Ang mga Pagsalop sa Adlaw Nagabanaag sa Himaya sa Maglalalang Niini
BISAG ka pila nato makita ang matahom nga salumsom, kanunay kitang makadayeg sa maanindot nga talan-awon. Ang nangakatag nga mga panganod sa kapunawpunawan mopasamot sa katahom samtang ang talisalop nga adlaw magadigo niana sa mga kidlap sa mga bulok sa biyoleta, pula, orens, rosas, ug dalag.
Nganong ang langit mamulapula man sa pagtunod sa adlaw, sa dihang sayo sa adlaw asulon man ang bulok niini? Kini tungod sa pag-agi sa kahayag sa adlaw sa atmospera nga nagalibot sa atong yuta sa mga usa ka gatos ug kan-uman ka kilometros sa kahitas-an. Kining pinakahabol nga hangin nagatagana sa oksihenong atong gihanggab. Kini naundan usab ug ubang gas, sama sa nitroheno, carbon dioxide, ug inalisngaw, ug sa mga partikulo usab sa abog.
Inig-agi sa kahayag sa adlaw sa maong atmospera, maigo niini ang mga molekula sa hangin ug mga partikulo sa abog, ug lagmit matibulaag ang kahayag. Ang mga bulok nga naglangkob sa kahayag sa adlaw mopanaw ingong “mga balod,” ug kon mas mubo ang balod o wavelength sa bulok, kini mas matibulaag inigkaigo sa mga partikulo sa hangin. Ang asul nga kahayag dunay mubong balod ug mas matibulaag. Ang pulang kahayag dunay hataas nga gitas-on sa balod ug dili kaayo matibulaag.
Sa hayag nga adlaw nga ang adlaw atua sa ibabaw kaayo sa kapunawpunawan, ang langit asul tan-awon kay ang mas mugbong mga balod nga asul matibulaag sa hangin ug ibanaag balik sa yuta gikan sa tanang bahin sa langit. Apan inigtunod sa adlaw padulong sa kapunawpunawan sa magabii, ang kahayag niini mopanaw agi sa mas daghang kilometros sa atmospera sa yuta aron makaabot kanato. Busa mas daghang molekula sa hangin ug mga partikulo sa abog ang maigo niini kay sa dihang ang adlaw tua sa ibabaw sa ulo. Ang mas mugbong asul nga mga silaw mababagan ug suhopon sa atmospera sa dili pa makaabot sa atong mga mata. Ang mas tag-as nga pulang mga silaw molapos sa atmospera nga makaabot kanato, nga magpahinabo sa mga bulok nga atong makita sa pagsalop ug sa pagsilang sa adlaw.
Kon dunay mas daghang abog sa atmospera, sama sa gikan sa mga lihok sa bolkan, ang mga pagsalop sa adlaw labi pang buloknon. Ingong pananglitan, sa mibuto ang bolkang Krakatau duol sa Java niadtong 1883, ang daghan kaayong abog gibuga sa daghang kilometros ngadto sa atmospera. Ang The New Encyclopædia Britannica nagpahayag sa resulta: “Ang pinong abog naanod nga milibot sa daghang beses sa Yuta, nga nagpatunghag talagsaong mapulang mga salumsum sa misunod tibuok nga tuig.”
Ang matahom kaayong mga salumsom angay maghimo kanatong mapabilhon sa Maglalalang sa adlaw, sa yuta, ug sa atong atmospera, nga nagapaposible nianang nindot nga mga pasundayag. Kita angay mobati sama sa mga magsusulat sa Bibliya nga misulat: “Ang mga langit nagapahayag sa himaya sa Diyos; ug ang buhat sa iyang mga kamot ang hawan nagasugid.” “Ikaw takos, Jehova, bisan ang among Diyos, sa pagdawat sa himaya ug sa kadungganan ug sa gahom, tungod kay imong gilalang ang tanang butang, ug tungod sa imong kabubut-on sila naglungtad ug nalalang.”—Salmo 19:1; Pinadayag 4:11.
[Tinubdan sa Letrato sa panid 16]
G. Ludwig/U.S. Fish & Wildlife Service