Mapuslanong mga Pag-ubanay sa Kalibotan sa mga Mananap
SI Shakespeare misulat, “Ang kinaiyahan nagatudlo sa mga hayop sa pag-ila sa ilang mga higala.” Ug, tinuod, adunay daghang mapuslanong mga pag-ubanay diha sa kalibotan sa mga mananap. Ang usa niini nalangkit sa langgam nga talabong, molupyo sa South Africa.
Hapit 20 ka sentimetros ang gitas-on, kining langgama gisangkapan ug lapad, bagang dalag o pula nga sungo, mugbog mga tiil, ug kusgang mga kuyamoy. Siya kasagarang makit-ang magbatog sa likod sa dagkong mga mananap sama sa hippo ug sa baka. Ngano? Ang tabon puliki sa pagsiksik sa tanang gingi ug kunot sa mga panit niini, makugihong nanangtang sa makadaot nga mga kato sa iyang tagbalay. Apan, ang trabaho niini may balos, kay kining mga kato mao ang pangunang tuboran sa pagkaon sa mga talabong.
Ang mga tawo ug ang hayop makapahimulos gikan sa mga serbisyo sa talabong. Ang ornitologong si Oliver Austin, Jr., miingon nga “giapresyar sa mga tawo sa lasang ug sa mga lumad nga mga mag-uuma ang [mga talabong] sa pagtangtang sa mga kato sa ilang mga baka.” Apan, alang sa mga mangangayam sa Aprika, ang mga talabong samokan. Sa unsang paagi? Handurawa lang ang mangangayam nga nagpanghipi duol sa mananap nga iyang bihagon. Sa kalit, molupad ang guwardiyang mapaniirog mga mata—ang langgam nga talabong! Pinaagi sa masaba, makapikal nga singgit, gipasidan-an sa talabong karon ang kauban niini nga duol na ang peligro. Atua mikalagiw ang gipangayam!
Ang Bulak nga Mananap ug ang Pasayan
Laing tagsaong relasyon mao kanang sa talikod ug sa anemone shrimp. Ang talikod walay taludtod nga usahay hisgotan kini ingong ‘bulak nga mananap.’ Alang sa daghang gagmayng mga linalang ug isda, ang pagkasaphig niining maanyag ilalom sa tubig magkahulogang kamatayon. Makahilo ang paak sa mga gaway niini, nga dili-makapalihok sa biktima. Birahon sa talikod ang biktima niini ug ihungit sa baba diha sa punoan sa iyang mga gaway.
Apan, ang anemone shrimp, dili maapektohan sa nagapamaak nga mga gaway niini ug luwas nga nagapuyo sa ilang taliwala. Niining relasyona nga diin ang duha makabenepisyo, ang pasayan napanalipdan gikan sa mga manunukob ug katagan-an ug pagkaon sanglit ginakaon niini ang mga salin gikan sa talikod. Sa baylo, ang talikod makabenepisyo gikan sa mga serbisyo sa paglimpiyo sa anemone shrimp.
Ubang Managkauban sa Dagat
Ang isda, sama sa tawo, maimpeksiyon ug magkasakit usab. Apan ang isda ba may mga panaganang ginahimo aron magpabiling mahimsog? Oo, kay ang pipila nagapakig-uban nianang gitawag nga tighinlo, o manunupi, nga isda. Kining gagmayng mga pumopuyo sa dagat maikagong ginagukod sa mga pugapo, ubod, pagi, ug sa mga iho.
Handurawa lang kining makiunod nga mga isdang naglinya diha sa mga estasyonan sa mga isdang maghihinlo, naghulat sa ilang turno. Unahon ang dakong iho. Hatagan sa isdang tighinlo ang iho ug ulo ngadto sa ikog nga paglimpiyo aron sa pagkuha sa bisan unsang tisyu nga naimpeksiyon. Dayon mawala kini diha sa makalilisang, puno sa ngipon nga baba, nagahinlo sa nangadunot nga pirasong mga pagkaon, mga parasito, ug mga katolkatol. Manilhig usab ang isdang tighinlo, pinaagi sa ngipon nga daw tumoy sa dagom, ngadto sa tutunlan, dayon balik sa gulaanan diha sa bukas nga hasang. Maayong pagkatrabaho—sunod nga pasyente, palihog!
Alang sa iyang mas maulawong mga kustomer, ang isdang tighinlo nahilbaloang mosayaw una, molangoy patakilid ingon nga daw nagaaghat sa maulawong isda sa pagbukas sa baba aron makasugod ang isdang tighinlo sa pagtrabaho. Sa dili madugay mobuka ang baba ug magsugod ang mga serbisyo. Mabalak-on ang daghang mga isda nga makadawat sa pagtambal nga gumikan niana naobserbahang mitungha ang mga panag-away taliwala niadtong nanaghulat sa linya. Sulod sa unom ka oras, ang usa ka isdang tighinlo makaalagad ug 300 ka isda.
Oo, kining mga mananapa napamatud-an sumala nianang gitawag sa Bibliya nga “maalam sa kinaiyanhon” sa paghimo sa mapuslanong mga serbisyo alang sa usa ug usa. (Proverbio 30:24) Tingali kitang mga tawo makakuhag pagtulon-an gikan kanila ug sa pagtuon sa “pagbansay sa paghatag” alang sa kaayohan sa uban!—Lucas 6:38.