Dibhuku da Jobe di nga kuvhuna ka mbimo ya sikarato

1-2. Ngu kutxani i di ta lisima kwathu ku hi gonda dibhuku da Jobe?

INA masikwananu u khala kulera dibhuku da Jobe? Hambiku dibhuku diya di nga bhalwa konamu ka 3.500 wa malembe msana, vathu vo tala va di teka i di dimwedo da mabhuku a lisima ngutu aya se ma nga bhalwa hamafuni kotshe. Vona va tshumela va ndunduzela m’bhali wa dibhuku diya ngu ku a thumisile mapswi o tshura ni yo hehuka ku ma pfisisa. Jehovha a thumisile Mosi kasiku e bhala dibhuku diya.—2 Tim. 3:16.

² Dibhuku da Jobe dimwedo da mabhuku a lisima ngutu ya mu ka Bhiblia. Ngu kutxani? Txo khata, dona da txhamusela mhaka ya lisima ngutu ayi yi gwesako vathu votshe, i ku kubasiswa ka ditina da Jehovha. Txa wumbidi, dona da hi gondisa tifanelo ta Jehovha to fana ni lirando, wutxhari, wululami ni mtamo. Ngu txikombiso, dibhuku da Jobe da womba makhambi o tala to Jehovha “i Nyamitamo.” Txa wuraru, dona da xamula siwotiso sa lisima ka wutomi kupata ni txi txi ku ngadi txi karata vathu vo tala nyamsi, atxi txi ku: Ngu kutxani Txizimu txi txi tumelela kuxaniseka?

3. Hi na wuyelwa ngu txani ngako hi txo gonda dibhuku da Jobe?

³ Kugonda dibhuku da Jobe hi nga tifananisa ni kukwela mmango. Mbimo yi hi ku txitimwi ka mmango ha sikota kuwona sotshe asi si ku didhawani ka mmango wonewo. Ngu ha kufanako, mbimo yi hi lerako dibhuku da Jobe ha tikota kuwona kwati ati Jehovha ati pimisako mayelano ni kuxaniseka kwathu. Matimu ya Jobe ti nga maha ma di vhuni Vaisrayeli ni ku nathu ma nga hi vhuna. Ka gondo yiya, hi na wona to ngu kutxani hi txi womba toneto. Hi na tshumela hi wona nzila yi dibhuku da Jobe di nga hi vhunako ngu yona mbimo yi hi xanisekako. Ngu magwito, hi na wona to hi nga di thumisisa kutxani dibhuku diya kasi kuvhuna vamwani.

JEHOVHA A TUMELETE TO JOBE E XANISEKA

4. Jobe ati hambanisile kutxani ni Vaisrayeli ava va nga ti Egipta?

⁴ Jobe ati zumba Uzi mbimo yi Vaisrayeli i nga ti sibotxhwa khe Egipta. Ti nga maha Uzi ku ti maneka wutxani ka Ditiko da Txithembiso khe wuphemba ka Arábia. Kuhambana ni Vaisrayeli ava va nga ti khozela sizimu sa walo sa Egipta, Jobe ati khozela Jehovha ngu kuthembeka. (Jox. 24:14; Eze. 20:8) Jehovha a wombile tiya mayelano ni Jobe: “Kha ngaho mmwani hamafuni wo fana nayo.”a (Jobe 1:8) Jobe ati ganyile ngutu ni ku atxi xoniphwa ngutu. (Jobe 1:3) Ngu toneto, Sathani a tuvikile ngu kuhenya mbimo yi a nga wona wamwamna eneyo wu a nga txi xoniphwa ngutu atxi thumela Jehovha ngu kuthembeka.

5. Ngu kutxani Jehovha adi tumelete ku Jobe e xaniseka? (Jobe 1:20-22; 2:9, 10)

⁵ Sathani a wombile ti to Jobe a ndi na leka kuthumela Jehovha ngaku a txo xaniseka. (Jobe 1:7-11; 2:2-5) Hambiku Jehovha a nga ti mranda ngutu Jobe, ene a tumelete Sathani ti to e m’duka kasi kuwona to ati a nga ti tiwomba i ti ditshuri mwendo nem. (Jobe 1:12-19; 2:6-8) Sathani a dayete sifuyo sa Jobe, e daya vanana vakwe ni ku mvangela malwati a sitela ka mmidi wotshe. Kambe Sathani ati ko tidyela dikanju ha mmidi nguku Jobe a simamile adi thembekile. (Lera Jobe 1:20-22; 2:9, 10.) Ngu kutsimbila ka mbimo, Jehovha a hanyisile Jobe ka malwati ya a nga ti vangetwe ngu Sathani, e mninga tithomba to pinda ati a nga ti nato kale ni ku mninga vanana vamwani va 10. Jehovha a tshumete e laphisa masiku a wutomi wa Jobe ngu ku m’engetela 140 wa malembe, aha a nga wona vatukulo vakwe, vanana va vatukulo vakwe ni vatukulo va vatukulo vakwe. (Jobe 42:10-13, 16) Ngu tihi ti malanda a kale a Jehovha ma ndi no va ma di ti gondile ka matimu ya Jobe ni ku ngu tihi ti athu hi nga ti gondako nyamsi?

6. Vaisrayeli va di vhunekile ngu nzila muni ngako va ti ko ziva to ngu kutxani Txizimu txi txi tumelela kuxaniseka? (Wona ni mfota.)

⁶ Nzila yi Vaisrayeli va ndi nova va di vhunekile ngu yona. Wutomi wu txi va bavela Vaisrayeli khe Egipta. Ngu txikombiso, Joxuwa ni Khalebhe va hetile malembe o tala i di sibotxhwa ni ku va hetile 40 wa malembe va txi tenderukela txiwulani. Ngaku Vaisrayeli va ti ko ma ziva matimu a Jobe, ti di va vhuni ku ve pfisisa to mvangi wa sikarato i Sathani i singa Jehovha. Va di tshumete ve pfisisa ti to ngu kutxani Jehovha atxi tumelela ti to vathu ve xaniseka ni kuwona to Jehovha wa va dhunda avale va thembekako kwakwe.

7-8. Dibhuku da Jobe di nga va vhunisa kutxani avale va xanisekako? Ningela txikombiso.

⁷ Nzila yi athu hi wuyelwako ngu yona. Vathu vo tala nyamsi va karateka mbimo yi va wonako vathu va vanene va txi xaniseka, ni ku va tiwotisa to ngu kutxani Txizimu txi txi tumelela kuxaniseka koneko. Wona txikombiso txa Hazelb wa Ruanda. Mbimo yi i nga ti ngadi dijovhem, ene atxi kholwa ka Txizimu. Kambe ngu kutsimbila ka mbimo, ene a lekile kukholwa ka Txizimu nguku vaveleki vakwe va mahile dhivhorsiyo. Se kota wuyelo, ene a wunjilwe ngu padrastu awu a nga txi m’xanisa. Ka mbimo yoneyo, ene a pfinyilwe. Hazel a yite txhetxheni kasiku eya mana kuthavelelwa, kambe kha ku mana kuthavelelwa koneko. Ku di pindile mbimo yo kari, ene a bhalete dipasi Jehovha atxi: Txizimu, ani ni mahile mkombelo kwako, ni zamile kumaha ta tinene, kambe awe u ni hakete ngu wubihi. Ngu toneto, sala wekha! Konku ni lava kuya ti mahela ati ti no tsakisa mbilu yango. Kufana ni Hazel, vathu vo tala va kholwa ti to Txizimu ngu txona txi hi vangelako sikarato. Vona va karateka nguku kha va di zivi ditshuri mayelano ni Txizimu.

⁸ Ka dibhuku da Jobe hi gonda ti to hi nga Jehovha a hi vangelako sikarato kambe i Sathani. Hi tshumela hi gonda ti to mbimo yi hi wonako vathu va txi xaniseka, kha ha fanela kupimisa to vo punirwa ngu mhaka ya sionho sawe. Bhiblia yi womba ti to “mbimo ni timhaka ti ti nga mbi emelwa” ta humelela votshe. (Ekl. 9:11, NM; Jobe 4:1, 8) I singeto dwe, mbimo yi hi simamako hi thumela Jehovha hi di thembekile ti singa ni mhaka ni sikarato, hi kombisa to Sathani m’hembi. Eto ta basisa ditina da Jehovha. (Jobe 2:3; Mav. 27:11) Konku ha tsaka ngu kuziva ti to ngu kutxani athu ni va hi va dhundako va txi xaniseka. Ngu kutsimbila ka mbimo, Hazel wu se hi nga womba-womba ngu ngene a khatile kugonda Bhiblia ni Tifakazi ta Jehovha ni ku a pfisisile ti to Txizimu hi nga txona mvangi wa kuxaniseka. Ene a wombile tiya: “Ni gete Jehovha ti to mbimo yi ni nga m’gela to a na sale ekha, ngu ditshuri ni si ngo lava ku mleka, kambe ni to ko mbi mziva. Konku na tiziva ti to Jehovha wa ni dhunda ni ku ni ni litsako la ditshuri.” Hi nga kutsakisa ka tona kuziva to hi nga Jehovha a hi vangelako sikarato. Se konku he woneni nzila yi dibhuku da Jobe di nga hi vhunako ngu yona kasiku hi tsanisela sikarato.

DIDUNGULA DA DIBHUKU DA JOBE DA HI VHUNA KU HI SIMAMA HI TIMISELA

9. Txhamusela ti Jobe a nga wonisana nato mbimo yi a nga ti lwala. (Jakobe 5:11)

⁹ Hi nga pimisa ngu Jobe adi khalahatshile ka dikhuma adi tate ngu silonda, mmidi wakwe wu di kwalate wu tshumela wu kwamukela ngu mhaka silonda. Jobe a si nga ngadi ni mtamo wo maha txilo, ene a to teka txirengele e halela ngu txona silonda sakwe. Mbimo yotshe ene a tipfa kupanda ngu mhaka silonda. Kambe Jobe a simamile e zama kuhanya, e timisela sikarato sakwe. (Lera Jakobe 5:11.) Nji txani txi nga m’vhuna kutimisela?

10. Nji txani txi kombisako to Jobe a si thavi kugela Jehovha matipfelo akwe? Txhamusela.

¹⁰ Jobe a gete Jehovha totshe ti a nga txi tipfisa tona. (Jobe 10:1, 2; 16:20) Ngu txikombiso, ka kapitulo 3 Jobe a wombile ti to a ti karatekile ngu mhaka ya ti ti nga ti m’humelela. Ene a pimisile to i Jehovha wu a nga ti mvangela sikarato si a nga ti wonisana naso. Makhambi o tala vangana vakwe vavararu va wombile ti to ene a ti ko punirwa ngu Txizimu ngu mhaka ya sionho sakwe. Se Jobe a zamile kutiemelela aha koza e womba to ene mbwa mnene kupinda Txizimu. (Jobe 10:1-3; 32:1, 2; 35:1, 2) Ngu ditshuri, ene a zile e womba mapswi o huma nzilani nguku atxi zama kukholwisa vangana vakwe to ene a thembekile. (Jobe 6:3, 26) Ka kapitulo 31, hi mana to Jobe ati lava to Txizimu txi mxamula ni ku a wombile to a si fanelwi ngu kuhumelelwa ngu sikarato sileya. (Jobe 31:35) Phela Jobe a ndi no va a txo phazama ngaku a to ko sinzisa Jehovha to e m’gela to ngu kutxani atxi xaniseka.

11. Jehovha a mxamulisile kutxani Jobe?

¹¹ Ati Jobe a nga tiwomba ti ti kombisa to ene a ti ni wuxaka wo tsana ni Jehovha ni ku a ti themba ti to Jehovha kha nge thuki e divala kuthembeka kwakwe. Mbimo yi Jehovha a nga xamula Jobe, ene kha m’gela txivangelo txa kuxaniseka kwakwe nem kha m’bhongela ngu mhaka ya mapswi o huma nzilani aya a nga ma womba mbimo yi a nga ti zama ku tiemelela. Hahanze keto, kota Tate wa mnene, Jehovha a gondisile Jobe ku e wona timhaka ngu nzila ya yinene. Phela eto ti mvhuni ngutu Jobe. Kota wuyelo, Jobe a ti vekile hahatshi e tumela to hi nga ta boti a ti zivako ni ku a tisote ngu mapswi o huma nzilani aya a nga ma womba. (Jobe 31:6; 40:4, 5; 42:1-6) Didungula donedo da Jobe di di va vhunisile kutxani vathu va timbimo ti ti nga pinda ni ku nathu di nga hi vhunisa kutxani?

12. Didungula da Jobe di di va vhunisile kutxani Vaisrayeli?

¹² Nzila yi Vaisrayeli va ndi nova va di vhunekile ngu yona. Pimisa ngu nzila yi Vaisrayeli va ndi no va va di vhunekile ngu yona ngu didungula diya. Ngu txikombiso, wona ati ti nga humelela Mosi. Phela ti si m’hehukeli kukongomisa Vaisrayeli nguku makhambi o tala vona va ti m’dhelela ni kuwukela Jehovha. Kuhambana ni Vaisrayeli ava va nga ti ngungurukela masoni ka Jehovha, Mosi a ti gela Jehovha totshe ati a nga ti tipfisa tona. (Eks. 16:6-8; Mit. 11:10-14; 14:1-4, 11; 16:41, 49; 17:5) Mosi ti lavile e tsanisela mbimo yi a nga ti kawukwa. Ngu txikombiso, mbimo yi Vaisrayeli va nga ti hafuhi ni Ditiko da Txithembiso, vona va henyisile Mosi aha koza e womba mapswi o huma nzilani. (Mas. 106:32, 33) Ati a nga ti womba kha ta yisa wudhumo ka Jehovha ni ku kota wuyelo, Jehovha kha mtumelela ku e bela ka Ditiko da Txithembiso. (Dhewut. 32:50-52) Eto ti mpandile ngutu Mosi, kambe ene a ti vekile hahatshi e tumela kukawukwa koneko. Didungula da Jobe di di vhuni Vaisrayeli ti to ve tsanisela sikarato asi va ndi no wonisana naso. Ngu kugonda didungula donedo, vona va ndi na ziva nzila yo gela Jehovha sikarato sawe ni ku ve vayilela ku tiwona va di lulamile ku mpinda. Va di tshumete ve gonda nzila yo tiveka hahatshi ngaku va txi kawukwa ngu Jehovha.

13. Didungula di ku ka dibhuku da Jobe di hi vhunisa kutxani ku hi timisela? (Vahebheru 10:36)

¹³ Nzila yi athu hi wuyelwako ngu yona. Kota Makristu, nathu ti lava hi tsanisela. (Lera Vahebheru 10:36.) Ngu txikombiso, vamwani kwathu ha lwala, hi ni dhepresawu, ha wonisana ni sikarato ha mwayani, kufelwa ngu wu hi m’dhundako mwendo sikarato simwani. Ka mbimo yoneyo, ati vamwani va ti mahako ni ku tiwomba ti nga maha ti engetela kukarateka kwathu, ti karata ku hi timisela. (Mav. 12:18) Kambe dibhuku da Jobe di hi gondisa ti to hi nga gela Jehovha otshe matipfelo athu hi txi themba ti to ene a na hi engisa. (1 Joh. 5:14) Jehovha kha na mbi hi henyela ngako hi txi m’gela matipfelo athu hambi i di ti to mbimo yimwani ha thuka hi womba timhaka to huma nzilani kufana ni ti Jobe a nga timaha. Hahanze keto, ene a na hi ninga mtamo ni wutxhari wu hi wu lavako kasiku hi tsanisela. (2 Mak. 16:9; Jak. 1:5) Jehovha a na tshumela e hi kawuka ngako ti txi laveka ngaha a nga maha ngu kona ka Jobe. Dibhuku da Jobe da tshumela di hi gondisa nzila yo timisela mbimo yi hi kawukwako ngu Jehovha ngu kuthumisa Dipswi dakwe, sengeletano ni vangana vathu. (Vaheb. 12:5-7) Kufana ni Jobe, nathu hi na wuyelwa ngaku hi txi tiveka hahatshi, hi tumela kukawukwa. (2 Vak. 13:11) Hi nga wona tigondo ta lisima ngutu ati hi ti manako ka dibhuku da Jobe! Konku, he woneni to hi nga di thumisisa kutxani dibhuku da Jobe kasi kuvhuna vamwani.

THUMISA DIBHUKU DA JOBE KASI KUVHUNA VAMWANI

14. Hi nga va xamulisa kutxani vathu ngako va txi hi wotisa ti to ngu kutxani hi txi xaniseka?

¹⁴ Ina u khala kuwotiswa u di kutxhumayelani to ngu kutxani vathu va txi xaniseka? U txi xamulisile kutxani txiwotiso txonetxo? Ti nga maha u di kombile m’thu eneyo ati ti nga humelela khe jaradhi ka Edheni. (Gen. 3:1-6) Kutilava u gete m’thu eneyo to Sathani a hembete Adhamu ni Evha aha koza ve wukela Jehovha, ni ku wuyelo ya toneto ngu xaniseka ni lifo. (Var. 5:12) Ngu magwito, awe u mtxhamusete ti to Jehovha o tumelela ta mbimonyana ti to kuva ni kuxaniseka kasi kukomba Sathani to ene m’hembi, ni kutula mkhanju wa ti to mahungu a manene ya ti to vathu va na va vo hetiseka me txhumayelwa. (Mtu. 21:3, 4) Ayiya i nzila ya yinene yo xamula txiwotiso txiya ni ku ti nga maha kuva ni wuyelo ya yinene.

15. Hi nga di thumisisa kutxani dibhuku da Jobe kasi kuvhuna m’thu wu a wotisako to ngu kutxani ku di ni kuxaniseka? (Wona ni mifota.)

¹⁵ Nzila yimwani yo vhuna vathu ava va tiwotisako to ngu kutxani hi txi xaniseka, ngu va bhulela ati ti nga humelela Jobe. Awe u nga khata ngu kundunduzela m’thu eneyo ngu kuva adi kuwotisile txiwotiso txonetxo txa lisima. Se ngu msana u nga m’gela ti to Jobe, wamwamna wo thembeka nene a tiwotisile ti to ngu kutxani vathu va txi xaniseka. Mbimo yimwani a pimisile to Txizimu txi mvangelako sikarato. (Jobe 7:17-21) Phela m’thu wu u bhulako nayo a nga xamala ngu kuziva to kukhukhela kale vathu va tiwotisa txiwotiso txiya. Se u nga ya masoni u m’gela ti to hi nga Jehovha a nga ti vangela sikarato Jobe kambe i Sathani. Sathani a wombile ti to vathu va khozela Jehovha ngu ku ava mahelako ta tinene, kambe ngako va txo xaniseka, va na mtsukula. Hambiku i singako Jehovha a hi vangelako sikarato, ene a tumelete ti to Jobe e xaniseka kasi ku e komba Sathani ti to vathu va nga sikota kusimama va di thembekile hambi va txi wonisana ni sikarato. Ngu magwito, mkombe ti to Jehovha a katekisile Jobe ngu ku a nga simama adi thembekile. Ngu nzila yoneyo, athu hi nga vhuna vathu ve tsaniseka to hi nga Jehovha a hi vangelako sikarato.

16. Kontarela txiperiyensiya atxi txi kombisako nzila yi dibhuku da Jobe di nga vhunako ngu yona m’thu wu a xanisekako.

¹⁶ Wona nzila yi dibhuku da Jobe di nga vhuna ngu yona Mário. Ditshiku dimwani, ene a ligaretwe ngu mwanathu wa txisikati wu a nga ti txhumayela ngu kuthumisa fone. Mwanathu eneyo a lerete Mário ndimana ya Bhiblia ayi yi kombisako to Jehovha wa hi thembisa wumangwana wo tshura ni ku wa engisa mikombelo yathu. Mbimo yi mwanathu eneyo a nga wotisa Mário to a yi pfisa kutxani ndimana yile, Mário a wombile to mbimo yi mwanathu a nga ligara ene a ti ko bhala dipasi do satisa maxaka akwe nguko atxi lava ku tisunga. Mário a yite masoni e womba tiya: “Ani na kholwa ka Txizimu, kambe mixo yiya ni txi pimisa to txona txi ni tsukute.” Dikhambi da wumbidi adi mwanathu wule a nga ligarela Mário, vona va bhute ngu ti ti nga humelela Jobe. Mário a mahile txisungo txo lera dotshe dibhuku da Jobe. Ngu toneto, mwanathu wule a mrumelete link ya Bhiblia ya Tradução do Novo Mundo. Kota wuyelo, Mário a tumete kugonda Bhiblia ni ku wa tsaka ngu kugonda ngu Txizimu txa lirando atxi txi khatalako ngutu ngu ngathu.

17. Hi tipfisa kutxani ngu kuva Jehovha adi patile matimu a Jobe mu ka Bhiblia? (Jobe 34:12)

¹⁷ Dipswi da Txizimu di ni mtamo wo vhuna vathu kupata ni vale va xanisekako. (Vaheb. 4:12) Ha m’bonga ngutu Jehovha ngu kuva adi patile didungula da Jobe mu ka Bhiblia! (Jobe 19:23, 24) Dibhuku da Jobe da hi tsanisekisa ti to ngu ditshuri Txizimu “kha txi mahi wubihi.” (Lera Jobe 34:12.) Dona di tshumela di hi gela ti to ngu kutxani Txizimu txi txi tumelela kuxaniseka, nzila yi hi nga tsaniselako ngu yona kuxaniseka koneko ni kutshumela di hi vhuna kuthavelela avale va xanisekako. Ka gondo ayi yi londiselako, hi na ta bhula ngu ti dibhuku da Jobe di hi gondisako mayelano ni kuningela sialakanyiso.