Nazismo Inayran—Ni Kinsa?

“HEIL Hitler!” ang gibaod nga matang sa timbaya panahon sa Third Reich ni Hitler. Apan, sumala sa Frankfurter Allgemeine Zeitung, daghang tawo “ang nagtapo sa kasugiran, relihiyoso pa nga mga ideya sa pagkatawo sa Führer.” Sa ingon ang timbaya nakabatog labawng kahulogan kay sa katahorang tukmang ipakita sa usa ka punoan.​—Tan-awa ang Roma 13:7.

Unya, si Hitler nanghambog nga “ang Nasyonal Sosyalistang Pagmando mohangtod sa usa ka libo ka tuig.” Sa ingon iyang gibutang ang iyang kaugalingon nga kaindig sa Mesiyas nga gihisgotan sa Bibliya, kay si Jesu-Kristo misaad sa usa ka gobyerno nga magmando sa yuta sa usa ka libo ka tuig.​—Tan-awa ang Pinadayag 20:​4, 6.

Sa gobyernong militar ni Hitler peligroso niadto ang pagpahayag sa dayag sa pagkadili-uyon sa mga tumong sa Nazi. Sa dihang nadayag ang mga polisa ug pagpatuyang sa pagmando, ug ilabina sa nadayag nga pildi ang gubat, ang pagkadili-uyon nahimong pagsupak.

Kadtong pagsupaka miabot sa tayuktok sa Hulyo 20, 1944, uban ang pagsulay sa pagpatay kang Hitler. Ang pila sa nalangkit sa sinugdan may simpatiya sa Nazismo o aktibong nagsuportar niana. Eksaktong 40 ka tuig sa ulahi, sa Hulyo 20, 1984, si Hitler nahiduso ngadto sa mga pangunang-ulohan dihang ang pangulo o chancellor sa Federal Republic of Germany sa usa ka seremonya midiskurso nga nagpasidungog niadtong gipatay o sa laing paagi nabiktima tapos sa wala-molampos nga pagsulay sa pagpatay.

Unsay Ikasulti sa Pagsupak sa Klero?

Unsay ikasulti sa relihiyosong mga pangulo sa Alemanya niadtong panahona? Misupak ba sila kang Hitler ug sa Nazismo? Unsa ang tinamdan sa Katolikong klero? Mahitungod sa Katolikong Obispo si Konrad Graf Preysing sa Berlin, ang magsusulat sa balita si Klaus Scholder misaysay: “Si Graf Preysing, nga niadto mao gihapon ang obispo sa Eichstätt, maoy usa sa diyutay ra kaayo si kinsa, sukad sa sinugdanan mismo, nagsabot nga ang Third Reich malaglagon ug kriminal nga pagmando.” (Italiko amoa.) Dayag ang pagkasupak niya. Apan ang uban sa Alemang Komperensiya sa Katolikong mga Obispo, apil ang presidente niadto, ang kardinal Bertram, dili buot mopahayag nga supak sa Nazismo. Hinunoa, ila kadtong gipaluyohan. Busa, si Scholder nagpadayon: “Sa paghinumdom, hidiskobrehan sa usa ka tawo nga ang maong pagkamaunongon [kang Hitler ug sa Nazismo] dili ikasaysay, oo, dili madawat.”

Taliwala sa mga Protestante, ang pastor nga si Martin Niemöller subsob ipunting ingong hugot nga kaaway sa Nazi nga pagmando. Apan ang awtor nga si H. S. Brebeck nag-ingon nga “ang bugtong pangutanang nagbulag kaniya gikan sa politikanhong mga tumong ni Hitler mao: ‘Kinsay nagmando sa Iglesya? Ang Iglesya mismo kun ang Partido?’ Ugaling, sa politikanhong paagi, ang iyang pagpaluyo walay mga limitasyon.” Sa pagkamatay ni Niemöller sa 1984, ang Frankfurter Allgemeine Zeitung mikomento: “Sama sa halos tanang Protestanteng pangulo sa Alemanya, iyang giabiabi sa sinugdan ang Alemang pagkatawo pag-usab nga gipangandoy ilalom sa pagpangulo ni Hitler.”

Samang makahatag katin-awan mao ang usa ka taho sa Deutsches Allgemeines Sonntagsblatt (nga gipatik pag-usab sa Iningles diha sa The German Tribune) mahitungod sa komperensiya sa Pederasyon sa Uropanhong mga Baptist nga gihimo sa Hamburg, Alemanya, sa 1984. Kini mipahayag: “Sa unang panahon ang mga pulong sa katin-awan gipahayag bahin sa kagawian sa Baptist nga Iglesya sa panahon sa Third Reich. Hangtod karon, ang mga parokya dili buot moatubang niining talandogong problema. Apan, sa panagkatigom ang pangulo sa nasyonal nga seksiyon mihimo sa usa ka ‘kompisal’ . . . : ‘Kita wala moduyog sa dayag sa pagpakigbisog [batok sa Nazismo] . . . ug sa ingon napakyas sa klarong pagsukol sa mga paglapas sa mga sugo sa Diyos. Kita maulaw nga ang atong Alemang seksiyon nagpadaog sa ideolohikanhong tentasyon niadtong adlawa ug wala magpasundayag ug mas dakong kaisog sa pagpakigbugno dapig sa kamatuoran ug sa hustisya.’”

Ang mga kamatuoran nagapamatuod nga gamay ra kaayong bahin sa mga klerigo ang nagpahayag sa pagsalikway sa pagmando ni Hitler. Ug bisan kadtong nagpadayag nga supak kasagarang natukmod sa pagkawala sa kasibot o sa eklesiastikanhong politika inay sa lunlon Biblikanhong mga katarongan. Ang kamatuoran mao nga ang kinabag-an kanila wala magsabot nga panagsumpaki ang pagsulay sa pagtuo sa pagka-Mesiyas ni Jesu-Kristo sa usa ka bahin ug ang pagsinggit ug “Heil” ngadto sa usa ka mini politikanhong mesiyas ug sa iyang “usa ka libo ka tuig nga pagmando” sa laing bahin. Ang makauulaw, dili-diyosnon, ug dili-kasulatanhong panig-ingnan nga ilang gihatag gisunod sa ilang mga membro​—sa ilang tingob nga kasub-anan.​—Itandi ang Mateo 15:14.

Kadtong Wala Mokompromiso

Apan, may usa ka pundok sa Alemanya nga maisogong milaban sa Kristohanong mga prinsipyo. Kadtong pundoka mao ang mga Saksi ni Jehova. Lahi sa klero ug sa ilang mga sumusunod, ang mga Saksi midumili sa pagkompromiso kang Hitler ug sa mga Nazi. Midumili sila sa paglapas sa mga sugo sa Diyos. Wala sila molapas sa ilang Kristohanong neyutralidad sa politikanhong mga kahikayan. (Tan-awa ang Isaias 2:​2-4; Juan 17:​16; Santiago 4:​4.) Wala sila mopasidungog sa Heil, o kaluwasan ngadto kang Hitler, sama sa gihimo sa kinabag-an sa klero ug ilang mga panon.

Hinunoa, ang mga Saksi ni Jehova miduyog kang apostol Pedro sa pag-ingon mahitungod kang Jesu-Kristo: “Walay kaluwasan sa kang bisan kinsa pa, kay walay laing ngalan sa silong sa langit ang gikahatag nga pinaagi niana kita mamaluwas.” (Buhat 4:​12; tan-awa usab ang Salmo 118:​8, 9; 146:​3.) Walay mausa kanila ang nagmantsa sa ilang mga kamot sa dugo diha sa militaryong aksiyon dapig kang Hitler, sanglit sila midumili sa pag-alagad sa iyang armadong kusog.​—Juan 13:​35; 1 Juan 3:​10-12.

Tungod sa ilang dili-mokompromisong baroganan batok kang Hitler ug sa Nazismo, ang mga Saksi ni Jehova gilutos ug gibalhog nga linibo ngadto sa mga kampo konsentrasyon. Ang lig-on nilang pagtuo ug integridad atubangan sa mananapong kabangisan gikomentohan ni Anna Pawelczyńska, Polakong sosyologo ug nakalabang sa daotag-dungog nga kampo sa kamatayon sa Auschwitz. Sa pagsulat diha sa iyang librong Values and Violence in Auschwitz, siya miingong ang mga Saksi ni Jehova maoy “solidong puwersa sa ideolohiya ug nakadaog sila sa ilang bugno batok sa Nazismo.” Gitawag niya silang usa ka “isla sa walay-pagkaluya nga pagsukol diha sa sabakan sa gihasi nga nasod.” Midugang siya: “Sa samang wala mawad-ig paglaom nga espiritu sila miobra sa kampo sa Auschwitz. Ilang naangkon ang pagtahod sa kauban nilang mga priso . . . , sa mga priso-opisyales, ug bisan sa SS nga opisyales. Nasayod ang tanan nga ang Saksi ni Jehova dili motuman sa usa ka sugo nga supak sa iyang relihiyosong pagtuo ug mga kombiksiyon.” Mitapos siya: “Ang mga Saksi ni Jehova mibugno sa pasibong pagsukol dapig sa ilang pagtuo, nga misupak sa tanang gubat ug kabangisan.”

Wala, ang mga Saksi ni Jehova wala mokompromiso kang Hitler ug sa iyang Third Reich. Wala nila ibutang ang ilang pagsalig ug paglaom diha sa Nazismo o sa laing politikanhong sistema niining kalibotana. Ilang giayran ang pagmando sa tawo alang sa butang labi pang maayo. Sa ingon, lahi sa klero ug sa ilang mga sumusunod, sila wala mahimong espirituwal nga mga biktima sa Nazismo.

Butang nga Labaw Pa

Susama karong adlawa, ang mga Saksi ni Jehova wala magbutang sa ilang pagsalig ug paglaom sa politikanhong mga ideolohiya sa bisan unsang matang. Gisalikway nila ang maong mga ideolohiya tungod sa butang nga labaw pa nga gisaad sa Diyos: usa ka gobyerno nga hinimo niya nga magpasulod ug matarong bag-ong sistema, nga magsulbad sa tanang suliran sa katawhan. Ang maong usa ka gobyerno alang sa tibuok yuta mao ang Gingharian sa Diyos, nga natukod na sa mga langit ilalom sa iyang Mesiyas, si Kristo Jesus.​—Mateo 6:​9, 10; 2 Pedro 3:13.

Sa Pebrero 1, 1933, gipahayag ni Hitler ang una niyang pakigpulong sa radyo. Siya, nga nanghambog kon unsaon niya pagbag-o ang Alemanya, mitapos niana pinaagi sa paghangyo sa iyang mga mamiminaw sa paghatag kaniya ug sa iyang partido sa panahon ug unya sa paghukom kanila pinaagi sa mga resulta. Napulog-duha ka katuigan sa ulahi, ang iyang “usa ka libo ka tuig nga pagmando” natapos sa kaulawan. Ang paghukom napahamtang na batok sa iyang pagmando: Kadto usa ka katalagman, kay sa pagkatapos sa gubat kadto nagbilin sa iyang katawhan, iyang nasod, ug sa kalibotan nga nadaot pag-ayo, nga halos dili na hiilhan.

Pagkalahi sa Usa ka Libo ka Tuig nga Pagmando sa Mesiyas sa Bibliya, si Kristo Jesus! Sa pagkatapos niana, ang mga tawo ug ang yuta​—kon itandi sa ilang daotang kahimtang karong adlawa​—lisod hiilhan. Basaha sa imong kaugalingon ang kabatbatan niana diha sa Bibliya sa Pinadayag 21:​4, 5. Unya handurawa sa imong hunahuna ang hingpit nga katawhang nagapahimulos sa kinabuhi sa bug-os sa usa ka paraisong yuta, nga bug-os nahigawas sa teroristang pag-atake, sa gubat, sa makadaot nga ideolohiya, o bisan unsa pa nga makatugaw sa ilang kalipay! Unya amgoha nga ikaw, usab, mahimong usa niadtong anaa sa maong kahibulongang talan-awon!​—Isaias 35:​1-7; 65:​17-25; 1 Juan 2:17.

[Blurb sa panid 9]

Kadaghanang Katoliko ug Protestanteng klerigo ang dili buot mopahayag supak sa Nazismo

[Blurb sa panid 12]

Ang matuod nga Usa ka Libo ka Tuig nga Pagmando maoy pinaagi sa Gingharian sa Diyos

[Mga Letrato sa panid 9]

Ang klero nagmantsa sa ilang mga kamot sa dugo sa pagpaluyo kang Hitler

[Mga Letrato sa panid 11]

Libolibong Saksi ni Jehova (apil si Johannes Harms, nga gipakita sa ibabaw) ang gibalhog sa mga kampo konsentrasyon tungod sa dili pagkompromiso sa Nazismo, ug daghan ang namatay, ingong gipamatud-an niining sertipiko sa kamatayon

Pangulong Abogado sa Korte Militar sa Reich

Si Johannes Harms . . . sa 11/7/1940 gihusay sa Korte Militar sa Reich tungod sa pagdaot sa Armadong Kusog ug gisentensiyahan sa kamatayon . . . Ang sentensiya gituman sa 1/8/1941.

Timri sa Korte Militar sa Reich