Ilööṙen Hayööken ‘Më Tö Hōḵ’ Nö Haköp

1. Sitih inlahen aich më tarik yēḵ cha nö hang ngam tölöök inhānga? (Inlahen 13:47, 48; 16:14, 15)

PŌYEN yik misī tarik ik raneh senchurī hamô-en ngam ahangre tölöök inhānga inlahen Yēsū, ngaich vītöre nö Kristīön. (Vë-evkūö Inlahen 13:47, 48; 16:14, 15.) Ngatī inlahen töngamuh më tarik yěn möl nö hang ngam tölöök inhānga, ngaich teūngen cha-a tö ṙanamlōnre hēk hòṅ ṙūöhtö mikahtökūöre tö inlahen e. Lohten inrē nö rīkre yip tarik töt ööire sin nö hang ṙô hī, unôichngöre pöri cha-a nö hòṅ mikahtökūö re tö inlahen e. Hòṅ sitih inlahen öi pökeh yěi teūngen tö yip tarik tö “hōḵ” nö hang ṙô hī yěi ahānga?

2. Mikahtö elmat hī tö inlahen ngam la-en inhānga nö sitih inlahen nö sā la-en ngam tameūich?

² Mihôiṅ in asāten ngam la-en inhānga nö im la-en ngam tameūich. Yěn meuk minë ṙòng ngam chōn ngam tameūich nö ngaich nö köiny, ngaich köchö u anga-aṅ. Rös rööntö minë chōn inrē anga-aṅ minë tö öl nö kööinyö ṙòng. Ngatī inlahen ayī-ö yěi teūngen töp töhěng tak tarik öp hamang ngam tölöök inhānga hēk hōḵ inrē nö haköp, ngaich ilööṙen ayī-ö hayööken ò nö vītöre nö tarik ngam Tēv. Iṙūöhen pöri inrē ayī-ö hayööken yip tarik yip tö ööire nö hang ngam ṙô hī, öl pöri nö hòṅ kētöre nö haköp. (Yôh. 4:35, 36) Hòṅ īnu ayī-ö töm mikah elmatre yěi vë-ekūö yip tarik. Ngaich möl min öi akahakūö tö inlahen tīre hayööken cha. Töi mikahtökūöre chěi töp ṙôre min öi ip tarik maheukkūö hī tö hōḵ nö haköp. Mikahtökūöre inrē min ayī-ö tö inlahen tīre öi hayööken ò nö kū-ö urěh.

SITIH INLAHEN ÖI YĔN HŌ ÖP TARIK NÖ HAKÖP?

3. Hòṅ sitih inlahen öi yěn hěngtak öp tö lōnu töre nö hòṅ mikahtökūöre töm Tēv hēk tö inlahen ngam Paipöl? (1 Kòrin 9:26)

³ Yěi teūngen tö yip tarik tö hòṅ mikahtökūöre tö ngam Tēv hēk tö inlahen ngam Paipöl, ngaich hòṅ ilööṙen ayī-ö öi hayööken cha nö lök el ngam talöökö nômö. Öi sitih inlahen? Im raneh vanre kò-òren öm vë-eny nang cha tö inlahen hī yěi istötī ngam Paipöl hēk havëten cha nö chuh el mīting.—Vë-evkūö 1 Kòrin 9:26.

4. Vënyö inlahen ngam kikānö ngam tö ilööṙen nö hōḵ nö istötī ngam Paipöl.

⁴ Vë-eny nang ngam tarik tö inlahen hī istötī ngam Paipöl. Hēṙu in öi teūngen tö yip tarik yip tö ilööṙen nö hōḵ nö istötī ngam Paipöl. Töi chumkūöṙen tö ngih ekspirīön mi-i Kenetā. Thursday hē e ngam sakāmö, ngaich hěng tak ngam kikānö chamuh in ngam kāt hī, ngaich kē ngam prōsör anga-aṅ Mihôiṅ Man Örheūheu Ṙamlōn! Vë-eny nang ò ngam sistör hī samökhak nö im kāt tö inlahen hī öi löktö in ngih prōsör öi öt ṙāyu öi haköptö tarik tö ṙô ngam Paipöl. Ṙamölōn ngam kikānö nö hang ṙô ò, lökten cha ngaich nö kētö fūn nömpör re nö in höö. Unôichrit tö ṙōlkanta ngaich ngam kikānö nö mësēch ngam sistör, ngaich hatönö ò töp ṙētak cha min nö istötī. Ngaich ngöṙô ngam sistör, mihôiṅ an min öi meukkūö re ip Saturday. Ngöṙô ngaich ngam kikānö: “Ötkô ai huröich ai meukkūöre? Pöich öt la-enuvö huṙöich.” Im Friday ngaich ngam sistör nö chuh im kikānö, ngaich hē e ngaich cha-a nö rultenre nö istötī. Im Sunday inrē ngaich ngam kikānö nö yihtökūö nö mīting, löktö in e ngaich ngam innôlö ò in Yāvē nö ngönlöre.

5. Asūp mihôiṅ inlahen hī yěn öt ilöö hōḵ öp tarik nö istötī? (Ngëichkö minë nyat.)

⁵ Öt meūkken yip töng tarik in hamang ngam inhānga ṙô hī, nö ilööṙen min nö sā ngam kikānö nö hōḵ nö istötī. Pön rīkre yip tarik töt ilööṙen nö ngatī inlahen. Asuh pöri mihôiṅ öp inlahen hī? Mihôiṅ öm kakkö öp tòpik öp ööilōn cha. Hameuktö ngam hanangenlōnre tö cha hēk chumkūöṙen re inrē, hěnghöre meūka tö cha min nö ötlöktu nö öthō nö öt istötī. Yěi iṙūöhen min ngatī inlahen, ngaich pī-a min öi ilööṙen rultenre kēḵ istötī. Sitih inlahen pöri ayī-ö mihôiṅ vë-eny nang cha töm inlahen hī yěi istötī? Rīkre yin më prötör sistör tö hatönö kūö tö ih tö ngih intöönö, më tö heuveū-en nö rultenre nö kē istötī. Töi mikahtökūöre tö öp sanapṙô cha.

6. Asūp mihôiṅ ṙô hī vë-ekūö öp tarik yěi hòṅ havan röön re chuh in ò?

⁶ Löktö in më pöplisör hēk painīör in öi akahakūö tö cha yěn kakkö ngam Paipöl istötī nö in yip tarik nö in nup tahëng panam, ngaich öt yūs në ṙô cha-a tö ngö “istötī,” “haköphöti” hēk “Paipöl kòrs”. Ngöṙô pöri cha-a “Ōt nup min i kahakkö hāṅ,” “rahëichta ṙô an min ai vë-ekūöre” hēk “mikahtökūöre an min tö nup tövai ṙô imat ngam töhet līpöre.” Teunglen cha-a tö tövai ṙòng ngam inlahenre kūö cha nö ngatī inlahen. Yěm lōnu töre havan röön re chuh in yip tarik, ngaich mihôiṅ më-eṅ ngöṙô öm kakkö inlahen ngam Paipöl: “Kamëtö sanapṙô nup töt ṙanāngen intöönö ön ngih līpöre” hēk “imat e nun minë tövai inlēnö hī, tö yöölen tī tö hī kaheuk sakāmö. Hòṅ mikahtökūöre öm hēk tö inlahen e?” Yěi ngöṙô hatön më tarik, ihē öi mihôiṅ chuh in meh el töhěng afta hēk asūp mihôiṅ tölöng ṙētak meh öm istötī, ngaich ōtre min yip tö vöö nö hang në tö ngatī intöönö. Ngöṙô lōn cha-a tö hī öi kāḵngen ngam ṙētak cha. Lökten më-eṅ mihôiṅ ngöṙô in cha. “Hö-ö an min yaha ṙò-òtö ṙô öi vë-ekūöre. Mihôiṅ min më-eṅ teūngen tö tövai haköplöre öm in minë tö 10 hēk 15 minit.”

7. Ihē yik rīkre tarik nö akahakūö tö minë haköpre nö anū-ö kanô-en? (1 Kòrin 14:23-25)

⁷ Havëten öp tarik nö chuh el mīting. Rīkre yik tarik misī tö möl nö chuh el mīting inuk ṙētak Pôl, in e ngaich cha-a nö akahakūö tö minë haköpre nö anū-ö kanô-en. (Vë-evkūö 1 Kòrin 14:23-25.) Ngatī inlahen töngamuh yip tarik tö möl nö chuh el minë mīting, ngaich ilööṙen cha-a nö kū-ö urěh. Ihē öm pökeh havëten yip tarik nö chuh el mīting? Ṙūöhlöng alaha yin më tarik nö chuh el mīting tö ngam līpöre Mihôiṅ Man Örheūheu Ṙamölōn! im lesön 10. Uh pöri öm höng hökken ngih lesön, ngaich möl min öm havëten cha nö chuh el mīting. Yēḵ më pòrô öm tö möl öm meukkūö ngam tarik, ngaich mihôiṅ öm havëten ò nö yihtökūö nö el ngam mīting im manā-angrit ngam afta. Mihôiṅ öm vë-eny nang ò töm kui ngam minkahten hēk vë-eny nang ò tö nup tö kakka min nö in ngam Chūökamahati Töhaköpö im afta.

8. Asuh nup mihôiṅ vahënyö hī in ngam tarik yěi havëten ò nö chuh el mīting? (Isayā 54:13)

⁸ Yēḵ meh öm havëten öp tarik nö yihtökūö nö el mīting, ngaich mihôiṅ më-eṅ vë-eny nang ò tö minë mīting hī nö harīkngöre tö nup manūlö nup tahëng tinlööken. Ik raneh van ök töhěng tak tö kē-ě istötī nö yihtökūö nö el ṙētak kinëken ngam Chūökamahati Töhakööpö, ngaich ngöṙô anga-aṅ nö hatön öp kamë istötīre, “Akahakūö öng ngam prötör tö minë-eny hī öi ṙòkhöre?” Ngöṙô ngam sistör nö in ò, kalahkenre in öi mikahtökūöre tö minë-eny höö öi ṙòkhöre, pò hī öi aṅ ngam töng hěng mikūönö. Ngöṙô ngaich ngam tö kē-ě istötī nö hang ṙô ò, pōyen yip aṅ el öp keurcha ih töng öt akahakūö tö minë-eny höö. Rö-ö nöng angū-ö, pöm mihôiṅ inrē vë-eny nang cha töm tö tahëng inrīkngöre minë mīting hī. (Vë-evkūö Isayā 54:13.) Maha-öinyö Yāvē in yěi chuh el minë mīting, kamë haköpre öi in ò hēk mahareuskö alaha höö. (Hep. 2:12; 10:24, 25) Lökten minë mīting hī nö lēnö kinëken hēk yöölen inrē öi löktö in nup ṙô tö vënyu nö in u. (1 Kòr. 14:40) Öt kēken minë la-en kui panam ayī-ö yěi yihtökūö öi el u. Mahaköp in yěi chuh el ngam Patī Pūlngö. Lökten anū-ö nö vayö vinī-i hòṅ hī öi lööṙen haköp. Öt kētöre in öi in minë pārti ngam mahayöng, öt hěngö kahë inrē tö la-are öi in u. Ötrēhěn öi la-al ṙô höö öi vë-ekūöre hēk ötrēhěn öi fëlö höö. Mihôiṅ man öm hameukhömat ngam kahë istötīre tö ngam vitiō Asuh Nup La-en Hī El Patī Pūlngö? urēhěkūö meh öm havëten ò chuh el mīting. Lökten in e min anga-aṅ nö akahakūö tö inlahen kinëken minë mīting hī.

9-10. Sitih ṙô öm min vë-eny nang yip tö tufömngöre tarik yamihtökūö nö el mīting tö hī öthō öi timlö alaha cha nö in minë mīting hēk kaheukhöt cha nö in hī? (Ngëichkö ngam nyat.)

⁹ Piyū-en ṙung yip rīkre nö chuh el minë mīting hī, pò cha nö ngölōn ‘tö hī min öi vīten cha nö aṅ el ngam keurcha re.’ Lökten öi vë-eny nang më tarik tö möl nö yihtökūö nö el minë mīting tö cha mihôiṅ nö ṙòkhöre nö yihtökūö nö el minë mīting hēk öthō min cha-a nö timlöng alaha nö kētöre nö in u hēk öthō nö kaheukhötre nö in hī. Mihôiṅ inrē më inyööngö nö kumtö më kūönre nö chuh el minë mīting. Hö-ö yin më nyīö nö tahëngö inlahen inköpti nö el minë mīting, pön höng ūichhak nö i taseū më yöngre nö hangihtöre. Ngatī inlahen më nyīö nö ngëichka tö më yöngre hēk akahakūö më yöng cha tö nup haköp cha. (Chöö. 31:12) Öt havëka kūö in tö köleksön öi el minë mīting, ötrēhěn öi kē-ěvkūö tö envelōp. Köplōn in tö ngam chööngö ṙô Yēsū i inlahen ngam kinëtö tōnēsön nö ngöṙô anga-aṅ, “Höng öt ṙāyu kinë-ekūö yin tö u, lökten ui ṙāyu tī öi kēngen u.” (Mët. 10:8) Mihôiṅ inrē öm vë-eny nang ngam tö tufömngöre tarik tö ò nö öt uroh nö hòṅ pōiṙāi inyut yěn yihtökūö nö el minë mīting. Pò ngam Tēv nö öt ngamëichkö ngam lamā-uk tinrīken ngòh tarik, ngamëichkö ellōn ò pöri.—1 Sa. 16:7.

¹⁰ Asūp mihôiṅ inlahen meh yěn yihtökūö öp tö tufömngöre tarik nö el mīting? Holtö hanangenlōnre öm ha-öinytö yīhi ò. Mihôiṅ öm mikahtökūö më minṙöinylen hēk më tahëng inrē pöplisör tö ò. Yēḵ ò min nö ngölōn tö cha nö chumkūöṙen tö ò, ngaich hēk min anga-aṅ nö hòṅ yihtökūö nö mīting. Yēḵ ò nö öt aṅhav in tö Paipöl, ngaich mihôiṅ öm löknyö mat ngam Paipöl re öm hameukhömat ò tö minë miröökö hēk hayööken ò nö fehnyökūö minë miröökö tö kakka nö im minkahten. Hēk hameukhömat ò töm līpöre chūök hī öi haköp.

SITIH INLAHEN ÖM YĔM RULTENRE KĒ ISTÖTĪ ÖP TARIK?

11. Sitih inlahen öm mihôiṅ hameuktöre pōiṙāi mat töm ṙētak ngam tarik kē-ě istötī?

¹¹ Yěi kē istötī öp tarik öi i patī ò, ngaich asuh nup tö hòṅ chumkūöṙen hī? Hòṅ pōiṙāi mat më-eṅ töm ṙētak ò. Tö sā meh öm hòṅ hateungtökūöre ip ṙētak ṙôre öm kē istötī ò, yěn pòrô yip tarik im kamngö meh nö töt ngatī inlahen. Hěnghöre, yěn raneh van meh angū-ö öm kē istötī öp tarik, ngaich mihôiṅ nā-a an höng rahëichtaṙen. Ngöṙô yip ihih tö ekspirīönu pöplisör pòrô öp tarik nö hòṅ iṙūöhö ṙô nö haköp, sön pöri më-eṅ um marò-òten tī töm istötī nā. Uh inrē öm yaha rôtòng ṙô yěm kē istötī, hökngö ṙô ngam kahë istötīre pöri nö ṙò-òv.—Inch. 10:19.

12. Yē hī öi rultenre öi kē istötī öp tarik ngaich hòṅ asuh öp chö-öiny hī öi kē istötī ò?

¹² Yěm rultenre öm kē istötī öp tarik, ngaich hòṅ ngamuh chö-öiny meh öm kē istötī ò öm mikahtökūö ò tö inlahen nā Yāvē nā Yēsū hēk ṙūöhlö ngam hanangenlōn ò inrē tö cha. Öm sitih inlahen? Um pītnyöre öm hameuktöre öm höng më-eṅ töpōyen mikahkūö tö ṙô ngam Paipöl, örheūheu pöri öm tūöktö ngam chumkūöṙen ò nö im ṙô ngam Tēv ngam Paipöl. (Inl. 10:25, 26) Mihôiṅ in öi haköplu tö inlahen e öi lökten in Pôl. Örheūheu misī anga-aṅ nö hōten yik tarik nö chumkūöṙen tö Yēsū Kristū. Kūö yòh? Pön angū-ö lāinyngen Yāvē nö tīnten Yēsū nö ing panam, hòṅ më tarik nö lökten in ò nö akahakūö tö Yāvē hēk hangenlōn tö ò. (1 Kòr. 2:1, 2) Rö-ö nöng anū-ö pön vë-eny nang yik prötör sistör ang Pôl nö töt ṙanāngen ngam inlahen cha nö hayööken më tö tufömngöre mahaköp nö asīöp minë tövai tinrīkenre. Tö sā ngam ṙinatö-ellōn, mikah, lamatuhet mikah elmat hēk pinhë-ekūö tö Yāvē. Haṙongten në tinrīken anga-aṅ nö in minë sunna, chantī hēk tö pōiṙāi inrē ihong. (Sal. 19:9, 10; Inch. 3:13-15; 1 Kòr. 3:11-15; 1 Pīt. 1:7) Mihôiṅ man inrē öm asīnkö inlahen Pôl yēḵ meh öm haköpten yip tarik. Ngaich löktö in e min nö ṙūöhlöre ngam ṙinatö-ellōn ngam kahë istötī meh hēk ngönlöre min ngam innôlö ò nö in Yāvē.—2 Kòr. 1:24.

13. Sitih inlahen öi mihôiṅ hameuktö ngam manööyöre öi ip tarik kahë istötīre hēk sitih inlahen öi akahakūö tö nup mufē elkuilōn ò? (2 Kòrin 10:4, 5) (Ngëichkö ngam nyat.)

¹³ Yēḵ Yēsū misī nö haköptö yip tarik, ngaich holtö manööyöre anga-aṅ nö haköpten cha hēk akahakūö tö nup mufē elkuilōn cha. Mihôiṅ in inrē ayī-ö asīnken ò. Yěi ṙònghëichṙen öi haköpten öp tarik, ngaich ötkô ayī-ö hatönö ò tö nup intöönö tö mihôiṅ min nö sirōngkūö tī tö ò. Yěn öt akaha elnang anga-aṅ töp töhěng haköpre, ngaich mihôiṅ nā-a an unôich min an kakken e höng iṙūöhen pöri an in ngam istötīre. Yēḵ ò nö kihngen nö ṙatö-ellōnre nö in minë inköphöti, ngaich kētö ṙētak ò më-eṅ hòṅ ò nö afītöre tö inlahen e. Um hěngheuh öm timlö alaha ò. (Yôh. 16:12; Kòl. 2:6, 7) Vënyu nang in tö ngam Paipöl tö minë tö minyôny inköphöti nö sā inlahen nup ṙô anū-ö tö aṙū-uti nö söl lātaṙeū. (Vë-evkūö 2 Kòrin 10:4, 5.) Kaheuktu nun në ṙô inköphöti in ngih miröökö im ëlô Krīk nö sā inlahen öp töngëḵ patī chūök innyatlö. Hòṅ köplōn ayī-ö tö ngam kahë istötīre nö samyeūheuv ṙò-òten nö ṙatö-ellōnre nö in nup inköphöti, ngaich tö sā ṙēngen töngëḵ patī anū-ö nö chūök innyatlö ò. Öt kūö-öv min anga-aṅ yēk ngam chūök innyatlö ò nö fukngö. Lökten nö tövai ngam inlahen hī hòṅ ṙūöhlö ngam ṙinatö-ellōn ò nö in Yāvē hòṅ ò nö vī-an min nö chūök innyatlöre. Yēḵ ò min nö ngatī inlahen ngaich lööṙen min anga-aṅ nö afukngö ngam tö hötṙeh töngëḵ patī chūök innyatlöre—Sal. 91:9.

ASŪP MIHÔIṄ INLAHEN HĪ, YĔN YIHTÖKŪÖ YIP TUMFÖMNGÖRE TARIK NÖ MĪTING?

14. Hòṅ sitih inlahen öi in yip tö tufömngöre tarik yamihtökūö nö el mīting?

¹⁴ Ṙōlkangen mihëṙö yin ṙung më tarik yamihtökūö nö el minë mīting hī. Rīkre më lamöktö tahëng panam hēk rīkre më tö tahëngö inlahngen, rīkre më tökòlô hēk yāich. Lōnu pöri ang Yāvē tö hī hangenlōn tö më taṙòkhöre tarik hēk ui miköhṙen tö cha. (Yāk. 2:1-4, 9) Yěn yihtökūö chěi öp tö tufömngöre tarik nö el mīting, ngaich sitih inlahen ayī-ö öi hameuktöre öi chumkūöṙen tö ò?

15-16. Asūp mihôiṅ inlahen hī yěi ha-öinytö yīhi öp tufömngöre tarik chamuh el mīting?

¹⁵ Rīkre yip tarik töng hòṅ mikahtökūöre tö inlahen hī el minë mīting lökten nö yihtökūö nö in u. Ngaich rīkre yip tö tölöṙô tö yip tö tahëngö kamngö Vamënyen Yāvē nö yihtökūö nö el mīting. Lökten ayī-ö hòṅ kahngenre rēhěre öi ha-öinytö yīhi cha. Ötkô pöri öi ṙônyö nup ṙô hēk nup inlahen tö mihôiṅ min nö harikngöre mufē tī tö cha. Mihôiṅ më-eṅ öm tölṙô cha nö ūichhaka nö in meh. Yěn ṙònghëichṙen ngam mīting, ngaich mihôiṅ öm hameukhömat ò tö ṙô ngam Paipöl hēk ṙô nup tahëng līpöre hēk mihôiṅ öm kē-ěkūö ò tö Paipöl ò hēk līpöre ò. Rö-ö nöng anū-ö, pöm hòṅ chumkūöṙen tö ngam mufē elkuilōn ò. Ik sā ök töhěng tak tarik nö yihtökūö nö el ngam Patī Pūlngö, ngaich hěng tak ök prötör maha-öinytö yīhi ò. Vë-eny nang ngam prötör anga-aṅ töre nö aṙē-ěv pön höng öt vaiyö chinhënö nö chuh el ngam mīting. Ngöṙô ngaich ngam prötör nö in ò, uh man öm kihngen ellōn, rö-ö nun minë chehen ih pön vai, höng töng sā inlahen meh pöri īhö. Unôichngöre ngaich ngam tarik nö kū-ö urěh, ngaich kētöre nö im vinôkö hēk öt vaichngö anga-aṅ töm ṙô ngam prötör nö in ò. Yē hī pöri öi urēhěkūö ngam mīting hēk unôichrit e öi vë-ekūö më tö tufömngöre tarik, ngaich hòṅ köplōn ayī-ö tö hī ötkô öi hatön nup kanahngen cha inlahen cha—1 Pīt. 4:15.

¹⁶ Hěng ön hēk mihôiṅ ngam inlahen hī yěi hòṅ ha-öinytö yīhi yip tö tufömngöre tarik chamuh el mīting hēk hōten cha inrē nö kuchīken. Yěi vë-ekūö cha, yěi kētö ansör el mīting hēk yěi kētö nup asāënmen re el istēch, ngaich hòṅ chumkūöṙen ayī-ö tö hī ui haṙivlōn tī tö cha, ötkô ayī-ö ṙônyö nup ṙô nup chūök cha min nö ngölōn tö hī öi miyëḵ tö cha hēk kūönö elmat tö cha. (Tai. 2:8; 3:2) Tö sā hī ötkô öi lēḵkôre tö öp inköphöti chūök cha nö ṙatö-ellōnre. (2 Kòr. 6:3) Hòṅ chumkūöṙen takô öp prötör tö e yēḵ ò nö kētö minkahten. Hěnghöre yēḵ cha nö löknyö mat ngam Paipöl nö vënyö inlahen öp töhěng ṙô hēk yūs öp töhěng ṙô öp töt mikah elnang yip tö tufömngöre yamihtökūö, ngaich tövai ngam inlahen ò yěn keuheūtnyö ṙôre nö vënyö öp manah e nö mikahtö el nang cha.

17. Yēḵ hī teūngen tö yip tarik tö “hō” nö haköp, ngaich hòṅ asuh öp inlahen hī?

¹⁷ Asā ranöhta hī ngaich im manāngen, ngaich töt ṙanāngen hēk ngam inlahen hī ṙūöhlö alahare öi vītö më tarik nö mahaköp nö in Yēsū hēk chöh yip tö “hō nö köp nö teūngen tö ngam nômö tö örheuheū aṅ.” (Inl. 13:48) Yē hī öi meukkūö cha, ngaich hòṅ ilööṙen ayī-ö vë-eny nang cha tö inlahen hī yěi istötī löktö mat ngam Paipöl hēk havëten cha nö yihtökūö nö el mīting. Ngatī inlahen min ayī-ö hayööken cha nö ‘lök el ngam tölöökö nômö.’—Mët. 7:14.