Mapailobong Nagpaabot Kang Jehova Sukad sa Akong Pagkabatan-on

SUMALA SA GIASOY NI RUDOLF GRAICHEN

[Kapsiyon sa panid 20]

Sa kalit lang, ang trahedya mihampak sa akong pamilya sa dihang 12 anyos pa lang ako. Una, ang akong amahan napriso. Unya, ang akong kaluhang babaye ug ako pinugos nga gikuha gikan sa balay ug gipapuyo kauban sa mga estranyo. Sa ulahi, ang akong inahan ug ako gidakop sa Gestapo. Ako napriso, ug siya natanggong sa usa ka kampo konsentrasyon.

KANANG sunodsunod nga hitabo nagtimaan lamang sa sinugdanan sa usa ka yugto sa masakit nga paglutos nga akong giantos sa akong pagkabatan-on ingong usa sa mga Saksi ni Jehova. Ang daotag-dungog nga Nazing Gestapo ug ang Stasi sa Silangang Alemanya kaniadto naningkamot sa pagbungkag sa akong integridad ngadto sa Diyos. Karon, human sa 50 ka tuig sa dedikadong pag-alagad kaniya, ako makaingon sama sa salmista: “Sa makadaghan gisakit ako nila sukad pa sa akong pagkabatan-on hangtod karon; apan sila wala makadaog batok kanako.” (Salmo 129:2) Pagkamapasalamaton nako kang Jehova!

Natawo ako sa Hunyo 2, 1925, sa gamayng lungsod sa Lucka duol sa Leipzig, Alemanya. Bisan sa wala pa ako matawo, ang akong mga ginikanan, si Alfred ug Teresa, nakaila sa kamatuoran sa Bibliya diha sa mga publikasyon sa mga Estudyante sa Bibliya, nga maoy pag-ila kaniadto sa mga Saksi ni Jehova. Nahinumdoman nako ang matag adlaw nga nagtan-aw sa mga hulagway sa mga esena sa Bibliya nga nagbitay diha sa mga bungbong sa among balay. Ang usa ka hulagway nagpakita sa lobo ug nating karnero, sa nating kanding ug sa leopardo, sa nating baka ug sa leyon​—ang tanan malinawon, nga gimandoan sa usa ka batang lalaki. (Isaias 11:​6-9) Ang maong mga hulagway natisok pag-ayo sa akong hunahuna.

Kon posible, ang akong mga ginikanan naglakip kanako sa mga kalihokan sa kongregasyon. Pananglitan, niadtong Pebrero 1933, mga pipila lamang ka adlaw human mahupti ni Hitler ang gahom, ang “Photo-Drama of Creation”​—uban sa mga eslayd, pelikula, ug giplakang asoy niini​—gipasundayag sa among gamayng lungsod. Pagkamahinamon nako, usa ka batang lalaki nga siyete anyos pa lang ang panuigon, nga nagsakay sa likod sa trak nga pickup latas sa lungsod ingong bahin sa parada sa pag-anunsiyo sa “Photo-Drama”! Niana ug sa ubang mga okasyon, ang mga igsoon nagpabati kanako nga usa ka mapuslanong membro sa kongregasyon bisan pa sa kalinghod sa akong panuigon. Busa sukad pa sa pagkabata, ako natudloan ni Jehova ug naimpluwensiyahan sa iyang Pulong.

Nabansay sa Pagsalig Kang Jehova

Tungod sa hugot nga Kristohanong neyutralidad, ang mga Saksi ni Jehova wala malangkit sa politika sa Nazi. Ingong resulta, niadtong 1933 ang mga Nazi nagpasaka ug mga balaod nga nagdili kanamo sa pagsangyaw, pagtigom, ug bisan pagbasa sa among kaugalingong literatura sa Bibliya. Niadtong Septiyembre 1937 ang tanang igsoong lalaki sa among kongregasyon, lakip ang akong amahan, gidakop sa Gestapo. Kadto nakapaguol kaayo kanako. Ang akong amahan gihukman nga mabilanggo sulod sa lima ka tuig.

Naglisod na kami pag-ayo sa balay. Apan dali ra kaming nakakat-on sa pagsalig kang Jehova. Usa ka adlaw sa dihang mipauli ako sa balay gikan sa eskuylahan, ang akong inahan nagbasa sa Ang Bantayanang Torre. Buot niyang andaman ako ug yanong paniudto, busa gibutang niya ang magasin sa ibabaw sa usa ka gamayng aparador. Human sa paniudto, samtang nanghipos kami sa plato, dihay kusog nga tuktok sa pultahan. Polis kadto nga buot mosusi kon dunay literatura sa Bibliya sa among apartment. Nahadlok kaayo ko.

Kadto maoy talagsaong mainit nga adlaw. Busa ang unang gibuhat sa polis mao ang pagkuha sa iyang helmet ug gibutang kana sa ibabaw sa lamesa. Unya nagsugod siya sa iyang pagpangita. Samtang milili siya sa ilawom sa lamesa, ang iyang helmet nagsugod pagdailos. Busa gisakmit dayon sa akong inahan ang helmet ug gibutang kana sa aparador sa ibabaw gayod sa Ang Bantayanang Torre! Gisiksik sa polis ang among apartment apan wala makakaplag ug literatura. Siyempre, wala siya maghunahuna nga molili sa ilawom sa iyang helmet. Sa dihang andam na siyang molakaw, siya nangayog pasaylo sa akong inahan samtang nagtalikod nga mikuha sa iyang helmet. Pagkadakong kahupayan ang akong gibati!

Ang mga kasinatian nga sama niana nag-andam kanako alang sa labing lisod nga mga pagsulay. Pananglitan, sa eskuylahan gipugos ako sa pag-apil sa organisasyon nga Hitler Youth, diin ang mga bata gibansay sa militaryong disiplina ug gidoktrinahan sa pilosopiya sa Nazi. Ang pipila ka magtutudlo may personal nga tumong nga makab-ot ang 100-porsiyentong pagsalmot sa mga estudyante. Ang akong magtutudlo, si Herr Schneider, mibati gayod nga siya bug-os nga napakyas tungod kay, dili sama sa ubang mga magtutudlo sa akong eskuylahan, siya kulang ug usa ka estudyante aron makab-ot ang 100-porsiyentong pagsalmot. Ako mao ang estudyante.

Usa ka adlaw gipahibalo ni Herr Schneider sa enterong klase: “Mga bata, ugma mamaseyo ang atong klase.” Ang tanan nakaangay sa ideya. Unya siya midugang: “Kamong tanan kinahanglang magsul-ob sa inyong Hitler Youth nga mga uniporme aron nga kon kita magmartsa sa kadalanan, ang tanan makakita nga kamo maoy buotan nga mga bata ni Hitler.” Pagkasunod buntag ang tanang batang lalaki mitungha nga nag-uniporme gawas kanako. Ang magtutudlo nagtawag kanako sa atubangan sa lawak-klasehanan ug miingon kanako: “Tan-awa ang ubang mga batang lalaki ug unya tan-awa ang imong kaugalingon.” Siya midugang: “Ako nasayod nga kabos ang imong mga ginikanan ug dili makaarang sa pagpalit sa imong uniporme, apan may ipakita ko nimo.” Gidala niya ako sa iyang lamesa, giablihan ang usa ka hunos, ug miingon: “Buot kong ihatag kanimo kining bag-ong uniporme. Dili ba nindot kini?”

Mas maayo pag mamatay ako kay sa magsul-ob ug uniporme sa Nazi. Sa dihang ang akong magtutudlo nakasabot nga wala koy planong isul-ob kana, siya nasuko, ug gibiaybiay ako sa enterong klase. Unya gidala mi niya sa pagpamaseyo apan gisulayan ako pagtago pinaagi sa pagpalakaw kanako sa tungatunga sa tanang ubang mga batang lalaki nga nag-uniporme. Apan, daghang tawo sa lungsod ang nakakita kanako sanglit lahi ako sa akong mga klasmet. Ang tanan nahibalo nga ang akong mga ginikanan ug ako maoy mga Saksi ni Jehova. Ako mapasalamaton kang Jehova tungod sa paghatag kanako sa gikinahanglang espirituwal nga kalig-on sa dihang bata pa ako.

Misamot ang Paglutos

Usa ka adlaw sayo sa 1938, ang akong igsoong babaye ug ako gikuha gikan sa eskuylahan ug gipasakay sa sakyanan sa polis ngadto sa usa ka repormatoryo nga eskuylahan sa Stadtroda, mga 80 kilometros ang gilay-on. Ngano? Ang mga korte nakahukom nga ipalayo kami gikan sa impluwensiya sa among mga ginikanan ug himoon kaming Nazi nga mga bata. Sa wala madugay ang kawani nga nagdumala sa repormatoryo nakamatikod nga ang akong igsoong babaye ug ako matinahuron ug matinumanon, bisan tuod lig-on sa among Kristohanong neyutralidad. Ang direktor nakadayeg kaayo nga buot niyang personal nga mahimamat ang akong inahan. Gihimo ang eksepsiyon, ug ang akong inahan gitugotan sa pagduaw kanamo. Ang akong igsoong babaye, akong inahan, ug ako nalipay kaayo ug mapasalamaton kang Jehova sa paghatag kanamog kahigayonan nga magkauban alang sa pagpalig-on sa usag usa sa tibuok adlaw. Gikinahanglan gayod namo kadto.

Nagpabilin kami sa repormatoryo sulod sa mga upat ka bulan. Unya gipapuyo kami uban sa usa ka pamilya sa Pahna. Sila gibaoran nga ipalayo kami sa among mga paryente. Ang akong inahan wala gani tugoti sa pagduaw. Bisan pa niana, sa duha ka higayon, siya nakakitag paagi sa pagkontak kanamo. Nagpahimulos nianang talagsaong mga kahigayonan, ang akong inahan mihimo sa labing maayo nga iyang maarangan sa pagpatisok diha kanamo sa determinasyon nga magpabiling matinumanon kang Jehova, bisan unsa pa ang mga pagsulay ug mga sirkumstansiya nga iyang itugot.​—1 Corinto 10:13.

Ug ang mga pagsulay miabot gayod. Niadtong Disyembre 15, 1942, sa dihang 17 anyos pa lang ako, gidakop ako sa Gestapo ug gibutang sa usa ka bilanggoan sa Gera. Mga usa ka semana sa ulahi, ang akong inahan usab gidakop ug miduyog kanako sa samang prisohan. Sanglit menor de edad pa ako, ang mga korte dili makahusay kanako. Busa ang akong inahan ug ako migugol ug unom ka bulan sa bilanggoan samtang ang mga korte nagpaabot sa akong ika-18ng kasumaran sa pagkatawo. Sa maong adlaw nga ako nag-18 anyos, ang akong inahan ug ako gitaral sa hukmanan.

Sa wala pa nako maamgohi, natapos na ang husay. Wala ako mahibalo nga dili na gayod nako makita pag-usab ang akong inahan. Ang kataposang nahinumdoman ko kaniya mao ang pagkakita kaniya nga naglingkod sa korte sa usa ka lugom kahoy nga bangko diha gayod sa akong tupad. Kaming duha gipahayag nga sad-an. Ako gihukmang mabilanggo sulod sa upat ka tuig ug ang akong inahan sulod sa usa ka tuig ug tunga.

Niadtong mga adlawa dihay libolibong Saksi ni Jehova nga nabilanggo sa mga prisohan ug mga kampo. Apan, ako gipadala sa prisohan sa Stollberg, diin ako lang ang Saksi. Migugol akog usa ka tuig sa bartolina, apan si Jehova nag-uban kanako. Ang gugma nga akong naugmad alang kaniya sa akong pagkabatan-on mao ang yawi sa akong pagpabiling buhi sa espirituwal.

Niadtong Mayo 9, 1945, human ako mapriso sulod sa duha ka tuig ug tunga, kami nakadawat ug maayong balita​—natapos na ang gubat! Niadtong adlawa ako gibuhian. Human mobaktas ug 110 kilometros, ako miabot sa balay, nga literal nga masakiton gumikan sa kakapoy ug kakuraw. Gidangtag daghang bulan usa ako maulii sa akong panglawas.

Sa pag-abot nako, naapektahan ako pag-ayo sa labi pang makaguol nga balita. Una mahitungod sa akong inahan. Human siya mapriso sulod sa usa ka tuig ug tunga, ang mga Nazi nagpapirma kaniya ug dokumento nga isalikway ang iyang pagtuo kang Jehova. Siya midumili. Busa ang Gestapo nagdala kaniya sa kampo konsentrasyon sa kababayen-an, sa Ravensbrück. Didto siya namatay sa tipos sa wala pa matapos ang gubat. Siya maisogon kaayo nga Kristohanon​—usa nga kusganong nakigbugno nga wala gayod mohunong. Hinaot nga malulotong hinumdoman siya ni Jehova.

Dihay balita usab bahin sa akong magulang nga lalaki, si Werner, kinsa wala gayod magpahinungod kang Jehova. Siya miduyog sa kasundalohang Aleman ug namatay sa Rusya. Ang akong amahan? Mipauli siya, apan ikasubo, siya maoy usa sa diyutay kaayong mga Saksi nga mipirma sa maong makauulawng dokumento nga nagsalikway sa pagtuo. Sa dihang nakita ko siya, siya masulub-ong tan-awon ug nadaot ang pangisip.​—2 Pedro 2:20.

Usa ka Mubong Yugto sa Masibotong Espirituwal nga Kalihokan

Niadtong Marso 10, 1946, mitambong ako sa akong unang human-gubat nga asembliya sa Leipzig. Pagkamakapahinam sa dihang gipahibalo nga himoon ang bawtismo nianang adlawa mismo! Bisan tuod gipahinungod na nako ang akong kinabuhi kang Jehova katuigan kanhi, mao kini ang akong unang kahigayonan nga mabawtismohan. Dili ko gayod makalimtan kadtong adlawa.

Niadtong Marso 1, 1947, human magpayunir sulod sa usa ka bulan, gidapit ako sa Bethel sa Magdeburg. Ang mga buhatan sa Sosyedad nadaot pag-ayo gumikan sa pagpamomba. Pagkadakong pribilehiyo nga motabang sa pagpang-ayo nga buluhaton! Human sa maong ting-init ako giasayn sa siyudad sa Wittenberge ingong espesyal payunir. May mga bulan nga migugol ako ug kapin sa 200 ka oras sa pagsangyaw sa uban mahitungod sa maayong balita sa Gingharian sa Diyos. Pagkamalipayon nako nga gawasnon na usab​—walay gubat, paglutos, walay mga prisohan!

Ikasubo, ang maong kagawasan wala magdugay. Human sa gubat ang Alemanya gibahin, ug ang dapit nga akong gipuy-an nailalom sa pagmando sa mga Komunista. Niadtong Septiyembre 1950 ang mga sekreta sa Silangang Alemanya, nga nailhang Stasi, misugod sa pagdakop sa mga igsoon sa sistematikong paagi. Kataw-anan ang mga sumbong batok kanako. Ako giakusar ingong espiya sa gobyerno sa Amerika. Gipadala nila ako sa kinangil-arang Stasi nga prisohan sa nasod, sa Brandenburg.

Pagpaluyo Gikan sa Akong Espirituwal nga mga Igsoon

Didto dili ako pakatulgon sa Stasi sa adlaw. Unya ila akong sukitsukiton sa tibuok gabii. Human ako gipaagom sa maong pagpaantos sulod sa pipila ka adlaw, migrabe ang kahimtang. Usa ka adlaw, inay ibalik ako sa akong selda, gidala nila ako sa ilang nabantog nga U-Boot Zellen (nailhang mga seldang submarino tungod kay nahimutang kini sa ubos sa lebel sa yuta). Giablihan nila ang usa ka karaan, tayaon nga pultahan ug gimandoan ako nga mosulod. Kinahanglang molakang ako sa usa ka taas nga babag ubos sa pultahan. Sa dihang mitunob ako, akong naamgohan nga ang salog napuno sa tubig. Gisirhan ang pultahan uban ang makalilisang nga pag-igot. Walay suga ug walay bentana. Ngitngit kaayo.

Tungod kay pipila man ka pulgada ang tubig diha sa salog, dili ako makalingkod, makahigda, o makatulog. Human magpaabot sa daw walay kataposan, ako gikuha pagbalik aron sukitsukiton pa ubos sa hayag kaayong mga suga. Wala ako masayod kon unsay mas lisod​—magtindog sa tubig sa tibuok adlaw sa halos bug-os nga kangitngit o pag-antos sa masakit hayag nga mga suga nga gitumong gayod kanako sa tibuok gabii.

Sa daghang okasyon ila akong gihulga nga pusilon. Human sa pipila ka gabiing pagsukitsukit, ako giduaw usa ka buntag niana sa usa ka taas-ug-ranggo nga opisyal sa militar sa Rusya. Nakabaton akog kahigayonan sa pagtug-an kaniya nga ang Alemang Stasi mas grabe pang nagtratar kanako kay sa Gestapo sa Nazi. Ako siyang giingnan nga ang mga Saksi ni Jehova maoy neyutral ilalom sa gobyerno sa Nazi ug neyutral usab ilalom sa Komunistang gobyerno ug wala kami mag-apil-apil sa politika bisan asa sa kalibotan. Sa kasukwahi, ako miingon, daghang opisyal sa Stasi karon maoy mga membro sa organisasyon nga Hitler Youth, diin lagmit nga nakat-onan nila kon unsaon paglutos ang inosenteng mga tawo sa linuog nga paagi. Samtang ako nagsulti, ang akong lawas nagkurog gumikan sa katugnaw, kagutom, ug kakapoy.

Kahibulongan, ang Rusong opisyal wala masuko kanako. Sa kasukwahi, gihabolan ko niya ug gitratar ako sa malulotong paagi. Wala madugay human sa iyang pagduaw, ako gibalhin sa mas komportableng selda. Human sa pipila ka adlaw, gitugyan ako ngadto sa mga korteng Aleman. Samtang gihulat pa ang desisyon sa akong kaso, nakapahimulos ako sa maayong pribilehiyo sa pagpakig-ambit ug selda kauban sa lima ka laing mga Saksi. Human makalahutay sa mapintas kaayong pagtratar, pagkamakapalipay nga makapakig-uban sa akong espirituwal nga mga igsoon!​—Salmo 133:1.

Sa korte ako gipahayag nga sad-an sa pagpangespiya ug gihukman ug upat ka tuig nga pagkabilanggo. Kadto giisip nga dili grabeng silot. Ang pipila ka igsoon gihukman ug kapin sa napulo ka tuig. Gipadala ako ngadto sa binantayan pag-ayong bilanggoan. Sa akong hunahuna bisan ang ilaga dili gani makakamang pasulod o pagawas sa maong prisohan​—estrikto kaayo ang seguridad. Apan, uban sa tabang ni Jehova ang pipila ka maisogong mga igsoon nakapayuhot ug enterong Bibliya. Kana gipanglaksi ug gibahinbahin ngadto sa indibiduwal nga basahon ug gipasapasa taliwala sa mga igsoon nga piniriso.

Giunsa namo kadto pagbuhat? Lisod kaayo kadto. Ang panahon lamang nga magkitaay kami maoy sa dihang dad-on kami sa mga kaligoanan sa matag duha ka semana. Sa usa ka higayon, samtang ako naligo, usa ka igsoon mihunghong nga nagtago siya ug pipila ka panid sa Bibliya diha sa iyang tualya. Human sa akong pagkaligo kuhaon nako ang iyang tualya inay ang akoa.

Usa sa mga guwardiya nakakita sa igsoon nga mihunghong kanako ug nagbunal kaniya pag-ayo ginamit ang batuta. Gibira ko dayon ang tualya ug misagol sa ubang mga piniriso. Salamat na lang nga wala ako masakping nagdalag mga panid sa Bibliya. Kon nasakpan pa, ang among espirituwal nga programa sa pagpakaon nadaot unta. Nakasinati kami ug daghang susamang mga kasinatian. Ang among pagbasa sa Bibliya kanunayng gibuhat nga tinagotago ug sa dakong kapeligrohan. Ang mga pulong ni apostol Pedro, “Padayong hupti ang inyong panimuot, magmabinantayon,” haom gayod kaayo.​—1 Pedro 5:8.

Tungod sa pipila ka katarongan, ang mga awtoridad mihukom sa pagbalikbalik ug balhin sa pipila kanamo gikan sa usa ka bilanggoan ngadto sa lain. Sulod sa upat ka tuig nga yugto, ako gibalhinbalhin sa mga napulo ka lainlaing mga bilanggoan. Bisan pa niana, kanunay akong makakaplag ug mga igsoon. Nakakat-on ako sa paghigugma pag-ayo niining tanang igsoon, ug maguol ako pag-ayo nga biyaan nako sila sa matag panahon nga ako ibalhin.

Sa kataposan gipadala ako sa Leipzig, ug didto ako gipagawas sa prisohan. Ang guwardiya sa prisohan nga nagpagawas kanako wala manamilit kondili miingon hinuon, “Makita ka namo pag-usab sa dili madugay.” Ang iyang daotang hunahuna buot nga prisohon ako pag-usab. Kanunay nakong palandongon ang Salmo 124:2, 3, diin kini nag-ingon: “Kon dili pa si Jehova maoy kadapig namo sa dihang mialsa ang mga tawo batok kanamo, nan sila milamoy na unta kanamo nga buhi pa, sa diha nga misilaob ang ilang kaligutgot batok kanamo.”

Si Jehova Magluwas sa Iyang Maunongong mga Alagad

Niadtong tungora ako tawong gawasnon na usab. Ang akong kaluhang babaye, si Ruth, ug si Sister Herta Schlensog diha sa ganghaan nga naghulat kanako. Panahon niadtong katuigan sa prisohan, padad-an ako ni Herta ug gamayng pakete nga may pagkaon kada bulan. Ako nagtuo gayod nga kon wala kadtong gagmayng mga pakete, namatay na unta ako sa prisohan. Hinaot nga maluloton siyang hinumdoman ni Jehova.

Sukad ako napagawas, si Jehova nagpanalangin kanako uban sa daghang pribilehiyo sa pag-alagad. Nag-alagad na usab ako ingong espesyal payunir, sa Gronau, Alemanya, ug ingong magtatan-aw sa sirkito sa Kabukiran sa Alemanya. Sa ulahi gidapit ako sa pagpalista sa ika-31ng klase sa Watchtower Bible School of Gilead alang sa mga misyonaryo. Ang among graduwasyon gihimo sa Yankee Stadium panahon sa internasyonal nga asembliya sa mga Saksi ni Jehova niadtong 1958. Nakapribilehiyo ako sa pagpahayag ngadto sa dakong panon sa mga igsoong lalaki ug babaye ug pag-asoy sa pipila sa akong mga kasinatian.

Human sa graduwasyon mibiyahe ako paingon sa Chile aron sa pag-alagad ingong misyonaryo. Didto nag-alagad na usab ako ingong magtatan-aw sa sirkito, sa kinahabagatang bahin sa Chile​—ako sa literal nga paagi gipadala sa kinatumyan sa yuta. Niadtong 1962, gipangasawa nako si Patsy Beutnagel, usa ka matahom nga misyonarya nga taga-San Antonio, Texas, T.B.A. Nakapahimulos ako ug daghang kahibulongang mga tuig sa pag-alagad kang Jehova uban kaniya sa akong kiliran.

Sa akong kapin sa 70 ka tuig nga kinabuhi, ako nakasinati ug daghang malipayong mga yugto ug daghang kalamidad. Ang salmista nag-ingon: “Daghan ang kalamidad sa matarong, apan si Jehova magaluwas kaniya gikan nianang tanan.” (Salmo 34:19) Niadtong 1963, samtang didto pa sa Chile, si Patsy ug ako nakasinati sa makasubong kamatayon sa among batang babaye. Sa ulahi, si Patsy grabeng nasakit, ug kami mibalhin sa Texas. Sa dihang 43 anyos pa lang siya, siya namatay, sa gihapon ilalom sa makapasubong mga sirkumstansiya. Ako subsob nga mag-ampo nga si Jehova malulotong maghinumdom sa akong matahom nga asawa.

Karon, bisan tuod masakiton ug tigulang, ako nakapahimulos sa pribilehiyo nga mag-alagad ingong regular payunir ug ansiyano sa Brady, Texas. Tinuod, ang kinabuhi dili kanunayng sayon, ug mahimong aduna pay laing mga pagsulay nga akong atubangon. Bisan pa niana, sama sa salmista ako makaingon: “Oh Diyos, gitudloan mo ako sukad pa sa akong pagkabatan-on, ug hangtod karon ginapahayag ko ang imong katingalahang mga buhat.”​—Salmo 71:17.

[Hulagway sa panid 23]

(1) Nag-alagad karon ingong ansiyano ug regular payunir, (2) uban kang Patsy, una pa sa among kasal, (3) sa klase ni Herr Schneider, (4) akong inahan, si Teresa, kinsa namatay sa Ravensbrück