Ang Akong Minahal nga Higala

Kinsay imong mga higala? Kadto ba lamang pareho nimog edad? Basaha ang giasoy sa usa ka batan-on bahin sa usa sa iyang mga higala, nga mas tigulang ug mga pito ka dekada kay kaniya.

ANG among pamilya mibalhin sa Aberdeen, Scotland, mga siyam ka tuig nang miagi, sa sayis anyos pa lamang ako. Makahahadlok kaayo kadto nga panahon alang kanako tungod kay ako magsugod sa usa ka bag-ong tunghaan ug ako napugos sa pagpangitag bag-ong mga higala. Apan usa ka butang ang nakahupay sa akong bag-ong kahimtang. Usa ka edarang babaye, nga nahimamat kas-a sa akong mga ginikanan, nagpuyo duol sa among balay. Pormal ako nga gipailaila ug wala magdugay nakurat sa pagkasayod kon unsa siya ka makaiikag. Siya batan-on ug kasingkasing, ug maayo siyang mamisti.

Ang balay nga among gipuy-an inabangan, busa kami mibalhin sa usa ka permanenteng balay halos usa ka milya ang kalay-on gikan kang Tiya Louie. Gigamit ko ang pulong “tiya” agig pagtahod ug agig tawag sa pagmahal. Naguol ako sa dihang kami mibalhin, kay ako ug ang akong magulang nga lalaki tigduawan niya.

Apan, ang eskuylahan nga akong gitunghaan duol lang sa balay ni Tiya Louie. Busa kada Biyernes human sa klase ug sa dili pa ako moadto sa akong pagpraktis magabii sa Scottish Country Dancing sa tunghaan, mohapit ako sa balay ni Tiya aron moinom ug tsa. Kini nahimong akong rotina. Dalhon ko ang usa sa akong mga libro sa sugilanon, ug iya akong basahan samtang ako nagkaon sa mga sandwits nga pepino ug nag-inom sa usa ka basong bugnawng gatas.

Akong nahinumdoman nga daw dugay kaayong moabot ang Biyernes samtang naghinamhinam akong nagpaabot sa bagting sa alas 3:​30 s.h., nga maoy signal sa akong pagdalidali pag-adto sa balay ni Tiya Louie. Niining panahona nga akong nahibaloan kon unsa ka makaiikag ug makalingaw ang mga tawong tigulang. Ngani, wala ko siya lantawa nga tigulang. Sa akong hunahuna siya batan-on pa. Siya makamaneho, ug naareglar niya ang humot nga balay ug usa ka tanaman​—unsa pay pangitaon sa usa ka bata?

Milabay ang tulo ka tuig, ug ako nakadangat na sa kataposang tuig sa primarya. Niining panahona mihukom si Tiya Louie nga hago na alang kaniya ang iyang tanaman ug nga ang gamayng apartment mas praktikal nga kapilian. Niadtong panahona wala ako makasabot sa ideya sa pagkatigulang. Naguol ako nga ang iyang gamayng apartment atua na sa laing bahin sa lungsod. Ang mga Biyernes dili na sama ka maanindot alang kanako kay sa niadto.

Niadtong 1990 taliabot na ang akong pagbalhin sa segundaryang tunghaan. Unsay buhaton ko sa ingon niana ka dako nga tunghaan? Sa unsang paagi ako makasagubang? Ako motungha sa laing eskuylahan gikan sa akong mga higala, kay ang among pamilya nagpuyo sa laing dapit. Apan sa makausa pa si Tiya Louie atua didto kay ang iyang apartment nga gibalhinan tapad lang gayod sa akong eskuylahan sa segundarya! Gipangutana nako siya kon ako makahapit sa iyang apartment sa tingpaniudto sa pagkaon sa akong mga sandwits. Busa natukod ang laing bililhong rotina.

Nagtuo ako nga mao kining panahona nga ang among relasyon nabag-o gikan sa bata-hamtong nga relasyon ngadto sa usa ka relasyon nga kami parehong nalingaw sa among panag-ubanay sa usag usa. Kini makita sa daghang paagi, apan usa ka paagi ilabina maoy sa dihang nagsugod kami sa dungang pagbasag mga klasika​—Jane Eyre, Villette, Pride and Prejudice, ug Women in White​—imbes sa akong mga libro sa sugilanon. Nahamtong na ang akong kagustohan sa librong pagabasahon.

Gitudloan ako ni Tiya Louie nga ang paghigugma sa mga tawo maoy usa ka kahanas ug usa ka arte. Kon dili pa kaniya, dili unta nako kana mahibaloan hangtod nga ako mogulang-gulang na. Gitudloan niya ako sa pagpamati, ug daghang tawo niining puliki kaayong kalibotan wala gayod makakat-on niana, tigulang man o batan-on. Samtang nagluko ako sa iyang sopa, estoryahan niya akog mga sugilanon ug mga kasinatian sa iyang kinabuhi. Mibati akog kasuod sa labing makaiikag nga kahibalo nga nabatonan niining babayehana.

Daghan ang gitalikdan ni Tiya Louie​—ang pagminyo, mga anak, karera​—aron sa pag-atiman sa iyang mga ginikanan ug sa iyang tiya tungod sa mga epekto sa grabeng mga sakit. Tungod niini nakapadayon ang iyang manghod nga lalaki sa pagpabilin sa bug-os panahong ministeryo.

Sa nanglabayng duha ka tuig, luya na ang panglawas ni Tiya Louie, ug nakita ko ang kahigawad, kalisod, ug kasakit nga dala sa pagkatigulang. Di pa dugay, sa edad nga 84, mihunong na siya sa pagmaneho, ug nalisdan kaayo siya niini. Anad siya sa abtik kaayong kinabuhi, ug karon ang pagkaanaa na lang sa balay kanunay nagpahigawad gayod kaniya. Nakigbisog siya sa pagbati nga siya nakahasol ug mga tawo. Bisan daghang higayon na nga gisultihan namo siya nga gimahal namo siya ug buhaton namo ang tanan alang kaniya, mobati gihapon siya ug kaikog.

Ang nagpasamot niini karon kay maglisod na siya sa pagkaligo ug pag-ilis sa iyang kaugalingon. Bisag nabuhat niya kini sa uban, usa ka pagsulay na karon sa pagkakita nga siya mismo nagkinahanglan ug tabang. Kini nagtudlo kanako nga bisan kon dili makabuhat ang mga tawo sa tanang butang sa ilang kaugalingon, sila takos gihapon sa atong pagtahod.

Apan, labaw sa tanan kini nga kasinatian nakatabang kanako sa pagsabot kon sama sa unsa ang pagkatigulang. Ang tanan nga dili na mahimo ni Tiya Louie nagpahilak kanako. Labaw sa tanan, sa dihang makita nako siya nga maguol ug nag-antos sa kaul-ol, buot kong mohilak ug mohilak. Ang gimahayan ko gayod mao nga ang tanan niyang kaalam dili mapahimuslan ug maapresyar sa laing bata nga mas bata pa kay kanako.

Usahay ako mahibulong kon igo ba ang nahimo ko alang kaniya. Nalipay kaha siya ug nahigugma kanako sama sa paghigugma ko kaniya? Apan inig-adto nako sa tingpaniudto ug mogakos kaniya, mawala ang tanang pagduhaduha.

Mapasigarbohon ako nga nakabaton ug ingon niana nga higala. Gitudloan niya ako ug daghang maayong mga hiyas​—labaw sa tanan iya akong gitudloan ug gugma. Dili nako ibaylo ang iyang panaghigala nianang sa gatosan ka higala nga sama nakog edad. Bisag sa dili madugay ako matapos na sa pagtungha ug dili na makaadto panahon sa tingpaniudto sa iyang apartment, dili gayod ako mohunong sa paghigugma, pagduaw, ug pagtabang sa akong minahal nga higala. Gitudloan niya ako nga ang kinabuhi mahimong malipayon ug magantihon kon imo unang hunahunaon ang uban kay sa imong kaugalingon.​—Tinampo.

[Hulagway sa panid 26]

Uban kang Tiya Louie