Tin-aw ang Pasidaan—Nagapamati Ka Ba?

“PAHIMATNGON: Ang Pagsigarilyo Makadaot sa Imong Panglawas.” Ang gobyerno sa T.B. mihukom niadtong 1965 nga kinahanglang ipasundayag sa mga tiggamag sigarilyo kining mga pulonga diha sa ilang mga pakete. Lima ka tuig sa ulahi, kining pahimatngon giilisan sa, “Pasidaan: Gihukom sa Siruhano Heneral nga ang Pagsigarilyo Peligroso sa Imong Panglawas.” Karon ginabaod nga ang upat ka separado, mas tinong mga pasidaan makita sa matag tulo ka bulan nga turno. Makataronganon ba kini? Palandonga ang mga taho gikan sa tibuok kalibotan ug hukmi sa imong kaugalingon.

“Pasidaan sa Siruhano Heneral: Ang pagtabako Makapahinabog Kanser sa Baga, Sakit sa Kasingkasing, Emphysema, ug Makapakomplikar sa Pagmabdos”:

“Ang mga pagtuon sa kanser sa Ministry of Health and Welfare nagpakita nga . . . sa Hapon . . . katunga o labaw pa sa mga kaso sa kanser sa baga masubay ngadto sa pagtabako.”—Asahi Evening News.

“Ang siyentipikanhong mga estadistika nagapamatuod nga may suod nga relasyon ang pagtabako ug ang mga sakit sa baga ug sa kaugatan, miingon ang siruhano sa suso sa departamento sa siruhiya sa University of Zimbabwe, si Dr. Douglas Thompson.”—The Herald.

“Mga 2 porsiento sa masakiton sa emphysema nakapanunod sa sakit ug ang gamay kaayong proporsiyon nakaugmad niana ingong komplikasyon sa ubang suliran . . . Apan sa kinabag-an [sa mga biktima sa Britanya], . . . ang sakit ipahinabo sa pagtabako.”—The Times.

“Pasidaan sa Siruhano Heneral: Ang Aso sa Sigarilyo Dunay Carbon Monoxide”:

“Ang dili kaayo himatikdan apan lagmit mas peligrosong epekto sa pagsigarilyo . . . mao ang produksiyon sa carbon monoxide . . . Ang mga tigdukiduki . . . nakadiskobreng samtang modaghan ang carbon monoxide, madaot ang katakos sa drayber sa paghukom sa panahon ug distansiya ug sa pagtino sa kausaban sa katulinon sa usa ka kotse sa atubangan sa karsada. May diyutay usab nga kausaban sa normal nga pagmaneho.”—The Scientific Case Against Smoking.

“Pasidaan sa Siruhano Heneral: Ang Paghunong Karon sa Pagtabako Mokunhod ug Dako sa Seryosong Kapeligrohan sa Imong Panglawas”:

“Inighunong sa usa ka tawo sa pagtabako, mosugod dayon ang mga benepisyo ngadto sa sistema sa kasingkasing ug sirkulasyon. Mous-os ang kapeligrohan sa atake sa kasingkasing, stroke, ug ubang sakit sa sirkulasyon. . . . Ang riyesgo sa kanser maylabot sa pagtabako mosugod sa pagkunhod ug sa napulo ka tuig ang riyesgo mokunhod ngadto sa iya sa dili-hinabako.”—U.S. Department of Health and Human Services.

“Pasidaan sa Siruhano Heneral: Ang Pagtabako sa Mabdos nga mga Babaye Mahimong Mosangpot sa Kadaot sa Gimabdos, Ahat nga Pagpanganak ug Ubos nga Timbang sa Pagkahimugso”:

“Halos ang tanang kapin sa 50 ka pagtuon nga gipatik, nga nalangkit ang kapin sa katunga sa milyong pag-anak gikan sa daghang nasod ug etnikong pundok, nagkauyon sa pagpasundayag nga ang pagtabako sa inahan may daotang epekto sa timbang sa pagkahimugso. . . . Ang riyesgo sa kinaiyanhong aborsiyon maoy 30 ngadto 70 porsientong mas taas taliwala sa mabdos nga mga hinabako kay sa taliwala sa mga dili-hinabako ug nagauswag duyog sa gidaghanon sa mga sigarilyong tabak-on. . . . Ang mga bata sa mga babayeng nagatabako panahon ug tapos sa pagmabdos nakaagom ug hataas pang mga proporsiyon sa pagkasakit ug pagkamatay abot sa edad nga 5 anyos.”—The Health Consequences of Smoking: The Changing Cigarette—A Report of the Surgeon General.

Ang mga gobyerno ug ang medikal propesyon nagabuhat ug maayo sa pagluwat ug mga pasidaan. Apan ang kataposang resulta nagaagad sa indibiduwal. Sumala sa ginaingon sa Bibliya: “Ang dalan sa usa ka buangbuang matarong sa iyang kaugalingong mga mata, apan ang manggialamon nagapamati ug tambag.” (Proverbio 12:15) Nagapamati ka ba?