“Kulwa nga Jehovha”

Ngu 1999, wukoma wa França wu wombile ti to Bhetele ya França yi sa hakela resa ayi yi tsimbitisanako ni miningelo ayi yi nga amukelwa ngu dilembe da 1993 kala ngu 1996. Hi zamile kululamisa mhaka yoneyo ngu kuvhunwa ngu matribhunali a França, kambe kha ta koteka. Ngu toneto, wukoma wu tekile male ayi yi dinganako 4.5 wa timiliyoni ta ma euro ka konta ya bhanku ya Bhetele. Kasiku ve hi tshumetela male yathu, hi yisile mhaka yoneyo ka tribhunali ya hombe ya Europa. Kambe, na yi si se xolisiswa mhaka yathu, tribhunali yi kombete ti to hi tshangana ni va adhivhogadhu va wukoma ni muemeli wa tribhunali. Txikongomelo i ti to hi zama kupfana ka mhaka yoneyo yi si se xuxwa.

Athu hi txi pimisa ti to muemeli wa tribhunali a na hi sinzisa kuhakela male yo kari ka yile yi nga ti kombetwe ngu wukoma. Kambe athu hi si lavi kuhakela nem ni sentavhu ni ya yimweyo, nguku hi txi tiziva ti to eto ta lwisana ni matshina a milayo a Bhiblia. Vanathu va ti mahile miningelo yoneyo kasi kuseketela sengeletano, ngu toneto, male yoneyo yi si lumbi mfumo. (Mat. 22:21) Hambiketo, athu hi tsute hi ya womba-womba ni muemeli wa tribhunali.

Mtshangano wonewo hi wu mahete ka sala yo tshura khe Tribhunali. Makhatoni ka mtshangano wonewo, muemeli wa Tribhunali a wombile ti to Tifakazi ta Jehovha ti ti fanete kuhakela resa ayi yi nga ti kombetwe ngu wukoma wa França. Phela eto ti hi karatile ngutu. Kambe ngu kuvhunwa ngu Jehovha, athu hi m’wotisile tiya: “Ina wa tiziva ti to wukoma se wu tekile male ayi yi dinganako 4.5 wa timiliyoni ta ma euro ka konta ya bhanku ya Bhetele?”

Muemeli wa Tribhunali a xamate ngutu. Mbimo yi va adhivhogadhu va nga tumela ti to wukoma wu ti tekile male, muemeli wa Tribhunali a txitxile mawonelo akwe mayelano ni nathu. Ene ava kawukile, ngu txikuleveta e vhala mtshangano wule. Ani ni pfisisile ti to Jehovha a hi vhuni ngu nzila yo xamatisa. Hi khukhile ka mtshangano wule hi di tsakile ngutu. Phela hi ti ko nga ho lora.

Ngu 30 ka Junho wa 2011, Tribhunali ya hombe ya Europa yi mahile txisungo atxi txi nga ti emela tifanelo tathu. Tribhunali yi wombile ti to resa yi singa ha mlayoni ni ku yi sinzisile wukoma ti to wu hi tshumetela male ayi wu nga ti hi tekete. Phela va ti fanete ku hi tshumetela ni majuru! Txisungo txonetxo txa vhikela wukhozeli wo sawuleka khe França kala nyamsi. Phela txiwotiso txile txa tximwetxo hi nga txi maha txo nem hi sa txi pimisa, txi fani ni txirigwana txa txidotho atxi Dhavhidha a nga txi thumisa kasi kudaya Goliya. Ngu kutxani hi di xute ka mhaka yoneyo? Nguku, “kulwa nga Jehovha.”—1 Sam. 17:45-47, NM.

Phela edo hi nga dikhambi do khata hi txi xula ka matribhunali. Hambiku hi wonisanako ni kuwukelwa, matribhunali a 70 wa matiko ni mamwani matribhunali a matiko otshe se ma mahile sisungo asi si emako ni Tifakazi ta Jehovha makhambi o dingana 1.225. Kuxula koneko ka vhikela tifanelo ta Tifakazi ta Jehovha to fana ni kuziwa ngu wukoma kota sengeletano, fanelo yathu yo txhumayela, fanelo yo lamba kupateka ka ditiko ni fanelo yo lamba kuthelwa mnoha.

Ani ni txi thuma Mzinda wa Hamafuni kotshe wa Tifakazi ta Jehovha khe Nova York, Estados Unidos. Se ti mahisile kutxani ti to ni ya maneka Europa ni txi vhuneta kukhatalela timhaka ati ti tsimbitisanako ni ta mlayo?

KUKULISWA NGU VAVELEKI AVA VA NGA TXI DHUNDA MTHUMO WA WURUMIWA

Vaveleki vangu, George ni Lucille, va gradhuwarile ka turma ya wu 12 ya txikolwa txa Giliyadhi ni ku va txi thuma Etiópia mbimo yi ninga velekwa ngu 1956. Va ni rayile ditina da Philip, ngu mhaka ya Filipi awu i nga ti mtxhumayeli wo hiseka ka timbimo ta vapostoli. (Mith. 21:8) Ngu 1957, wukoma wu tsimbisile mthumo wa Tifakazi ta Jehovha. Hambiku ni nga ti ngadi mwanana, ani na khumbula ati vaveleki vangu va nga txi ti maha kasi kupateka ka mithumo ya moya ngu nzila yo sisala. Aku ni nga ti ngadi mwanana, atile ti ti ni tsakisa ngutu! Txo mba tsakisa ngu ti to, ngu 1960 wukoma wu hi tovete khe Etiópia.

Mwaya wathu wu rurile wu ya Wichita khe Kansas, Estados Unidos. Hambiketo, vaveleki vangu va txi ngadi ve wu dhunda mthumo wa wurumiwa. Vona va ni gondisile ditshuri, kupata ni ndiyangu Judy ni mnanda wangu Leslie. Athu va vararu hi kulete Etiópia. Vaveleki vathu va ti di dhunda ditshuri ni ku va hi gondisile kudhunda Jehovha ni ku mthumela ngu mbilu yathu yotshe. Ani ni bhabhatisilwe ni di ni 13 wa malembe. Ku di pindile malembe mararu, mwaya wathu wu rurile wuya amu ku nga di ni txilaveko txa vatxhumayeli khe Arequipa, Perú.

Ngu 1974, ni di ni 18 wa malembe, Bhetele ya khe Perú yi ni avete ku ni kuthuma kota nyaphandule wo sawuleka kumweko ni mune wa vanathu. Hi tiya txhumayela ka mimango ya Andes, wukhalo wo wu si khali kutxhumayelwa. Txialavelo txathu txi ti pata kutxhumayela makhalo aya ma nga ti kule ni didhoropa. Athu hi txi enda ngu mmovha awu hi nga ti wu dhana ku i “ngalava,” nguku wu ti fana ni dikaxa da hombe. Na tsaka ngutu ni txi khumbula mbimo yi ni nga yi heta ni txi thumisa Bhiblia kasi kukomba vathu ti to i singa kale Jehovha a na gumisa wotshe wusiwana, malwati ni lifo. (Mtu. 21:3, 4) Vathu vo tala ka wukhalo wule va vile Tifakazi ta Jehovha.

KUTHUMA KA MZINDA WA HAMAFUNI KOTSHE

Ngu 1977, mwanathu Albert Schroeder awu i nga ti txiro txa Mmidi wu wu Fumako a endete Perú ni ku a ni kuzetile ti to ni prenxera petisawu kasiku ni ya thuma Mzinda wa Hamafuni kotshe. Ngu toneto ngu ditshuri ni nga ti maha. Ni rambilwe kuya thuma Bhetele ka Brooklyn, ngu 17 ka Junho wa 1977. Kudingana 4 wa malembe, ni txi thuma ka Dhepartamentu yo basisa ni yo lungisa.

Ngu Junho wa 1978, ni zivile Elizabeth Avallone ka kongresu ya matiko otshe khe Nova Orleans, Louisiana. Ene ati wunjilwe ngu vaveleki ava va nga ti thumela Jehovha ngu mbilu yotshe kufana ni vaveleki vangu. Elizabeth se ati ni 4 wa malembe a txi thuma kota nyaphandule wa mbimo yotshe, ni ku a txi lava kuthumela Jehovha ka mthumo wo sawuleka wa mbimo yotshe. Ngu kutsimbila ka mbimo hi khatile kunamorara. Se hi txhadhile ngu 20 ka Outubro wa 1979, ni ku hi khatile kuthuma Bhetele kota mpatwa.

Ka dibanza adi hi nga sengemela ka dona hi di khe Bhetele da lidimi la Txipanyola, vanathu va hi amukete ngu lirando. Ngu kutsimbila ka malembe, hi ti ya sengemela ka mabanza mamwani, ni kona vanathu va hi amukete ngu lirando ni ku va hi seketete ka mthumo wathu wa Bhetele. Ha va bonga ngutu vanathu ava va nga hi vhuna, ni ku hi tshumela hi bonga ngutu maxaka ni vangana vathu ava va nga hi vhuna kukhatalela vaveleki vathu ava se va nga ti kumbile.

KUTHUMA KA DHEPARTAMENTU YA TA MLAYO

Ngu Janeiro wa 1982, ni xamate mbimo yi ninga avelwa kuya thuma ka Dhepartamentu ya ta Mlayo khe Bhetele. Ku di pindile malembe mararu, vanathu va ni wotisile ti to ina na ti lava kuya fakuldhadhe ni ya gonda ta milayo kasiku ni va adhivhogadhu. Mbimo yi ni nga ti gonda, ni tsakile ngutu ngu kutumbula ti to vathu vavangi va khe Estados Unidos ni va matiko mamwani va ti ni mkhululeko wo maha timhaka tatingi ngu mhaka ya kuxula aku Tifakazi ta Jehovha ti nga kumana matribhunali. Timhaka toneto ta lisima, ta gondwa ngutu ka fakuldhadhe ya ta mlayo.

Ngu 1986 ni di ni 30 wa malembe, ni avetwe kuthuma kota muwoneleli wa Dhepartamentu ya ta Mlayo. Eyo i vite lungelo ya hombe kwangu nguku hambi ku ni nga ti ngadi dijovhem, ni ti pfisisile ti to vanathu va Bhetele va txi ni themba. Kambe ni tipfite ni di ni wutixamuleli wa hombe nguku ni sizivi tatingi ka dhepartamentu yiya.

Ni vite adivhogadhu ngu 1988, kambe kha ni ya yi pfisisa nzila yi fakuldhadhi yi nga gwesa ngu yona wuxaka wangu ni Jehovha. Sikolwa so guleka si nga maha ti to m’thu a lava kuva ni nduma ni kupimisa ti to ene mbwa lisima ngutu kupinda vamwani nguku a ku ni wuzivi wo tala. Elizabeth a ni vhuni ku ni maha timhaka ati ni nga txi ti maha ni si se ya fakuldhadhi ni kuwuseta wuxaka wangu ni Jehovha. Ti tekile mbimo, kambe kudotho-kudotho ni sikoti kuwuseta wumoya wangu. Txiperiyensiya txangu txi ni vhuni kuwona ti to kuva ni wuzivi wa wungi hi nga tona i kuta lisima ka wutomi, kambe a ti i ku ta lisima ngu va ni wuxaka wo tsana ni Jehovha ni vanathu.

KULWELA MAHUNGU A MANENE

Msana kova ni di hetile fakuldhadhi ya ta mlayo, ni vhunetile ko khatalela timhaka ati ti tsimbitisanako ni ta mlayo khe Bhetele ni kulwela tifanelo ta sengeletano ka matribhunali. Mthumo wonewo wu txi tsakisa kambe wu ti ni sikarato sa wona, nguku ku txi mahwa kutxitxa ka hombe ka sengeletano. Ngu txikombiso, kale hi txi kombela miningelo ka vathu va hi nga txi va ninga mabhuku. Kambe ngu 1990, vanathu va kombete mkongomiso ka Dhepartamentu ya ta Mlayo mayelano ni ti ti ndi no humelela ngaku hi txo ema kukombela male mbimo yi hi ningelako mabhuku. Ngu kutsimbila ka mbimo, Tifakazi ta Jehovha ti emile kukombela male ka vathu va ti nga txi va ninga mabhuku. Eto ti hehukisile mthumo wa Bhetele, ni ku kala nyamsi eto ta vhikela mthumo wathu ka sikarato a si si tsimbitisanako ni maresa. Vamwani va txi pimisa ti to kutxitxa koneko ku na maha ti to sengeletano yi va ni sikarato sa timale, se mthumo wo txhumayela wu si tsimbili kwati. Kambe eto kha ta maheka. Kukhukhela ngu 1990, mtengo wa Tifakazi ta Jehovha wuya wu engeteleka ni ku vathu vo tala nyamsi va mana sakudya sa moya mahala. Ani ni gondile ti to, kutxitxa aku ku mawhako ka sengeletano ka humelela ngu mhaka ya kuvhunwa ngu Jehovha ni ngu kuengisa mkongomiso a wu wu ningelwako ngu txithumi txo thembeka na txi di ni wutxhari.—Eks. 15:2; Mat. 24:45.

Athu kha hi xuli matribhunali nguku va adhivhogadhu vathu i ku sipila dwe. Kambe, makhambi o tala atxi txi hi vhunako ku hi xula mahanyelo a manene a Tifakazi ta Jehovha. Eto ni tiwoni ti txi maheka ngu 1998 mbimo yi 3 wa vanathu va Mmidi wu wu Fumako ni vasikati vawe va nga ya xalela makongresu yo sawuleka akhe Cuba. Vona va kombisile wunene ni txixonipho, se ewo i vite wufakazi masoni ka wukoma wa ti to athu khahi ti beteli ka timhaka ta politika.

Kambe, mbimo yi matribhunali ma si xuxiko timhaka ngu nzila ya yinene, athu ti lava hi ‘lwela ni kutsanisa mahungu a manene’ ka matribhunali. (Vaf. 1:7) Ngu txikombiso, kudingana malembe o tala wukoma wa matiko ya Europa ni wa Coreia do Sul wu txi sinzisa vanathu ku veya wusotxwani. Ngu mhaka ya toneto, 18.000 wa vanathu va Europa ni 19.000 wa vanathu va Coreia do Sul va betilwe jele ngu mhaka yo lamba kuya wusotxwani.

Ngu 7 ka Julho wa 2011, Tribhunali ya hombe ya Europa yi mahile txisungo txa lisima mayelano ni mwanathu Bayatyan wa Armênia. Txisungo txonetxo txi tiwomba ti to otshe matiko ya Europa ma ti sa fanela ku sinzisa m’thu ku eya wusotxhwani ngaku livhalo lakwe li si mtumeleli, kambe ma ti fanela ku mlavela mthumo wumwani to e wu maha. Txisungo txo fana ni txiya txi mahilwe ka Tribhunali ya hombe ya khe Coreia do Sul ngu 28 ka Junho wa 2018. Kuxula koneko kukotekile nguku vanathu va i ku majovhem kha va ti betela ka timhaka ta ditiko.

Dhepartamentu ya ta Mlayo ya Mzinda ni madhepartamento ya ta mlayo a ma Bhetele ya hamafuni kotshe, ma thuma ngutu kasi kulwela fanelo yathu yo khozela ni kutxhumayela mahungu a manene a Mfumo. I lungelo ya hombe kulwela vanathu ava va wonisanako ni kuwukelwa ngu wukoma. Hambi i di ti to kha hi xuli ka mhaka yo kari, athu ha ningela wufakazi wa wunene ka vathangeli, ka vakoma ni ka vathu vamwani. (Mat. 10:18) Vajuwiji, vaemeli va wukoma ni va jornalixta va tiwona tindimana ta Bhiblia ati hi tivekako ka madhukumento ni ku va engisela ati hi tiwombako mbimo yi hi xuxako timhaka. Vathu vavangi va timbilu ta tinene va gonda mayelano ni Tifakazi ta Jehova ni kuziva ti to ati hi ti kholwako ti ta ngu mu ka Bhiblia. Vamwani va gwitisa kuva vanathu.

NA BONGA, JEHOVHA!

Ka 40 wa malembe aya ma nga pinda, ni vite ni lungelo yo thumisana ni ma Bhetele ya hamafuni kotshe ka timhaka a ti ti tsimbitisanako ni ta mlayo. Ni tshumete ni va ni lungelo yo ya ka ma tribhunali ya lisima ni kuwombawoma ni vajuwiji ava va ku ni nduma. Na va dhunda nguthu vanathu a va ni thumako navo ka Dheparatamentu ya ta Mlayo ya Mzinda ni va va thumako ka ma Dhepartamentu mamwani ya ta mlayo ya hamafuni kotshe. Na wu dhunda ngutu mthumo wu ni wu mahako ni ku na mana makatekwa amangi.

Se kupinda 45 wa malembe Elizabeth i di mngana wangu wo thembeka ka timbimo to karata ni ti ka timbimo to tsakisa. Ani na m’dhunda ngutu nguku ene a maha toneto hambiku a ku ni wulwati wu wu mmahako e guma mtamo.

Ka wutomi wathu, athu hi gondile ti to kuxula kha hi kumani ngu konaha ka wusikoti wathu. Se ngaha Dhavhidha a nga womba ngu kona, “Mkoma [Jehovha] ngene i ku mtamo wa ngamu yakwe.” (Mas. 28:8) Ngu ditshuri “kulwa nga Jehovha.”