Pua Mo Rij Long Semtaem ?Olsem Wanem Samting Ya i Save Kamaot?
Plante handred yia bifo, wan waes man i prea blong bambae hem i no kam pua. ?From wanem hem i askem samting ya? From we hem i fraet se sipos hem i kam pua, maet bambae hem i save gat sam tingting no mekem sam fasin we oli save spolem fasin fren blong hem wetem God. Yumi luksave tingting ya long ol tok blong hem se: “I gud mi solemdaon kwiktaem ol kakae we oli mekemrere from mi, . . . blong bambae mi no kam pua nao mi stil mo spolem nem blong God blong mi.”—Proveb 30:8, 9.
?SAMTING ya i minim se wan man we i pua i no save stap tru long God mo mekem wok blong hem? !No gat! Long olgeta yia we oli pas, plante man blong Jeova God oli bin stanap strong nating se oli kasem hadtaem from we oli pua. Mo, from we Jeova i laekem olgeta we oli trastem hem, hem i givim ol samting we olgeta ya oli nidim.
Ol Man Blong Bifo We Oli Stanap Strong Long Bilif
Aposol Pol i bin kasem sam taem we hem i trabol gud. (2 Korin 6:3, 4) Mo tu, hem i tokbaot wan ‘kampani we i bigfala tumas,’ blong ol wetnes bifo Kristin taem, we oli stanap strong long bilif. Sam long olgeta ya “oli no gat klos blong olgeta, oli jes putum ol skin blong sipsip mo nani nomo. Oltaem oli stap trabol gud, . . . oli stap mekem ples blong olgeta olbaot nomo, long drae ples, mo long hil, mo long hol blong ston, mo long hol long graon.”—Hibrus 11:37, 38; 12:1.
Wan long olgeta ya we oli stanap strong long bilif, hemia profet Elaeja. Long tri yia haf we i no gat ren nating, Jeova i givim kakae long hem evri dei. Fastaem, God i yusum sam pijin blong karem bred mo mit i kam long profet ya. (1 King 17:2-6) Biaen, tru long wan merikel, Jeova i mekem se flaoa mo oel blong wan wido we i stap givim kakae long Elaeja, oli plante oltaem. (1 King 17:8-16) Maet kakae ya i no wan spesel kakae, be hem i mekem se profet ya, wetem woman ya mo pikinini boe blong hem, oli stap laef.
Long sem fasin, Jeova i lukaotgud long profet Jeremaea we i stap tru long hem, long wan hadtaem we ol man oli sot long ol samting blong laef. Jeremaea i laef tru long taem we ol ami blong Babilon oli raonem Jerusalem. Long taem ya, ol man oli “mas skelem fastaem hamas bred oli gat raet blong kakae, mo oli wari tumas.” (Esikel 4:16) Biaen, from we i no gat kakae nating long taon ya, samfala woman oli stat kakae prapa pikinini blong olgeta bakegen. (Lamentesin 2:20) Jeremaea i stap kalabus from we hem i no fraet blong prij, be Jeova i meksua se hem i kasem “wan raon bred” evri dei, “gogo kasem we i no moa gat bred long taon.”—Jeremaea 37:21.
Taswe, olsem Elaeja, Jeremaea tu i sot long kakae. Baebol i no talem se wanem kakae, no blong hamas taem Jeremaea i kakae, afta we bred i finis long Jerusalem. Be, yumi save se Jeova i givhan long Jeremaea, mo hem i laef tru long trabol taem ya we i no gat kakae.
Tede, fasin pua i stap long evri ples blong wol. Folem toktok blong Yunaeted Nesen, long kantri blong Afrika, fasin pua i bigwan moa i bitim ol narafala ples blong wol. Wan nyuspepa long 1996 i prentem ripot we Yunaeted Nesen i givim, se: “Stret haf blong olgeta man long Afrika oli pua.” Nating se i gat bigfala hadtaem blong kasem ol samting blong laef long Afrika, namba blong ol man we oli stap mekem ol rul blong Baebol oli wok long laef blong olgeta mo we oli stanap strong oltaem long bilif mo wok blong God, i stap kam antap bigwan. Mo olgeta ya oli trastem Jeova fulwan se bambae hem i givhan long olgeta. Tingbaot ol store ya we oli kamaot long wan ples blong wol we i trabol gud.
Holemtaet Fasin Blong No Stil
Michael,a we i laef long Naejeria, hem i wan man blong wokem garen, mo i gat sikis pikinini blong givim kakae long olgeta. Hem i se: “I hadwok long wan man blong blokem fasin blong stil taem hem i luk se i no gat naf mane blong lukaot long famle blong hem. Be, taem wan samting i traem mi blong mi folem fasin blong stil, mi tingbaot Efesas 4:28, we i talem se: “Man we bifo i man blong stil hem i mas finis long stil. Hem i mas hadwok long han blong hem long stret fasin.” Taswe, sipos mi fesem wan traem olsem, mi askem se, ‘?Mi mi wok blong winim mane ya no olsem wanem?’ ”
Michael i gohed i se: “Wan eksampel, wan dei mi stap wokbaot long rod, ale mi luk wan basket i foldaon long wan moto we i stap spid long rod. !Mi no save stopem moto ya, taswe mi karem basket ya mo mi luk se hem i fulap long mane! Mi luk adres blong man ya long basket, nao mi go faenem hem mo givimbak basket ya long hem.”
Faet Agensem Tingting We i Foldaon
Wan man long Not Afrika i talem se: “Fasin pua i [olsem] we yumi fas insaed long wan hol we i dip olgeta. Yumi save luk laet antap, mo yumi save luk ol man oli wokbaot pas long hol ya antap, be yumi no save singaot olgeta blong oli givhan long yumi, mo yumi no gat wan lada blong klaemaot long hol ya.” !Taswe, yumi no sapraes we tingting blong plante man we oli pua i foldaon, mo oli harem nogud tumas! Sam man blong God tu, maet oli luk ol sas samting we ol narafala oli gat, nao oli stat tingting se fasin blong fasgud long God i blong nating nomo. (Skelem wetem Ol Sam 73:2-13.) ?Olsem wanem blong winim ol filing ya?
Peter, wan man long Wes Afrika, i ritae afta we hem i wok blong 19 yia long gavman. Naoia, hem i stap laef long smol mane we gavman i stap givim long hem evri manis. Pita i talem se: “Long ol taem we tingting blong mi i foldaon, mi tingbaot ol samting we mi bin ridim long Baebol mo ol buk blong Watch Tower Sosaeti. I no longtaem, bambae olfala wol ya i lus. Yumi stap wet long wol we bambae i moagud.
“Mo tu, mi tingbaot 1 Pita 5:9, we i talem se: ‘Yufala i mas stanap strong long bilif blong yufala, blong blokem [Setan]. Yufala i save, long evri ples long wol, ol brata blong yumi oli stap kasem trabol from nem blong Jisas, stret olsem we yufala i stap kasem.’ Taswe, i no mi wan nomo we i stap kasem hadtaem. Taem mi tingting olsem, samting ya i halpem mi blong blokem ol tingting we oli mekem mi mi slak mo tingting we i foldaon.”
Pita i gohed i se: “Antap long samting ya, tingbaot we Jisas i mekem plante merikel taem hem i stap long wol, be hem i no mekem wan man i kam rij. Taswe, ?weswe mi mi save ting se hem i mas mekem mi mi rij?”
Paoa Blong Prea
Wan narafala rod blong blokem ol tingting we oli no stret, hemia blong kam kolosap long Jeova God long prea. Taem Mary i kam wan Wetnes blong Jeova long 1960, famle blong hem i sakemaot hem. Hem i neva mared, mo naoia we hem i bitim 50 yia finis, bodi blong hem i no moa strong, mo hem i no gat plante samting we hem i nidim blong laef. Nating se i olsem, hem i wok strong long Kristin wok blong prij.
Mary i talem se: “Taem mi harem we tingting blong mi i kam slak, mi prea long Jeova. Mi save se i no gat wan narafala man we i save halpem mi moa i bitim hem. Mi luksave finis se taem yu trastem Jeova, hem i halpem yu. Oltaem mi tingbaot tok blong King Deved, we i stap long Ol Sam 37:25, se: ‘Naoia mi mi olfala, mi stap longtaem, be neva mi luk wan gudfala man we Hae God i lego hem, no ol pikinini blong man olsem we oli stap asaskem kakae olbaot.’
“Narafala samting we i leftemap tingting blong mi, hemia store blong ol olfala Kristin brata mo sista blong mi, we oli stap long Wajtaoa. Jeova God i halpem olgeta, taswe mi save se bambae hem i gohed blong halpem mi tu. Hem i blesem smol bisnes blong mi blong salem fufu [wan kakae we oli wokem wetem maniok], mo mi stap kasem naf mane blong pem ol samting we mi nidim evri dei. Sam samtaem, kolosap mi no moa gat mane mo mi stat tingting se bambae mi mekem wanem. Nao long ol taem olsem, Jeova i sanem wan man i kam wetem smol mane, mo hem i talem se, ‘Sista, plis, tekem samting ya i blong yu.’ Neva Jeova i lego mi.
Stadi Long Baebol i Impoten Tumas
Olgeta Wetnes blong Jeova wetem olgeta we oli pua tu, oli tinghae long fasin blong stadi long Tok blong God, Baebol. John, we i gat sikiste yia, i wan paenia (wan man blong talemaot gud nyus blong Kingdom fultaem), mo i wan man blong givhan insaed long kongregesen.b Hem i laef long wan olfala haos, we i gat tu stori blong hem. I gat 13 narafala famle oli stap long haos ya tu. Blong seraotem rum blong hem long ol narawan, oli tekem sam wud mo blokem wan haf blong rod blong wokbaot, long faswan stori blong haos ya. Long rum ya, i gat tu olfala jea, wetem wan tebel we i fulap long ol buk we hem i yusum blong stadi Baebol. Hem i slip long wan gras mat.
Bifo, John i stap winim raonabaot wan handred vatu evri dei from wok blong hem blong salem bred. Be, taem gavman i blokem ol narafala kantri blong oli no moa sanem flaoa i kam, hem i no moa save mekem bred blong winim smol mane. Hem i se: “Samtaem mi faenem se laef i strong tumas, be mi gohed long wok blong paenia. Jeova nao i stap givhan long mi. Mi mekem eni wok we mi save faenem, mo mi no wet long wan man blong sapotem mi mo givim kakae long mi. Samtaem ol brata oli halpem mi. Oli givhan long mi blong faenem wok, no oli givim smol mane long mi.
“Mi makemaot taem blong ridim Baebol mo ol narafala buk blong Watch Tower Sosaeti. Mi stadi long eli moning taem i no gat noes long haos, mo long naet mi rid sipos mifala i gat lektrik. Mi save se mi mas gohed oltaem blong stadi mi wan.”
Trenem Ol Pikinini Naoia Blong Kasem Laef
Waef blong Daniel i ded, nao hem i mas lukaot long sikis pikinini blong hem. Long 1985, hem i lusum wok we hem i bin mekem blong 25 yia, be hem i faenem wan narafala wok blong lukaot long wan stoa. Hem i se: “Laef i had from we mifala long famle i no gat mane. Naoia, mifala i kakae wan taem nomo long evri dei. Wan taem, mifala i no kakae nating blong tri dei. Mifala i dring wora nomo blong stap laef.”
Daniel i mekem wok blong elda long kongregesen. Hem i se: “Mi neva mestem wan Kristin miting, mo mi bisi oltaem long ol tiokratik wok. Taem i gat wan spesel wok blong mekem long Haos Kingdom, mi meksua se mi stap tu. Mo taem laef i kam strong tumas, mi tingbaot ol tok we Pita i talem long Jisas, long Jon 6:68, se: ‘?Masta, mifala i save go long hu?’ Sipos mi stop blong mekem wok blong Jeova, ?bambae mi mi go wea? Ol tok blong Pol we i stap long Rom 8:35-39 i givim strong tingting long mi tu, from we hem i soem se i no gat wan samting we i naf blong seraotem yumi long lav we God mo Jisas Kraes oli gat long yumi. Hemia nao tingting we mi traem putum long hat blong ol pikinini blong mi. Oltaem mi talem long olgeta se yumi neva mas lego Jeova.” Strong tingting we Daniel i gat, mo stadi we hem i mekem evri wik wetem famle blong hem, i karem gudfala risal long ol pikinini blong hem.
Rere Blong Givim Presen
Maet yumi tingting se olgeta we oli laef long ol ples we oli pua tumas, oli no naf blong givim mane blong sapotem wok blong Kingdom. Be samting ya i no tru. (Skelem wetem Luk 21:1-4.) Samfala Wetnes long Gana we oli wokem garen blong winim mane, oli makemaot wan haf blong graon blong olgeta, blong sapotem wok blong Kingdom blong God. Taem oli salem ol kakae blong graon ya we oli bin makemaot, mane we oli kasem oli yusum blong sapotem wok blong Kingdom nomo, olsem taem oli putum presen mane long bokis long Haos Kingdom blong ol Wetnes blong Jeova long ples blong olgeta.
Joan, we i laef long Sentrol Afrika, i wan paenia. Blong lukaot long hasban blong hem we haf bodi blong hem i ded, mo fo narafala memba blong famle blong hem, hem i salem bred. Taem kongregesen blong hem i nidim sam moa stul long Haos Kingdom, Joan mo famle blong hem oli mekem disisen blong givim olgeta mane we oli gat long haos blong olgeta. Nao oli no moa gat mane. Be, long nekis dei, oli sapraes blong luk se wan man we i gat kaon long olgeta, i kamtru blong pem kaon ya. !Long rod ya, oli kasem mane we neva oli ting se bambae oli kasem!
Joan i glad oltaem, mo hem i no wari bitim mak long saed blong mane. “Mi tokbaot trabol blong mi long Jeova long prea, mo biaen mi goaot long wok blong prij. Yumi save se long wol blong naoia, yumi no save gat wan laef we i gud olgeta. Be, yumi save se Jeova bambae i givim olgeta samting we yumi nidim.”
Fasin Blong Wokhad
Fasin we i makemaot ol Wetnes blong Jeova, hemia lav we oli gat long olgeta. (Jon 13:35) Olgeta we oli gat mane, oli halpem ol Kristin brata blong olgeta we oli trabol. Plante taem, oli givim mane ya olsem wan presen, no samtaem oli singaot man ya we i trabol blong i kam wok blong olgeta.
Mark, we i laef long Kongo, i gat sik ya leprosi. Sik ya i kakae ol fingga blong leg mo han blong hem. Taswe, blong wokbaot, hem i mas yusum wan wokingstik. Taem Mark i mekem disisen blong joen long wok blong Jeova, hem i mekem sam bigfala jenis long laef blong hem. Hem i no moa askem kakae long narafala man olsem i stap mekem bifo, be hem i planem prapa kakae blong hem long garen. Mo tu, hem i wokem ol brikis long sofmad, mo i salem olgeta.
Nating se Mark i handikap, hem i gohed blong wokhad. Samtaem biaen, hem i naf blong pem wan graon mo blong bildim wan smol haos blong hem. Tede, Mark i wok olsem wan elda long kongregesen, mo ol manples blong hem oli respektem hem. Naoia, hem i stap givhan long ol narafala man we oli trabol.
Yes, long plante ples, ol man oli no save faenem wok nating. Wan Kristin elda we i stap wok long wan hedkwota blong Watch Tower Sosaeti long Sentrol Afrika, i raetem se: “Plante brata long ples ya oli no gat wok. Samfala oli traem mekem prapa bisnes blong olgeta, be i no isi blong mekem olsem. Plante oli tingting se, nomata wanem samting oli traem mekem, bambae oli safa yet. Taswe, oli lego olting we olgeta nomo oli wantem, blong joen long wok blong paenia. Plante we oli mekem olsem, oli luksave se oli kasem plante moa samting, i bitim wanem we oli save kasem from wan wok we maet i givim smol pei nomo long olgeta, no i no givim pei nating.”
Jeova i Givhan Long Ol Man Blong Hem
Jisas Kraes i tokbaot hem wan i se: “Ol wael dog oli gat ol hol blong slip blong olgeta, mo ol pijin oli gat ol bed blong olgeta. Be mi, mi Pikinini blong Man, mi no gat ples blong mi blong go slip long hem.” (Luk 9:58) Long sem fasin, aposol Pol i raetem se: “Kam kasem naoia, mifala i stap hanggri, mifala i stap tosta, mo ol klos blong mifala oli brobrok. Ol man oli stap wipim mifala, mo mifala i no gat ples blong stap blong mifala.”—1 Korin 4:11.
Jisas wetem Pol, tufala tugeta oli jusum blong stap laef long fasin we oli no gat plante sas samting, blong oli save mekem moa long wok blong prij. Plante Kristin long taem blong yumi, oli pua from we i no gat narafala rod blong folem. Nating se i olsem, oli mekem ol rul blong Baebol oli wok long laef blong olgeta, mo wetem strong tingting oli faenem rod blong mekem wok blong God. Oli save se Jeova i laekem olgeta tumas, from we oli luk tok blong Jisas i kamtru fulwan long laef blong olgeta, i se: “Fastaem yufala i mas lukaotgud blong obei long God we i king blong yufala, mo blong mekem ol stret fasin we hem i wantem. Nao biaen hem i save givim olgeta samting ya [blong laef] tu long yufala.” (Matyu 6:25-33) Mo tu, olgeta man blong wok blong God we oli pua, oli gat pruf se “blesing blong Jeova—hemia nao samting we i mekem man i rij.”—Proveb 10:22.
[Ol futnot]
a Oli jenisim ol nem.
b Wan grup blong man we oli joen wanples blong wosip.
[Tok blong pija long pej 7]
Plante man long olgeta ples blong wol oli tinghae long fasin blong stadi Baebol