“Ayaw Tugoting May Tawong Maghikaw Kaninyo sa Ganti”
“Ayaw tugoting may tawong maghikaw kaninyo sa ganti nga malipay sa pagpakaaron-ingnong pagpaubos . . .
[ug] nagpaburot nga walay pasikaranan tungod sa iyang unodnong panghunahuna.”—COLOSAS 2:18.
ANG unang tawong makasasala, si Eva naagak sa iyang kamatayon pinaagi sa usa ka malinlangon, labaw-tawhanon espirituhanong linalang. Ang ikaduhang makasasala, si Adan, gihaylo sa iyang asawa—nga usa lamang ka tawo.—1 Timoteo 2:14; Genesis 3:17.
2 Si Eva mao ang una sa laray sa mga indibiduwal kansang mga panghulhog, kon sundon, makadaot sa walay kataposang kaayohan sa mga isigkatawo. Pamati samtang molanog ang ilang mga pulong sa tanang bahin sa Bibliya! Miingon ang asawa ni Potipar kang Jose: “Higda uban kanako.” (Genesis 39:7) Ang asawa ni Job: “Tungloha ang Diyos ug mamatay!” (Job 2:9) Ang mga Israelinhon kang Aaron: “Tindog, ug buhati kami ug diyos nga magauna kanamo.” (Exodo 32:1) Si Pedro kang Jesu-Kristo: “Kaloy-i ang imong kaugalingon, Ginoo; dili gayod kana mahitabo kanimo.”—Mateo 16:22.
3 Sa kasagaran kining mga pangagda mitultol sa kalaglagan sa usa sa mga alagad ni Jehova. Busa bisag tinuod nga ang mga Kristohanon “adunay pakig-away . . . batok sa daotang espirituhanong mga panon,” sagad ang isigkatawo ang makahatag katalagman. (Efeso 6:12) Busa si apostol Pablo mipasidaan: “Ayaw tugoting may tawong maghikaw kaninyo sa ganti.” (Colosas 2:18) Unsa kini nga ganti? Ug nganong nawad-an niini ang pila ka alagad ni Jehova pinaagi sa pagpadaog sa impluwensiya sa dili-hingpit nga mga tawo? Sa pagtubag, atong susihon ang mga kahimtang sa Colosas nga maoy nakaagda kang Pablo sa paghatag niining pasidaana.
4 Ang Colosas maoy usa ka dapit nga nalangkoban sa nagkalainlaing relihiyon. Ang lumad nga Phrigianhon emosyonal nga mga tawo nga hugot nagtuo sa espiritismo ug idolatrosong patuotuo. Unya anaa pa ang Hudiyohanong pumoluyo sa siyudad, nga naulipon gihapon sa Judaismo. Ang pagkaduol sa Colosas sa rota sa dagkong negosyo miresultag walay hunong nga pagdugok sa mga bisita. Gani, kining mga dumuloong nagkalipay sa pagpalabay sa ilang libreng oras sa paghinabi ug sa pagpamati sa bag-ong mga butang. (Itandi sa Buhat 17:21.) Miresulta kinig pagkaylap sa bag-ong mga pilosopiya, nga apil kanila ang anam-anam mitungha nga Gnostisismo. Miingon ang eskolar si R. E. O. White: “Ang Gnostisismo maoy usa ka panghunahuna nga ingon ka kaylap sa teoriya karon sa ebolusyon. Tingali nainila kini sa unang siglo o una-una pa ug nabantog kini sa ikaduhang siglo. Gitapo niini ang pilosopikal nga pamanabana, patuotuo, semi-madyik nga mga rituwal, ug usahay panatiko ug malaw-ay pa nga kulto.”
5 Sa ingon niana nga palibot, ang relihiyon sa Colosas daw nahimong usa ka matang sa padayong eksperimento—ang panagsagol sa Judaismo, Gregong pilosopiya, ug paganong mistisismo. Ang Kristiyanidad ba ibalhog ngadto sa samang panaglangkob?
‘Nahikawan sa Ganti’—Sa Unsang Paagi?
6 Ang maugdang nga sulat ni Pablo sa taga Colosas nakapugong unta sa impluwensiya ni bisan kinsa nga nagtinguha sa pagsagol sa Judaismo ug sa paganong pilosopiya sa Kristiyanidad. Sa masubsob, iyang gihatagag pagtagad si Kristo. Si Pablo misulat: “Maayong pagkatago diha kaniya [Kristo, dili kang bisan kinsa nga nagatuo sa Judaismo o paganong pilosopo] ang tanang bahandi sa kaalam ug kahibalo.” Ang mga taga Colosas gitambagan nga “magpadayon sa pagkinabuhi nga nahiusa diha kaniya [Kristo], nga nakagamot ug napatubo diha niya ug napalig-on sa pagtuo.” Kay kon dili, mahimo nga mahisalaag sila. Busa si Pablo mipasidaan: “Pagbantay kamo: kay tingali ug may magabihag kaninyo ingong iyang biktima pinaagi sa pilosopiya ug sa walay pulos nga panglimbong sumala sa tawhanong kalagdaan nga gikabilinbilin, sumala sa sinugdanang mga butang sa kalibotan ug dili sumala kang Kristo.”—Colosas 2:3, 6-8.
7 Tingali ang pila ka bag-ong mga sumusunod ni Jesu-Kristo gihidlaw sa pagkakatingalahan sa mistisismo o sa paukyab sa pilosopiya. Ang pila ka Hudiyong mga Kristohanon tingali gimingaw na sa karaang mga tradisyon sa Judaismo. Ang mga pagtulon-an sa paganong mga pilosopo ug sa mga magtutuo sa Judaismo hayan madanihon niining mga tawhana. Apan, bisan unsa pa ka makapakombinsi o ka maayong mamumulong kining mini nga mga magtutudlo, sila walay ikatanyag gawas lamang sa “walay pulos nga panglimbong.” Imbes ipatin-aw ang putli nga pulong sa Diyos, gisumaysumay lamang nila “ang sinugdanang mga butang sa kalibotan”—walay hinungdang mga pilosopiya, mga ideya, ug mga pagtuo. Ang pagsagop sa maong sayop nga mga ideya mohatag kadaot sa usa ka Kristohanon. Busa, si Pablo miingon: “Ayaw tugoting may tawong maghikaw kaninyo sa ganti.”—Colosas 2:18.
8 “Ang ganti” mao ang dili-mamatayng kinabuhi sa mga langit. Gipakasama kini sa ganti nga ihatag sa madaogong magdadagan tapos sa makakapoyng lumba sa dagan. (1 Corinto 9:24-27; Filipos 3:14; 2 Timoteo 4:7, 8; Pinadayag 2:7) Sa kataposan, si Jehova nga Diyos lamang pinaagi kang Jesu-Kristo ang makadiskuwalipikar sa kang bisan kinsa gikan sa lumba alang sa kinabuhi. (Juan 5:22, 23) Apan, kon mapailalom ang usa ka Kristohanon sa mini nga magtutudlo sa iyang pagpanudlo, ang epekto mao nga hikawan siya niini sa ganti. Ang usa nga nalimbongan mapalayo kaayo gikan sa kamatuoran nga sa ingon mapakyas siya sa pagtapos sa lumba!
Kinaiya sa Mini nga mga Magtutudlo
9 Nan, may paagi ba sa pag-ila sa usa ka tawong nagtinguhang ‘hikawan ang usa ka Kristohanon sa ganti’? Oo, kay gihisgotan ni Pablo ang pagkatawo sa mini nga mga magtutudlo sa Colosas. Kanang tawhana (1) “malipay sa pagpakaaron-ingnong pagpaubos ug sa pagsimba sa mga manulonda”; (2) “‘nga nagbarog’ sa mga butang nga iyang nakita”; (3) “nagpaburot nga walay pasikaranan tungod sa iyang unodnong panghunahuna”; samtang (4) “siya dili maunongon sa ulo,” si Jesu-Kristo.—Colosas 2:18, 19.
10 Pagkaalisto nga panglipat! Nga wala magtagad sa paghukom ni Jesus batok sa pagpakaaron-ingnong pagpuasa, ang mini nga magtutudlo nagpakitag madanihong panagway sa pagpaubos. (Mateo 6:16) Sa pagkamatuod, ang mini nga magtutudlo ‘nalipay’ sa pagpakitag pagpuasa ug ubang porma sa relihiyosong paghikaw sa kaugalingon. (Colosas 2:20-23) Ang iyang masulob-ong panagway gituyo aron ipakita ang mini nga pagkabalaan. Sa pagkamatuod, ang mini nga magtutudlo ‘nagpakamatarong sa iyang kaugalingon atubangan sa mga tawo aron makita nila.’ (Mateo 6:1) Apan kining tanan salingkapaw lamang, “pagpakaaron-ingnong pagpaubos.” Sumala sa gipamulong sa The Expositor’s Bible: “Ang tawong nakahibalo nga mapainubsanon siya, ug nahimuot niini, nga nagapasiplat sa espiho diin makita niya ang iyang kaugalingon, sa pagkatinuod dili gayod mapainubsanon.”—Italiko amoa.
11 Bisan pa, kining salingkapaw nga pagpaubos daw nakadugang sa pagkakatuohan sa dimakataronganong batasan—ang “pagsimba sa mga manulonda.” Wala ipatin-aw ni Pablo giunsa paghimo kini nga pagsimba. Apan, ang pamatuod mao, nga kini maoy usa ka dagway sa bakak nga pagsimba nga naglungtad sa Colosas sa daghang kasiglohan. Ang ikaupat nga siglong konselyo sa kasikbit nga Laodicea mipadayag niini: “Dili angay nga isalikway sa Kristohanon ang Iglesya sa Diyos, ug . . . sangpiton ang mga ngalan sa mga manulonda. . . . Busa, kon adunay usa nga makit-ang naghimo niining tinagong idolatriya, ipanghimaraot siya.” Bisan pa niana, gipakita sa ikalimang-siglong teologo ug eskolar si Theodoret nga “kining bisyoha” sa pagsimbag manulonda naglungtad gihapon didto sa iyang panahon. Hangtod karon, ang Iglesiya Katolika “nagadasig sa mga magtutuo sa pagmahal, pagtahod, ug sa pagsangpit sa mga manulonda,” nga nagapasiugda ug “mga Misa ug Balaang mga Katungdanan sa kadungganan sa mga anghel nga magbalantay.”—New Catholic Encyclopedia, tomo I, panid 515.
12 Pinaagi sa paggamit ug pangatarongan nga kaamgid sa Katolikong mga teologo, ang mini nga magtutudlo tingali moingon: ‘Pagkadako nga pribilehiyo ang nabatonan sa mga manulonda! Dili ba gipadala ang Mosaikong Kasugoan pinaagi kanila? Dili ba suod sila sa Diyos sa langit? Siempre angay natong hatagan kining mga gamhanan sa ilang takos nga kadungganan! Dili ba nagpakita kinig tinuod nga pagkamapainubsanon sa atong bahin? Gawas pa, hataas kaayo ang Diyos, ug kita nga mga tawo ubos kaayo! Busa, ang mga manulonda makaalagad ingong atong mga tigpataliwala sa pagduol sa Diyos.’
13 Ang pagsimba sa mga manulonda sa bisan unsa nga porma maoy sayop. (1 Timoteo 2:5; Pinadayag 19:10; 22:8, 9) Apan ang mini nga magtutudlo maningkamot sa pagdaog niini nga pagsupak pinaagi sa ‘“pagbarog” sa mga butang nga iyang nakita.’ Sumala sa The Vocabulary of the Greek Testament, kining ekspresyona gigamit “sa misteryosong mga relihiyon aron ipakita ang kinatayoktokan sa pagsubo, sa ‘makatamak’ ang bag-ong sakop sa pultahan sa bag-ong kinabuhi nga ambitan niya karon uban sa diyos.” Pinaagi sa paggamit sa paganong pinulongan, gibiaybiay ni Pablo ang paagi sa pagpagarbo sa mini nga magtutudlo nga nabatonan niya ang tagsaong pagsabot—tingali nag-angkon pa nga siya may labaw sa kinaiyahan nga mga panan-awon.
14 Apan, bisan pang nag-angkon nga espirituwal, ang mini nga magtutudlo nagpagarbo nga walay pasikaranan tungod sa iyang unodnong panghunahuna. Ang makasasala nga unod nakadaot sa iyang panglantaw ug mga motibo. Kay “nagpaburot” tungod sa garbo ug pagkamapahitas-on, ang iyang hunahuna anaa “sa mga buhat nga daotan.” (Colosas 1:21) Labing daotan sa tanan, wala siya magpabiling maunongon sa ulo, si Kristo, kay iyang gipabilhan ang mga pamanabana sa mga kalibotanon kay sa mga pagtulon-an ni Jesus.
Kapeligrohan Gihapon?
15 Ang ganti sa kinabuhing walay kataposan—sa langit man o sa paraisong yuta—gitanyag gihapon sa mga alagad ni Jehova. Tinuod, ang mga Gnostiko ug mga magtutuo sa Judaismo dugay nang nawala. Apan dunay mga tawo karon nga tingali mopugong sa Kristohanon sa pagbaton sa ganti. Tingali wala nila kini tuyoa. Apan, kay ilang gitugotan ang ilang kaugalingon nga maapektohan sa “pilosopiya ug sa walay pulos nga panglimbong,” niini nga sistema, tingali mosulti sila ug ingon niini:
‘Naningkamot ako nga mahimong matinud-anon, apan malisod kon nagapalakat ka ug negosyo. Kini maoy maiyaiyahon nga kalibotan, ug usahay kinahanglang mokompromiso usab ka.’ (Itandi kining panglantawa sa Proverbio 11:1; Hebreohanon 13:18.)
‘Buot mo bang ipasabot nga hangtod karon usa gihapon ikaw ka ginang sa panimalay? Nabag-o na ang panahon! Nganong dili ka mangitag trabaho ug paghimog lakang aron moasenso ka sa imong kinabuhi!’ (Itandi sa Proverbio 31:10-31.)
‘Nasayod ako nga nakababag ang akong trabaho sa pagtambong sa mga tigom ug sa ministeryo sa kanataran. Apan nagkinahanglag daghang kuwarta aron masuportahan ang among paagi sa kinabuhi. Ug unsay daotan sa pagkabaton ug pila ka maanindot nga mga butang?’ (Itandi kining pangatarongana sa Lucas 21:34, 35; 1 Timoteo 6:6-8.)
‘Gilaayan na ko sa pagpaminaw sa mga ansiano nga kanunayng maghisgot sa pag-alagad sa kanataran! Tibuok semana akong nagtrabaho ug takos sa pagrelaks tapos sa semana.’ (Itandi sa Lucas 13:24; Marcos 12:30.)
‘Dili alang sa tanan ang pagpayoner. Gawas pa, sa karon nga panginabuhi gikinahanglan mo ang edukasyon sa kolehiyo aron molampos ka.’ (Itandi kini sa Mateo 6:33; 1 Corinto 1:19, 20; 1 Timoteo 6:9-11.)
Ang materyalistiko ug unodnong pangatarongan maoy bahin sa “sinugdanang mga butang sa kalibotan”—ang sukaranang mga prinsipyo ug mga pagtuo sa mga kalibotanon! Ang pagpadaog niana makapahinabog dili-mamaayo nga kadaot sa atong espirituwalidad.
16 Ang tinudlo sa kaugalingon nga mga maghuhukom ug mga magtutudlo mahimong laing kapeligrohan. Sama niadtong sa Colosas, sila tingali mopatungha ug mga isyu sa personal nga mga butang. Mailhan sila pinaagi sa “pagpakaaron-ingnong pagpaubos.” (Colosas 2:16-18) Ang ilang pagpakabalaan nagpakitag sayop nga motibo—usa ka tinguha sa pagtuboy sa ilang kaugalingon labaw sa uban. Kasagaran sila “sobra ra ka matarong,” abtik sa pagdugang sa kon unsa ang gipamulong o sa napatik na sa ‘matinumanong ulipon.’ Sa ingon ilang sugniban ang mga kontrobersiya sama sa kalingawan, pagtagad sa panglawas, mga estilo sa sapot ug pamostura, o sa paggamit sa alkoholikong mga ilimnon. (Ecclesiastes 7:16; Mateo 24:45-47) Busa ang pagtagad napalayo gikan sa espirituwal nga mga butang ug natumong sa unodnong mga pangibog.—Itandi sa 1 Timoteo 6:3-5.
17 Karon, ang uban mopasobra pa nga sila ‘magbaton ug baroganan bahin’ sa personal nga mga panghunahuna sa Kasulatan, o mangangkon nga may linain nga kaalam. Ang usa ka babaye, nga usa pa lamang ka tuig nga nabawtismohan, nag-angkon nga usa ka dinihogan ug naghunahuna nga kini nakadugang ug gibug-aton sa iyang opinyon. Sa ingon nagpahayag siya ug dakong tinguha sa “pagtudlo ug sa pagdasig sa uban” sa usa ka opisyal nga kapasidad. (Apan tan-awa ang 1 Timoteo 2:12.) Sanglit gidumtan ni Jehova ang “pagpataas sa kaugalingon ug ang garbo,” kinahanglan ang mga Kristohanon makasaranganon sa paglantaw sa ilang kaugalingong mga opinyon. (Proverbio 8:13) Ilang likayan ang lit-ag sa “pagpaburot nga walay pasikaranan tungod sa [ilang] unodnong panghunahuna.” (Colosas 2:18) Ang si bisan kinsa nga magatuboy sa ilang kaugalingong mga ideya ug magtamay sa tambag sa tinudlong ‘matinumanong ulipon’ ni Kristo maoy dili maunongon sa ulo. Nan, ang maunongong mga saksi ni Jehova kinahanglang magbantay batok sa dili-diyosnong impluwensiya nga magahikaw kanila sa ganti sa kinabuhi.
18 Gigamit gihapon ni Satanas ang tawo sa pagpugong sa isigkatawo sa pagbaton ug kinabuhi. Unsa ang pipila ka laing paagi nga gigamit sa Yawa kining bitika? Ug sa unsang paagi ang saksi ni Jehova lig-ong makapangupot sa ganti?
Nahinumdom Ka Ba?
◻ Unsang relihiyosong mga impluwensiya ang naghimong hulga sa mga Kristohanon sa karaang Colosas?
◻ Unsay mga kinaiya nga nagapaila niadtong magahikaw sa mga Kristohanon sa “ganti”?
◻ Sa unsang paagi ang pila ka Kristohanon karon nagpakita nga sila naimpluwensiyahan sa “sinugdanang mga butang sa kalibotan”?
◻ Sa unsang paagi madala sa mini nga mga magtutudlo ang mga Kristohanon sa sayop nga dalan?
[Mga Pangutana nga Pagatun-an]
1, 2. Sa unsang paagi ginadaot sa daghan ang walay kataposang intereses sa isigkatawo, ug makakutlo ka ba ug dugang pananglitan niini gikan sa Bibliya?
3. Unsang pasidaan ang gihatag ni Pablo sa Colosas 2:18, ug unsang mga pangutana ang mibangon ingong resulta?
4, 5. (a) Unsang relihiyosong mga impluwensiya ang naglungtad sa Colosas? (b) Unsa ang Gnostisismo, ug unsang peligrosong mga epekto ang ipatungha niini nga impluwensiya?
6. (a) Sa unsang paagi napugngan sa mga pulong ni Pablo ang impluwensiya sa paganong mga pilosopiya ug Judaismo? (b) Nganong kinahanglang “magbantay” ang mga Kristohanon?
7. (a) Nganong ang mga pagtulon-an sa paganong mga pilosopiya ug ang mga magtutuo sa Judaismo madanihon sa pila ka Kristohanon? (b) Nganong ang ilang mga pagtulon-an tinuod nga “walay pulos nga panglimbong”?
8. (a) Unsa ang “ganti,” ug unsang mga kasulatan ang magpamatuod sa imong tubag? (b) Sa unsang paagi mahikawan ang dinihogang mga Kristohanon sa “ganti”?
9. Unsang upat ka butang ang nagpaila sa mini nga mga magtutudlo taliwala sa mga taga Colosas?
10. Sa unsang paagi ‘malipay ang mini nga mga magtutudlo sa pagpakaaron-ingnong pagpaubos’?
11. (a) Unsa ang pagsimba sa mga manulonda? (b) Unsay pamatuod nga ang pagsimba sa mga manulonda naglungtad sa Colosas?
12. Sa unsang paagi ang mini nga mga magtutudlo nangatarongan nga ang pagsimba sa mga manulonda kahimut-an?
13. (a) Kahimut-an ba ang pagsimba sa mga manulonda? (b) Sa unsang paagi ang mini nga magtutudlo ‘“nagbarog” sa mga butang nga iyang nakita’?
14. Sa unsang paagi ang mini nga mga magtutudlo ‘nagpaburot nga walay pasikaranan sa iyang unodnong panghunahuna’?
15. (a) Unsang mga tinamdan ang makita taliwala sa pila ka Kristohanon karon? (b) Diin gikan kining maong mga tinamdan, ug sa unsang paagi gitanding sila sa tambag sa Bibliya?
16. Sa unsang paagi ang pila karon nahimong salingkapawng mga maghuhukom?
17, 18. (a) Sa unsang paagi ang uban ‘nagbaton sa ilang baroganan’ bahin sa personal nga mga panghunahuna, ug nganong peligroso kini? (b) Unsay hisgotan sa atong sunod leksiyon?