Akahakūö Öm?

Sitih Inlanken Nuk Misī Mahām Nuk Töṙeūla Tökētu Nö El Ngam Chūök Vinë-ekūötēv Ik Raneh Senchurī?

KAHEUK samyeūheu misī më kūönṙô nö kētö minë tö kööṅnyu ṙôken töṙeūla nö tökētu nö ikui ngam tahaklö el ngam chūök vinë-ekūötēv i Israel. Ngö ṙô ön Chōsifös ngòh raneh senchurī Yahūti kamūich, nö pōyen misī tö tö 2,50,000 ṙôken minë kun sīṅp tökētu nö el ṙētak kinëken ngam Paska lökten misī nö pōyen nuk mahām tö ṙöstu nö ikui ngam tahaklö. (Lēv. 1:10, 11; Kin. 28:16, 19) Sitih inlanken misī minë mahām?

Ik sā yik chamöh līöthen nö ul ngam chūöktit ök chūök vinë-ekūötēv vahīlö Heròt, ngaich meuk nuk töpōyen cha-a nāli nö taphen höö. Yūsö misī anū-ö në nāli nö söl ik 70 C.E ik sā ngam chūök vine-ekūötēv nö piyāyi. Löktö in e mikahkūö ayī-ö tö nuk mahām misī tö ṙöstu nö el ngam chūök vinë-ekūötēv ngaich anū-ö në misī talöök u nö hëmnyi nö chuh lā tunyī.

Chumkūöṙen tö në tönët inlahen vinī-i minë nāli:

• Ngam manëngö elkatòh ngam tahaklö. Mikahtu elnang in im töhěng līpöre Misnāa tö inlahen vinī-i në nāli. Ngö ṙô ön ngih līpöre, “Nët nun misī minë manëngö i nang ngam tahaklö hěng ngam lamā sūng, hěng ngam lamā lòhngö . . . ngam mak misī tö yūsö nö sinöchö ngam tahaklö hēk tö minë mahām tö ṙöstu nö lā in minë tönët nang ngam tahaklö, ngaich hēngö löknyi misī anū-ö nö hëmnyi nöng löknyö in në tönët manëngö nö chuh el ngam mak Kitròn.”

  Minë kanôtökūö më chamöh līöthen ik sā cha nö ul, ngaich kūö u cha-a nö ṙatö-ellōnre tö nuk manëngö in ök tahaklö misi. Ngö ṙô ön ngam līpöre vamënyö inlahen nuk inlahen yik Yahūti nö teūngen cha-a tö minë prūf inlahen nuk tö “pōyen misī nāli” in ök chūök vinë-ekūötēv. Ngö ṙô ön ngam līpöre, “Löknyö in në nāli misī minë tö yūsö mak nö el ngam chūök vinë-ekūötēv nö hëmnyi nö latunyi hēk tö minë mahām minë töṙeūla inrē tökētu.”

• Inlēnlö ngam mak töpōyen: Lōntö töpōyen mak misī yik kūönṙô nö aṅ eltī cha nö söich ngam tahaklö hēk söich minë nāli inrē minë löknyö ngam mahām nö hëmnyi. Örheūheu misī cha-a nö teūngen töm töhet mak nö el ngam panam nö chö-öinytö ngih tötṙanāngen la-en cha. Nö sitih inlahen? Lēn nun misī minë tövīlöng löktö ngam mak nö chuh im tahaklö, lēn inrē minë pul tövīlöng nö chūök cha nö kē mak. Rö-ö nöng anū-ö pön pōyen misī minë tö ūlö mak hēk tö minë mak tö mūlngö, höng löktö in u cha-a nö kē mak re. Ngö ṙô ön Chōsěf Petrik ngòh chamöh līöthen, “Töt insā-av ön misī ngam inlēnlö ngam mak chamuh el ngam chūök vinë-ekūötēv, töm mak sinöchö ngam chūök vinë-ekūötēv hēk tö ngam töt insā-av inlēnlö löknyö ngam mak yěn hëmnyi. Öt tö ngatī-iv misī nö el nuk tahëng chūök vinë-ekūötēv.”