July

Emwamwa ọghe Jehova ọre wẹẹ, ọmwa gha ru orukhọ nọ wegbe, ọ ma na fi werriẹ, a ghi kan rẹn fua. Emwamwa na keghi biẹ ọmọ esi rhunmwuda, etẹn hia ni rre uwu iko ẹre ọ miẹn ere vbọ, ya sẹ egbe ọmwa nii na kan fua. A gha kan ọmwa fua vbe iko, etẹn eso sẹtin gha kha wẹẹ, a ma bu ohiẹn nii ẹse. Sokpan yerre wẹẹ, etẹn ni ta ẹmwẹ vberriọ khian, i mobọ hoo ne iran ta emwi dan ne ọmwa nii ru, ne emwa ọvbehe ghẹ do gha ya aro dan ghee ọmwa nii. Ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, ma ma wa rẹn emwi hia nọ sunu, ọ khẹke ne ima gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, adia ni rre Baibol ẹre ediọn ni bu ohiẹn ọmwa nii lele, kevbe wẹẹ, iran ọre emwa ne Jehova loo ya bu ohiẹn vbe uwu iko. (2 Krọ 19:6) Adeghẹ a na kan ọmwa ruẹ fua vbe iko, ọ khẹke ne u ku obọ gbe ba ohiẹn ne ediọn bu ru; u gha ru vberriọ, ọ sẹtin ru iyobọ nẹẹn ya dọlegbe bu e Jehova gha dee. Elizabeth khare wẹẹ, “Ọ ma gha khuẹrhẹ ne ima, ne ima gban egbe ne ovbi ima na kan fua vbe iko. Sokpan vbe ọ ghi werriegbe bu e Jehova gha dee, ọ na wẹẹ, ọ maan ne iran na kan irẹn fua. Ọ wẹẹ irẹn wa ya emwi nọ sunu na, waan ne egbe.” w21.09 28-29 ¶11-12

Muẹn roro, ẹi mwẹ okhuo na ma gha hoo nọ ya igho nọ kpọlọ ru izọhẹ gie Jehova, sokpan ọ keghi ru vbene obọ ẹre sẹ. Jesu rẹnrẹn wẹẹ, Erha irẹn wa gbọyẹmwẹ ye izọhẹ ne okhuo na ru. Emwi kpataki ne okha na ma ima re ọre wẹẹ: Ọ keghi ya e Jehova sọyẹnmwẹ vbe ima ghaa ya ekhọe hia gae, ma na vbe gha ru vbene ẹtin ima sẹ vbe ugamwẹ ọghẹe. (Mat 22:37; Kọl 3:23) Ọna vbe dekaẹn ẹghẹ kevbe ẹrhiọn ne ima loo ya yo ikporhu kevbe iko. Vbua khian ya loo emwi ne u ruẹ re vbe okha na, ya ru iyobọ ne emwa ọvbehe hẹ? Hia ne u gha mwẹ emwa eso vbe ekhọe ne u gha sẹtin ru iyobọ na ya rẹn wẹẹ, e Jehova gele gbọyẹmwẹ ye ẹrhiọn ne iran loo ye ugamwẹ ọghẹe. Ọ sẹtin gha re ọtẹn nokhuo nọ khian ọmaẹn nẹ, nọ vbe khuọnmwi, nọ ghee egbe ẹre wẹẹ, irẹn i ghi mwẹ esa ne irẹn ye vbe ugamwẹ e Jehova, rhunmwuda nẹi na ghi sẹtin rhie egbe ye iwinna ikporhu. w21.04 6-7 ¶17, 19-20

E Jehova rẹn ẹghẹ nọ maan sẹ, nọ khian ya wabọ emwi dan hia rua vbe agbọn na. Te izinegbe ọghe Jehova kie ẹkpotọ ne ọkhọngborrie emwa, ne iran do rẹn ọnrẹn. Iran wa ghọghọ wẹẹ, rhunmwuda ne Jehova na zin egbe, ẹre ọ zẹe ighẹ a sẹtin biẹ iran, iran na do rẹn ọnrẹn, iran na vbe do ya egbe fiohan nẹẹn. E Jehova gha san ọkhọngborrie emwa ẹse, rhunmwuda ne iran na zin egbe ya sẹ ufomwẹ; vbe ẹghẹ nii, ọ ghi vẹẹ na rẹn wẹẹ, e Jehova ma mu ẹghẹ rhia nọ na mwẹ izinegbe! Agharhemiẹn wẹẹ, Esu si olighi kevbe otighi ye agbọn na, te Jehova ye ghọghọ. (1 Tim 1:11) Ma tobọ ima gha vbe sẹtin gha sọyẹnmwẹ, zẹvbe ne ima ya zin egbe khẹ ẹghẹ ne Jehova khian ya kpee eni ẹnrẹn huan, ẹghẹ nọ khian ya sinmwi oseghe ye ọdakha ọghẹe, kevbe ẹghẹ nọ khian ya wabọ emwi dan hia hin agbọn na rre. Wa gi ima hia vbe odẹ ke odẹ ne ima gha mwẹ izinegbe, ne ima gha mwẹ ọnrẹn vbe ekhọe wẹẹ, Erha mwa nọ rre ẹrinmwi vbe zin egbe. w21.07 13 ¶18-19

Emwa nibun ni ghaa rrọọ vbe orre nokaro, ma mu ẹtin yan e Jesu. Rhunmwuda, nọ na gha re ovbi ekabita ne obọ ma sẹ ọre, ẹre nọ. Deba ọni, e Nazarẹt ẹre ọ ke rre; emwa nibun i ghee emwa ni ke ẹvbo nii rre sẹ ọmwa. Uhiẹn, a te miẹn wẹẹ, e Nataniẹl khian ọrhuanegbe Jesu, ọ na kha wẹẹ: “Emwi nọ maan rhọkpa gha ke Nazarẹt ladian rre ra?” A sẹtin vbe miẹn wẹẹ, ẹmwẹ akhasẹ nọ rre ebe Maika 5:2 ẹre ọ ghaa mwẹ vbe ekhọe, nọ khare wẹẹ, e Bẹtlẹhẹm ẹre a khian na biẹ Mẹzaia, ẹi re Nazarẹt. Akhasẹ ighẹ Aizaia tae yotọ wẹẹ, eghian e Jesu i khian gha hoo ne iran rẹn eke ne Mẹzaia ke rre, ra uniẹn nọ la rre. (Aiz 53:8) Akpawẹ emwa ni ghaa rrọọ vbe ẹghẹ nii gualọ otọ ẹre, iran gha te rẹn wẹẹ, e Bẹtlẹhẹm ẹre a na biẹ e Jesu kevbe wẹẹ, uniẹn e Devid ẹre ọ la rre. (Luk 2:4-7) Ehe ne ebe Maika 5:2 wẹẹ a khian na biẹ e Jesu, ẹre a na gele biẹ ọre. Vbọ ghi zẹ ne iran ma na miẹn ọnrẹn yi? Iran ma rhie ẹghẹ ya gualọ otọ ẹre, iran ke kha wẹẹ, Jesu i re Mẹzaia, ọna ẹre ọ si ẹre ne iran ma na miẹn ọnrẹn yi. w21.05 2-3 ¶4-6

E Baibol ya unu kaẹn emwa eso ne Jehova fiangbe, rhunmwuda ne iran na rhie ude na bu iran re. Ọkpa vbe uwu iran na guan kaan na, ọre Job. Agharhemiẹn wẹẹ, ọmwa nọ mu ohan Osanobua ẹre ghaa nọ, ọ ru emwi eso nọ ma gba. Vbe uwu ẹghẹ ne emwi ya gha ba su ẹre, ọ keghi ta ẹmwẹ eso nọ ma khẹke nọ ta. Rhunmwuda ọni, e Jehova kevbe Elihu keghi dia ẹre ye odẹ. Vbe Job a ghi ru? Ọ khare wẹẹ: “I guan vbekpa emwi ne I ma rẹn otọ ẹre . . . ekhue ẹmwẹ ne I talọe hia mu mwẹ. I roiro fiwerriẹ vbe uwu ebubẹ kevbe emuẹn.” (Job 42:3-6, 12-17) Te Job wa mu egbe rrie otọ, vbe Elihu bu ọre ude, ọ ma ya aro ọvbokhan ghee ẹre, ọ na rhie ude nọ bu ẹre. (Job 32:6, 7) Ma ghaa mu egbe rrie otọ, ẹre ima khian na sẹtin rhie ude na bu ima re, ọ gha khọnrẹn ne ima gha roro ẹre wẹẹ, ibude nii ma khẹke ima. Gha nọ vbe uwu ima, nẹi hoo nọ gha mwẹ alaghodaro vbe ugamwẹ e Jehova, ra nọ sẹtin gha yin vbe odẹ nọ khẹke Ivbiotu e Kristi? w22.02 11 ¶8; 12 ¶12

Etẹn hia vbe uwu iko mwẹ emwi nọ khẹke ne iran ru, nọ gha ya ahoẹmwọmwa kevbe ọfumwegbe gha rre uwu iko, ẹghẹ nii, ọmwa rhọkpa i ghi ghee egbe ẹre orhunmwuyẹn. Ẹmwẹ ne ima ta kevbe emwi ne ima ru, gha sẹtin ru iyobọ ne ọmwa! De emwi ne u gha ru, nọ gha ru iyobọ ne emwa ne ẹgbẹe ọghe iran i rre odẹ ọghe ẹmwata na, ne iran mieke na rẹn wẹẹ, ẹgbẹe ọkpa ima khin? Hia ne u si iran kẹ egbe. Emwi okaro ne ima gha sẹtin ru, ọre ne ima gha ya oyaya gbe ọbokhian ne emwa ọgbọn ni rrie iko. (Rom 15:7) Vbọrhirhighayehẹ, ẹi re ne ima wa gha tuẹ iran kẹkan, ọ khẹke ne ima gu iran ru ọse. Rhunmwuda ọni, ọ khẹke ne ima gha ya obọ esi mu iran, ma ghi vbe gha rhie ẹre ma wẹẹ, ma mwẹ ẹmwẹ iran vbe orhiọn. Ma ghi hia ne ima rẹn emwi ne iran la gberra, sokpan ọ ma khẹke ne ima khian gberra uwu. Ọ sẹtin gha lọghọ eso ne iran tama ima vbene emwi wa ye iran hẹ, rhunmwuda ọni, gha begbe ne u ghẹ do gha zọlọ iran ọta. Nọghayayerriọ, u ghi si iran kẹ egbe, u ghi fẹko ya ẹwaẹn nọ iran ọta, u ghi vbe rhie ehọ ne iran ta yi. Vbe igiemwi, u sẹtin nọ iran vbene iran ya miẹn odẹ ẹmwata na hẹ. w21.06 11 ¶13-14

Ukpamuyọmọ nọkhua nọ, ne ima na deba etẹn ga e Jehova kugbe zẹvbe “oghẹn ohuan ọkpa,” vbe ototọ adia ọghe “ọsuohuan ọkpa”! Ipapa 165 ọghe ebe ọghomwa na tie ẹre Organized to Do Jehovah’s Will khare wẹẹ: “Ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, ma sọyẹnmwẹ akugbe nọ rre uwu iko, ọ khẹke ne dọmwadẹ ima hia, ne ima gha ru emwi nẹi khian zagha iko.” Rhunmwuda ọni, ọ khẹke “ne ima hia, ne ima gha ya aro ne Jehova ya ghee etẹn ima ghee iran.” E Jehova keghi ghee ima hia zẹvbe emwa “ne giẹrẹ” ni ghaan vbe aro ẹre. Aro vberriọ ẹre uwẹ vbe ya ghee etẹn ra? E Jehova bẹghe emwi hia ne u ru, ne u ya ru iyobọ ne etẹn ni rre uwu iko, ọ wa vbe gbọyẹmwẹ yọ. (Mat 10:42) Ma hoẹmwẹ etẹn ne ima gba ga. Nọnaghiyerriọ, ọ ma khẹke ne ima “ru emwi ke emwi nọ gha ya [ọtẹn] rhua owẹ.” (Rom 14:13) Ma keghi rhie ẹre ma wẹẹ, etẹn ima maan sẹ ima, ma vbe mu egbe ne ima ya ya ekhọe hia yabọ iran. Ma i khian gi emwi ne emwa ọvbehe ru, ya ima rhua owẹ. Nọghayayerriọ, “gie ima gha rhie ekhọe ye ẹmwẹ emwi nọ gha rhie ọfumwegbe rre kevbe nọ gha rhie ẹtin ye egbe iwu.”​—Rom 14:19. w21.06 24 ¶16-17

Adeghẹ ima na gha gbe aro ke otọ tie Baibol ne egbe ima, ma na gha rhie emwi ne ima ruẹ ye uyinmwẹ, ma na vbe gha lele adia nọ ke obọ otu e Jehova rre, kherhe kherhe, ma ghi do sẹtin gha ya egbe taa e Kristi. Ma ghi vbe do rẹn Osanobua sayọ. Vbe Jesu ghi guan kaan vbene ikpẹ ọghe ẹmwata ya zọọ hẹ vbe ekhọe ọghe emwa ni hoo ne iran rẹn ẹmwata, ọ na zẹ erre ọkpa. Ọ wẹẹ: “Emwiokọ nii ghi gha zọọ, ọ ghi vbe gha wan. Sokpan, [ọgbugbo] ma rẹn vbene ọ ya sunu hẹ. Otọ tobọ ẹre ọre ọ ya nene emwiokọ zọọ, nọ na vbe mọ; okaro, ọ ghi zọọ ukhu ladian, vbe iyeke ọni, ọ ghi gbe ihiagha, vbe okiekie ehia, ọka ne ọka ghi ladian.” (Mak 4:27, 28) Uhunmwu ẹmwẹ ne Jesu ghaa hoo nọ rhie ladian ọre wẹẹ, zẹvbe ne emwiokọ ya fẹko waan, erriọ ẹre ọ vbe ye ne ọmwa nọ miẹn iyẹn Arriọba yi; nọ do sẹtin ru afiwerriẹ nọ khẹke i re iwinna ẹdẹ ọkpa. Vbe igiemwi, zẹvbe ne emwa ne ima gu ruẹ e Baibol ya sikẹ e Jehova sayọ, emwi ne iran ruẹ ghi do gha rhie egbe ma vbe uyinmwẹ ọghe iran. (Ẹfis 4:22-24) Sokpan ọ khẹke ne ima yerre wẹẹ, e Jehova ẹre ọ yae zọọ ighẹ ikpẹ ọghe ẹmwata ne ima kọ ye iran ekhọe. w21.08 8-9 ¶4-5

Ebe nọhuanrẹn gi ima rẹn emwi nọ khian ya ima gha sọyẹnmwẹ. Ọ wẹẹ ọmwa ne emwi nọ mwẹ “sẹ ọre okẹn” i “rhie aro ye ọvbehe” nẹi mwẹ. De emwi ne ọna ma ima re? Ma ghaa hoo ne ima gha sọyẹnmwẹ, ọ khẹke ne ima rhie aro tua emwi ne ima mwẹ nia, ọ ma khẹke ne ima rhie aro tua emwi ne ima rẹnrẹn wẹẹ, ẹi khian sẹtin sẹ ima obọ. Emwi ne ima mwẹ gha gele sẹtin sẹ ima ọkẹn ra? Emwa eso ma yayi wẹẹ ọna gha sẹtin sunu, rhunmwuda te a mwẹ emwi ba emwi. Sokpan ẹmwata nọ rrọọ ọre wẹẹ, ma gha sẹtin gi emwi ne ima mwẹ sẹ ima ọkẹn, ne ima gha te ya “rhie aro ye ọvbehe” ne ima i mwẹ. Vbe ima khian ya ru ọna hẹ? Gia ghee erre ọghe talẹnt ne Jesu zẹ, vbe ebe Matiu 25:14-30. Erre na gha gi ima rẹn vbene ima khian ya gi emwi ne ima mwẹ nia gha sẹ ima ọyẹnmwẹ, kevbe emwi nọ khian ya ọyẹnmwẹ nii gha muan yọ. w21.08 21 ¶5-6

E Jehova gbaroghe emwa ne “iro han rẹn kevbe ne ekhọe iran lighi.” Ma hia fẹẹrẹ ẹre ọ khẹke nọ gha rhie igiọdu ne etẹn ne iro han rẹn, ẹi re ediọn ọkpa. Odẹ ọkpa ne ima khian ya ru ọna, ọre ne ima gha rhie ẹre ma wẹẹ, ma gele hoẹmwẹ iran. E Jehova hoo ne ima ru iyobọ ne iran ya rẹn wẹẹ, irẹn hoẹmwẹ iran. (Itan 19:17) Odẹ ọvbehe ne ima khian ya sẹtin ru iyobọ ne etẹn ima, ọre ne ima gha mu egbe rrie otọ. Ma i khian gha ru emwi, nọ gha ya etẹn gha ghee ima gidi, ne iran ghẹ do gha gbọvo ima. Nọghayayerriọ, ma ghi gha ya emwi ne Osa ya we ima ya rhie igiọdu ne emwa ọvbehe. (1 Pit 4:10, 11) Ma gha wa miẹn emwi ruẹ vbe obọ e Jesu, vbe nọ dekaẹn obọ nọ khẹke na ya gha mu emwa ọvbehe. Agharhemiẹn wẹẹ, e Jesu ọre ọmwa nọ ghi hin usi sẹ, nọ he yin agbọn na, “ọmwa nọ fu kevbe nọ mu egbe rriotọ” nọ. (Mat 11:28-30) Ọ gha vbe zẹ erre, ọ ghi gha re nọ gha mu emwa ekhọe, kevbe ne emwa gha rẹn otọ ẹre.​—Luk 10:21. w21.07 23 ¶11-12

Hia ne u gha gu etẹn ni khian ọmaẹn ne guan. Ẹmwata nọ wẹẹ, eso vbe uwu iran i ghi bẹghe odẹ ẹse, okhian i ghi vbe kẹ iran, iran i ghi vbe sẹtin guan zaizai, sokpan iran ye zọghae, iran vbe mwẹ “eni esi” vbe odaro e Jehova. (Asan 7:1) Ghẹ mianmian evbọzẹe ne Jehova na ya aro nọ ghaan ghee iran. Ye gha mu uyi nọ khẹke ye iran egbe. Ya egbe taa Ẹlaisia. Vbe ẹghẹ ne Ẹlaija khian ya kpa sẹ Ẹlaisia rae, Ẹlaisia na ye rhikan muẹn. Igba eha ẹre Ẹlaisia tama Ẹlaija wẹẹ: “Mẹ i ra sẹ ruẹ rae.” (2 Ọba 2:2, 4, 6) Hia ne u rẹn iran sayọ. (Itan 1:5; 20:5; 1 Tim 5:1, 2) Odẹ ọkpa ne u khian ya ru ọna, ọre ne u gha nọ iran ọta, u sẹtin nọ iran wẹẹ: “De emwi nọ ya ruẹ rẹn wẹẹ, odẹ ẹmwata na khin vbe u waan dee?” “De vbene emwi ne u he miẹn vbe agbọn ya si ruẹ kẹ e Jehova hẹ?” “De emwi nọ he ru iyobọ nuẹn, ne u na ye sọyẹnmwẹ vbe ugamwẹ e Jehova?” (1 Tim 6:6-8) U gha nọ avbe ọta na nẹ, u ghi fẹko gbe ehọ ke otọ gha danmwehọ iran. w21.09 5 ¶14; 7 ¶15

U ghaa hia vbe odẹ ke odẹ ne u gha kporhu ma emwa, u na vbe gha ya emwa khian erhuanegbe Kristi, te u rhie ẹre ma wẹẹ, u hoẹmwẹ Osanobua. (1 Jọn 5:3) Muẹn roro: Ahoẹmwọmwa ne u mwẹ ne Jehova, ẹre ọ ya ruẹ suẹn gha kporhu ke owa ya sẹ owa. Egbọre ọ ma gha khuẹrhẹ nuẹn. Ọ gha kẹ, osi vbe gha si ruẹ vbe u sẹ owa nokaro ne u khian na kporhu. Sokpan u na ye ru vberriọ, rhunmwuda u rẹnrẹn wẹẹ Jesu hoo ne u ru iwinna na. Ọ gha kẹ, vbene ẹghẹ ya khian, iwinna ikporhu ma ghi gha lọghọ ruẹ gbe. E Baibol na gu ọmwa ruẹ vbe vbo? Ọ ya osi si ruẹ ra? Ọ sẹtin gha yerriọ. Sokpan, u gha rinmwian e Jehova nọ ru iyobọ nuẹn ya gha mwẹ udinmwẹ, ne u mieke na sẹtin gha gu ọmwa ruẹ e Baibol, ọ gha họn erhunmwu ruẹ; ẹghẹ nii, u ghi do gha hoo ne u ru iyobọ ne emwa ya khian erhuanegbe Kristi. w21.07 3 ¶7

Emwa ni mwẹ eviẹn vbe ẹghẹ nẹdẹ, keghi yi eviẹn ọghe iran ama, ne iran ya rhie ẹre ma wẹẹ, iran ẹre ọ yan eviẹn nii. Erriọ ẹre ọ vbe ye vbe ẹdẹnẹrẹ, arriọba emwa nagbọn gha vbe gha hoo ne iran yi ama ye emwa uharo ra obọ. Uyinmwẹ emwa kevbe iziro ọghe iran, ẹre ọ khian rhie ẹre ma deghẹ emwa nagbọn ẹre iran ye ẹre ike. Ma gha kue ne iran yi ima ama nii ra, ne ima ya rhie ẹre ma wẹẹ, obọ iran ma ye ra? Obọ gha wa da emwa ni ma kue ne iran yi iran ama nii. Ebe Arhie Maan khare wẹẹ: “Ọmwa ọkpa nọ ghi sẹtin khiẹn, ra nọ dẹ, ẹi ghi rrọọ vbe ẹi re te ọ mwẹ ama na.” (Arhie 13:17) Sokpan emwa ọghe Osanobua rẹn emwi ne Osanobua gha ru emwa ni mwẹ ama nii na guan kaan vbe ebe Arhie Maan 14:9, 10. Ne emwa ọghe Osanobua gha te ya kue ne iran yi iran ama nii, iran ghi gbẹn ọnrẹn ye obọ iran wẹẹ: “Ọghe Nọyaẹnmwa ọre imẹ khin.” (Aiz 44:5) Ẹghẹ na ẹre ọ khẹke ne ima ya ya amuẹtinyan ne ima mwẹ daa e Jehova wegbe sayọ. Ma gha ru vberriọ, e Jehova ghi ya ekhọe hia miẹn ima yi! w21.09 18 ¶15-16

Etẹn gha wa sẹtin ru iyobọ ne ima, adeghẹ ima hoo ne ima musọe vbe iwinna ikporhu ọghe ima. Ukọ e Pọl keghi gi e Timoti rẹn obẹlẹ ne irẹn loo ya kporhu kevbe odẹ ne irẹn ya ma emwa emwi; ọ na vbe rhie igiọdu ne Timoti nọ gi obẹlẹ na ma etẹn ọvbehe. (1 Kọr 4:17) Vbe na ghee Timoti, ma gha wa miẹn emwi nibun ruẹ vbe obọ etẹn ni fuẹro vbe iko ọghe ima. Ọ vbe khẹke ne u rinmwian e Jehova nọ ru iyobọ nuẹn. U ke kpa gha rrie ikporhu, rinmwian e Jehova ne ọ ru iyobọ nuẹn. Ma i mwẹ ẹtin ne egbe ima, orhiọn nọhuanrẹn ọghe Jehova ẹre ọ yi ima obọ. (Psm 127:1; Luk 11:13) Tama e Jehova emwi ne u wa gualọ. Vbe igiemwi, rinmwiaẹn nọ dia ruẹ bu ọmwa nọ hoo nọ rẹn vbekpa ẹre. Ọ vbe khẹke ne ima gha zẹ ẹghẹ kọ ya tie Baibol. Ebe Nọhuanrẹn khare wẹẹ, ọ khẹke ne ima “rẹn emwi ne Osanobua hoo, emwi nọ maan, nọ yẹẹ ọre kevbe ne ọ gbae.” (Rom 12:2) Zẹvbe ne ima ya tie Baibol, erriọ ima ya rẹn Osanobua sayọ; ẹghẹ nii, ma ghaa tama emwa vbekpa ẹre, iran ghi bẹghe ẹre wẹẹ, ma gele ya emwi ne ima ta yi. w21.05 18 ¶14-16

Gia kha wẹẹ, u gu ọmwa ruẹ e Baibol, sokpan ọmwa nii ẹi tọn, ẹi worua. Agharhemiẹn wẹẹ, u te hia vbe egbe ẹre kevbe wẹẹ, u vbe mu ẹmwẹ ọnrẹn ye erhunmwu, sokpan vbene a gbe aghẹn, erriọ aghẹn ye ye. Rhunmwuda ọni, u na ghi dobọ iruẹmwi nii yi. Gia vbe kha wẹẹ, u ma he sẹtin ru iyobọ ne ọmwa rhọkpa ne u gu ruẹ e Baibol ya gha mwẹ alaghodaro, serriọ wẹẹ, ọ ghi do dinmwiamẹ. Te u khian ghi gha roro ẹre wẹẹ, u ma musọe ra, ra te u khian ghi gha kha wẹẹ, e Jehova ma fiangbe iwinna ikporhu ne u ru? Gia ghee emwi nọ gha ya e Jehova ka ima ba emwa ni musọe vbe iwinna ikporhu. Ẹrhiọn ne ima loo kevbe odẹ ne ima ya zin egbe, ẹre Jehova ghee. Ma ghaa ya ekhọe hia rhie egbe ye iwinna ikporhu, e Jehova ghi ka ima ba emwa ni musọe, ọ gha khọnrẹn wẹẹ, emwa ma rhie ehọ ne ima ta yi. E Pol khare wẹẹ: “Osanobua i re ọmwa ne ẹi ru emwi ẹse. Ẹi ra mianmian iwinna ne uwa winnaẹn, ra vbene uwa ya rhie ma hẹ ighẹ wa hoẹmwẹ ọnrẹn, vbekpa iyobọ ne uwa ghaa rhie ne ivbi iyayi ne iho uwa, kevbe ne uwa ye rhie ne iran do sẹ ebanbanna.” (Hib 6:10) E Jehova i mianmian ẹrhiọn ne ima loo ro vbe ugamwẹ ọghẹe kevbe vbene ima ya rhie ẹre ma wẹẹ, ma hoẹmwẹ ọnrẹn, ọ gha khọnrẹn wẹẹ emwa ne ima gu ruẹ e Baibol ma do gae. Emwẹ ne Pọl tae, vbe ako evbagbẹn nọhuanrẹn, ne ebe ẹdẹ ọghe ẹdẹnẹrẹ ke ladian wa vbe kaan ima. w21.10 25 ¶4-6

Ọmwa nọ mwẹ ekhọe esi kevbe ahoẹmwọmwa ẹre Jesu khin, ọna keghi rhie egbe ma, vbe obọ nọ ya gha mu erhuanegbe ẹre. Ọ rẹnrẹn wẹẹ, erhuanegbe ẹre hia i re ọkpa, emwi ughughan ẹre iran vbe werriẹ aro daa. Rhunmwuda ọni, ọ ma ya aro yọ wẹẹ, iran hia gha sẹtin ru iwinna ọkpa; rhunmwuda, ikpianbo hia i re ọkpa. Ọrheyerriọ, e Jesu na ye gbọyẹmwẹ ye emwi ne dọmwadẹ ọghẹe vbe uwu iran sẹtin ru. Ọna ẹre ọ si ẹre ne ọ na zẹ erre ọkpa. Vbe erre nii, arowa ọkpa keghi mu iwinna ne eguọmwadia ẹre, “vbene ẹtin [iran] sẹ.” Eva vbe uwu avbe eguọmwadia na, keghi rhie egbe ye iwinna ne arowa iran waa iran re. Agharhemiẹn wẹẹ emwi ne ọkpa fiangbua sẹ ọghe nọkpa, etian ọkpa ẹre ọ rhie ne iran eva. Ọ na tama edọmwadẹ iran wẹẹ: “U ru ẹse ọguọmwadia ne ekhọe esi.” (Mat 25:14-23) Obọ esi ẹre Jesu vbe ya mu ima. Ọ rẹnrẹn wẹẹ, emwa hia i re ọkpa. Rhunmwuda ọni, emwi ke emwi ne ima sẹtin ru, ọ gbọyẹmwẹ yọ. Nọnaghiyerriọ, wa gi ima gha ya egbe taa e Jesu. w21.07 23 ¶13-14

Ọ mwẹ ẹghẹ eso ne Ọba e Devid ma ya tohan emwa. Vbe igiemwi, ọ ghaa mwẹ okpia ọkpa nọ wa kakabọ gha khọọ, eni ẹnrẹn ọre Nabal. Vbe ẹghẹ ne Devid na gie emwa rẹn bu e Nabal nọ viọ evbare ne iran, e Nabal ma zẹyọ iran re, ọ na vbe rhovbiẹ iran ba ẹre. Ọna keghi ya e Devid mu ohu sẹrriọ wẹẹ, ọ na wẹẹ ne irẹn vbe emwa rẹn, ya gbe Nabal kevbe ikpia hia ni rre igiowa ẹre rua. Sokpan ọvbokhan e Nabal ighẹ Abigẹl, nọ wa gha zin egbe oya vbe obọ ọdafẹn ọnrẹn kotọ gha dee, keghi zẹgiẹ kun evbare gie Devid. Ekhọe esi ne okhuo na ghaa mwẹ, ẹre ọ ghi zẹ ighẹ Devid ma rri abe esagiẹn. (1 Sam 25:9-22, 32-35) Yerre wẹẹ, ohu nọ ghaa mu e Devid, ẹre ọ yae kha wẹẹ, irẹn khian ya gbe Nabal kevbe ikpia hia ni rre igiowa ẹre rua. Vbe ẹghẹ ne Devid ghi vbe ya họn okha ọghe okpia nọ do ohuan mu, ọ na wa vbe bu ohiẹn uwu gbe ẹre. Ma sẹtin gha roro ẹre wẹẹ, ‘vbọsiẹ ne ọmwa nọ mwẹ ekhọe esi vbene Devid ye, gha na bu ohiẹn uwu gbe ọmwa vberriọ?’ Gia ghee emwi nọ sunu, e Natan ke bu e Devid ghaa dee. Vbe ẹghẹ na kha na, ekhọe Devid bu abe gbe ẹre nẹ, rhunmwuda orukhọ nọ ru. Ọmwa gha rherhe gha bu ohiẹn gbe emwa ọvbehe, ra ọ na gha zan emwa, ọna rhie ma wẹẹ, amuẹtinyan ọghẹe fẹko worua nẹ. w21.10 12 ¶17-18; 13 ¶20

Ẹmwẹ nọ rre ako evbagbẹn nọhuanrẹn, ne ebe ẹdẹ ọghe ẹdẹnẹrẹ ke ladian, ya ima rẹn wẹẹ, ma gha sẹtin gha re emwa ni huanrẹn vbe emwi hia ne ima ru, zẹvbe ne Jehova vbe ye. Emwi nẹi mwẹ a ma ru nọ. Ma sẹtin gha roro ẹre wẹẹ, ma i khian sẹtin gha re emwa ni huanrẹn, rhunmwuda, emwa orukhọ ẹre ima khin. Ukọ ighẹ Pita ru emwi nibun nọ ma deyọ, sokpan, igiemwi nọ rhie ye otọ ya ima rẹn wẹẹ, ma gha sẹtin gha re emwa ni huanrẹn. A ghaa guan kaẹn ọmwa nọ huanrẹn, emwa nibun ghee ẹre wẹẹ, ọmwa nẹi giẹ, nọ si aro gba ye uhunmwu kevbe nọ yọ ukpọn ne guọrọ ẹre a guan kaẹn. Sokpan, ẹi re ọni ẹre a ya rẹn ọmwa nọ huanrẹn. E Baibol gi ima rẹn wẹẹ, e Jehova ne ọre Osa nọ huanrẹn keghi re Osa nọ ghọghọ. (1 Tim 1:11) Ọ vbe gi ima rẹn wẹẹ, emwa ni ghọghọ ẹre eguọmwadia ẹre khin. (Psm 144:15) E Jesu keghi gu emwa eso gui rhunmwuda uyinmwẹ agabagebe ne iran ghaa yin; iran ghi ba yọ ukpọn ne guọrọ, ne emwa mieke na gha ghee iran wẹẹ, iran ẹre ọ sikẹ Osanobua sẹ. (Mat 6:1; Mak 12:38) Zẹvbe Ivbiotu e Kristi ne ima khin, ma rẹn emwi na yae kha, na gha re ọmwa nọ huanrẹn, rhunmwuda emwi ne Baibol ma ima re. Osanobua kakabọ hoẹmwẹ ima, rhunmwuda ọni, ẹi khian wẹẹ ne ima ru emwi ne ọ rẹnrẹn wẹẹ, ma i khian sẹtin ru. w21.12 2 ¶1, 3

Emwi bun ne Jehova ya ru ima ẹse; nọ ghi wa ru ekpataki sẹ vbọ ọre ne ima na sẹtin gae. Ma ghaa ya uhi ọghẹe ru emwi, te ima rhie ẹre ma wẹẹ, ma hoẹmwẹ ọnrẹn. (1 Jọn 5:3) E Jesu tama ima emwi ne Erhae hoo ne ima gha ru; ọkpa vbọ ọre ne ima gha ru iyobọ ne emwa ya khian erhuanegbe irẹn. (Mat 28:19) Ọ vbe tama ima wẹẹ, ne ima gha hoẹmwẹ egbe. (Jọn 13:35) Nọ ne emwa ni họn ẹmwẹ ne Jehova, e Jehova gha ka iran ba ẹgbẹe ọghẹe. (Psm 15:1, 2) Hoẹmwẹ ogieva ruẹ. Ahoẹmwọmwa ọre akpa ọghe Jehova nọ ghi hin usi sẹ. (1 Jọn 4:8) Uhiẹn, ma ke rẹn e Jehova, e Jehova hoẹmwẹ ima nẹ. (1 Jọn 4:9, 10) Ma gha hoẹmwẹ ogieva ima, te ima ya egbe taa ẹre. (Ẹfis 5:1) Ọkpa vbe odẹ nọ ghi maan sẹ, ne ima gha ya rhie ẹre ma wẹẹ, ma hoẹmwẹ ogieva ima, ọre ne ima ru iyobọ ne iran ya do rẹn e Jehova, rhunmwuda, ẹghẹ i ghi rrọọ. (Mat 9:36-38) Ma gha ru vberriọ, te ima kie ẹkpotọ ne iran, ne iran ya gha rre usun emwa ne Osanobua khian viọ ba ẹgbẹe ọghẹe. w21.08 5-6 ¶13-14

Rhunmwuda ne Jesu na ya ekhọe hia hoẹmwẹ e Jehova, ẹre ọ si ẹre nọ na gha mu ọghe Jehova kevbe ọghe emwa ọvbehe ye okaro. (Jọn 14:31) Vbene Jesu ya gha yin vbe ọ rre agbọn, keghi rhie ẹre ma wẹẹ, ọ gele ya ekhọe hia hoẹmwẹ emwa nagbọn. Ẹdẹgbegbe ẹre Jesu ya gha rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn mwẹ ahoẹmwọmwa kevbe ẹnina daa emwa, agharhemiẹn wẹẹ emwa eso ghaa zẹ ọre kpokpo. Odẹ ọkpa ne kpataki ne Jesu ya rhie ẹre ma wẹẹ irẹn hoẹmwẹ emwa, ọre nọ na gha ma iran emwi vbekpa Arriọba Osanobua. (Luk 4:43, 44) Odẹ ọvbehe ne Jesu ya rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn ya ekhọe hia hoẹmwẹ Osanobua kevbe emwa nagbọn, ọre nọ na ya ekhọe obọ re kue yọ, ne emwa orukhọ rri ẹre oya ne udẹn, oya ne ẹvbi; iyeke ọni, iran na vbe gbe ẹre rua. Ọna ẹre ọ ghi zẹe ighẹ, arrọọ etẹbitẹ gha sẹ ima obọ. Ahoẹmwọmwa ne ima mwẹ ne Jehova, ẹre ọ ya ima ya egbe fi ohan nẹẹn, ma na vbe dinmwiamẹ. Vbe na ghee Jesu, ọ khẹke ne obọ ne ima ya mu emwa ọvbehe, gha rhie ẹre ma wẹẹ, ma hoẹmwẹ e Jehova. Ukọ e Jọn khare wẹẹ: “Adeghẹ ọmwa ma hoẹmwẹ ọtiọnrẹn nọ dẹghe, ẹi ra sẹtin hoẹmwẹ Osanobua ne irẹn i dẹghe.”​—1 Jọn 4:20. w22.03 10 ¶8-9

Ẹmwata nọ wẹẹ, erhunmwu na na kevbe Baibol na tie wa sẹ ima ọyẹnmwẹ; sokpan, ẹi khuẹrhẹ ugbẹnso, rhunmwuda, ẹghẹ i sẹ a loo. Emwi bun nọ rhie ima ẹghẹ, iwinna rre evba, ma gha vbe gbaroghe ẹgbẹe ọghe ima. Adeghẹ ima ma na yegbe, ma i ghi miẹn ẹghẹ ya na erhunmwu, ma i ghi vbe miẹn ẹghẹ ya tie Baibol, amaiwẹ te ima khian ghi miẹn ẹghẹ ya muẹn emwi ne ima tie roro. Emwi ọvbehe ye rrọọ nọ gha sẹtin rhie ima ẹghẹ. Emwi eso rrọọ ne ima ru nọ ma de emwi nọ rhiae, sokpan, deghẹ ima ma na begbe, ma i ghi miẹn ẹghẹ ya ru emwi nọ gha ya ima sikẹ e Jehova. Vbe igiemwi, ọ khẹke ne ima gha gualọ ẹghẹ ya rọkhọ egbe. Sokpan, ọ gha khọnrẹn ne ima gha loo emwi nọ maan ya rọkhọ egbe, deghẹ ima na ru ẹre gberra egbe, ma i ghi miẹn ẹghẹ ya ru ọghe Jehova vbene ọ khẹke. Nọnaghiyerriọ, ọ khẹke ne ima gha loo ẹghẹ ọghe ima ẹse.​—Itan 25:27; 1 Tim 4:8. w22.01 26 ¶2-3

Ne Jehova na wẹẹ ne Ivbi Izrẹl hoẹmwẹ ogieva iran, ọ ma rhie ma wẹẹ, ivbi ẹvbo iran ọkpa ẹre iran khian gha ya obọ esi mu. Vbe ebe Lẹvitikọs 19:33, 34, e Jehova vbe tama iran ne iran hoẹmwẹ avbe erhunmwuyẹn ni rre uwu ẹbu iran. E Jehova na tama iran wẹẹ: “Wa gha ya obọ ne uwa ya mu Ivbi Izrẹl ne iho uwa mu iran, wa ghi vbe gha hoẹmwẹ iran, vbene uwa ho ẹmwẹ egbe uwa.” Vbe igiemwi, Ivbi Izrẹl gha ya rhọọ emwiokọ vbe ugbo, iran ghi sẹ eso rae ne emwa ne obọ ma sẹ ọre, ọre eghọẹn ẹre iran khin ra emọ otọ. (Lẹv 19:9, 10) De vbene ẹmwẹ ne Jehova tama Ivbi Izrẹl ya kaan ima hẹ? (Luk 10:30-37) Ẹi re avbiẹ emwa ẹre ọ he kpa hin ẹvbo iran rre gha rrie otọ ẹvbo ọvbehe; egbọre eso rre ẹdogbo ne u ye. Ọ wa khẹke ne ima gha ya obọ esi mu emwa vbenian. w21.12 12 ¶16

Ma gha mu ẹtin yan e Jehova nian, ọ gha ru iyobọ ne ima ya gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, ọ gha miẹn ima fan vbe odaro. Adeghẹ ima na mu ẹtin yan e Jehova, ẹre ima khian na sẹtin tama ọmwa ne ima winna lele, nọ rhie ẹghẹ ne ima, ne ima ya gha yo iko kevbe ikporhu; ọ gha vbe sẹ ẹghẹ asikoko, ma ghi vbe tama rẹn nọ vbe rhie ẹghẹ ne ima, ne ima ya yo. Vbọ khẹke ne ima ru, deghẹ ọ ma na kue, ra deghẹ iwinna nii na wii ima? Ma gha mu ẹtin yan e Jehova ra, ne ima gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, ẹi khian yangbe ima ra? (Hib 13:5) Etẹn nibun ni rhie egbe ye iwinna ugamwẹ ẹghẹ hia, miẹn ọnrẹn nẹ wẹẹ, ẹi mwẹ ẹghẹ ọkpa ne Jehova ya fi iyeke gbe emwa ni mu ẹtin yan rẹn. Afianma emwi ni khian sunu vbe odaro i fian ima hiehie, rhunmwuda, e Jehova rre ima iyeke. E Jehova i khian yangbe ima ẹdẹ, deghẹ ima na mu ugamwẹ ọghẹe karo. w22.01 7 ¶16-17

De emwi eso nọ gha sunu nọ gha rhie ẹre ma wẹẹ, ma gele mu ẹtin yan ediọn? Gia kha wẹẹ, ọmwa na kan fua na wa kakabọ sikẹ ima. Ma sẹtin do gha roro ẹre wẹẹ, ediọn ma gualọ otọ ẹre ẹse, iran ke bu ohiẹn ọnrẹn. De emwi nọ khian ghi ru iyobọ ne ima, ne ima ya ku obọ gbe ba ediọn? Ọ khẹke ne ima rẹn wẹẹ, e Jehova ẹre ọ wẹẹ, na gha kan emwa orukhọ fua vbe iko, rhunmwuda ọ gha ru iyobọ ne etẹn hia ni rre iko, ọ sẹtin vbe ru iyobọ ne ọmwa na kan fua. Adeghẹ a na sẹ emwa orukhọ nọ ma fi werriẹ rae ye uwu iko, ọ sẹtin mu etẹn ọvbehe rhia. (Gal 5:9) Deba ọni, ọ ghi gha ghee orukhọ nọ ru zẹvbe emwi nọ ma sẹ emwi; ẹi vbe fi werriẹ, amaiwẹ te ọ khian dọlegbe khian ọsie Jehova. (Asan 8:11) Ọ khẹke ne ima gha mwẹ ọnrẹn vbe ekhọe wẹẹ, ediọn i ya iwinna na rhẹghẹrẹ. w22.02 5-6 ¶13-14

Ọ khẹke ne ima gha mwẹ izinegbe kevbe agiẹngiẹn vbe ima gha khian rhie ibude ne emwa ọvbehe, katekate deghẹ iran ma na rhie ibude ọghe ima vbe ẹghẹ okaro. Ọ ma khẹke ne ediọn gha mu ohu, deghẹ ọmwa ne iran bu ẹre ude ma rhie ẹre vbobọvbobọ. Rhunmwuda ọni, ediọn ghaa na erhunmwu, ọ khẹke ne iran rinmwian e Jehova, nọ ru iyobọ ne ọmwa ne iran khian bu ẹre ude, nọ mieke na rẹn evbọzẹe na khian na rhie ibude nẹẹn, kevbe nọ vbe miẹn ọnrẹn yi. Ọtẹn na bu ẹre ude, sẹtin ya ẹghẹ eso muẹn roro, ighẹ ibude na rhie nẹẹn. Ediọn ghaa mwẹ agiẹngiẹn kevbe izinegbe, ohu i khian mu ọtẹn ne iran bu ẹre ude, ọ ghi kue ru iyobọ nẹẹn ya rhie ibude na rhie nẹẹn. Vbọrhirhighayehẹ, Ẹmwẹ Osanobua ẹre ọ khẹke ne iran ya gha bu ọmwa ude. Ma hoo ne ima gha bu emwa ude vbe odẹ nọ khẹke, ne emwẹ ne ima ta mieke na ru iyobọ ne iran, ma vbe hoo nọ gha ya “ẹko rhiẹnrhiẹn” iran.​—Itan 27:9. w22.02 18 ¶17; 19 ¶19

Ma ghaa na erhunmwu ne Jehova ru iyobọ ne ima, ne ima sẹtin la ọlọghọmwa eso gberra, ra ne ima sẹtin ban uyinmwẹ dan eso ne ima guẹ, orhiọn sẹtin gbe ye ima iwu, deghẹ ima na gha roro ẹre wẹẹ, e Jehova ma he họn erhunmwu ima. Vbọzẹ ne Jehova i na ru emwi hia ne ima nọ rẹn vbobọvbobọ? E Jehova keghi ghee erhunmwu ne ima ya ekhọe hia na, zẹvbe odẹ ọkpa ne ima ya rhie ẹre ma wẹẹ, ma mu ẹtin yan rẹn. (Hib 11:6) E Jehova ma hoo ne ima viọ obọ ku akharha vbe ima gha na erhunmwu gie ẹre. (1 Jọn 3:22) Rhunmwuda ọni, ma gha rinmwiaẹn nọ ru iyobọ ne ima ya ban uyinmwẹ dan, te ọ khẹke ne ima mwẹ izinegbe, ma ghi vbe hia ne ima zẹ emwi ru. E Jesu gi ima rẹn wẹẹ, ẹi re ẹghẹ hia ẹre Jehova ya họn erhunmwu ima vbobọvbobọ. Ọni ẹre ọ si ẹre nọ na khama ima wẹẹ: ‘Gha nọ, ọ gha suọ obọ, gha gualọ, u gha miẹn, gha sobọ, a gha kie nuẹn. Rhunmwuda nọ nọ rẹn, ẹre a rhie na, nọ gualọe, ẹre ọ miẹn, nọ sobọ ẹre a kie na.’​—Mat 7:7, 8. w21.08 8 ¶1; 10 ¶9-10

U ghaa hoo ne u gele mu ẹtin yan Ayi ọghomwa, ọ khẹke ne u ye gha tie Baibol ne egbuẹ vbe ẹghẹ hia. (Jọs 1:8) Zẹvbe ne u ya ru vberriọ, u ghi gha gbe aro ke otọ tie avbe ẹmwẹ akhasẹ ni rrọọ kevbe vbene emwi ni rre Baibol ya gu egbe ro hẹ. Ọna gha ya ruẹ gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, Osanobua ẹre ọ gele yi ima, kevbe wẹẹ, irẹn ẹre ọ yan ẹmwẹ ni rre uwu e Baibol. (2 Tim 3:14; 2 Pit 1:21) U ghaa tie Baibol, u ghi kọe ye orhiọn, vbene ibude ni rrọọ ya ru iyobọ ne ima hẹ. Vbe igiemwi, vbe ukpo nibun nọ gberra, e Baibol khare wẹẹ, ọmwa gha hoẹmwẹ igho, ọ sẹtin si ikuanegbe kevbe “akhiẹ nibun” gie egbe ẹre. (1 Tim 6:9, 10; Itan 28:20; Mat 6:24) Gele gele, ibude nọ maan ẹre Baibol rhie ne ima, nọ na wẹẹ ne ima ghẹ hoẹmwẹ igho! U gha sẹtin ye ibude rhọkpa nọ rre uwu e Baibol rre ra, ni he ru iyobọ nuẹn? Ma ghaa muẹn roro ibude hia ni rre Baibol, ọ ghi ya ima rẹn wẹẹ, Ayi ọghomwa ẹre ọ gele rẹn emwi nọ maan sẹ ne ima. (Jems 1:5) Ma ghaa lele ibude ọghẹe, ẹre agbọn khian na maan ima.​—Aiz 48:17, 18. w21.08 17 ¶12-13

Adeghẹ u fẹko khian ọmaẹn nẹ, gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova i khian mianmian iwinna hia ne u he ru vbe ugamwẹ ọghẹe. Ekhọe hia ẹre u ya rhiegbe ye iwinna ikporhu. U vbe zin egbe ọlọghọmwa ni wegbe nibun nẹ, u ya ekhọe hia lele avbe ilele ọghẹe, u ru iwinna nibun nẹ vbe otu ọghe Jehova, u vbe ma emwa emwi ne u rẹnrẹn nẹ. Ẹghẹ ke ẹghẹ ne adia ya ke otu e Jehova rre, ekhọe hia ẹre u ya lelẹe. U vbe rhie igiọdu ne etẹn nẹ, ne iran ghẹ gie egbe wọọ iran, zẹvbe ne iran ya ru iwinna ugamwẹ ọghe ẹghẹ hia. Ekhọe hia ẹre Jehova ya hoẹmwẹ ruẹ, rhunmwuda ẹkoata ne u ya gae. Irẹn yan rẹn wẹẹ, irẹn i khian “he emwa ni guobọ ẹre yotọ”! (Psm 37:28) Ọ vbe kha wẹẹ: ‘I gha gbaroghe ruẹ rhinrin u te do khian ọmaẹn, ne u vbe fu edẹ.’ (Aiz 46:4) Vbọrhirhighayehẹ, ghẹ roro ẹre wẹẹ, u i ghi mwẹ esa ne u ye vbe otu ọghe Jehova, rhunmwuda u khian ọmaẹn nẹ. U wa mwẹ iyobọ nọkhua ne u ye! w21.09 3 ¶4

E Jehova keghi mwẹ itohan, rhunmwuda ẹwaẹn nọ mwẹ. E Baibol khare wẹẹ, “ẹwaẹn nọ ke odukhunmwu rre . . . vuọn ne itohan, ọ keghi vbe viọ emwiorhọ iwinna esi ladian.” (Jems 3:17) Umamwẹ ọghe ima, ẹre Erha mwa nọ rre ẹrinmwi gualọ, ọni ẹre ọ si ẹre nọ na tohan ima. (Aiz 49:15) Itohan ne Osanobua mwẹ ghee ima, ẹre ọ ya ima mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, emwi hia gha dunna vbe odaro, agharhemiẹn wẹẹ emwa ni ma gba ẹre ima khin. Ẹwaẹn ne Jehova mwẹ, ẹre ọ si ẹre nọ na mwẹ itohan ghee ima, vbe ọ gha bẹghe ẹre wẹẹ, ọ khẹke ne irẹn ru vberriọ. Ọrheyerriọ, ọ mwẹ ẹghẹ eso ne Jehova i ya mwẹ itohan ghee emwa. E Jehova i khian kha wẹẹ irẹn mwẹ itohan, nọ gbe gue orukhọ, rhunmwuda Osa nọ mwẹ ẹwaẹn nọ. Gia kha wẹẹ, ọguọmwadia e Jehova suẹn gha fuẹn vbe uwu uyinmwẹ esakan. Vbọ khẹke ne ima ru? Orhiọn nọhuanrẹn keghi dia e Pọl ya gbẹn ọnrẹn ye otọ wẹẹ, “wa ghẹ gu ẹre mu obọ.” (1 Kọr 5:11) Ọmwa ghaa mwẹ obọ vbe emwi dan, ọ ma na fi werriẹ, a ghi kan rẹn fua. Te ọ wa khẹke na ru ọna, na ya ru iyobọ ne etẹn nikẹre ni rre iko, ne iran ghẹ vbe ya egbe taa ẹre, kevbe na ya rhie ẹre ma wẹẹ, Osa nọhuanrẹn ẹre ima ga. w21.10 9-10 ¶7-8

Te ima ga e Jehova vbe ima ghaa ru izọhẹ ye iwinna Arriọba. A keghi tama Ivbi Izrẹl wẹẹ, iran ghaa die ehe ne iran na ga e Jehova, ọ ma khẹke ne iran fi abọ rre. (Diut 16:16) Iran ghaa dee, iran ghi viọ emwi ne obọ iran gba ẹre rre. Odẹ vberriọ te iran rhie ẹre ma wẹẹ, iran gbọyẹmwẹ ye emwi hia ne Jehova ru ne iran. De vbene ima khian ya rhie ẹre ma wẹẹ, ma hoẹmwẹ e Jehova kevbe wẹẹ, ma gbọyẹmwẹ ye emwi hia nọ ru ne ima, nọ ya ima sikẹ ọre sayọ? Odẹ ọkpa ne ima ya ru ọna, ọre ne ima gha ru iyobọ igho na loo vbe iko, kevbe na loo ye iwinna ugamwẹ nọ khian vbe uhunmwu otagbọn hia, zẹvbe ne obọ ima vbe sẹ. Ukọ e Pọl khare wẹẹ: “Deghẹ obọ ẹse na ru tọlọ uwa, emwi ne uwa mwẹ ne uwa gha ru ẹse, ọre Osanobua ra ghee ya rhan obọ miẹn ẹse ne uwa ru, ighẹ ẹi re emwi ne uwa i mwẹ.” (2 Kọr 8:4, 12) E Jehova wa gbọyẹmwẹ ye izọhẹ ne ima ya ekhọe hia ru, ọ gha khọnrẹn nọ ye kherhe.​—Mak 12:42-44. w22.03 24 ¶13

Ediọn i sẹtin sọfurre ye ọlọghọmwa hia ne eguọmwadia e Jehova werriẹ aro daa. Ọrheyerriọ, e Jehova hoo ne ediọn gha hia vbe odẹ ke odẹ, ne iran gha gbaroghe etẹn, iran ghi vbe gha rhie igiọdu ne iran. De vbene ediọn ni mwẹ iwinna nibun ne iran ru, gha ya sẹtin ru iyobọ nọ khẹke ne etẹn hẹ? Ya egbe taa e Pọl. Te Pọl wa gha gbarokotọ vbe egbe etẹn, nọ mieke na gha tian iran ye emwi esi ne iran ru, erriọ ẹre ọ vbe ya gha rhie igiọdu ne iran. Ọ wa vbe khẹke ne ediọn gha mwẹ agiẹngiẹn daa eguọmwadia e Jehova vbene Pọl vbe ru ẹre. (1 Tẹs 2:7) E Pọl vbe gi etẹn rẹn wẹẹ, irẹn hoẹmwẹ iran, kevbe wẹẹ, e Jehova hoẹmwẹ iran. (2 Kọr 2:4; Ẹfis 2:4, 5) Te Pọl wa gu obọ etẹn hia ni rre iko, ọ wa vbe gha mwẹ ẹghẹ ne iran. E Pọl vbe rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn gba ẹko etẹn. Odẹ vbo? Ọ keghi gi iran rẹn emwi nọ kpokpo irẹn vbe orhiọn kevbe ako ne irẹn na vburriẹ. (2 Kọr 7:5; 1 Tim 1:15) Vbọrhirhighayehẹ, ọ ma rhie aro tua ọlọghọmwa ne irẹn ye. Te ọ wa gha hoo nọ ru iyobọ ne etẹn. w22.03 28 ¶9-10