hon blong hem mo seven hed blong hem. Long ol hon blong hem i gat flas hat blong hem i stap, . . . Olgeta man we i stap long wol bambae oli foldaon long anamol ya blong presem hem.” (Revelesen 13:1, 8) Anamol i save kam olsem saen blong ol “king,” no ol politik paoa. (Daniel 7:17; 8:3-8, 20-25) Taswe ol seven hed blong wael anamol ya i saen blong ol bigfala paoa blong wol—Ijip, Asiria, Babilon, Midia mo Pesia, Gris, Rom, mo tu Engglan mo Amerika tugeta. Ol lida blong Krisendom oli no soemaot respek nating long God mo Kraes taem oli stap lidim olgeta man blong mekem wosip long politik blong Setan, “masta blong wol ya.” (Jon 12:31) Be, ol man blong Jeova we oli no joen nating long politik, oli sapotem Kingdom blong God, mo oli sakemaot ol fasin ya we oli olsem wosip long ol aedol.—Jemes 1:27.
15. ?Olsem wanem ol Wetnes blong Jeova oli stap tingbaot ol nambawan man blong spot mo singsing, mo wan Wetnes blong Jeova i talem wanem from samting ya?
15 Ol man blong God oli no mekem wosip long ol narafala aedol blong wol olsem ol nambawan man blong plei spot mo myusek. Afta we man ya blong plei myusek i kam wan Wetnes blong Jeova, hem i talem se: “Myusek blong lafet mo blong danis i save mekem ol man oli wantem ol nogud samting . . . Man blong mekem myusek i singsing long saed blong glad mo kaen fasin mo i isi long plante we oli stap lesin blong harem se hasban no waef blong olgeta i no gat ol gudfala fasin ya. Plante taem ol man we oli lesin long ol singsing oli ting se man ya we i singsing i gat ol fasin we hem i stap tokbaot insaed long ol singsing blong hem. From samting ya nao, mi save se plante man blong singsing mo blong plei myusek ol woman oli laekem olgeta. Taem wan man i kam fulap long tingting ya we i no tru, samting ya i save lidim hem blong mekem wosip long man ya we i stap singsing. Samting ya i save stat wetem wan isi fasin nomo taem oli askem man blong myusek blong saenem nem blong hem blong oli save tingbaot hem. Be samfala oli save tingbaot man ya blong plei myusek mo singsing olsem se hem i nambawan, mo taem oli leftemap hem, oli mekem hem i kam olsem wan aedol. Oli putum ol pija blong man ya long wol mo oli save stat blong putum ol klos mo tekem ol stael we man ya i gat . . . Ol Kristin man oli mas tingbaot se i stret blong mekem wosip i go long God nomo.”
16. ?Wanem i soemaot se ol stret enjel oli sakemaot fasin blong wosip long ol aedol?
16 Yes, God nomo i mas kasem fasin ona no wosip. Taem Jon i “foldaon long fes blong enjel ya” we i soemaot ol nambawan samting long hem, enjel ya i blokem fasin blong wosip we hem i save kasem be hem i talem se: “No, yu no mekem olsem. Yumitufala i man blong wok nomo, wetem ol brata blong yu we oli stap talemaot tok we God i givim, wetem olgeta we oli obei long ol tok we i stap long buk ya. Yu mas presem God nomo.” (Revelesen 22:8, 9) Fasin fraetgud long Jeova, no bigfala respek long hem, i mekem yumi wosip long hem nomo. (Revelesen 14:7) Taswe, trufala fasin blong wosip i blokem yumi blong mekem wosip long ol aedol.—1 Timote 4:8.
17. ?Olsem wanem yumi save lukaotgud long fasin nogud long saed blong seks we i olsem fasin blong mekem wosip long ol aedol?
17 Fasin nogud long saed blong seks i wan narafala fasin olsem wosip long aedol we ol man blong Jeova oli sakemaot. Oli save se “man we i stap mekem ol fasin nogud blong man wetem woman mo man we i stap wantem evri samting, . . . hem i olsem nomo long man we i stap mekem wosip long ol narafala god. I no gat wan man olsem we bambae i save go insaed samtaem long nyufala wol ya we Kraes mo God, tufala i king long hem.” (Efesas 5:5) Fasin ya i olsem fasin blong wosip long aedol from we taem man i wantem tumas ol rabis fasin samting ya i save kam olsem wan fasin blong wosip. Ol gudgudfala fasin oli stap long denja from ol nogud tingting long saed blong seks. Taem man i wantem lesin no lukluk ol samting long saed blong seks, man ya i spolem fasin fren blong hem we hem i bin gat wetem tabu God, Jeova. (Aesea 6:3) Blong lukaotgud long fasin blong wosip long ol aedol olsem, ale, ol man blong God oli mas stap longwe long ol rabis buk mo pija long saed blong seks mo oli mas stap longwe long ol rabis myusek. Oli mas holemstrong long ol gudfala rul long saed blong speret we oli stanap long Baebol, mo oli mas ‘kasem nyufala laef we God i wokem blong olgeta, we i stret wetem laef blong hem. Ol fasin blong nyufala laef ya oli stret, oli gud, oli tabu, from we oli kam long trutok nomo.’—Efesas 4:22-24.
Stap Longwe Long Fasin Griri Mo Fasin Blong Laekem Samting Blong Narafala Man
18, 19. (a) ?Wanem ya griri fasin mo fasin we man i laekem samting blong narafala man? (b) ?Olsem wanem yumi save lukaotgud long fasin blong wosip long aedol olsem fasin blong laekem evri samting no blong laekem samting blong narafala man?
18 Ol Kristin man oli mas lukaotgud long fasin griri mo fasin blong laekem tumas samting blong narafala man, we hemia i olsem fasin blong wosip long ol aedol. Fasin griri i min se man i no kasem stret mak we hem i wantem kasem no hem i laekem tumas blong kasem olgeta samting blong haremgud, mo narawan i fasin blong laekem tumas ol samting we i blong narafala man. Jisas i givim woning long fasin ya blong laekem tumas samting blong narafala man mo i tokbaot wan rijman we i gat fasin ya se ol rij samting blong hem oli no save givhan long hem long taem we hem i ded mo we ‘long fes blong God hem i no rijman nating.’ (Luk 12:15-21) I stret nomo we Pol i talem tok ya long olgeta we oli bilif, se: “Yufala i mas kilim i ded ol haf blong bodi blong yufala we oli stap long wol ya. . . . hemia blong yufala i no wantem evri samting, from we fasin ya i olsem wosip long ol gyaman god.”—Kolosi 3:5, NW.
19 Olgeta we oli laekem mane tumas, olgeta we oli wantem plante kakae mo dring, no tingting blong laekem tumas wan haeples i olsem se ol samting ya oli kam olsem aedol we ol man ya oli wosip long olgeta. Olsem Pol i talem, man we i gat fasin griri i olsem we hem i stap wosip long aedol mo bambae i no save go insaed long Kingdom blong God. (1 Korin 6:9, 10; Efesas 5:5) Taswe, man we i tekem baptaes finis mo i joen bakegen long fasin blong wosip long aedol olsem fasin griri, kongregesen i save putumaot hem. Be, taem yumi folem ol samting we Baebol i talem mo yumi prea oltaem, yumi save ronwe long fasin griri. Proveb 30:7-9 i talem se: “I gat tufala samting we mi bin askem long yu [Jeova God]. Letem long mi bifo mi ded. Tekemaot ol tok we oli no tru mo ol tok we oli gyaman long mi. Mekem se mi no pua mo mi no rij tu. I gud mi mi solemdaon kwiktaem ol kakae we oli mekemrere from mi, blong bambae mi no haremgud long hem mo tanem baksaed long yu mo talem se: ‘?Hu ya Jeova?’ mo blong bambae mi no kam pua mo afta mi save stil mo spolem nem blong God blong mi.” Tingting olsem i save givhan long yumi blong lukaotgud long fasin blong wosip long ol aedol olsem fasin blong laekem plante samting mo fasin blong laekem ol samting we i blong narafala man.
Lukaotgud Long Fasin Blong Wosipim Yumi Bakegen
20, 21. ?Olsem wanem ol man blong Jeova oli lukaotgud long fasin blong leftemap olgeta nomo we i olsem fasin blong mekem wosip long ol aedol?
20 Ol man blong Jeova oli mas lukaotgud long fasin blong wosip long olgeta bakegen. Long wol ya plante taem man i save gat fasin blong wosip long hem wan no long olgeta samting we hem i wantem. Fasin blong wantem haenem mo paoa i save mekem man i mekem wok long ol gyaman rod. Oli wantem mekem prapa wok blong olgeta, be oli no wantem mekem wok blong God. Be yumi no save frengud wetem God sipos yumi wosip long yumi bakegen taem yumi yusum ol kruked rod blong mekem ol samting we yumi nomo i wantem mo yumi traem blong bos long ol narafala man. (Proveb 3:32; Matyu 20:20-28; 1 Pita 5:2, 3) Olsem ol man blong Jisas, yumi sakemaot finis ol kruked fasin blong wol ya.—2 Korin 4:1, 2.
21 Yumi no mas lukaot ol samting we i leftemap nem blong yumi nomo, from ol man blong God oli folem tok we Pol i talem se: “Yes, be long olgeta samting we yufala i kakae mo we yufala i dring, mo long olgeta fasin blong yufala, oltaem yufala i mas leftemap nem blong God.” (1 Korin 10:31) Blong stap olsem ol man blong Jeova, yumi no mas leftemap ol prapa tingting blong yumi olsem we yumi mekem wosip long yumi be yumi mas glad blong mekem ol samting we God i wantem, akseptem ol rod we “slef ya we i stret mo waes” (NW) i stap lidim yumi long hem mo joen fulwan long ogenaesesen blong Jeova.—Matyu 24:45-47.
!Yumi Mas Lukaotgud!
22, 23. ?Long wanem rod yumi save gohed blong lukaotgud long olgeta kaen fasin blong mekem wosip long ol aedol?
22 Olsem yumi ol man blong Jeova, yumi no mas bodaon fored long wan aedol we man i wokem. Mo tu yumi mas lukaotgud long ol narafala fasin we i olsem fasin blong mekem wosip long ol aedol. Yes, yumi mas gohed blong stap longwe long olgeta kaen fasin blong wosip long aedol. Olsemia nao yumi stap folem advaes we Jon i givim se: “Yufala i mas lukaot gud blong no mekem wosip long ol aedol.”—1 Jon 5:21, NW.
23 Sipos yu yu wan man blong Jeova, oltaem yu mas yusum voes blong hat mo tingting blong yu we yu lanem long Baebol mo yusum fasin blong jusumaot ol samting we oli gud mo ol samting we oli nogud. (Hibrus 5:14) Sipos yu mekem olsem bambae fasin blong wol blong wosip long ol aedol i no save spolem yu be bambae yu save kam olsem trifala man Hibru ya we oli gat strong bilif mo sam narafala Kristin long taem bifo we oli gat fasin blong holemstrong. Bambae yu mekem wosip long Jeova nomo, mo bambae hem i givhan long yu blong lukaotgud long olgeta kaen fasin blong wosip long aedol.
?Wanem Ol Tingting Blong Yu?
◻ ?Olsem wanem ol Wetnes blong Jeova oli stap longwe long fasin blong wosip long ol aedol we Esikel i luk long drim blong hem?
◻ ?Wanem ya “anamol” we i stap long Revelesen 13:1, mo wanem samting ol Wetnes blong Jeova oli no mekem long saed ya?
◻ ?From wanem yumi mas lukaotgud long fasin blong leftemap ol nambawan man blong plei spot mo singsing olsem fasin blong mekem wosip long ol aedol?
◻ ?Olsem wanem yumi save lukaotgud long fasin blong leftemap yumi nomo olsem fasin blong wosip long ol aedol?
◻ ?From wanem yumi mas lukaotgud long olgeta kaen fasin blong wosip long ol aedol?
[Tok Blong Pija Long Pej 26]
?Yu yu save olsem wanem olgeta nogud samting we Esikel i luk long drim blong hem oli olsem saen blong fasin blong wosip long ol aedol we Krisendom i stap mekem?
[Credit Line]
Artwork (upper left) based on photo by Ralph Crane/Bardo Museum