Tayaʼ chwäch awan chë Jehová xaturküy yän

1, 2. ¿Achkë nuʼän Jehová taq nqatzolij qiʼ che rä qamak, y achkë nqanaʼ röj taq ryä nuʼän riʼ? (Tatzʼetaʼ chqä ri achbʼäl).

RI QʼATÖY TZIJ David kan itzel xnaʼ ran rma ri mak xeruʼän pa rkʼaslemal (Sal. 40:12; 51:3, encabezamiento). Ye kʼa ryä kan rkʼë ronojel ran xtzolij riʼ y Jehová xküy rmak (2 Sam. 12:13). Taq David xqʼax chwäch chë xkuy yän rma Dios, ryä kan jaʼäl xnaʼ ran chqä kiʼ rkʼuʼx xuʼän (Sal. 32:1).

² Röj chqä nqkowin nqanaʼ achiʼel xnaʼ ri qʼatöy tzij David. Kan nukʼuqbʼaʼ qakʼuʼx nqatamaj chë Jehová nuküy qamak —yajün taq yeqaʼän nmaʼq taq mak— si röj kan rkʼë ronojel qan nqatzolij qiʼ, nqaʼij qamak chqä nqatäj qaqʼij rchë ma nqqä ta chik jmul chpan (Prov. 28:13; Hech. 26:20; 1 Juan 1:9). Chqä, kan jaʼäl nunaʼ qan nqatamaj chë taq Jehová nqrküy, ryä kan jurayil nuchüp qamak. Chwäch ryä, achiʼel ta majun bʼëy xqaʼän ta ri mak riʼ (Ezeq. 33:16).

3, 4. ¿Achkë xnaʼ ya Jennifer? ¿Achkë xtqatzʼët chpan re tjonïk reʼ?

³ Tapeʼ ke riʼ, kʼo mul rkʼë jbʼaʼ kwest nuʼän chqawäch nqanmaj chë Jehová xküy yän qamak. Tqatzʼetaʼ ri xbʼanatäj rkʼë ya Jennifer. Ryä ye Testigos chik rteʼ rtat taq xaläx, ye kʼa taq xok pa adolescencia xa kaʼiʼ chik rbʼanik kʼaslemal xkʼwaj. Taq xeqʼax ri jnaʼ, ryä xtzolin pä rkʼë Jehová, y taq xqʼax ri tiempo xqasäx pa yaʼ. Ya Jennifer nuʼij: «Rïn xbʼä wan chrij päq chqä xenbʼän tzʼil taq bʼanobʼäl. Chqä kowan xintäj yaʼ y qʼaqʼ wä njolon. Rïn ntaman wä chë, rma xinkʼutuj yän kuyubʼäl nmak chqä xintzolij yän wiʼ, ri rkʼaslemal xyaʼ Cristo pa kamïk achiʼel ta ya xirchʼajchʼobʼej yän. Ye kʼa chwäch wan ma ke riʼ ta wä».

⁴ ¿Kwest chqä nuʼän chwäch rït nanmaj chë Jehová xaturküy yän rma jun mak ri xaʼän ojer? Tnatäj chawä chë Jehová nrajoʼ chë röj nqayaʼ chwäch qan, achiʼel xuʼän David, chë ryä nupoqonaj qawäch chqä nuküy qamak. Chpan re tjonïk reʼ, xtqatzʼët achkë rma kan kowan nkʼatzin nqayaʼ chwäch qan chë Jehová xküy yän qamak y achkë xtqtoʼö rchë xtqaʼän riʼ.

¿ACHKË RMA KAN KOWAN NKʼATZIN NQAYAʼ CHWÄCH QAN CHË JEHOVÁ XKÜY YÄN QAMAK?

5. ¿Achkë nrajoʼ Satanás chë röj nqanmaj? Tayaʼ jun ejemplo.

⁵ Si qayaʼon chwäch qan chë Jehová xqrküy yän, ma xtqqä ta chpan jun chkë ri nuksaj Satanás chqij. Tnatäj chqë chë ri Diablo xtkanuj rbʼanik rchë ma xtqayaʼ ta chik rqʼij Jehová. Jun trampa ri nuksaj ryä ya riʼ nuʼän chë röj nqanmaj chë Jehová majun bʼëy xtküy ta qamak. Tqaquʼ rij ri achï aj Corinto ri xuʼän jun tzʼil bʼanobʼäl y rma riʼ xesäx qa pa congregación (1 Cor. 5:1, 5, 13). Ri achï riʼ xtzolij riʼ che rä rmak. Ye kʼa Satanás xrajoʼ chë ri cristianos ma nkiküy ta rmak chqä chë ma nkiyaʼ ta qʼij che rä rchë ntzolin pa congregación. Xa ta xbʼanatäj riʼ, rkʼë jbʼaʼ Satanás xkowin ta xuʼän chë ri achï riʼ xquʼ ta chë majun bʼëy xtkuy ta rmak, y rma kowan xtbʼison, ma xtyaʼ ta chik rqʼij Jehová. Ri Itzel Winäq ma yerjalon ta rtrampas y kʼa nrajoʼ na chë röj ma nqayaʼ ta chik rqʼij Dios. Ye kʼa röj «qataman achkë nuksaj rchë nqrqʼöl» (2 Cor. 2:5-11).

6. ¿Achkë xtqtoʼö rchë ma itzel ta chik xtnaʼ qan rma ri mak xeqaʼän?

⁶ Si qayaʼon chwäch qan chë Jehová xqrküy yän, ma itzel ta chik xtnaʼ qan rma ri mak xeqaʼän. Kan qchë wä röj chë ntiʼon qan taq kʼo jun ma ütz ta nqaʼän (Sal. 51:17). Y ya riʼ kan ütz, rma ri qaconciencia xtqrtoʼ rchë xtqayaʼ qa rbʼanik ri ma ütz ta chqä rchë xtqaʼän ri ütz (2 Cor. 7:10, 11). Tapeʼ ke riʼ, si röj kowan nqaquʼ rij ri mak xqaʼän tapeʼ xqatzolij yän qiʼ, rkʼë jbʼaʼ ya riʼ xtbʼanö chqë chë xtqbʼison y ma xtqayaʼ ta chik rqʼij Jehová. Ye kʼa taq röj nqayaʼ chwäch qan chë ri Qatat kʼo chkaj ya xqrküy yän, ma itzel ta chik xtnaʼ qan rma ri mak xqaʼän. Y rma riʼ xtqkowin xtqayaʼ rqʼij Jehová achiʼel nqä chwäch ryä, ntel chë tzij, rkʼë jun chʼajchʼöj conciencia chqä kiʼ qakʼuʼx nqanaʼ taq nqaʼän riʼ (Col. 1:10, 11; 2 Tim. 1:3). Tqatzʼetaʼ komä achkë xtqtoʼö chqajujnal rchë nqayaʼ chwäch qan chë Jehová xküy yän qamak.

¿ACHKË XKATOʼÖ RCHË NAYAʼ CHWÄCH AWAN CHË JEHOVÁ XATURKÜY YÄN?

7, 8. Rkʼë ri nuʼij Éxodo 34:6, 7, ¿achkë naʼoj xuʼij Jehová chë ye kʼo rkʼë, y achkë rbʼanik nqrtoʼ ri nqatamaj riʼ?

⁷ Taquʼ kij ri naʼoj ri xuʼij Jehová chë ye kʼo rkʼë. Kachʼobʼon chrij ri xuʼij che rä Moisés pa rwiʼ ri jyuʼ Sinaí (taskʼij Éxodo 34:6, 7).a Tapeʼ Jehová xkowin ta xuʼij nkʼaj chik naʼoj ri ye kʼo rkʼë, ¿achkë xyaʼ más rqʼij? Jehová xuʼij chë ryä jun Dios ri kan nupoqonaj kiwäch ri winäq. Rma riʼ, ¿naquʼ rït chë ryä xtkʼän rmalaj y ma xtküy ta jun rsamajel ri kantzij xtzolij yän riʼ che rä rmak? Jehová majun bʼëy itzel ta rnaʼoj xtuʼän kikʼë ri nkiyaʼ rqʼij.

⁸ Taq Jehová nuʼij chë nupoqonaj kiwäch ri winäq, röj ütz nqanmaj ya riʼ, rma ryä ronojel mul kantzij ntzjon (Sal. 31:5). Rma riʼ, si rït kwest nuʼän chawäch nanmaj chë Jehová xaturküy yän, ütz naquʼ rij ya reʼ. Si rït ayaʼon chwäch awan chë Jehová kan nupoqonaj kiwäch ri winäq y rma riʼ yerküy jontir ri nkitzolij kiʼ che rä kimak, ütz chqä nayaʼ chwäch awan chë ryä chqä yaturküy rït.

9. ¿Achkë nukʼüt qa Salmo 32:5 chqawäch chrij rbʼanik nkyun Jehová?

⁹ Taquʼ rij ri nuʼij Jehová chqë chpan le Biblia chrij rbʼanik nkyun ryä. Kʼo jun qʼij, David xuʼij ya reʼ che rä Jehová: «Rït kan xaküy nmak» (taskʼij Salmo 32:5). Ri tzij hebreo ri xksäx chpan re versículo reʼ ri xbʼan traducir «xaküy», ntel chqä chë tzij «natzeqej» o «nakʼwaj». Rma riʼ, taq Jehová xküy rmak David, ryä achiʼel ta xtzeqej jun al ejqaʼn ri kʼo chrij rteleʼn David y xkʼwaj äl. Taq ke riʼ xbʼan rkʼë, David kan jaʼäl xnaʼ ran chqä kiʼ rkʼuʼx xuʼän (Sal. 32:2-4). We röj kantzij nqatzolij qiʼ, nqkowin chqä nqanaʼ achiʼel xnaʼ David. Ma nkʼatzin ta chik chë achiʼel ta nqejqaj na ri mak xeqaʼän ojer, rma Jehová ya xqrküy yän; ryä achiʼel ta xertzeqej yän qamak chwiʼ qateleʼn y xerkʼwaj yän äl.

10, 11. ¿Achkë nukʼüt qa Salmo 86:5 chqawäch chrij Jehová?

¹⁰ (Taskʼij Salmo 86:5). David xuʼij ya reʼ che rä Jehová: «Ma nakʼewaj ta yakyun». Kʼo jun libro nuʼij chë re tzij reʼ nukʼüt chë «kan rchë wä Dios yerküy nkʼaj chik». ¿Achkë rma ryä kan ütz rnaʼoj nuʼän kikʼë ri winäq ri nkitzolij kiʼ che rä kimak? Ri texto nuʼij chik: «Kan kowan chqä kan ronojel mul yeʼawajoʼ jontir ri yeskʼin awchë». Achiʼel xqatzʼët qa chpan ri jun qa tjonïk, ri nunaʼ Jehová chkij ri winäq ri nkiyaʼ rqʼij majun bʼëy nkʼis ta. Rma ryä kowan najowan, ya riʼ nbʼanö che rä chë ma nukʼewaj ta yerküy ri nkitzolij kiʼ che rä kimak (Is. 55:7). Si rït kwest nuʼän chawäch nanmaj chë Jehová xaturküy yän, rkʼë jbʼaʼ kowan xkaturtoʼ naquʼ rij ya reʼ: «Rïn ntaman chë Jehová ma nukʼewaj ta yerküy jontir ri nkitzolij kiʼ che rä kimak chqä nkiʼij che rä chë tpoqonaj kiwäch. Rma riʼ ütz nyaʼ chwäch wan chë Jehová xirküy yän rïn».

¹¹ Le Biblia chqä nuʼij chë Jehová rtaman achkë rbʼanik xuʼän qa chqë, chqä chë kʼo akuchï nqsach wä, y ya riʼ kan nukʼuqbʼaʼ qakʼuʼx (Sal. 139:1, 2). Tqanukʼuj jun chik salmo ri xtzʼibʼaj qa David rchë nqaquʼ más rij re naʼoj reʼ. Ya riʼ xtqrtoʼ rchë xtqayaʼ chwäch qan chë Jehová nrajoʼ nqrküy.

XA XUʼ TNATÄJ CHAWÄ RI NNATÄJ CHE RÄ JEHOVÁ

12, 13. Rkʼë ri nuʼij Salmo 103:14, ¿achkë nnatäj che rä Jehová y achkë nrajoʼ nuʼän?

¹² (Taskʼij Salmo 103:14). David xuʼij chë Jehová «nnatäj che rä chë xa yoj poqlaj». Kikʼë re tzij reʼ, ryä xkʼüt chqawäch achkë rma Dios ma nukʼewaj ta nqrküy si nqatzolij qiʼ che rä qamak. David xuʼij chë Jehová ronojel mul nnatäj che rä chë xa kʼo qa mak chqij. Tqanukʼuj más rij re versículo reʼ.

¹³ David xuʼij chë Jehová «kan rtaman achkë qabʼanik röj ri winäq». Dios xuʼän Adán «rkʼë poqlaj», y rtaman achkë ntel chë tzij riʼ; rtaman chë ri winäq, yajün si majun ta mak chkij, kʼo ma yekowin ta nkiʼän chqä kʼo nkʼatzin chkë, achiʼel taq nkʼatzin nkijqʼaj rxlaʼ yaʼ, yewaʼ chqä yewär (Gén. 2:7). Ye kʼa taq Adán y Eva xemakun, kʼo chik jun xel chë tzij taq nqaʼij chë xa «yoj poqlaj», y ntel chë tzij chë jontir yoj kalkʼwal ryeʼ, kʼo qa mak chqij chqä kan qchë wä chë kʼo ma ütz ta yeqaʼän. Chqä, David ma xa xuʼ ta xuʼij chë Jehová rtaman chë kʼo qa mak chqij, ryä kan «nnatäj» ya riʼ che rä. Ri tzij hebreo ri kʼo chpan Salmo 103:14 ri xbʼan traducir «nnatäj che rä», ma xa xuʼ ta ntel chë tzij chë Jehová kʼo pa rjolon chë xa yoj ajmakiʼ, ntel chqä chë tzij chë kʼo jun nrajoʼ nuʼän pa qawiʼ. Rma riʼ nqkowin nqaʼij chë re versículo reʼ ntel chë tzij chë Jehová rtaman chë kʼo mul kʼo akuchï xtqsach wä, ye kʼa si röj nqatzolij qiʼ, ya riʼ xtbʼanö chë ryä xtrajoʼ xtpoqonaj qawäch chqä xtqrküy (Sal. 78:38, 39).

14. a) ¿Achkë nukʼüt qa chqawäch ri Salmo 103:12 chrij rbʼanik nkyun Jehová? b) Rkʼë ri xbʼan rkʼë David, ¿achkë nukʼüt qa ya riʼ chqawäch chrij rbʼanik nkyun Jehová? (Tatzʼetaʼ ri recuadro «Jehová nqrküy y numestaj qamak»).

¹⁴ ¿Achkë más nukʼüt qa chqawäch ri Salmo 103 chrij rbʼanik nkyun Jehová? (Taskʼij Salmo 103:12). David xuʼij chë taq Jehová nqrküy, ryä kan nüm rkojöl nuyaʼ wä qamak chqë röj, «kan achiʼel rkojöl ri akuchï ntel wä pä ri Qʼij kʼa akuchï nqä wä qa ri Qʼij». ¿Achkë nukʼüt qa ya reʼ chqawäch? Kʼo jun biblista nuʼij ya reʼ: «Si qamak kʼa näj nkʼwäx wä äl, ütz nqayaʼ chwäch qan chë ma xtnatäx ta chik rma ya xchup yän» (El tesoro de David, rchë Charles Spurgeon, volumen 2, rtraducción Samuel Vila). Kʼo mul, ri rxlaʼ jun rkïl wäy o rxlaʼ jun aqʼon nuʼän chë nnatäj pä chqë jojun ri xqaqʼaxaj ojer. Ye kʼa taq Jehová nuküy qamak, ryä majun ta jun nbʼanö che rä chë nnatäj pä che rä ri mak xqaʼän chwäch (Ezeq. 18:21, 22; Hech. 3:19).

15. ¿Achkë ütz nqaʼän si röj kʼa ntiʼon na qan rma ri mak xeqaʼän ojer?

¹⁵ Si rït kʼa ntiʼon na awan rma ri mak xaʼän ojer, ri naquʼ rij ri Salmo 103 xkaturtoʼ rchë xtayaʼ chwäch awan chë Dios xaturküy yän. Taquʼ rij ya reʼ: «Si Jehová nnatäj che rä chë xa kʼo qa mak chwij chqä nrajoʼ yirküy rma xintzolij yän wiʼ, ¿ütz komä nnatäj ya riʼ chwä rïn chqä? Chqä, si Jehová numestaj ri mak xenbʼän ojer y majun bʼëy nunataj pä chwä, ¿ütz komä yenmestaj qa rïn chqä?». Taq Jehová yaturküy, ryä ma nuquʼ ta chik rij ri mak xaʼän chwäch, rma riʼ ¿achkë rma rït kʼa najin na naquʼ rij riʼ? (Sal. 130:3). Taq rït nayaʼ chwäch awan chë Jehová xaturküy yän, rït chqä xkakowin xtaküy qa awiʼ chqä xtamestaj ri mak riʼ.

16. ¿Achkë rkʼë jbʼaʼ xtbʼanatäj qkʼë si röj xa xuʼ nqaquʼ kij ri mak xeqaʼän ojer y ma nqesaj ta pa qajolon? (Tatzʼetaʼ chqä ri achbʼäl).

¹⁶ Tnatäj chawä chë si rït xa xuʼ naquʼ rij ri mak xaʼän ojer y ma nawesaj ta pan ajolon, ya riʼ xa achiʼel taq nakʼwaj chʼichʼ y ma nawesaj ta awäch chrij ri retrovisor. Taq nakʼwaj chʼichʼ, ütz chë jantäq natzuʼ ri retrovisor rchë natzʼët si kʼo jun chʼichʼ petenäq chawij o si kʼo jun nkʼatzin naʼän. Ye kʼa si rït ma nawajoʼ ta nawïl jun accidente, nkʼatzin natzuʼ ri kʼo chawäch. Ke riʼ chqä jbʼaʼ nkʼatzin naʼän kikʼë ri mak xeʼaʼän ojer. Ütz chë jantäq naquʼ kij rchë kʼo natamaj qa chkij chqä rchë natäj aqʼij rchë ma yaqä ta chik jmul chpan. Ye kʼa we xa xuʼ ya riʼ naquʼ, rkʼë jbʼaʼ xa itzel xtnaʼ awan y ma xkakowin ta chik xtayaʼ che rä Jehová ri más ütz kʼo awkʼë. Rma riʼ, ma tawesaj ta awäch chrij ri kʼo chawäch, ntel chë tzij, chrij ri bʼey ri xkaturkʼwaj chwäch ri kʼakʼakʼ Rwachʼlew, ri akuchï «ma xkenatäx ta chik» ri ma ütz ta xebʼanatäj ojer (Is. 65:17; Prov. 4:25).

TATJAʼ AQʼIJ RCHË NAYAʼ MÁS CHWÄCH AWAN CHË JEHOVÁ XATURKÜY YÄN

17. ¿Achkë rma nkʼatzin na nqayaʼ más chwäch qan chë Jehová nqrajoʼ chqä nuküy qamak?

¹⁷ Jontir nkʼatzin na nqatäj qaqʼij rchë nqayaʼ más chwäch qan chë Jehová nqrajoʼ chqä chë ronojel mul nrajoʼ nuküy qamak (1 Juan 3:19, nota). ¿Achkë rma nkʼatzin nqaʼän riʼ? Rma Satanás xtkanuj na rbʼanik rchë röj nqanmaj chë Dios ma nqrajoʼ ta chqä ma nqrküy ta. Ri nrajoʼ ryä ya riʼ chë röj ma nqayaʼ ta chik rqʼij Jehová. Y kan xttäj na más rqʼij chqij, rma rtaman chë xa jbʼaʼ chik tiempo kʼo chwäch (Apoc. 12:12). Rma riʼ, ¡ma tqayaʼ ta qʼij chë nchʼakon chqij!

18. ¿Achkë ütz naʼän rchë nayaʼ chwäch awan chë Jehová yatrajoʼ chqä xküy yän amak?

¹⁸ Chpan ri jun qa tjonïk xqatzʼët achkë xkatoʼö rchë xtayaʼ chwäch awan chë Jehová yatrajoʼ. Y chpan re tjonïk reʼ xqatzʼët achkë ütz naʼän rchë nayaʼ chwäch awan chë Jehová xaturküy yän. Taquʼ kij ri naʼoj ri nuʼij Jehová chë ye kʼo rkʼë chqä chrij ri nuʼij le Biblia chrij rbʼanik nkyun. Ma tamestaj ta chë ryä ronojel mul nnatäj che rä chë xa kʼo qa mak chawij chqä kan ütz rnaʼoj nuʼän awkʼë rma nupoqonaj awäch. Y tnatäj chawä chë taq Dios yaturküy, kan jurayil nuchüp amak. Si rït naʼän jontir reʼ, xkakowin xtaʼij achiʼel xuʼij David: «¡Matyox Jehová rma ‹xaküy nmak›!» (Sal. 32:5).