TJONÏK 9
BʼIX 51 Qajachon qiʼ pa ruqʼaʼ Dios
Ma tayaʼ ta qʼij chë kʼo nqʼatö awchë rchë yaqasäx pa yaʼ
«¿Achkë ayoʼen? Kakatäj, kaqasäx pa yaʼ» (HECH. 22:16).
RI XTQATZʼËT
Ri natamaj achkë xkiʼän ri samaritanos, Saulo aj Tarso, Cornelio chqä ri winäq aj Corinto xkaturtoʼ rchë xtaʼän ri najowatäj rchë yaqasäx pa yaʼ.
1. ¿Achkë jojun rma ütz yaqasäx pa yaʼ?
¿NAWAJOʼ rït Jehová, ri yayon akʼaslemal chqä jontir ri nbʼanö chawä chë kiʼ akʼuʼx naʼän? ¿Nawajoʼ nakʼüt chwäch chë nawajoʼ? Ri más ütz rbʼanik naʼän riʼ, ya riʼ najäch awiʼ pa rqʼaʼ chqä yaqasäx pa yaʼ. Taq xtaʼän riʼ, xkatok chpan rfamilia Jehová. Rït xkatok rchë ryä, y rma ryä Atat chqä awamigo, xtkʼwaj abʼey chqä xkaturchajij (Sal. 73:24; Is. 43:1, 2). Chqä, rma najäch awiʼ pa rqʼaʼ Dios chqä yaqasäx pa yaʼ, rït xkakowin xtawïl akʼaslemal ri majun bʼëy xtkʼis ta (1 Ped. 3:21).
2. ¿Achkë xtqatzʼët chpan re tjonïk reʼ?
2 Ye kʼa, rkʼë jbʼaʼ kʼo jun najin yaqʼatö rchë yaqasäx pa yaʼ. We ke riʼ, majun taquʼ ta; ma xa xuʼ ta rït najin nbʼanatäj ya riʼ awkʼë. Kan pa millón winäq kʼo chë xkijäl kinaʼoj chqä rbʼanik yechʼobʼon rchë xeqasäx pa yaʼ, y komä kan kiʼ kikʼuʼx najin nkiyaʼ rqʼij Jehová. Chpan re tjonïk reʼ xtqtzjon chkij jojun winäq ri xeqasäx pa yaʼ pa naʼäy siglo. Xtqatzʼët achkë kʼayewal xkiqʼaxaj ryeʼ y achkë xtoʼö kichë rchë xeqʼax chkiwäch ri kʼayewal riʼ. Rma riʼ, we rït yït qʼopoj o yït kʼajol o ya kʼo chik jbʼaʼ ajnaʼ, tatjaʼ aqʼij rchë natzʼët achkë natamaj qa chkij ri winäq riʼ.
RI SAMARITANOS XEQASÄX PA YAʼ
3. ¿Achkë rkʼë jbʼaʼ kan kwest xuʼän chkiwäch jojun samaritanos rchë xeqasäx pa yaʼ?
3 Pa rtiempo Jesús, ri samaritanos kʼo wä kireligión chqä ye kʼo wä naqaj che rä ri tinamït Siquem chqä Samaria, pa norte che rä Judea. Rchë yeqasäx pa yaʼ, ryeʼ nkʼatzin wä nkitamaj más chrij Rchʼaʼäl Dios, rma nkiquʼ wä chë xa xuʼ ri naʼäy 5 libros chpan le Biblia (Génesis kʼa Deuteronomio), y rkʼë jbʼaʼ ri wuj Josué chqä, ye Rchʼaʼäl Dios. Ye kʼa kitaman wä ri rtzjun Dios chpan Deuteronomio 18:18, 19, y rma riʼ kiyoʼen wä ri qʼij taq xtkitzʼët ri Mesías (Juan 4:25). Rchë yeqasäx pa yaʼ, ryeʼ nkʼatzin wä nkinmaj chë Jesús ya riʼ ri Mesías bʼin qa, y ye kʼïy samaritanos xkiʼän riʼ (Juan 4:39). Jojun chik rkʼë jbʼaʼ xkʼatzin xkijäl rbʼanik yekitzʼët ri judíos, rma ma nkikʼwaj ta wä kiʼ kikʼë (Luc. 9:52-54).
4. Rkʼë ri nuʼij Hechos 8:5, 6, 14, ¿achkë xkiʼän jojun samaritanos taq Felipe xtzjoj ri ütz taq rtzjol chkë?
4 ¿Achkë xtoʼö kichë ri samaritanos rchë xeqasäx pa yaʼ? Taq Felipe xtzjoj «chrij ri Cristo» chkë, ye kʼo jojun kan xkinmaj «rchʼaʼäl Dios» (taskʼij Hechos 8:5, 6, 14). Tapeʼ Felipe judío wä, ri samaritanos kan xkiyaʼ kixkïn che rä. Rkʼë jbʼaʼ xpë jojun textos pa kijolon ri akuchï nuʼij chë Dios ma yerchaʼ ta ri winäq (Deut. 10:17-19). Xa bʼa achkë na xbʼanatäj, ryeʼ xkiyaʼ «kixkïn che rä Felipe» taq xtzjoj chkë chrij Cristo. Xqʼax chkiwäch chë yë Dios xtaqö äl Felipe kikʼë, rma Felipe xeruʼän kʼïy milagros, achiʼel taq xerknaj (xerqʼomaj) yawaʼiʼ chqä xresaj demonios kikʼë ri winäq (Hech. 8:7).
5. ¿Achkë natamaj qa rït chkij ri samaritanos?
5 Ri samaritanos rkʼë jbʼaʼ xekowin ta xkiʼij chë ma xtkikʼoxaj ta Felipe, rma ryä judío wä o rma ma kikʼoxan ta wä chrij ri xkʼüt chkiwäch. Ye kʼa ryeʼ ma xkiʼän ta riʼ. Le Biblia nuʼij: «Taq Felipe xtzjoj ri ütz taq rtzjol chkë chrij Rqʼatbʼäl Tzij Dios chqä chrij rbʼiʼ Jesucristo, kan xkinmaj y achiʼaʼ chë ixoqiʼ xeqasäx pa yaʼ» (Hech. 8:12). ¿Y rït? ¿Nanmaj chë le Biblia ya riʼ Rchʼaʼäl Dios? ¿Nanmaj rït chë ri testigos de Jehová nkajoʼ kiʼ kan achiʼel xuʼij Jesús chë xtkajoʼ kiʼ ri kantzij taq rtzeqelbʼëy? (Juan 13:35). We ke riʼ, ma tayoʼej ta chik más rchë yaqasäx pa yaʼ. Tayaʼ chwäch awan chë Jehová xtyaʼ utzil pan awiʼ.
6. ¿Achkë natamaj qa chrij ri xuʼän Ruben?
6 Ruben, ri aj Alemania, xkʼïy pä chpan jun familia ri ye Testigos, ye kʼa taq kʼa kʼajol na ma kan ta xnmaj chë kʼo Dios. ¿Achkë xtoʼö ryä rchë xnmaj chë kʼo Dios? Ryä xtzʼët chë nkʼatzin na nutamaj más chrij le Biblia, rma riʼ xchäp rtjonik. Ryä nuʼij: «Ma xinyaʼ ta qʼij chë xuʼän más kaʼiʼ nkʼuʼx. Xintjoj wiʼ chrij le Biblia rchë xinwïl ri nwajoʼ wä ntamaj. Ye kʼa, kan kʼïy mul xkʼatzin xinnukʼuj rij ri evolución». Ruben xskʼij ri libro ¿Existe un Creador que se interese por nosotros?, y ya riʼ xuʼän chë xkʼuqbʼaʼ más rkʼuʼx chrij Dios. Ryä nuʼij: «Nnatäj chwä chë rïn xinquʼ: ‹Jehová kantzij kʼo›». Chqä, xbʼertzʼetaʼ ri central mundial y kan xel rkʼuʼx taq xtzʼët chë ri qachʼalal kan jnan rbʼanon kiwäch tapeʼ jalajöj kitinamit. Taq Ruben xtzolin Alemania, xqasäx pa yaʼ; ryä kʼo wä 17 rjnaʼ taq xuʼän riʼ. We rït ma kan ta nanmaj jun naʼoj ri xatamaj qa chpan le Biblia, takanuj más anaʼoj chrij riʼ chpan qapublicaciones. Taq xtatamaj más chrij ri naʼoj riʼ, rït ma kaʼiʼ ta chik xtuʼän akʼuʼx (Efes. 4:13, 14). Y taq xtakʼoxaj chë qachʼalal chpan nkʼaj chik tinamït kowan nkajowalaʼ kiʼ chqä kan jnan rbʼanon kiwäch, y xtatzʼët chqä ya riʼ pan acongregación rït, kan más na chik xtanaʼ chë yït kʼo chpan jun familia ri kʼo chwäch jontir Rwachʼlew.
SAULO AJ TARSO XQASÄX PA YAʼ
7. ¿Achkë xkʼatzin xjäl Saulo?
7 Tqatzʼetaʼ achkë nqatamaj qa chrij Saulo aj Tarso, jun judío ri kan kʼo wä rqʼij chpan kireligión ri judíos chqä najin wä nutjoj más riʼ chpan ri religión riʼ (Gál. 1:13, 14; Filip. 3:5). Chpan ri tiempo riʼ, ye kʼïy judíos nkiquʼ wä chë ri cristianos xa ye apóstatas. Rma riʼ, Saulo xyaʼ kʼayewal pa kiwiʼ. Chwäch ryä, ya riʼ wä nrajoʼ Dios rchë nuʼän (Hech. 8:3; 9:1, 2; 26:9-11). Rma riʼ, si nukʼuqbʼaʼ wä rkʼuʼx chrij Jesús chqä nqasäx wä pa yaʼ, ryä kʼo wä chë nuyaʼ chwäch ran chë xtyaʼöx kʼayewal pa rwiʼ.
8. a) ¿Achkë xtoʼö Saulo rchë xqasäx pa yaʼ? b) Rkʼë ri nuʼij Hechos 22:12-16, ¿achkë rbʼanik xtoʼöx Saulo rma Ananías? (Tatzʼetaʼ chqä ri achbʼäl).
8 ¿Achkë xtoʼö rchë Saulo rchë xqasäx pa yaʼ? Taq Jesús, ri kʼo chkaj, xtzjon pä rkʼë Saulo, jun saqïl ri kowan rchqʼaʼ xuʼän chë Saulo xmoyïr (Hech. 9:3-9). Oxiʼ qʼij ma xwaʼ ta, y rkʼë jbʼaʼ chpan ri oxiʼ qʼij riʼ xquʼ rij ri xbʼanatäj rkʼë. Ryä xyaʼ chwäch ran chë Jesús ya riʼ ri Mesías chqä chë ri cristianos ya riʼ ri religión ri nqä chwäch Dios. Y rkʼë jbʼaʼ kan xtiʼon ran rma yajün ryä xtoʼon rchë xkamsäx Esteban (Hech. 22:20). Taq xeqʼax yän ri oxiʼ qʼij riʼ, Ananías, jun chkë rtzeqelbʼëy Jesús, xbʼertzʼetaʼ Saulo, kan ütz rnaʼoj xuʼän rkʼë, xkʼachojsaj rwäch chqä xuʼij che rä chë tqasäx pa yaʼ (taskʼij Hechos 22:12-16). Saulo ma xnaʼ ta riʼ, xkʼän ri toʼïk xyaʼ Ananías che rä y xjäl rkʼaslemal (Hech. 9:17, 18).
Ananías xtoʼ Saulo rchë xqasäx pa yaʼ, y ryä xkʼän ri toʼïk riʼ. ¿Xtakʼän anaʼoj rït chrij Saulo? (Tatzʼetaʼ ri peraj 8).
9. ¿Achkë natamaj qa rït chrij Saulo?
9 Ri xuʼän Saulo kan kʼïy nukʼüt qa chqawäch röj. Ryä xkowin ta xnaʼ riʼ chqä xyaʼ ta qʼij chë ri xbʼïn·ïl (xibʼirïk) xuʼän ta che rä chë ma ta xqasäx pa yaʼ. Ye kʼa ma xyaʼ ta qʼij chë ya riʼ xqʼatö rchë. Taq xqʼax jontir chwäch chrij ri Cristo, ryä xqasaj riʼ y ma xkʼewaj ta xjäl rbʼanik rkʼaslemal rkʼwan (Hech. 26:14, 19). Saulo xok cristiano tapeʼ rtaman wä chë xtyaʼöx kʼayewal pa rwiʼ (Hech. 9:15, 16; 20:22, 23). Taq xqasäx yän pa yaʼ, ryä xerqʼaxaj jalajöj kʼayewal, ye kʼa xkʼuqbʼaʼ rkʼuʼx chë Jehová xttoʼ pä chkiwäch ri kʼayewal riʼ (2 Cor. 4:7-10). Taq rït xkaqasäx pa yaʼ chqä xkatok testigo de Jehová, rkʼë jbʼaʼ xtaqʼaxaj chqä kʼayewal o xtyaʼöx kʼayewal pan awiʼ, ye kʼa ma ayonïl ta xkajeʼ. Jehová y Jesús ronojel mul xkejeʼ awkʼë rchë xkatkitoʼ (Filip. 4:13).
10. ¿Achkë rbʼanik yaturtoʼ rït ri xqʼaxaj ya Anna?
10 Tqatzʼetaʼ ri xbʼanatäj rkʼë ya Anna, jun qachʼalal ri kʼo Europa del Este. Ryä xkʼïy pä pa jun familia ri kurda kijatzul. Taq rteʼ xqasäx pa yaʼ, ya Anna xyaʼöx qʼij che rä rma rtat rchë xchäp rtjonik chrij le Biblia taq 9 wä rjnaʼ. Ryä chqä jontir rfamiliares jnan wä ye kʼo pa jun jay y, taq ryeʼ xkinaʼej chë ya Anna najin wä nutjoj riʼ chrij le Biblia kikʼë ri Testigos, xpë kiyowal che rä. Chkiwäch ryeʼ, achiʼel ta kan nqasäx kiqʼij taq jun kichʼalal nuyaʼ qa kireligión katiʼt kimamaʼ. Taq ya Anna 12 wä rjnaʼ, ryä xuʼij che rä rtat chë nrajoʼ nqasäx pa yaʼ. Rtat xkʼutuj che rä si yë ryä najowan nbʼanö ya riʼ o xa kʼo jun najin nbʼin che rä chë tbʼanaʼ. Ya Anna xuʼij che rä: «Rïn kowan nwajoʼ Jehová». Rma riʼ, rtat kan ütz xtzʼët chë nqasäx pa yaʼ. Taq xqasäx yän pa yaʼ, rfamiliares ya Anna yetzeʼen wä chrij chqä itzel wä kinaʼoj nkiʼän rkʼë. Jun chkë ryeʼ xuʼij ya reʼ che rä: «Más ta ütz yabʼä pan akʼaslemal xa ta yaskʼan chqä nakʼwaj jun tzʼil kʼaslemal chwäch komä ke xatok testigo de Jehová». ¿Achkë xtoʼö ya Anna rchë xköchʼ jontir ri xbʼan che rä? Ryä nuʼij: «Jehová xyaʼ wchqʼaʼ. Y nteʼ ntat kowan chqä xinkitoʼ». Ya Anna rtzʼibʼan jaruʼ mul toʼon pä rma Jehová pa rkʼaslemal y jantäq nukamluj rtzʼetik rchë ma numestaj ta. Si rït naxiʼij awiʼ chë ri nkʼaj chik npë kiyowal chawä o nkiyaʼ kʼayewal pan awiʼ, tnatäj chawä chë Jehová chqä xkaturtoʼ pä rït (Heb. 13:6).
CORNELIO XQASÄX PA YAʼ
11. ¿Achkë ta rkʼë jbʼaʼ xbʼanö chë Cornelio ma ta xrajoʼ xqasäx pa yaʼ?
11 Kʼo chqä kʼïy naʼoj nqatamaj qa chrij ri xuʼän Cornelio. Cornelio rkʼwan wä bʼey chkiwäch ye 100 soldados aj Roma (Hech. 10:1, nota). Rma riʼ, rkʼë jbʼaʼ kan kowan wä rqʼij chpan rtinamit chqä chkiwäch ri ye kʼo wä chpan ri ejército. Le Biblia chqä nuʼij chë Cornelio «kowan wä yertoʼ ri majun ta achkë kʼo kikʼë» (Hech. 10:2). Jehová xtäq äl ri apóstol Pedro rkʼë rchë nutzjoj ri ütz taq rtzjol che rä. ¿Achkë xuʼän Cornelio? ¿Yë komä rsamaj o rqʼij chkiwäch ri winäq xbʼanö che rä chë ma ta xqasäx pa yaʼ?
12. ¿Achkë xtoʼö rchë Cornelio rchë xqasäx pa yaʼ?
12 ¿Achkë xtoʼö rchë Cornelio rchë xqasäx pa yaʼ? Le Biblia nuʼij chë Cornelio «chqä jontir ri ye kʼo pa rachoch nkiyaʼ wä rqʼij Dios» chqä chë ryä «chaq taqïl wä nukʼutuj rtoʼik che rä Dios» (Hech. 10:2). Taq Pedro xtzjoj ri ütz taq rtzjol che rä, Cornelio chqä rfamilia xkikʼuqbʼaʼ kikʼuʼx chrij Cristo y xeqasäx pa yaʼ (Hech. 10:47, 48). Kantzij na wä chë Cornelio ma xkʼewaj ta xjäl jontir ri xkʼatzin rchë ryä chqä rfamilia xekowin xkiyaʼ rqʼij Jehová (Jos. 24:15; Hech. 10:24, 33).
13. ¿Achkë nukʼüt qa chawäch rït ri xuʼän Cornelio?
13 Achiʼel Saulo, Cornelio chqä kan kowan wä rqʼij chkiwäch ri winäq, y ya riʼ rkʼë jbʼaʼ xkowin ta xuʼän che rä chë ma ta xok cristiano. Ye kʼa ryä ma xyaʼ ta qʼij chë ya riʼ xbʼanatäj rkʼë. ¿Y rït? ¿Kʼo kʼïy nkʼatzin najäl pan akʼaslemal rchë yaqasäx pa yaʼ? We ke riʼ, tayaʼ chwäch awan chë Jehová xkaturtoʼ pä. Ryä xtyaʼ utzil pan awiʼ rma nasmajij ri naʼoj ye kʼo chpan le Biblia.
14. ¿Achkë rbʼanik yaturtoʼ rït ri xuʼän Tsuyoshi?
14 Tsuyoshi, ri aj Japón, kʼo jojun xkʼatzin xyaʼ qa rbʼanik pa rsamaj rchë xqasäx pa yaʼ. Yë wä ryä ri ntoʼö rchë ri director chpan ri escuela Ikenobo, ri akuchï nkʼut wä chkiwäch ri winäq rchë nkiʼän rbʼanik kotzʼiʼj. Ri director rkʼulun wä che rä nbʼä kikʼë ri winäq ri xkäm jun kichʼalal rchë nukʼwaj kotzʼiʼj chkë chqä rchë nbʼerbʼanaʼ costumbres ri nkiʼän ri budistas. Taq ryä ma nkowin ta wä nbʼä, yë wä Tsuyoshi nbʼä rchë nbʼerbʼanaʼ jontir riʼ. Ye kʼa taq Tsuyoshi xtamaj achkë nuʼij le Biblia chkij ri kamnaqiʼ, xqʼax chwäch chë ma ütz ta nqasäx pa yaʼ we ma nuyaʼ ta qa rbʼanik ri costumbres riʼ. Rma riʼ xchʼöbʼ chë ma xtuʼän ta chik (2 Cor. 6:15, 16). Xtzjon rkʼë ri director chrij riʼ, y ri director xyaʼ na rsamaj, ye kʼa komä ma xtkʼatzin ta chik xtbʼerbʼanaʼ ri costumbres riʼ. Tsuyoshi xqasäx pa yaʼ taq rkʼwan wä chik jbʼaʼ ma jun jnaʼ taq xchäp rtjonik chrij le Biblia.a We rït kʼo nkʼatzin nayaʼ qa rbʼanik pan asamaj rchë naʼän ri nqä chwäch Dios, tayaʼ chwäch awan chë ryä xtkanuj rbʼanik rchë xtyaʼ ri nkʼatzin chawä rït chqä che rä afamilia (Sal. 127:2; Mat. 6:33).
RI WINÄQ AJ CORINTO XEQASÄX PA YAʼ
15. ¿Achkë ta rkʼë jbʼaʼ xbʼanö chë ri winäq aj Corinto ma ta xkajoʼ xeqasäx pa yaʼ?
15 Ri winäq aj Corinto tamatäl wä kiwäch chë xa xuʼ päq nkajoʼ chqä chë nqä chkiwäch yekiʼän tzʼil taq bʼanobʼäl. Kʼïy chkë ryeʼ nkiʼän wä ri ma nqä ta chwäch Jehová. Rma jontir riʼ, kan kwest wä nuʼän chwäch jun winäq aj chriʼ nuyaʼ rqʼij Jehová. Ye kʼa taq ri apóstol Pablo xapon chpan ri tinamït riʼ y xtzjoj ri ütz taq rtzjol chrij Cristo, «kʼïy chkë ri aj Corinto ri xkikʼoxaj chqä xkinmaj ri xtzjöx chkë, xeqasäx pa yaʼ» (Hech. 18:7-11). Y ma xa xuʼ ta riʼ, Jesús xkʼüt riʼ chwäch Pablo chpan jun visión y xuʼij ya reʼ che rä: «Kan ye kʼïy nwinaq ye kʼo chpan re tinamït reʼ». Rma riʼ, Pablo jun jnaʼ rkʼë nkʼaj xkanaj qa chriʼ rchë xtzjoj ri ütz taq rtzjol chkë ri winäq.
16. ¿Achkë xtoʼö kichë ri winäq aj Corinto rchë xeqasäx pa yaʼ? (2 Corintios 10:4, 5).
16 ¿Achkë xtoʼö kichë ri winäq aj Corinto rchë xeqasäx pa yaʼ? (Taskʼij 2 Corintios 10:4, 5). Dios xksaj Rchʼaʼäl chqä ri loqʼoläj rchqʼaʼ rchë xertoʼ rchë xkijäl rbʼanik kikʼaslemal (Heb. 4:12). Ri winäq aj Corinto ri xkinmaj ri ütz taq rtzjol xtzjöx chkë, xekowin xkiyaʼ qa rbʼanik ri ma ütz ta, achiʼel ri qʼabʼarïk, ri eläqʼ chqä ri tzʼil taq bʼanobʼäl chkiwäch kaʼiʼ achiʼaʼ (1 Cor. 6:9-11).b
17. ¿Achkë nukʼüt qa chawäch rït ri xkiʼän ri winäq aj Corinto?
17 Tapeʼ jojun winäq aj Corinto kʼo kʼïy xkʼatzin xkijäl pa kikʼaslemal rchë xeqasäx pa yaʼ, ryeʼ ma xkiquʼ ta chë ma xkekowin ta xkeʼok cristianos. Ryeʼ xkiʼän jontir ri kʼo pa kiqʼaʼ rchë xebʼä chpan ri bʼey ri yerkʼwaj chpan ri kʼaslemal (Mat. 7:13, 14). ¿Y rït? ¿Najin natäj aqʼij chë nayaʼ qa jun vicio o jun bʼanobʼäl ri ma nqä ta chwäch Dios? We ke riʼ, ¡ma tikʼo ta akʼuʼx! Taʼij che rä Jehová chë tyaʼ pä rchqʼaʼ chawä rchë nayaʼ qa rbʼanik ri ma ütz ta chqä rchë ma yaqä ta chik chpan.
18. ¿Achkë rbʼanik yaturtoʼ rït ri xuʼän ya Monika?
18 Ya Monika, ri kʼo Georgia, xtäj rqʼij taq kʼa qʼopoj na rchë ma xkʼastan ta chrij ri ma ütz ta chqä rchë ma xyoqʼon ta chik, rma ryä nrajoʼ wä nqasäx pa yaʼ. Ryä nuʼij: «Ri xichʼö rkʼë Jehová xyaʼ wchqʼaʼ rchë ma xinbʼän ta chik ri ma ütz ta. Jehová rtaman wä chë rïn nwajoʼ nbʼän ri ütz y ronojel mul xjeʼ wkʼë rchë xirtoʼ chqä rchë xkʼüt chi nwäch achkë nkʼatzin nbʼän». Ya Monika xqasäx pa yaʼ taq 16 wä rjnaʼ. ¿Y rït? ¿Kʼo chqä nkʼatzin nayaʼ qa rbʼanik rchë naʼän ri nqä chwäch Jehová chqä nayaʼ rqʼij? We ke riʼ, ma tayaʼ ta qa nakʼutuj awchqʼaʼ che rä rchë nayaʼ qa rbʼanik ri ma ütz ta, rma ryä ma xtkʼekʼej ta xtyaʼ pä ri loqʼoläj rchqʼaʼ chawä (Juan 3:34).
XKAKOWIN XKAQʼAX CHKIWÄCH RI KʼAYEWAL WE AKʼUQBʼAN AKʼUʼX CHRIJ JEHOVÁ
19. ¿Achkë xkatoʼö rchë xkaqʼax chkiwäch nmaʼq taq kʼayewal ri ye achiʼel ta mamaʼ taq jyuʼ? (Tatzʼetaʼ chqä ri achbʼäl).
19 Xa bʼa achkë na xtkʼatzin xtaʼän o xtayaʼ qa rbʼanik rchë yaqasäx pa yaʼ, tayaʼ chwäch awan chë Jehová kowan yatrajoʼ chqä nrajoʼ chë rït yatok chpan rfamilia. Jesús xuʼij ya reʼ chkë ye kʼïy rtzeqelbʼëy: «We ri ikʼuqbʼäl kʼuʼx achiʼel ta jun ijaʼtz rchë mostaza, xtiʼij che rä re jyuʼ reʼ: ‹Kaqʼax ke laʼ apü›, y kan xtqʼax; majun ta jun ri ma ta xkixkowin xtiʼän» (Mat. 17:20). Ri rtzeqelbʼëy Jesús xa kʼa riʼ wä jun kayoxiʼ jnaʼ ye kʼo rkʼë Jesús, rma riʼ nkʼatzin wä nkikʼuqbʼaʼ más kikʼuʼx chë Dios xkertoʼ pä. Tapeʼ ke riʼ, Jesús xuʼij chkë chë, we ryeʼ xtkikʼuqbʼaʼ más kikʼuʼx chrij Jehová, Jehová xkertoʼ pä rchë xkeqʼax chkiwäch nmaʼq taq kʼayewal ri ye achiʼel ta mamaʼ taq jyuʼ. ¡Y Jehová chqä kan xkaturtoʼ pä rït!
Tayaʼ chwäch awan chë Jehová kowan yatrajoʼ chqä nrajoʼ chë rït yatok chpan rfamilia. (Tatzʼetaʼ ri peraj 19).c
20. ¿Achkë rbʼanik xatkitoʼ rït ri ejemplos xeqatzʼët qa chpan re tjonïk reʼ?
20 We kʼo jun najin nqʼatö awchë rchë yaqasäx pa yaʼ, ma tayoʼej ta chik más tiempo, tabʼanaʼ ri nkʼatzin rchë yaqasäx pa yaʼ. Achiʼel xqatzʼët qa, ri xkiqʼaxaj ri cristianos ri xejeʼ pa naʼäy siglo chqä ri ye kʼo pa qaqʼij komä, xtkikʼuqbʼaʼ akʼuʼx chqä xtkiyaʼ awchqʼaʼ. Taquʼ rij ri xkiʼän ryeʼ, y tatzʼetaʼ na peʼ chë ya riʼ xkaturtoʼ rchë xtawajoʼ xtajäch awiʼ pa rqʼaʼ Jehová chqä yaqasäx pa yaʼ. ¡Ya riʼ ri más ütz xtaʼän pan akʼaslemal!
BʼIX 38 Jehová xtyaʼö awchqʼaʼ
a Ri xqʼaxaj chpan rkʼaslemal ri qachʼalal Tsuyoshi Fujii xel chpan ri wuj ¡Despertad! rchë 8 de agosto, 2005, rxaq 20 kʼa 23.
b Tatzʼetaʼ pa jw.org ri video ¿Por qué está retrasando su bautismo?
c RI KʼO CHWÄCH RI ACHBʼÄL: Jun molaj qachʼalal kan kiʼ kikʼuʼx nkipäqʼ kiqʼaʼ rchë yekikʼül apü ri qachʼalal ri kʼa riʼ xeqasäx pa yaʼ.