Mga Batan-on Nangutana . . .

Sa Unsang Paagi Nako Masagubang ang Inhustisya?

“Kadtong dunay kuwarta mao ray gitahod, apan kaming walay bisan unsang makaon o katulgan gitratar nga samag mga hayop. Kon duna koy madahom sa umaabot, kini maoy mamatay nga walay magpakabana.”—Arnulfo, usa ka 15-anyos nga lalaking walay puy-anan.

ADUNAY tumang inhustisya sa kalibotan. Usa ka taho gikan sa United Nations Children’s Fund (UNICEF) nag-ingon: “Sa miaging dekada, kapin sa 2 ka milyong kabataan ang namatay panahon sa mga gubat, samtang kapin sa 4 ka milyon ang napiangan o nawad-ag bahin sa lawas ug kapin sa 1 ka milyon ang nailo o nahimulag gikan sa ilang mga pamilya ingong resulta sa gubat.” Ang gutom ug kakabos, nga nag-apektar usab sa dakong bahin sa populasyon sa kalibotan, naglungtad sa samang panahon sa bahandi ug kadagaya. Sa nagakaugmad nga kanasoran, daghang batan-on sama ni Arnulfo gihikawan sa kahigayonan nga makaeskuyla.

Ilabinang masakit ang inhustisya kon kini himoon niadtong mao untay gidahom nga magmahal ug manalipod kanimo. Tagda ang 17-anyos nga babayeng ginganlag Susana. Siya ug ang iyang duha ka manghod nga lalaki gibiyaan sa iyang inahan. “Mga tuig na ang milabay,” si Susana magul-anong nag-ingon, “ug wala gayod ako dapita sa akong inahan nga mopuyo uban niya, bisan pag mao rang lungsora ang among gipuy-an. Wala man lang siya sukad moingon kanakong ‘Gimahal ko ikaw,’ ug mao kini ang kanunayng makapasuko nako hangtod karon.” Kon ikaw biktima sa maong pagmaltratar, tingali malisdan ka sa pagpugong sa imong kasuko. Usa ka biktima sa pag-abuso sa bata pa nag-ingon: “Kini nakahatag pa gani nako ug negatibong pagbati bahin sa Diyos.”

Natural lang nga masakitan ug masuko kon ikaw gimaltratar. Ang Bibliya nag-ingon: “Ang pagpanglupig makapabuang sa maalamong tawo.” (Ecclesiastes 7:7) Ang pag-antos sa inhustisya sa matag adlaw sa imong kinabuhi makapaguol usab kanimo. (Itandi ang Salmo 43:2.) Busa mangandoy ka tingali nga matapos na ang inhustisya. Usa ka batan-ong babaye nga taga-Sentral Amerika nahinumdom: “Sa edad nga 13, miapil ko sa organisadong kalihokan sa mga estudyante. May tinguha ako nga dunay ikaamot aron mausab ang mga kahimtang, aron dili na gutmon ang mga bata. . . . Sa ulahi miapil ko sa armadong panag-away.” Apan, imbes nga makakaplag ug hustisya, siya nakasinatig dili-maasoy nga mga pag-abuso diha sa mga kamot sa iyang mga isigkasundalo.

Ang maong mga kahimtang nagpahinumdom kanato nga ang kadaghanang tawo walay gahom sa pagpauswag sa ilang kahimtang. Nan, sa unsang paagi makasagubang ang mga biktima sa inhustisya?a Sa unsang paagi imong atubangon ang kayugot ug kasuko nga tingali imong gibati?

Pagkuha sa Kayugot ug Kasuko

Sa popanahon, kinahanglan tingali nimong pahinumdoman ang imong kaugalingon nga nagkinabuhi kita “sa kataposang mga adlaw” niining sistema sa mga butang. Ang Bibliya nagtagna nga ang mga tawo karon mahimong “abusado, . . . walay gugma, dili-mapasayloon, mabutangbutangon, walay pagpugong sa kaugalingon, mapintas, dili mahigugmaon sa maayo, malimbongon.” (2 Timoteo 3:1-4, New International Version) Daghan ang “nawad-an na sa tanang moral nga pagbati.” (Efeso 4:19) Tungod niini ang inhustisya maoy dili-malikayang kamatuoran sa kinabuhi. Busa “kon imong makita ang bisan unsang pagpanglupig sa usa nga kabos ug ang pinugos nga pagkuha sa hukom ug sa pagkamatarong sa usa ka lalawigan, ayaw kahibulong sa maong butang.”—Ecclesiastes 5:8.

May maayong katarongan nga ang Bibliya nagpasidaan batok sa pagtugot nga ikaw mahupong sa kayugot. Pananglitan, kini nag-ingon: “Kuhaa gikan kaninyo ang tanang mapangdaoton nga kayugot ug kasuko ug kapungot.” (Efeso 4:31) Ngano man? Tungod kay sa kadugayan, ang pagpabilin sa tumang kayugot makadaot ug dili-maayo sa panglawas. (Itandi ang Proverbio 14:30; Efeso 4:26, 27.) Tinuod kini ilabina kon ikaw “naaligutgot batok kang Jehova.” (Proverbio 19:3) Ang pagkasuko ngadto sa Diyos makadaot sa imong relasyon sa mismong Usa nga labawng makatabang kanimo. Ang Bibliya nag-ingon nga ang “mga mata [ni Jehova] nagangadto-nganhi sa tibuok yuta aron sa pagpakita sa iyang kusog alang niadtong kansang kasingkasing bug-os ngadto kaniya.”—2 Cronicas 16:9.

Ang Bibliya nag-ingon usab bahin kang Jehova: “Ang tanan niyang mga dalan hustisya. Usa ka Diyos sa pagkamatinumanon, nga kaniya walay inhustisya; matarong ug matul-id siya.” (Deuteronomio 32:4) Naglungtad ang inhustisya tungod sa pagrebelde ni Adan ug Eva. (Ecclesiastes 7:29) Tawo—dili Diyos—ang “nagmando sa tawo sa iyang kadaotan.” (Ecclesiastes 8:9) Hinumdomi usab nga “ang tibuok kalibotan nahimutang diha sa gahom sa tuman-kadaotang usa,” si Satanas nga Yawa. (1 Juan 5:19) Si Satanas, dili si Jehova, ang hinungdan sa mga inhustisya sa kalibotan.

Kataposan sa Inhustisya

Maayo na lang, ang inhustisya dili magpadayon hangtod sa hangtod. Ang paghinumdom niana makatabang kanimo sa pagsagubang. Tagda ang kasinatian sa usa ka tawo nga ginganlag Asap, nga nagkinabuhi sa kapanahonan sa Bibliya. Ang mga inhustisya nagakahitabo diha sa iyang palibot, bisan pag nagkinabuhi siya taliwala sa mga tawong nag-angkong nag-alagad kang Jehova. Imbes nga silotan tungod sa ilang pagmaltratar sa uban, ang mapintas nga mga tawo daw nagkinabuhi sa hapsay ug hamugawayng mga kinabuhi! Si Asap miadmitir: “Ako nasina . . . sa dihang makita ko ang kalinaw sa mga tawong daotan.” Si Asap temporaryong nawad-an sa iyang pagkatimbang tungod kay gitugotan ang iyang kaugalingon nga malinga sa maong mga butang.—Salmo 73:1-12.

Sa ulahi, si Asap mahinuklogong nakaamgo. Siya nag-ingon mahitungod sa mga daotan: “Sa pagkatinuod gibutang mo [Diyos] sila sa dapit nga madanlog. Gitugyan mo sila sa pagkalaglag.” (Salmo 73:16-19) Oo, nasabtan sa ulahi ni Asap nga sa ngadtongadto, ang mga tawo dili gayod makalikay sa sangpotanan sa pagkadaotan. Sagad, hiapsan ra sila sa ilang buhat nga daotan, ug sila mapriso, mapildi sa pinansiyal, mawad-ag trabaho, o papahawaon sa mga posisyon sa gahom. Sa di madugay, ang daotan ‘malaglag’ sa dihang ang Diyos magpahamtang ug paghukom niining daotang sistema sa mga butang.—Salmo 10:15, 17, 18; 37:9-11.

Ang pagkahibalo nga ang Diyos magtul-id sa mga kahimtang sa haduol nga umaabot makatabang kanimo sa pagpugong sa imong kasuko ug kahigawad. “Ayaw balosig daotan ang daotan,” nagtambag ang Bibliya. “Pagtaganag maayong mga butang diha sa panan-aw sa tanang tawo. Kon posible, kutob sa nagaagad kaninyo, magmadaiton sa tanang tawo. Ayaw kamo pagpanimalos, mga hinigugma, apan hatagig dapit ang kapungot; kay nahisulat: ‘Akoa ang panimalos; ako magabayad, nagaingon si Jehova.’”—Roma 12:17-19; itandi ang 1 Pedro 2:23.

Pagbatog Tabang ug Pagpaluyo

Apan, mahimong nagpas-an ka ug grabeng emosyonal nga mga kadaot, sama sa masakit nga mga handomanan. Sumala sa usa ka taho sa UNICEF, “ang mga bata nga padayong naladlad sa kapintasan halos kanunayng makasinati ug dakong kausaban sa ilang mga tinuohan ug mga tinamdan, lakip ang dakong pagkawala sa pagsalig nganha sa uban. Kini ilabinang tinuod sa mga batang gihilabtan o giabusohan sa mga tawong giisip kanhi nga mga silingan o mga higala.”

Walay sayon nga solusyon sa maong mga problema. Apan kon ang negatibong mga pagbati o masakit nga mga handomanan maoy nangibabaw sa imong panghunahuna, ikaw malagmit nga nagkinahanglan ug tabang. (Itandi ang Salmo 119:133.) Una, mahimo kang mobasag mga basahon nga espesipikong nagtagad sa mga kalisdanan nga imong nasinati. Pananglitan, ang magasing Pagmata! nagpatik ug daghang artikulo nga naghatag ug praktikal nga tambag sa mga biktima sa paglugos, pagtulis, ug pag-abuso sa bata. Ang pagsulti sa imong mga kabalaka ug mga pagbati ngadto sa usa ka hamtong, mabinationg tigpaminaw makatabang ug dako. (Proverbio 12:25) Tingali makasumbong ka ngadto sa imong mga ginikanan.

Apan komosta kon dili mabatonan ang pagpaluyo sa mga ginikanan? Nan pangayog pagpaluyo gikan sa Kristohanong kongregasyon. Taliwala sa mga Saksi ni Jehova, ang mga ansiyano sa kongregasyon nagsilbing dalangpanan niadtong nagaantos. (Isaias 32:1, 2) Dili lamang sila maminaw kanimo kondili makahatag usab silag praktikal nga tambag. Ayaw usab kalimti nga ang ubang hamtong nga mga Kristohanon makasilbi ingong “mga igsoong lalaki o mga igsoong babaye o inahan” nimo. (Marcos 10:29, 30) Nahinumdom ka kang Susana, nga gibiyaan sa iyang inahan? Siya ug ang iyang mga igsoon nakabaton ug pagpaluyo gikan sa Kristohanong kongregasyon. Usa ka Kristohanong ministro nagpakitag ingon nianang interes sa pamilya ni Susana mao nga siya nagtawag kaniya nga iyang amaama. Ang maong pagpaluyo, matod ni Susana, “nagtabang kanamo nga mohamtong ug mobarog nga malig-on sa kamatuoran.”

Ang mga eksperto nag-ingon nga ang paghupot ug adlaw-adlawng rutina sa makahuloganong mga kalihokan makatabang usab. Ang pag-eskuyla ug paghimo sa imong mga buluhaton sa panimalay makatabang nag dako nga dili ka maghunahunag negatibong mga hunahuna. Apan, ikaw ilabinang makabatog kaayohan pinaagi sa pagsunod sa usa ka rutina sa espirituwal nga mga kalihokan—pagtambong sa Kristohanong mga tigom ug pagsangyaw sa maayong balita.—Itandi ang Filipos 3:16.

Ang mga inhustisya dili mahanaw sa yuta hangtod ang Gingharian sa Diyos moabot ug mohimo sa kabubut-on sa Diyos sa tibuok yuta. (Daniel 2:44; Mateo 6:9,10) Sa kasamtangan, himoa ang imong maarangan aron makasagubang. Palig-ona ang imong kaugalingon pinaagi sa saad nga ingong Magmamando sa Gingharian sa Diyos, si Jesu-Kristo “magaluwas sa kabos nga nagatuaw alang sa tabang, sa sinakit usab ug si bisan kinsa nga walay magtatabang. Siya mobatig kaluoy sa ubos ug sa kabos, ug ang mga kalag sa mga kabos iyang pagaluwason.”—Salmo 72:12, 13.

[Footnote]

[Blurb sa panid 11]

“Kini nakahatag pa gani nako ug negatibong pagbati bahin sa Diyos”

[Hulagway sa panid 12]

Ang pagpaluyo sa mga isigka-Kristohanon makatabang kanimo sa pagsagubang sa mga inhustisya