Pagkadili-masayop ug ang Unang mga Kristohanon

ANG doktrina sa pagkadili-masayop suod nalangkit sa iya sa “primacy,” o labaw nga gahom, sa papa. Sumala sa Enciclopedia Cattolica, “ang mga teksto sa Bibliya nga nagatino sa pagkalabaw maoy pamatuod sa pagkadili-masayop sa papa.” Aron masuportahan ang maong doktrina, ang samang basahon nagasitar sa mosunod nga mga bersikulo nga niana si Kristo nakigsulti kang Pedro.

Mateo 16:18: “Ikaw mao si Pedro, ug ibabaw niining bato pagatukoron ko ang akong iglesya.”

Lucas 22:32: “Apan ako nag-ampo alang kanimo aron dili ka mawad-an sa imong pagtuo; ug sa mahibalik na ikaw, lig-ona ang imong mga igsoon.” Juan 21:15-17: “Pakan-a ang akong mga nating karnero.” “Atimana ang akong mga karnero.” “Pakan-a ang akong mga karnero.”—Revised Standard Version, Katolikong edisyon.

Sumala sa Iglesya Katolika, ang gihisgotan-sa-ibabaw nga mga bersikulo magapasundayag: nahauna, nga si Pedro mao ang “prinsipe sa mga apostoles,” nga mao, nga siya ang labaw sa ilang taliwala; ikaduha, nga siya dili masayop; ug ikatulo, nga siya magbatog “mga sumusunod” nga makaambit sa iyang mga katungod, pagkalabaw ug pagkadili-masayop.

Bisan pa niana, niining bahina si Giuseppe Alberigo, tiglektura sa kasaysayan sa iglesya, mihimo niining makahuloganong mga komento: “Sumala sa nahibaloan na, sa BT [Bag-ong Testamento] ang pulong ‘papa,’ o ang relatibong diwa sa ‘papado,’ dili gayod makita. Ang bugtong labaw nga pigura mao si Jesus nga taga-Nazareth; taliwala sa mga tinun-an, ug ilabina taliwala sa mga apostoles, lisod kaayo ang pag-ila, pinasukad sa mga teksto, sa usa ka pigura nga mogulang labaw sa tanan nga uban. Si Pedro, Juan, Santiago, Pablo, maoy mga pigura nga sama ra sa kinaiya ug kahinungdanon, nga lain gikan sa usag usa ug komplementaryo. Sa walay duhaduha, si Pedro gipadayag nga usa sa mga apostoles nga mas kanunay gipakigsultihan ni Kristo, bisan tuod dili mao lamang ni labing hinungdanon.”

Unsay gituohan sa unang mga Kristohanon? Si Propesor Alberigo mitubag: “Sa unang mga siglo, walay doktrinal nga katin-awan o praktikal nga kasulbaran ang nagalungtad alang sa pigura ug mga katungdanan sa papa. . . . Ang posibilidad sa ‘episcopus episcoporum’ [obispo sa mga obispo] maoy usa ka pagbulag alang kang Cyprian [usa ka magsusulat sa ikatulong siglo], ingon nga iyang gilig-on sa tigom sa Carthage.”

Kanus-a makagamot ang doktrina sa papado? Si Propesor Alberigo miingon: “Sa hinapos sa ikaupat nga siglo, ang pangangkon sa Romanhong iglesya sa usa ka apostolikong katungdanan, nga mao, bahin sa pagpahiusa sa mga iglesya sa kasadpan, nahimong labi pang malahutayon.” Maoy “sa panahon sa episcopada ni Leo I [ikalimang siglo],” midugang si Alberigo, nga “ang ideya sa ‘pagkaprinsipe’ ni Pedro taliwala sa mga apostoles, nga gipasukad sa Mat 16:18,” naugmad. “Ang usa dili makakaplag diha sa BT sa mga pagpaila ni Jesus sa mga sumusunod ni Pedro o sa ubang apostoles.”

Apan ang mao bang mga bersikulo sama sa Mateo 16:18, ang usang labing gigamit sa Katolikong mga teologo, nagapaluyo sa doktrina sa papado?

Kinsa ang Bililhong “Batong” Patukoranan?

“Ikaw mao si Pedro [Grego, Peʹtros], ug ibabaw niining bato [Grego, peʹtrai] pagatukoron ko ang akong iglesya.” Kon bahin sa Iglesya Katolika, ang kaamgiran sa duha ka pulong nagapakita nga si Pedro mao ang batong patukoranan sa matuod nga iglesya, o Kristohanong kongregasyon. Apan sanglit ang Bibliya daghag ikasulti bahin sa simbolikong bato, kinahanglang susihon ang ubang bersikulo aron mabatonan ang hustong pagsabot.—Mateo 16:18, Revised Standard Version, Katolikong Edisyon.

Ang hinungdanong mga tagna sa Hebreohanong Kasulatan nagpahibalo na sa pag-abot sa simbolikong batong patukoranan ug sa dobleng papel nga dulaon niini. Kana mahimong usa ka galamiton sa kaluwasan niadtong motuo: “Ania gipahimutang ko ang usa ka bato ingong patukoranan sa Sion, usa ka sinulayan nga bato, ang bililhon nga pamag-ang sa usa ka lig-ong patukoranan. Ang motuo dili magmahadlokon.” (Isaias 28:16) Katingad-anan, kana mahimong usa ka bato nga kapangdolan sa mga Israelinhon nga dili matinuohon: “Ang bato nga gisalikway sa mga magtutukod nahimong pangulo sa pamag-ang.” (Salmo 118:22) “Ingon nga bato nga kapangdolan ug ingon nga usa ka bato nga kapangdolan sa duha ka balay sa Israel.”—Isaias 8:14.

Posible ba sa usa ka tawo lamang, ilabina ang mahinaykong si Pedro, sa pagtuman sa dobleng papel sa simbolikong bato? (Mateo 26:33-35, 69-75; Marcos 14:34-42) Kinsa ba ang atong pagatuohan aron makabaton sa kaluwasan, si Pedro o ang usa nga labaw kaniya? Kang kinsa ba napandol ang mga Israelinhon, kang Pedro o kang Jesus? Ang Kasulatan tin-awng nagapaila nga ang mga tagna mahitungod sa bililhong bato natuman, dili kang Pedro, kondili sa Anak sa Diyos, si Jesu-Kristo. Si Jesus mao ang nagpadapat sa mga tagna sa Isaias ug sa Salmo 118 sa iyang kaugalingon, sumala sa ginapakita sa Mateo 21:42-45.

Si Pedro mismo, sumala sa atong mabasa sa 1 Pedro 2:4-8, nag-isip kang Jesus, ug dili sa iyang kaugalingon, nga mao ang batong patukoranan. Sa usa ka nangaging higayon, sa namulong ngadto sa Hudiyong mga pangulo sa relihiyon, iyang gipamatud-an nga “si Jesu-Kristo nga Nazareno” mao “ang bato nga gipakawalay-bili ninyong mga magtutukod nga nahimong pangulo sa pamag-ang.”—Buhat 4:10, 11.

Si apostol Pablo may samang kaisipan, sumala sa makita gikan sa mga kasulatan sama sa Roma 9:31-33, 1 Corinto 10:4, ug Efeso 2:20, nga kining kataposang bersikulo nagapamatuod sa kamatuorang ang mga sakop sa Kristohanong kongregasyon “gitukod ibabaw sa patukoranan sa mga apostoles ug mga manalagna, samtang si Kristo Jesus mismo mao ang batong pamag-ang.” Siya mao usab ‘ang ulo sa kongregasyon,’ nga iyang ginatultolan gikan sa mga langit. “Ako magauban kaninyo sa tanang adlaw hangtod sa kataposan sa sistema sa mga butang,” matud ni Jesus.—Efeso 1:22; 5:23; Mateo 28:20; Colosas 1:18.

Si Pedro—Papa o Usa Taliwala sa mga Managsama?

Unsang instrumentoha ang gigamit ni Jesus sa pagdumala sa buluhaton sa iyang matinumanong mga sumusunod tapos sa iyang pagkayab ngadto sa langit? Gitudlo ba niya ang usa kanila ingong iyang “bikaryo” uban ang labawng mga gahom, sama sa papa? Wala, siya wala magtukod sa usa ka may-hari nga matang sa kagamhanan ibabaw sa kongregasyon. Hinunoa, gitugyan niya ang pag-atiman sa panon ngadto sa usa ka lawas, o pundok, sa matinumanong mga alagad. Sa sinugdan niini, ang Kristohanong kongregasyon gigiyahan sa enterong lawas sa 12 ka apostoles, kauban sa mga ansiano sa kongregasyon sa Jerusalem.

Mao ang 12 ka apostoles, sa tingob, ang naghukom kon unsaon pagtagana ang materyal nga mga kinahanglanon sa mga kabos. (Buhat 6:1-6) Ang lawas sa 12 mihukom usab kon kinsay ipadala ngadto sa mga Samarianhon tapos nila madawat ang maayong balita, ug si Pedro ug si Juan ang napili. Sa maong okasyon, mopatim-aw nga si Pedro, halayo sa paghimog mga desisyon sa iyang kaugalingon, maoy usa lamang niadtong “gisugo” sa mga apostoles.—Buhat 8:14.

Sa kataposan, maoy panahon sa asembliya nga gihimo sa Jerusalem sa mga 49 K.P. nga “ang mga apostoles ug ang mga ansiano” mihukom pinasukad sa Kasulatan nga dili na kinahanglan sirkunsidahan ang mga Hentil nga nakabig sa Kristiyanidad. (Buhat 15:1-29) Gikan sa talaan sa kasaysayan, tin-aw nga dili si Pedro kondili si Santiago, ang igsoon ni Jesus sa inahan, maoy nagdumala sa maong asembliya. Ngani, gitapos niya ang tigom pinaagi sa pag-ingon: “Ang akong hukom mao ang dili pagsamok niadtong gikan sa mga nasod nga miliso sa Diyos.” (Buhat 15:19) Si Santiago makaarang kaha sa paghisgot sa ‘iyang hukom’ kon si Pedro, kinsa presente, mao ang labaw taliwala sa mga apostoles?

Si apostol Pablo, sa paghisgot sa nagkalainlaing mga pag-alagad nga nakaabag sa paglig-on sa kongregasyon, wala maghisgot sa gitawag nga magisterium o awtoridad sa pagtudlo sa papa kondili sa tingob hinuon nga pag-alagad sa tanang apostoles.—1 Corinto 12:28; Efeso 4:11, 12.

Tungod sa iyang kadasig ug inisyatibo, si Pedro pihong nagtuman sa usa ka “dakodakong” papel, sumala sa gisulat ni Alberigo. Si Jesus mihatag kaniya sa “mga yawi sa gingharian sa mga langit.” (Mateo 16:19) Gigamit niya kining simbolikong mga yawi sa pag-abli alang sa mga Hudiyo, mga Samarianhon, ug mga Hentil sa higayon sa pagsulod sa Gingharian sa mga langit. (Buhat 2:14-40; 8:14-17; 10:24-48) Gihatagan usab siya sa responsabilidad sa ‘paggapos’ ug ‘pagbadbad,’ usa ka buluhatong giambitan niya uban sa ubang mga apostoles. (Mateo 16:19; 18:18, 19) Siya magaatiman sa Kristohanong kongregasyon, butang nga pagabuhaton sa tanang Kristohanong magtatan-aw.—Buhat 20:28; 1 Pedro 5:2.

Bisan pa niana, tungod sa ilang Kristohanong mga hiyas, ang mga apostoles gawas pa ni Pedro “ilado” usab. Si Pablo naghisgot “sa mga apostol nga daw mao ang mga haligi” sa kongregasyon, nga nagtumong kang “Santiago ug Cepas [Pedro] ug Juan.” (Galacia 2:2, 9) Ang igsoon ni Jesus sa inahan nga si Santiago nagdula sa linain hinungdanong bahin. Sumala sa gihisgotan sa nangagi, siya maoy nagdumala sa panagkatigom sa Jerusalem, ug adunay nagkalainlaing mga talaan nga nagapamatuod sa iyang iladong papel.—Buhat 12:17; 21:18-25; Galacia 2:12.

Ang Diyos mihatag ug dakong gahom sa matinumanong mga tinun-an ni Jesus, apil ang katakos sa paghimog mga milagro. Apan sa bisan diin dili kita makabasa nga siya mihatag kanilag gahom sa pagpahayag ug dili-masayop nga mga pahayag. Bisan tuod siya matinumanon, si Pedro nakahimog kasaypanan. Gibadlong siya ni Jesus, ug sa usa ka okasyon gitul-id siya ni apostol Pablo sa publiko.—Mateo 16:21-23; 26:31-34; Galacia 2:11-14.

Ang Kasulatan lamang ang dili masayop, kay mao ang Pulong sa Diyos. Si Pedro naghisgot sa “matagnaong pulong” nga pagatagdon sama sa usa ka suga nga nagasiga. (2 Pedro 1:19-21) Aron mahibalo kita sa kabubut-on sa Diyos, nan kinahanglang itugyan nato ang atong kaugalingon nganha sa iyang ‘buhing’ Pulong. (Hebreohanon 4:12) Ang Pulong lamang sa Diyos, ug dili ang dili-tin-aw nga kabatbatan sa relihiyosong mga pangulo, ang nagahatag sa mga kapihoan nga gikinahanglan kaayo sa katawhan. Sa atong panahon usab, si Kristo Jesus nagagamit sa usa ka grupo sa iyang mga alagad, masalaypon apan matinumanon, nga sa tingob gitawag “ang matinumanon ug maalamong ulipon.”—Mateo 24:45-47.

Kinsay nagahawas niining simbolikong ulipon sa yuta karong adlawa? Ang tukmang pagtuon sa Bibliya makatabang nimo sa pag-ila niana. Ang mga Saksi ni Jehova malipay sa pagtabang kanimo.

[Mga hulagway sa panid 9]

Kinsa ang batong patukoranan—ang matinumanong si Kristo? O si Pedro, nga naglimod kaniya sa makatulo?