Ang Pagbasa sa Makusog Makalingaw sa Pagkakat-on

“IKADUHA sa paggakos sa imong anak,” miingon si Jim Trelease, awtor sa The Read-Aloud Handbook, hatagi ang imong anak ug “bahin sa imong hunahuna ug bahin sa imong panahon.”

Unsaon? Pinaagi sa pagbasag makusog kaniya sayo sa iyang kinabuhi ug sa kanunay, mirekomendar si Trelease. Ang eksperyensiya ug mga kaayohang madawat nimo ug sa imong anak malungtaron. Sa unsang mga paagi? Dili lamang mopabalik kini nga pagbasa sa mga panumdoman sa bililhong mga gutlo tapos sa panahon nga midako na ang bata kondili makatabang usab kini sa imong anak nga mahimong maayong magbabasa ug magtutuon. Mouswag usab ang katakos sa imong anak sa pagtan-aw tungod kay makakat-on siya sa pagpunting sa iyang atensiyon diha sa hulagway. Pananglitan, sa 18 ka bulan ang bata makaila nag hulagway sa itoy, ug siya makasabot sa mga pulong bisan dili pa siya makabasa niana. Dugang pa, dili lamang mouswag ang mga katakos sa pagbasa, pagsulat, pagsulti, pagpaminaw, ug sa paghanduraw sa imong anak kondili ang iyang tinamdan sa pagkahimong maayong magbabasa mouswag usab—malipay siyang mobasa.

“Asa man ako mangitag panahon o kusog sa pagbasag makusog sa akong mga anak?” mao kasagaran ang madunggang pagtuaw sa daghag problemang mga ginikanan.

Si Jim Trelease miingon: “Ang amahan nga moingon nga kapoy na kaayo siya sa pagbasa sa iyang mga anak migamit sa samang mga mata sa pagtan-aw ug daghang programa sa telebisyon.”

Aron mausab kining tinamdana, gipaambit sa awtor nga si Trelease kining mga sugyota sa umaabot nga mga ginikanan-magbabasa:

1. Basaha ang tukmang mga libro. Ang kadaghanang mga bata dili gustog mga libro nga nagawali kanila. Apan malingaw sila sa mga sugilanon nga may aksiyon o mga problema nga sulbaron. Apan, paneguroa, nga andam na ang emosyon sa bata alang sa libro pinaagi sa pagtan-aw una niini.

2. Pilia ang labing maayong panahon. Ang pagbasa sa imong anak sayo sa buntag, nga nagduka pa, tingali dili mao ang labing maayong panahon. Basahan sa uban ang ilang anak samtang naglingkod sila sa ilang taas nga lingkoranan nga nagtimotimo. Ang maayo mao ang panahon sa dili pa matulog. Ang bata nianang panahona may mas hataas nga atensiyon.

3. Atubanga ang hagit. Walay daotan ang pagbasag libro nga may mga pulong nga dili masabtan sa bata. Makahatag ang ginikanan ug yanong kahulogan sa usa ka pulong, ipatin-aw sa ubang paagi, o kaha laktawan ang malisod nga mga bahin.

4. Gamita ang imong katakos sa pagbasa. Ang pagbasag makusog nagkinahanglan ug maayong pagginhawa ug gikusgon sa pagbasa. Kon nagduhaduha ka sa imong pagbasa, irekord sa teyp ang estorya, patokara kinig balik, ug gradohi ang imong kaugalingong pagbasa.

5. Panid-i ang gitas-on sa atensiyon. Tinuod, ang maanindot nga sugilanon makakuha sa pagtagad sa imong anak, apan sayri nga dili siya makahatag ug bug-os nga atensiyon sa sugilanon. Apan, may makat-onan gihapon siya gikan niana.

6. Magpamailobon. Sama sa ubang mga hingkod nga gustong mobalikbalik ug tan-aw sa samang salida, ang mga bata gustong mamati sa paboritong sugilanon nga pabalikbalik tungod kay makakat-on silag bag-ong mga kahulogan sa matag higayon. Busa imbes kuhaon ang paboritong libro, pagdugang lamang ug bag-ong estorya.