Mga Batan-on Nangutana . . .
Sa Unsang Paagi Malikayan Nakong Mabalda Pag-ayo sa Akong Higala?
“Ang akong higala naggawi nga morag siyay tag-iya nako. Dili ko niya hatagag pribasiya.”—Hollie.
“ADUNAY usa ka higala nga mopabilin labaw kay sa igsoon,” matod pa sa maalamong panultihon. (Proverbio 18:24) Ug kon ikaw adunay higala nga sama nimo ug mga pagtuo, katakos sa pagpakatawa, o mga intereses, kinaiyanhon nga buot nimong magkauban kamo. Matod sa usa ka batan-on nga ginganlag Caroline: “Ang kasuod sa akong panaghigalaay uban sa pipila diha sa Kristohanong kongregasyon maoy resulta sa among pagpakig-ambit sa mga kalihokan nga magkauban.” Ingong usa sa mga Saksi ni Jehova, si Caroline naggahin ug usa ka bulan nga niana siya nagplano nga mogugol ug 60 ka oras sa pag-ebanghelyong buluhaton. Ang iyang mga higala nag-organisar sa ilang mga eskedyul aron sa pagpaluyo kaniya niining buluhatona!
Apan bisan tuod ang pag-ubanay adunay mga benepisyo, usahay morag nasobrahan kini pag-ayo. Si Hollie, nga gikutlo sa sinugdan, mibating nabalda pag-ayo sa usa sa iyang mga higala. Ug wala siya mag-inusara sa pagbatig ingon niini. Si Hollie miingon: “Morag nahitabo usab kana sa ubang mga kabataan. Kanunay silang magkauban ug kini mosangpot sa panag-away. Magbungolay sila sulod sa mga semana.”
Ang suliran mao, ang pagsulti sa usa ka higala nga ikaw mibating nabalda pag-ayo ug nga ikaw nagkinahanglag pribasiya dili sayon. Basin mahadlok ka nga masakitan nimo ang pagbati sa imong higala. Basin mahadlok ka usab nga imong madaot ang inyong relasyon. Apan, ang pagbutang ug makataronganong limitasyon sa pag-ubanay diha sa panaghigalaay mas lagmit nga makatabang kay sa makadaot.
Sa pag-ilustrar: Sa usa ka publikong tanaman sa Sydney, Australia, usa ka dakong kahoy ang gilibotan ug koral nga kadena. Ngano? Tungod kay ang hilabihan ka daghang bisita inanayng nagpabantok sa yuta ug nagtuok sa mga gamot. Kon wala panalipdi, mamatay unta ang kahoy. Ingon usab niana ang mga panaghigalaay. Ang sobrang pag-ubanay makadaot sa relasyon. Misulat si Haring Solomon: “Ayaw pagpakanunaya ang imong tiil sa balay sa imong isigkatawo, aron dili siya mapul-an kanimo ug magdumot kanimo.”—Proverbio 25:17.
Ang Panginahanglan sa Panahon Para sa Kaugalingon ug Pribasiya
Nganong nakasulti niini si Solomon? Usa ka katarongan mao, kitang tanan nanginahanglan ug panahon para sa kaugalingon ug pribasiya. Bisan si Jesu-Kristo aduna niana nga panginahanglan. Bisan tuod suod siya sa iyang mga tinun-an, matag karon ug unya molakaw siya nga “siya ra aron mag-ampo.” (Mateo 14:23; Marcos 1:35) Ang mahinadlokon sa Diyos nga si Isaac sa susama nakakaplag ug panahon nga mag-inusara. (Genesis 24:63) Ikaw usab nagkinahanglan ug usa ka sukod sa panahon alang sa kaugalingon sa pagbuhat sa mga butang sama sa homwork, mga buhatbuhaton, ug imong personal nga pagtuon sa Bibliya. Ug kon ang imong mga higala magpakitag kakulang sa konsiderasyon pinaagi sa dili-pagpanumbaling sa imong mga panginahanglan niining bahina, ang kasuko dali rang mosilaob.
Nan, ayaw kahadlok nga pahibal-on ang usa ka higala sa dihang nagkinahanglan ka ug panahon nga mag-inusara. Sanglit ang Kristohanong gugma “dili magapangita sa kaugalingon niining kaayohan,” ang tinuod nga higala kasagarang maningkamot nga magmasinaboton. (1 Corinto 13:4, 5; Proverbio 17:17) “Sa yugto nga magdangat na ang akong kataposang mga pasulit,” misulat ang usa ka batan-on, “ang akong mga higala mapaluyohon kaayo ug masinaboton. Mibati akong komportable sa paghangyo kanilang mobiya sa dihang nagkinahanglan akog panahon sa pagtuon. Ang pagkamatinud-anon sa akong mga higala sayon; sila nahibalo nga kitang tanan adunay mga responsibilidad.”
Siyempre, ang Bulawanong Lagda nagbaod nga ikaw magpakitag samang konsiderasyon ngadto sa imong mga higala. (Mateo 7:12) Usa ka batan-on nga ginganlag Tamara misulat: “Ang akong pagbaton ug daghang responsibilidad tinong nagpaamgo pa kanako sa panginahanglan sa akong higala nga mag-inusara.” Ug sa dihang si Tamara adunay mga kaakohan sa balay, ang iyang mga higala dili mag-awhag kaniya sa pagdalidali niana o unya na lang kana buhaton. Hinunoa, si Tamara miingon, “kasagarang tabangan nila ako sa akong trabaho aron nga magkauban kami sa pagbuhat sa mga butang pagkahuman niana.” Pagkabililhon ang maong dili-mahakogong mga higala—ug pagkatakos sa paningkamot nga paggamit sa panahon nga magkauban!
“Magpasangkad”
Adunay laing rason kon nganong maalamon nga adunay limitasyon diha sa panaghigala. Sa dihang atong gugolon ang tanan natong panahon ug emosyon sa usa lamang ka panaghigalaay, basin mokiling kita sa pagpasagad sa ubang hinungdanong mga relasyon—sama sa atong relasyon sa atong mga ginikanan ug mga igsoon ug sa ubang mga Kristohanon. Gilimitehan usab nato pag-ayo ang atong emosyonal ug espirituwal nga pag-uswag. Ang Bibliya nag-ingon: “Pinaagi sa puthaw, ang puthaw mismo gipahait. Busa ang usa ka tawo magapahait sa nawong sa lain.” (Proverbio 27:17) Dayag, limitado lamang ang ‘pagpahait’ nga imong madawat pinaagi sa pagpakig-uban sa usa lamang ka tawo—ilabina sa dihang ang usa maoy katalirongan.
Busa ang Bibliya wala magdasig nga mahimong mapinigon, mapig-oton, o eksklusibo sa atong pagpili sa mga higala. Nag-awhag kini kanato nga “magpasangkad.” (2 Corinto 6:13) “Bisan pag aduna kay linain nga relasyon,” nagtambag ang librong Moods and Feelings, “hinungdanon usab nga mogahin ug panahon nga makigkita sa ubang mga higala.”
Ang maong tambag dili kanunayng sayon ipadapat. Usa ka Kristohanong batan-on nga ginganlag Michael nag-ingon: “Kaniadto si Troy ug ako kanunayng magbuhat sa mga butang nga magkauban, sa kongregasyon ug sa sosyal nga kalihokan. Dili kami magbulag. Unya laing batan-ong Saksi ang mibalhin sa kongregasyon. Siya ug ako buot nga magkauban sa pag-alagad ingong bug-os-panahong mga ebanghelisador, busa nagsugod kami paggugol ug panahon nga magkauban.” Ang resulta? “Gibungolan ako ni Troy,” matod ni Michael, “ug human mohimog pakyas nga mga paningkamot sa pag-uli sa maayong kabubut-on, gibungolan nako siya. Nagpadayon kini sulod sa usa ka tuig.” Gihubit niya ang ilang panaghigalaay ingong “igihan.”
Apan, diha sa usa ka maayong relasyon ang mga higala dili magtratar sa usag usa nga samag mga kabtangan. Busa kon ang usa ka higala dili mouyon sa imong mga paningkamot nga magmasangkaron, kinahanglang mag-estoryahay kamo pag-ayo. Tingali ang imong higala kinahanglan lamang pasaligan pag-usab nga imo gihapong gimahal ang iyang pakighigala. Ipatin-aw nga padayon gihapon kamong magbuhat sa mga butang nga magkauban.
Sa pagkatinuod, basin dangtag dugaydugay nga makapasibo ang imong higala sa ideya. Pananglitan, ang 16-anyos nga si Zaneta mibatig pangabubho sa dihang ang iyang suod nga higala nagsugod sa paggugol ug panahon uban sa lain. Apan si Zaneta miingon nga gibuntog niya kining mga pagbatia, “pinaagi sa pag-ampo ug personal nga pagtuon sa Bibliya.” Busa nahuptan niya ang suod nga relasyon uban sa iyang higala. Ang higala ni Michael nga si Troy naulian usab sa iyang pangabubho sa sinugdan, ug sila nahimong suod na usab nga mga higala. Basin buhaton usab sa imong higala ang ingon niana. Sa pagkatinuod, sa ngadtongadto, ang pagpasangkad makaayo sa matag usa nga nalangkit. Ang 17-anyos nga si Debbie nakadiskobre nga sa dihang ang iyang mga higala adunay bag-ong mga higala, “sila kasagarang mahimong akong mga higala usab.”
Apan, komosta na man kon ang imong higala dili gayod modawat niining maong mga kausaban sa inyong relasyon? Basin wala ka nay kapilian kondili magbulag na lang. Apan, sa dili pa mohinapos nga mao na kana ang kataposan sa tanan, nganong dili nimo pangayoon ang panglantaw sa imong mga ginikanan bahin sa maong butang? Total, ang mahigugmaon sa Diyos nga mga ginikanan sa pagkatinuod mao ang imong kinasuorang mga higala. Ug basin aduna silay pipila ka praktikal nga mga sugyot nga makatabang kanimo sa pagluwas sa panaghigalaay nga dili ikompromiso ang imong panginahanglan ug pribasiya.
Paggugol ug Panahon Uban sa Maayong mga Higala
Usa ka pasidaan: Ang pagpasangkad wala magkahulogan nga bisan kinsa na lay imong pilion nga mga higala. Usa ka libro bahin sa panaghigalaay nag-ingon: “Natural lamang nga mahimong sama sa mga tawo nga dugay nimong gikauban. Usahay mahitabo kini nga wala nimo mahibaloi. Tingali magsugod ka na sa paghunahuna ug paggawi sama sa imong mga katalirongan bisan unsa pay imong gibati. Niining paagiha, ang imong katalirongan mahimong maoy nagkontrolar kanimo.” Ang Bibliya nagpasiugda niining maong punto linibo ka tuig kanhi sa dihang kini nag-ingon: “Siya nga nagalakaw uban sa mga maalamon mahimong maalamon, apan siya nga nakig-uban sa mga buangbuang mahitumpawak sa kadaotan.”—Proverbio 13:20.
Kon anaa ka sa tunghaan o sa trabahoan, tingali kinahanglang mogugol ka ug panahon uban sa mga tawo nga dili interesado sa pag-alagad kang Jehova. Apan sa dihang mamili ug suod nga mga kauban, hinumdomi ang tambag sa Bibliya: “Ang daotang mga kauban makadaot sa maayong pamatasan.”—1 Corinto 15:33, Today’s English Version.
Hinumdomi, usab, nga mas hinungdanon kay sa bisan unsang tawhanong panaghigalaay mao ang pagpakighigala sa usa uban sa atong Maglalalang, si Jehova nga Diyos. Si Debbie, nga gikutlo sayosayo pa, adunay ubay-ubayng maayong mga higala. Apan ang iyang tambag mao ang “pagtino nga si Jehova mao ang una.” Gibuhat kana sa matinumanong Abraham sa kakaraanan, ug si Jehova sa linain nagtawag kaniya nga “akong higala.” (Isaias 41:8) Ug tagda kini: Si Jehova dili masina nga mogugol ka ug panahon uban sa imong mga higala nga nahigugma usab kaniya; sa pagkatinuod, siya nagdasig niana. Pagkatinuod gayod niya nga Higala!
[Hulagway sa panid 18]
Ang tinuod nga mga higala nakaila sa panginahanglan sa usag usa ug pribadong panahon