Ṙamlōn Yin Më tarik Yāvē Tö Chiplö

1-2. (a) Asūp inlahen më tarik Yāvē pòrô cha-a nö hakihtuṙen tö më mahayöng? (b) Yēḵ hī öi ötlēkaṙen kūö yòh ayī-ö höng hòṅ ṙamlōn? (Ngëichkö ngam lama uk nyat.)

PŌYEN tö tö lūöi anāi ṙôken nun minë panam kamngö chūök ngam la-en hī nö asökiröön hēk sō-oiṙen kinëken inrē. Ōtre yip prötör sistör tö chaphötvö nö el chēl tö tī më mahayöng. Asuh öp vanāichö cha? Öt hēngö vanāchö cha-a nö imat Yāvē. Ngam inlahen cha pöri nö chaphötvö nö el chēl kūö cha nö vë-ekūö ngam Paipöl ahangkö ngam tölöök inhānga, chuh el mīting nö in minë manūlö hēk öt hēngö kahë tö lā-are nö in minë la-en vē mā ing panam. Pòrô pöri cha-a nö ngatī inkihten öt kūönngöre ngam ṙinatö-ellōn cha hēk chiplö inrē cha-a nö im linöökö lōn Yāvē. Angū-ö ngih lāinyngen cha nö ṙamlōn.

² Kô-en yin më prötör sistör nö töt pinhë-evkūö. Lohten man öm chumkūöṙen ngëichkö minë nyat më rīkre prötör sistör tö örheūheu nö ṙamlōn arëkūö. Kūö yòh cha-a nö ngatī ṙanamlōn? Pön akahakūö cha-a tö Yāvē nö ṙamlōn nö meūkö cha nö chiplö nö im linöökö lōn ò. (1 Kin. 29:17) Ngö ṙô inrē ang Yēsū: ‘Tökôlò yin vē tö ngaichngen ötinkôlò. Ṙamlōn cha-a pò cha min nö teūngen tö nup tö pōyen raneushö.’—Mët. 5:10-12.

ASĪNKEN YIK MAHAKÖP ÖM CHIPLÖ IN YĀVĒ

3. Ik sā yik mahaköp nö hakiktuṙen ngaich sitih inlahen cha-a hēk kūò yòh? (Inlahen 4:19, 20)

³ Öt tö tufömngöre an ngam inlahen më prötör sistör hī töngamuh nö öt lēkaṙen. Pòn ngatī inlahen misī ik raneh senchūri yik Kristīön nö hakihtuṙen. Hē cha nö ahangken Yēsū, ngaich hakihtuṙen cha-a. Ṙōlheuh më kamhôṅka nö asökngen ngam la-en cha nö ahangkö ngam tölöök inhānga. Ngaich kētö chööngö më mahaköp cha-a nö “un rēhĕn nö haköphöti nö i Minë-eny Yēsū.” (Inl. 4:18; 5:27, 28, 40) Sitih inlahen pöri më mahaköp? (Vë-evkūö Inlahen 4:19, 20.) Akahakūö cha-a tö ngam tamölṙô cha nö kiröng tö më mā nö ‘ahangkö ngam inlahen Kristū nö i taṙòkhöre.’ (Inl. 10:42) Lökten nā Pītör nā Yôhan nö ngö ṙô nö in më mahayöng, hòṅ hang chööngö ngam Tēv in mööḵlö tö chööngö tarik, öt ṙākenre cha-a nö vënyö inlahen Yēsū. Ngö ṙô cha-a nö in cha, ‘Sitih lōn öi mööḵlö hināngö chööngö hòng yī-ö tö ngam Tēv öi hang minë ṙô yīö?’

4. Sā ṙô ngam Inlahen 5:27-29 sitih inlahen yik tanīnöṙô ngaich sitih inlahen ayī-ö öi mihôiṅ asīnken cha?

⁴ Mötlö lōn më mahaköp tö ‘hināngö chööngö ngam Tēv tö më tarik.’ Löktökūö in e söl ing töngamuh yin më Kristīön nö ngatī inlahen. (Vë-evkūö Inlahen 5:27-29.) Hē yik tanīnöṙô pöri nö öt hang chööngö më mahayöng nöng iṙūöhen nö ahangken Yēsū, ngaich fōho cha-a. Ṙāngen re hòng ngaich cha-a? Hö-ö. Hē cha nö ṙā-ang ikūö yik kamhôṅka, ngaich ‘ṙāmölōn cha-a töre nö sumrōngikūö tökūö ngam minë-eny Yēsū.’ Lökten cha-a nö öt ṙākenre nö holtö nganötöre nö ahangkö ngam tölöök inhānga.—Inl. 5:40-42.

5. Asuh nup intöönö tö mihôiṅ nö yih nö elkuilōn hī?

⁵ Mihôiṅ min nö yih nup intöönö nö ellōn hī, öi meuk inlahen yik mahaköp nö la-al nuk ötlinëkenre. Akahakūö in ayī-ö Kristīön töngamuh tö hī öi hòṅ ‘el katòh chööngö më mā mahayöng.’ (Rōm. 13:1) Tölöng hòng minë inlahen yik tanīnöṙô nö katöllö ngam hinang chööngö ngam Tēv nö mötlö tö ngam hinang chööngö më mahayöng? Hēk sitih inlahen ayī-ö töngamuh öi ‘tumṙeūtöre tö më mahayöng hēk tö yip tö chööngu, öi hang nup chööngö’ cha hěnghöre chiplö im linöökö lōn Yāvē?—Tai. 3:1.

“MĀ MAHAYÖNG ING PANAM”

6. (a) Im Rōmö 13:1, Achīö aich më lamātulöng chööngö tö vënyu, ngaich hòṅ sitih inlahen tinrīken ayī-ö öi in cha? (b) Asūp ṙô hī mihôiṅ tö minë chööngö aṅ in cha?

⁶ Vë-ekūö Rōma 13:1. Ṙô tö më ‘lamātulöng chööngö mahayöng’ ön ngih miröökö më tö kē-ěvkūö tö minā-aṅ re nö hayönken cha. Chumkūöṙen cha-a nö ngëichken më tarik yěn hang minë chööngö, lēnö inlahen inrē nö kēken u. Hēṙu inrē ṙung cha-a nö laklen më tarik Yāvē. (Inm. 12:16) Lökten më Kristīön nö hòṅ el katòk chööngö më mahayöng. Vë-eny nang hī inrē ngam Paipöl tö hī hòṅ milēḵṙen tö cha öi kētö tëks (tax) öi in ngam mahayöng. (Rōm. 13:7) Minë minā-aṅ aṅ in më mahayöng ikūö ngih panam, ṙòkhöre anū-ö nöng kahëtö Yāvē. Kò-òren öi hang ṙô Yēsū nö vë-ekūö ök mahayöng aṅ Rōm ang Pòntiös Pailět, hē ò nö vë-eny nang Yēsū tö ò nö mihôiṅ nö ṙānyen ò hēk mihôiṅ nö tölṙô ò nö kumpaha. Ngöṙô pöri ang Yēsū nö sapṙô ò: “Öt minhôinyu man in chu, yěn Öt aṅ lātulöng nö kinëḵeṅkūö meh.” (Yôh. 19:11) Sā inlahen Pailět yin më mā hēk më mahayöng töngamuh nöng tölngukūö aṅ in tö minā-aṅ hēk chööngö inrē.

7. (a) Ihē öi ötkô hang chööngö më mahayöng? (b) Yip mahayöng töt lamëken më mahaköp nö in Yēsū sitih inlanken min cha-a?

⁷ Hang minë chööngö më mā mahayöng ing panam yin më Kristīön töngamuh yēḵ u nö öt filal minë chööngö Yāvē. Yēḵ më mahayöng pöri nö tölṙô hī öi kētöre inup la-en nup sinòtö hī tö Yāvē, hēk yěn sōten hī cha-a kēken nup la-en tinöölöṙô hī tö Yāvē, ngaich ötkô ayī-ö öi hang ṙô cha. Tö sā ngih öre yěn ngaich nö timtöre kūö ṙēḵti ngòh ṙālö tarik ngaich hòṅ kēhöt minë-enyre anga-aṅ nö im la-en kinyungö.b Hēk lohten nö sō-oiṙen vinī-i ngam Paipöl hēk tö minë tahëng inrē līpöre hī. Lohten inrē mihôiṅ öi sōtu öi ahangkö ngam tölöök inhānga hēk sōtu öi mīting. Ōt yin më tö minā-avö mahayöng nö ikūö ngih panam, tö ngatī chööngö nö hakihten më haköptö Yēsū hēk ötlēken cha inrē. Öt nyatngö pöri minë la-en cha nö imat Yāvē, pò cha min nö kētö kinṙötö minë la-enre nö in Yāvē.—Mum. 5:8.

8. Asūp inrīkngöre Yāvē hēk tö më ‘lamātulöng chööngö mahayöng’?

⁸ Lamātulöng chööngö ngöṙô in töp tarik öp tökiröngö kamtö chūök nö im minā-aṅ. Rö-ö pöri angū-ö nö tö ngö manah tö ò ngaich nöng anga-aṅ tökiröngö chööngö hēk tö kiröngö minā-aṅ. Vënyu yin më mā mahayöng tarik tö ngam Paipöl nö tö ‘latulöng chööngö,’ Ōt pöri öp lamātulöng tö cha öp tö mööḵlö aṅ in tö chööngö. Öt töhëngu pön höng ngam Tēv Yāvē, ngam tö ṙōlheuh vinënyi nö imat ngam Paipöl nö tö ‘kiröngkūö tökiröng.’—Tan. 7:18, 22, 25, 27.

“TÖKIRÖNGKŪÖ TÖ KIRÖNG”

9. Asuh ök maheuk Tanīěl?

⁹ Löktö in minë maheuk ök pròfět Tanīěl in öi akahakūö tö Yāvē nöng anga-aṅ tökiröng tö më mahayöng. Meuk minë tö fën anga-aṅ tökiröng töṙeūla im raneh minë mahameuknyö më tökalēḵ mahayöng aṅ Pēpilön, Mītō-Pörsia, Krīs, Rōm hēk tö ngam lamöknyö in Rōm tökalēḵ mahayöng ang Pritēn Amerika ngam mahayöng ing töngamuh. (Tan. 7:1-3, 17) Meūkö Yāvē hēk ang Tanīěl nö ūichhaka nö el öp kantēra re nö el halīöngö, ngaich ikūö ò nö ūichhaka yik tö kahòkkaṙen. (Tan. 7:9, 10) Ngaich unôichrit e ang Tanīěl nö hameukhumat tö inlinken në inyööngö min ing panam.

10. Sā ṙô ngam Tanīěl 7:13, 14, 27 achīö yip min tö kē-ěvkūö tö Yāvē nö hayöng nö ikūö ngih panam ngaich asuh öp mikahkūö hī löktö in e?

¹⁰ Vë-evkūö Tanīěl 7:13, 14, 27. Kē-ěyö min në inyöngö tö më tarik tö ngam Tēv nö in öp tö mötlö heuneū-en hēk kumlēḵ inrē nö hayöng tö cha. Achīö yip min tö kē-ěvkūö tö ngam inyöngö? Tö sā ngam kūön tarik, ang Yēsū Kristū hēk tö “yip töhet aṅ im Lamātulöng,” më tö 1,44,000 tö “örheūheu” min nö hayöng. (Tan. 7:18) Höng Yāvē an tö mihôiṅ nö kēngö ngam inyöngö tö tarik ngaich kē-ěkūö yip tahëng. Kô-en nöng anga-aṅ tö kiröngkūö tökiröng.

11. Asūp hēk kahūich Tanīěl löktö mikahlōn hī tö Yāvē nöng anga-aṅ tö īnu tö ngam chööngö?

¹¹ Lökktö in ngam sinātö heūvö tö meūkö tö Tanīěl, hēk tö minë tahëng inrē kahūich ò öi akahalōn tö Yāvē nö mihôiṅ nö kēngen ngam inyöngö nö eltī tahëng, ngaich kē-ěkūö yip tahëng inrē. Ngö ṙô tī anga-aṅ nö kūich, ‘Ngam Tēv ngam halīöngö an tömihôiṅ nö kēngö rācha hēk ha-ūichlö rācha inrē,” Ngö ṙô tī hēk ang Tanīěl nö kūich, “Ngam Lamātulöng nö hayöng pūlngö tarik, ngaich kētö e ip chūök lōn ò.” (Tan. 2:19-21; 4:17) Ōt hòng kanöplōn meh imat ngam Paipöl inlahen Yāvē nö mihôiṅ nö kēngö chūök ngam rācha ngaich kētö tahëng nö i chūök ò nö hayöng?

12. Achīö yip ihih tö vënyu tö kē-ěnyö kamngö chūök nö hayöng tö ngam Tēv Yāvē. (Ngëichkö ngam nyat.)

¹² Pōyen nup vinënyö inlahen Yāvē imat ngam Paipöl tö ò nö mööḵlö aṅ in tö chööngö tö aṅ in ‘më mahayöng ing panam.’ Ta-a töi ngëichken në tölūöi. Ngam rācha aṅ Aikup ang Fërō hē ò nö haköv yik tarik ngam Tēv. Ngaich löktö in Môsös tī ang Yāvē nö ṙānyen yik tarik re, ōt hō-en e pöri ang Fërō. lökten ang Yāvē nö ṙānyö yik tarik re ngaich fëli ang Fërō tö ò nö el ngam töngāv mai. (Man. 14:26-28; Sal. 136:15) Unôichrit u anū-ö samyeūheu, ök rācha aṅ Pēpilön ang Pelsasör nö vī tökiröng nyinā-aṅ ngaich “hatāilö re nö lā-al ngam Mā ngam halīöngö.” Ngaich anga-aṅ nö “ha-öiny nuk tēv tö vī-i tö rupīö humlum inrē” nö mötlö inrōilö tö Yāvē. (Tan. 5:22, 23) Im ‘hatööm’ ngaich ang Yāvē nö fëlngen Pelsasör kūö ngam tanāilö lōn ò, ngaich kētö ngam inyöngö nö eltī yik aṅ Mītō Pörsia. (Tan. 5:28, 30, 31) Unôichrit e ök rācha aṅ Filistian ang Heròt Akripā I, nö fëlngen ök tanīnöṙô ang Yāköp ngaich kē-ě Pītör inrē nö hòṅ fëlngen ò. Öt halöngten e pöri Yāvē nö ngatī. Tīntö ngam töhěng tak anga-aṅ ma-ahānga re nö kētö sācha Heròt ngaich unôichrit e anga-aṅ nö kapah.—Inl. 12:1-5, 21-23.

13. Ik sā yik rācha nö holṙen re nö hòṅ la-al yik tarik ngam Tēv Yāvē, ngaich sitih inlahen ang Yāvē nö hameuktöre nö in cha? Kētö inchōḵ elmat hī.

¹³ Ṙōlheuh yin më rācha nö ötlēken më tarik Yāvē. Sön pöri anga-aṅ nö hameuktöre nö tö kiröng tö cha. hē yik aṅ Israel nö iyöngkūö ngam panam kinlēḵngô, ngaich yik tö 31 ṙôken rācha aṅ Kanā-an nö hamūlöre nö asökngöṙöön yik aṅ Israel. Ngaich Yāvē nö holṙen yik aṅ Israel nö kiyung ngaich ötkô yik rācha nö la-al cha. (Yôs. 11:4-6, 20; 12:1, 7, 24) Hěngheuh inrē ök rācha aṅ Sīria ang Penhatat nö hōluṙen tö yik tö 32 ṙôken rācha nö la-al yik aṅ Israel, ngaich Yāvē maha-etngen cha.—1 Rā. 20:1, 26-29.

14-15. (a) Sitih ṙô ök Rācha Nēpukatnēsar hēk ök Rācha Tērīös tö inlahen ngam inyöngö tö Yāvē? (b) Sitih ṙô ök kamūich ngam Salmai tö inlahen Yāvē hēk tö yik tarik ò inrē?

¹⁴ Ṙōlheuh ang Yāvē nö hameuktöre nö tö kiröngkūö tökiröng, ōt inrē më ṙamātö-ellōnre rācha nö in ò. Ngam rācha aṅ Pēpilön ang Nēpukatnēsar nö eu-eū re anga-aṅ pön anga-aṅ ma-asöklö ngam inyöngöre hēk tö aṅhavin inrē tö kumlēḵ re tö lōnre. Lökten ang Yāvē nö kētö sācha ò ngaich katūöyaṙen ngaich anga-aṅ. Hē ò pöri ngaich nö lööken ngaich hē e anga-aṅ nö ṙatö-ellōnre tö Yāvē nöng anga-aṅ tökiröngkūö tökiröng. Ngaich anga-aṅ nö ‘hakôlò ngam Lamātulöng nö ha-öny ngam Tēv’ nö ngöṙô: “Pò ngam pūlngö ò nö töt chanūhuvṙen nö pūlngö.” Ngöṙô inrē anga-aṅ öthěng tak tökô nö asökngö ngam kuilōn Yāvē. (Tan. 4:30, 33-35) Köplōn inrē ayī-ö ik sā Tanīěl nö chiplö nö i linöökö lōn Yāvē lökten anga-aṅ nö kavalhötvö nö ikūö nuk layön. Ngaich laklöng anga-aṅ tö Yāvē, hē ök rācha Tērīös nö meukö ò ngaich hōten yik, tarik anga-aṅ “nö kichëyöre, pa-ekūö inrē nö i kūö ngam Tēv Tanīĕl, pòn Anga-aṅ tö-aṅ Tēv, tököp nöng örheūheu; Ngam pūlngö ò min öt hētu nö piyāyi, söl ip manā-aṅ min ngam pūlngö ò.”—Tan. 6:7-10, 19-22, 26, 27.

¹⁵ Ngö ṙô ök töhěng tak kamūich ngam Salmai: “Rööḵngen tī an ngam Mā Tēv, tö inlēnö aṅ i tarik: vītö nup chanöhlōn tarik anga-aṅ nö öt kô-òlkui.” Ngö ṙô inrē anga-aṅ: “Tökôlò öp pumnāmö tarik, öp tö Tēvu tö ngam Mā Tēv: yip tarik katöllö ò nö amin ò.” (Sal. 33:10, 12) Kô-en in yöölen yēḵ hī öi chiplö im linöökö lōn Yāvē!

ACHĪÖ ÖP MIN TÖ MIHÔIṄ?

16. Asūp inlahen Yāvē min in öp tökiröng kanihngen, ngaich kūö yòh ayī-ö mihôiṅ ṙatö-ellōnre? (Ngaichkö ngam nyat.)

¹⁶ Ngaich in öi meuk inlahen minë tö vënyu nö imat ngam Paipöl öi akahakūö tö inlahen Yāvē nöng anga-aṅ tö aṅhavin tö minë chööngö hēk yěn ötlēkaṙen yip tarik ò ngaich laklen cha anga-aṅ. Röhta inrē ngaich öp “tökiröng kanihngen” ngaich mūlen höö min më mahayöng nö ma-anyre nö hakihten më tarik ngam Tēv Yāvē hēk kiyūngö cha inrē. (Mët. 24:21) Kaheūkö yin më mahayöng nö ṙòkhöre tö ngam Paipöl nö Kōk ngam panam ngam Makōk yěn hamūlöre min nö la-al ngam Tēv. Ṙātö-ellōnre ayī-ö tö Yāvē min nö sā inlahen tī re nö laklen yik tarik re tö lā-urěh, ngaich ngatī inlahen min anga-aṅ nö laklen hī. (Tan. 12:1) Yěn pòrô nö hamūlöre ngam Yunaitet Nësön (United Nations) hēk tö më mupākö ò tö 193 nö holṙen re nö la-al më tarik ngam Tēv ngaich ötkô min cha-a nö asökngö inlahen ngam Tēv Yāvē hēk tö yip hol ò min inrē kumyung aṅ el halīöngö. Pön kilēḵngôre Yāvē, nö ngö ṙô: “Ngatī chin min hameuktö ṙôköre ha-ëtöre inrē ngaich mikahtö elmat tömaṙôngö pumnāmö tarik töre. Ngaich akahalōn min cha-a tö chu öich Mā Tēv.”—Isi. 38:14-16, 23; Sal. 46:10.

17. Sitih inlahen yip min mahayöng ing panam hēk tö yip tarik ngam Tēv inrē inup yamih ṙētak?

¹⁷ Yē ngam Kōk ap panam Mākōk nö la-al më tarik ngam Tēv Yāvē, ngaich kē-ělkūö alahare min ang Yāvē nö laklen yip tarik re ip Armakētòn. Ngaich ha-etngen “yip rācha në panam nö ṙòkhöre.” (Inm. 16:14, 16; 19:19-21) Ngaich ang Yāvē min nö ‘laklö nômö yip tarik,’ ngaich cha-a min nö iyöng kūö ngih panam.—Sal. 97:10.

HAKÖPÖRE IM LINÖÖKÖ LŌN YĀVĒ

18. Asuh nuk inlahen yik tarik Yāvē hēk kūö yòh? (Tanīěl 3:28)

¹⁸ Pōyen yik inrē misī tarik Yāvē tö chiplö nö im linöökö lōn ò. Öt fēkö ngam inlahen re min cha-a yěn kē-ě nö el chēl hēk öt fēkö ngam nômöre inrē. Pōyen yip inrē töngamuh prötör sistör tö chiplö nö im linöökö lōn ngam Tēv, kūö ngam hanangenlōn re cha-a tö Yāvē nö chiplö hēk ṙatö-ellōnre inrē tö ò nöng anga-aṅ mākūö taṙòkhöre ngaich höng anga-aṅ tö mihôiṅ nö hayöngken hī. Sā inlahen më tö lūöi tak Hiprū nö chiplö nö im linöökö lōn Yāvē, ngaich höng hō cha-a nö chaphötvö nö ikūö ök töhūkūö tameūyö.—Vë-evkūö Tanīěl 3:28.

19. (a) Sitih inlahen ang min Yāvē nö kahôkken yip tarik re? (b) Hòṅ asūp inlahen hī töngamuh?

¹⁹ Ngö ṙô an ngam töhěngtak kamūich ngam Salmai hē Yāvē min nö kahòklö kui yip tarik re, hē e min anga-aṅ nö meuk yip tö chiplö nö in ò. Ngöṙô min ang Yāvē hē e: “Hamūl yip töhet chu nö in chu.” (Sal. 50:4, 5) Ngö ṙô tī inrē Tavīt nö kūich: “Tön hāngenlōn an ngam Mā Tēv tö inkaha fālen, öt ṙāngö yip töhetre inrē; örheūheu yip nö aṅtu.” (Sal. 37:28) In e mikahkūö ayī-ö töre öi hòṅ chiplö im linöökö lōn Yāvē, pòn yanöölen hī inrē angū-ö. Ta-a chěi töi hangön ngam kuilōn re öi chiplö im linöökö lōn Yāvē. Ngaich sā inlahen ngam kamūich ngam Salmai min öi ‘pōitô ha-öinyan tö kūö ṙanāmölōn re.’—Sal. 132:9.