Pagpaniid sa Kalibotan

Pagbasag Bibliya Nagkunhod sa Sweden

Ang pagbasag Bibliya nagkunhod ug dako sa Sweden, sumala sa usa ka taho nga nag-ulohang The Swedish People and the Bible. Ang awtor, si Thorleif Pettersson, luyoluyong propesor sa Swedish Bible Society, nag-ingon nga 36 porsiento lamang sa populasyon nagaangkong mga magbabasa sa Bibliya, 3 porsiento niana nagaingong sila nagabasa niini sa adlaw adlaw. Ang nabiling 64 porsiento wala gayod magbasa niini. Sa kasukwahi, niadtong 1949, may 66 porsientong nagbasa sa Bibliya ug 34 porsiento ang wala magbasa. Sa iyang taho, si Pettersson nag-ingon nga 11 porsiento sa populasyon walay Bibliya ug nagapaila nga kana matuod sa 25 porsiento niadtong ubos sa edad nga 30 anyos. Sa gisukna kon ang mga batan-on “mobasa ba sa Bibliya inigkatigulang na nila,” siya mitubag, “Dili, dili gayod sila mobasa sa Bibliya. Ang pagbasag Bibliya inanay mous-os kon ang palakaw karon mopadayon ug kon dili mohuyop ang espirituwal nga hangin.”

Baslanay

Ang usa ka Ehiptohanong historyano, si Ahmed Behgat, nagpatik sa usa ka libro nga nagsumbong nga “panahon sa Exodo ang karaang mga Israelinhon nagyuhot sa bulawan pagawas sa Ehipto ug migamit niana sa paggama sa bulawang baka.” Ang panukiduki ni Gn. Behgat sa karaang Ehiptohanong mga dokumento mitultol kaniya sa paghinapos nga ang Israel angay magbayad sa Ehipto ug $40 bilyon (U.S.) apan walay tubo, sumala sa Islamikong kasugoan. Bisan pa niana, dihang gipatik ang iyang mga kaplag, sumala sa usa ka balita sa World Press Review, “ang radyong Voice of Israel nangayog bayad sa trabaho sa ulipon nga gipahamtang sa mga Paraon sa mga Israelinhon.”

Tam-is nga Handumanan

Ang bantog-sa-kalibotang sirup sa maple sa Canada nameligro kaayong mahimo na lang handumanan kon ang epekto sa polusyon sa hangin dili dayon taposon, nag-ingon ang usa ka estorya diha sa nasodnong mantalaang The Globe and Mail. “Sukad sa 1978, ang mga prodyuser sa sirup sa maple nagtaho nga ang kakahoyan sa tanang panuigon nagakamatay nga walay dayag nga hinungdan. Ang bugtong katin-awan nga gihatag sa mga siyentipiko mao ang polusyon sa hangin, apil ang asidong ulan ug susamang mga kemikal,” miingon kini. Ang mga inspeksiyon sa nadaot nga mga dapit nagapadayag sa makapakugang nga pag-uswag sukad 1983: gikan sa 29 porsiento sa kakahoyang nadaot ngadto sa 80 porsiento. Sa paningkamot sa pagluwas sa kakahoyan ug sa industriya sa sirup sa maple, ang mga tigdukiduki nagaawhag sa paghunong sa polusyon sa hangin nga gipahinabo sa mga kemikal sama sa asupre ug nitrogen oxides.

Lantugi sa HK

Ang mga sudlanan sa tubig nga ilimnon mao ang ulohan sa mainitong tulo ka oras nga lantugi sa Hiniusang Kanasoran, ug sama ra sa daghan pang ubang isyu nga ilang ginahisgotan, may diyutayng panagkauyon. Ang isyu mitungha dihang ang mga sudlanan sa ilimnong tubig ug mga basong gitagana sa matag usa ka delegado sa 13 ka kuwarto sa komite gikuha ingon nga usa ka lakang sa pagdaginot sa gastos nga $100,000 sa usa ka tuig. Ang gilantugian maoy kon nganong ang tsirman sa komite ug kadtong naglingkod sa dapit sa mamumulong may mga pitsel pa sa tubig. (Kadto tungod kay sila dili makalakaw aron moadto sa imnanan.) Ang laing isyu mao kon giunsa sa HK pagkabaton nianang dako kaayong gastos sa pagtagana lamag tubig sa mga delegado. (Kadto tungod kay lima ka tawo ang gikinahanglan sa pagtaganag tubig kaduha sa usa ka adlaw ug pag-esterilisar sa mga baso tapos sa matag paggamit.) Samtang nagpadayon ang lantugi, ang tsirman mipasabot nga ang obertaym nga suweldo sa mga guwardiya ug mga maghuhubad niadtong gabhiona basin motumbas sa kantidad nga madaginot pinaagi sa paghunong sa serbisyo sa tubig.

Buhing mga Tigdonar?

Ang nagkadaghang mga doktor nagakuwestiyon kon kaha ang mga biktima sa aksidente “nga gikuhaan sa mga organo sa mga siruhanong tigtransplant tapos ipahayag nga patay apan kansang mga kasingkasing nagapitik pa” patay na gayod, nagtaho ang The Sunday Times sa London. Ang medikal nga mga kritiko sa “nagapitik nga kasingkasing” nga donasyon sa organo nagaingon nga ang mga pagsusi nga gigamit sa pagtino sa kamatayon nianang mga kasoha “sa panguna depektoso.” Ngano? Kay, sumala sa taho, ang patayng lawas nga gikan niana kuhaon ang mga organo kadaghanan mosanong sa kutsilyo sa siruhano samtang himoon ang unang paghiwa. “Ang mga batiis ipataas ingong sanong sa panalipod, ug ang kaunoran sa tiyan manghugot, nga magababag sa operasyon. . . Ang presyon sa dugo sa tigdonar ug pinitik sa kasingkasing tingali mopataas sa kalit sa pagsugod sa operasyon . . ., mga ilhanan nga diha sa normal nga operasyon magpaila . . . nga gisakitan ang pasyente,” nag-ingon ang Times. Sa pagpahayag ug kabalaka mahitungod sa isyu, ang usa ka huwes miingon: “Daw may ilado kaayong kalainan tali sa gitawag pagkamatay sa utok ug sa pagkamatay sa lawas. . . . Ang kamatuoran niana mao nga kon buot nila ang imong mga organo . . . ilang kuhaon ang pipila sa mga piyesa dihang ikaw dili patay sa diwa nga imo ug akong hisabtan.”

Pagpugong sa Pagpanganak sa Tsina

Sulod sa napulo ka tuig ang Tsina dakog gihimo sa pagkunhod sa pagpanganak sa Tsina. Sumala sa mantalaang Pranses nga Le Figaro, ang polisa nga tagsag anak “episyente apan kini may makahahadlok nga bahin . . . Sa naandan, ang Insek nga mga pamilya kinahanglang may lalaki. Busa ang mga batang babaye kadaghanan dili kaayo kahinangpan, kay ang mga magtiayon malisdan sa pagdawat sa usa ka bugtong babayeng manununod.” Sa daghang nasod, ang pagtuon sa 1,000 ka pagpanganak mopadayag sa kapin kun kulang samang gidaghanon sa lalaki ug babayeng mga anak. Apan sa Tsina, “sa 1,000 ka rehistradong pagpanganak [ang rehistrasyon mahitabo upat ka semana tapos sa pagkatawo], adunay 660 ka lalaki sa 340 ka babaye.” Unsay hinungdan sa dakong kalainan sa duha ka numero? Ang Le Figaro nag-ingon: “Mopatim-awng tino nga minilyong batang babaye ang ginapatay kada tuig.”

Pagtabako Makapatay

Ang mga sigarilyo labing menos mopatay labing menos usa ka gatos ka libong tawo matag tuig sa United Kingdom, nag-ingon ang Faculty of Community Medicine diha sa ilang tahong Charter for Action. Ang mga estadistika nagapadayag usab nga 90 porsiento sa tanang pagkamatay tungod sa kanser sa baga sa Britanya, uban ang un-tersiya sa mga namatay gumikan sa tanang ubang matang sa kanser, ikapasangil sa bisyo sa tabako. Ang bag-ong mga balaod gitumong sa pagsanta sa pagkagiyan sa mga batan-on sa bag-ong gipasiugdang mga puyo sa tabako. Sa Britanya, ang halin sa mga produkto sa tabako ngadto sa ubos sa 16 motumbas sa £90 milyon ($130 milyon, U.S.) sa usa ka tuig.

Pagkatua Lamang Didto

Ang tanang taga-Alaska—mga lalaki, mga babaye, ug mga bata—nagdawat sa usa ka tsekeng $556.26 sa pagkatapos sa miaging tuig. Kana ang ilang bahin sa $296 milyon nga gibahin taliwala sa 531,911 permanenteng molupyo sa Alaska. Ang salapi nagagikan sa abot nga salapi sa aseite gikan sa mga giugmad nga yuta sa gobyerno. Ang usa ka porsiento gibutang sa usa ka pondo, nga karon may $7 bilyon, aron ang Alaska dili mabangkrap dihang mahurot ang aseite. Katunga sa abot sa pondo iapod-apod sa mga taga-Alaska kada tuig sukad sa pagsugod niana niadtong 1982.

Kinadak-ang Elebetor sa Lantsa

Ang Belgianong departamento sa mga agianan sa tubig karon nagatukod sa kinadak-ang elebetor sa lantsa sa kalibotan. Sa Canal du Centre tali sa Mons ug sa La Louvière (duha ka Belgianong siyudad), adunay 223-tiil (68 m) nga deperensiya sa lebel sa tubig. Hangtod karon, ang upat ka daang hydraulic nga mga elebetor, ang matag usa 56 tiil (17 m) sa gihabogon, nakadumalag 300-toneladang mga lantsa. Apan ang bag-ong elebetor nga ginatukod mao unyay 380 tiil (116 m) sa gihabogon, 427 tiil (130 m) sa gitas-on, ug kini makaarang sa pagdalag 2,000-toneladang mga panon sa mga lantsa. Kini pagalangkoban sa duha ka tangke 368 tiil (112 m) sa gitas-on ug 40 tiil (12 m) sa gilapdon. Sumala sa gipatin-aw sa Pranses nga mantalaang Le Monde, “ang Strepy-Thieu nga elebetor maoy pamatuod nga ang mga Belgiano nagtuo gihapon sa transportasyon sa tubig.”

Gilantugiang mga Karatula

Ang butang nagsugod ingong seryosong lakang sa pagkaluwas karon nahimong usa ka gikabuangang uso. Sa sinugdan, ang lima-pulgada (13 cm), pormag-diamanteng mga karatula, nga gitaod sa bildong sagang sa hangin sa kotse sa likod pinaagig gamayng tigsuyop, gituyo sa pagpahimatngon sa ubang drayber nga ang usa ka bata naa sa sulod aron sila mahimong mas mainampingon. Ug sa miaging duha ka tuig, ang minilyong karatula nga nagaingong “Baby on Board!” o “Child on Board!” nabaligya ngadto sa mabalak-ong mga ginikanan sa Tinipong Bansa. Ugaling, karong adlawa ang minilyong mga imitasyon ginapasundayag, nga nagaingong “Baby Driving!” “Nobody on Board!” ug “Mother-in-Law in Trunk.” Buot sa mga opisyales bahin sa pagkaluwas nga kuhaon ang tanang karatula, nga nag-ingong kana sila nagababag sa panan-aw sa drayber ug maoy nakaingon sa mga aksidente.