Mga Saksi ni Jehova sa Silangang Uropa

SA DIHANG nalumpag ang Paril sa Berlin niadtong Nobyembre 1989, ang Asiaweek mitaho nga “mga 2 milyong taga-Silangang Alemanya nagpanon sa pagsulod sa kasadpang katunga sa nabahin nilang nasod sa duha ka adlaw human buksi sa Silangang Berlin ang utlanan.” Unsay ilang misyon?

Alang sa datodato, kadto maoy patuyang nga pamalit. Alang sa uban, kadto maoy tan-awtan-aw ra sa mga tinda ug pagsulay sa bag-o nilang kaplag nga kagawasan. Daghan ang nakakitag mga Saksi ni Jehova sa kadalanan sa Berlin ug sa ubang siyudad ug nagdawat sa mga basahon gikan kanila. Sukad niadto, ang pipila nagsulat sa sangang-buhatan sa Watch Tower Society sa Selters, duol sa Frankfurt am Main, nga nagpahayag ug pila ka talagsaong mga reaksiyon.

Usa ka sulat nag-ingon: “Sa pagduaw nako sa Kasadpang Berlin sa unang panahon sa akong kinabuhi, nakadawat akog kopya sa Ang Bantayanang Torre ingong gasa gikan sa mga Saksi ni Jehova diha sa dalan. Sukad niadto, gisugdan na usab nako ang pagsusi sa Bibliya, ug bisan pag ako daghan kaayog suliran, sa makausa pa adunay nagahatag nakog paglaom ug kalipay sa kinabuhi. Malipay kaayo ako kon ako makabasa sa librong Ang Imong Pagkabatan-on​—Pagpahimulos sa Labing Maayo Niini. Gusto usab nako nga makakontak sa mga Saksi ni Jehova.”

Ang laing bisita misulat: “Sa akong pag-agi sa tunil paingon sa pangunang estasyon sa Nuremberg, usa ka babaye naghatag nakog mga kopya sa Pagmata! ug Ang Bantayanang Torre. Ako nalipay sa dihang gibasa ko sila. Sa pila ka adlaw gigamit ko na usab ang Bibliya sa kada adlaw.”

Ang mga kombensiyon sa mga Saksi ni Jehova gihimo sa dagkong mga siyudad sa tibuok Silangang Uropa sa ting-init sa 1990. Ang Olympia Stadium sa niadto Kasadpang Berlin mao ang dapit sa usa ka kombensiyon nga gitambongan sa mga Saksi gikan sa daghang nasod, apil ang silangang Alemanya. Gikalkulo nga sa 44,532 nga tumatambong, mga 30,000 ang gikan sa silangang Alemanya. Ang mantalaang Berliner Morgenpost mitaho nga 1,017 ka bag-ong Saksi ang nabawtismohan sa Olympic swimming pool, nga gigamit ang bug-os nga pagtuslob sa tubig, ang paagi nga niana “ang mga misalmot nagasunod pag-ayo sa hulad sa karaang mga Kristohanon.”

Sa unsang paagi nausab ang kahimtang sa silangang Alemanya? Sa Marso 1990 ang mga mantalaan sa Silangang Alemanya mianunsiyo sa pagkalegal sa mga Saksi ni Jehova. Ubos sa ulohang “Mga Saksi ni Jehova Legal na Usab,” ang mantalaan sa Silangang Alemanya nga Mitteldeutsche Zeitung mipahayag: “Ang Marso 14 nagpasabot sa pagkatapos sa usa ka pagdili nga milungtad ug upat ka dekada. Sa maong adlaw ang Alemang mga hawas sa mga Saksi ni Jehova nakagawas sa tinukod sa G[erman] D[emocratic] R[epublic] State Secretariat for Church Affairs nga may opisyal nga dokumento diha sa ilang bulsa nga magatugot na usab sa ilang pundok sa pagtuo sa libreng pagtuman sa relihiyon diha sa dominyo sa GDR.”

Usa ka sulat nga nadawat sa miaging tingpamulak gikan sa usa ka Saksi sa Leipzig miasoy sa estorya: “Usa ka semana nga miagi sekreto pa namong gipasulod ang espirituwal nga pagkaon sa tinagdiyutay. Karon [Marso 14, 1990] kami opisyal nang giila! Sa dili madugay magdiskarga kamig usa ka trak nga may upat ka toneladang basahon!” Sa pagkamatuod, ang unang trak pasulod sa Silangang Alemanya kargado sa 25 ka toneladang basahon sa Bibliya, ug sa sunod duha ka bulan, 250 pa ka tonelada ang gipadala. Dako gayod ang espirituwal nga kagutmanan sa maong mga Saksi nga gihikawan sa kagawasan sa kapig 40 ka tuig!

Sa dihang palandongon nato nga ang Nazismo (1933-45) ug ang Komunismo nagsulay sa pagpugko sa buluhaton sa mga Saksi sa Alemanya, ang ilang nangagi ug presenteng kusog nga mga kalihokan maoy maayong pamatuod sa ilang integridad ug pagpanalangin sa Diyos kanila.

Mga Saksi ni Jehova sa Unyon Sobyet

Niadtong Disyembre 1989, si Mikhail Gorbachev nakigtagbo kang Papa Juan Paulo II sa Batikano. Ang Sobyet nga mantalaang Pravda mitaho sa giingon ni Gorbachev mahitungod sa maong estoryahay: “Kami may halalom ug makahuloganong estoryahay. . . . Naghisgot kami sa relihiyon ug sa nahiangayng mga palakaw nga nagahitabo sa Uropa, sa kalibotan, ug sa Unyon Sobyet.” Ang L’Osservatore Romano, ang opisyal Batikanong mantalaan, nagtaho nga si Mr. Gorbachev miingon diha sa iyang pakigsulti sa papa: “Ang katawhan nga sakop sa daghang pagtuo, apil ang mga Kristohanon, mga Muslim, mga Hudiyo, mga Budhista ug uban, nagapuyo sa Unyon Sobyet. Silang tanan may katungod sa pagtagbaw sa ilang espirituwal nga mga panginahanglan. Sa dili na madugay, ang Balaod Bahin sa Kagawasan sa Konsiyensiya pagasagopon sa among nasod.”

Nga katumanan nianang pulonga, niadtong Septiyembre 1990 ang Sobyet nga lehislatura miaprobar sa usa ka balaod nga nagtugot sa kagawasan sa konsensiya. Ang Artikulo 3 sa balaod nga gihimo nagaingon: “Nahiuyon sa katungod sa kagawasan sa konsensiya, ang matag lungsoranon maghukom sa iyang kaugalingon sa iyang relasyon ngadto sa relihiyon, may katungod sa pagtuman sa bisan unsang relihiyon sa tinagsa o sa tingob uban sa uban o pagkawalay relihiyon, sa pagpahayag ug sa pagsangyaw sa mga tinuohan maylabot sa iyang relasyon sa relihiyon.”

May libolibong Saksi ni Jehova sa Unyon Sobyet nga nagapanglantaw sa pagpahimulos sa kagawasan sa relihiyon. (Tan-awa ang panid 22.) Alang sa 1990 “Putling Pinulongan” nga mga Kombensiyon, kapin sa 17,000 ka delegado gikan sa Unyon Sobyet mitambong sa Rusong mga sesyon sa Warsaw ingong hawas sa tanang Saksi nga nakatag sa tibuok Unyon Sobyet. Sila nagapanlantaw sa adlaw dihang posible na ang paghimog mga kombensiyon sa Unyon Sobyet.

Pag-uswag sa Polandia

Ang mga Saksi ni Jehova gilegal sa Polandia niadtong Mayo 1989. Sukad niadto gitukod ang usa ka sangang-buhatan, ug ang dakodakong pasilidad ginatukod duol sa Warsaw. Kaniadto, ginatos ka batan-ong Saksi ang napriso tungod sa isyu sa Kristohanong neyutralidad. Karon sila gipahigawas sa militaryong serbisyo ug silot kon ipresentar nila ang nahiangayng sertipiko.

Ang mga kombensiyon nga gihimo sa Polandia sa 1989 ug 1990 maoy laing dakong pandasig sa mga Saksi didto. Ang usa ka taho nag-ingon nga ang gidaghanon sa aktibong mga Saksi sa Polandia nag-uswag kada bulan sulod sa miaging tuig, nga may bag-ong kinatas-ang ihap nga kapin sa 97,000. Sa walay duhaduha ang Polandia sa dili madugay mao ang ika-12ng nasod nga may kapin sa 100,000 ka Saksi.a Ang tumatambong sa Memoryal sa kamatayon ni Kristo niadtong Abril maoy 188,861 ka tawo.

Relihiyosong Kagawasan sa Romania

Ang mga Saksi sa Romania nalipay sa pagkabati nga ang ilang asosasyon giila sa legal sa Abril 1990. (Tan-awa ang kahon, panid 13.) Sa wala madugay giorganisar ang mga sirkitong asembliya sa tibuok nasod, ug sa usa ka serye kapin sa 44,000 ang presente, apan may mga 19,000 lang ka Saksi sa nasod niadtong panahona. Tinong daghang Romaniano nagasanong sa mensahe sa Gingharian.

Ang distritong mga kombensiyon nga may tibuok-kalibotang tema alang sa 1990 nga “Putling Pinulongan” gihimo sa mga siyudad sa Brasov ug Cluj-Napoca. Ang programa gipresentar sa Romaniano ug Hungariano. Kapin sa 36,000 ang presente, ug 1,445 ang nabawtismohan.

Sa Enero 1, 1991, nga isyu, ang Bantayanang Torre sa Romanian gisugdan sa pagpatik nga dungan sa Iningles ug sa tanang gikinahanglang kolor.

Sa haduol nga Bulgaria, diin naglabi ang Silangang Ordotoksong relihiyon, ang mga Saksi wala pay legal nga pag-ila apan nagaabang ug mga kuwarto alang sa ilang mga tigom sa kongregasyon. Kapin sa duha ka gatos ang mibiyahe ngadto sa Salonika, Gresya, alang sa “Putling Pinulongan” nga Kombensiyon nga gihimo sa Bulgarian ug Grego.

Maayong Balita Gikan sa Hungaria

Ang Hunyo 27, 1989, maoy usa ka makasaysayanhong adlaw alang sa mga Saksi sa Hungaria. Ang mantalaang Magyar Nemzet nagpahibalo: “Ang Opisina sa Estado sa Kahikayan sa Simbahan nagpahayag sa relihiyosong asosasyon sa mga Saksi ni Jehova sa Hungaria, sumala sa balaod nga maylabot sa kagawasan sa relihiyon, ingong sa legal giila relihiyosong pagtuo.” Ang balita gianunsiyo sa radyo ug sa TV. Sa kataposan nasayran sa mga Hungariano nga ang Jehova Tanúi (Mga Saksi ni Jehova) nakabaton sa legal nga pag-ila sa ilang buluhaton.

Aron makobrehan ang dagkong mga rehiyon sa nasod, ang “Putling Pinulongan” nga mga Kombensiyon gihimo sa Pecs, Miskolc, Debrecen, ug Budapest. Mga 2,000 nga nagsultig Hungariano nangabot gikan sa Czechoslovakia ug sa Unyon Sobyet. Sa pagpasiugda sa internasyonal nga panaghiusa sa mga Saksi ni Jehova, ang usa ka grupo sa 700 ka nagduawng mga delegado mitambong gikan sa Pinlandia. Ang total nga tumatambong sa Hungaria maoy 21,568, apil ang abot sa 2,000 Romanianong mga delegado.

Sukad sa Enero 1990, ang mga Saksi sa Hungaria nagdawat nga regular sa ilang mga magasin sa tanang gikinahanglang kolor, nga gihubad nga dungan sa mga orihinal sa Ingles nga pinulongan.

Nagauswag sa Czechoslovakia

Bisan tuod ang mga Saksi ni Jehova wala pa ilha sa balaod niining matahom nga nasod sa lisod nga kabukiran ug tabunok nga kapatagan, ang usa ka taho nag-ingon: “Ang buluhaton ginahimo sa dayag, ug ginahimo ang dagkong mga tigom.” Gidahom ang pagkalegal sa dili madugay.

Tapos sa kausaban sa Silangang Alemanya sa Nobyembre 1989, ang mga Saksi sa Czechoslovakia misanong nga tulin kaayo ug nag-organisar sa serye sa mga asembliya sirkito sa mga bulan sa Abril hangtod Hunyo 1990. Ingong sangpotanan, sa unang panahon, may positibong mga taho sa prensa bahin sa mga Saksi. Sa pagkakaron, adunay kapin sa 21,000 ka Saksi sa Czechoslovakia, ug sa 1990 may 40,295 nga tumatambong sa Memoryal sa kamatayon ni Kristo. Kapin sa katunga sa mga kongregasyon ang nangabang sa mga dapit diin sila makahimo sa mga tigom, ug 12 ka kongregasyon ang nakabaton pag kaugalingon nilang mga Kingdom Hall.

Ang usa ka kombensiyon gihimo sa Prague sa Agosto 1990, nga may tumatambong nga 23,876, ug 1,824 ang nabawtismohan. Sa paghimo sa estadyum nga angayan alang sa kombensiyon, kapin sa 9,500 ka Saksi ang boluntaryong migugol sa kapin sa 58,000 ka oras sa paghinlo ug pagpintal. Ang usa ka hawas sa Czechoslovak nga TV mikomento: “Kami nakaduaw sa daghang sosyal nga okasyon, apan gidayeg namo ang inyong organisasyon dinhi sa estadyum. Dili kami makatuo nga kamo nagaorganisar sa maong panagkatigom sa unang panahon.” Usa ka bisita miingon: “Nakadayeg ako sa espirituwal nga palibot, matinahorong relasyon, ug gugma taliwala sa inyong mga igsoon. Ako mianhi ingong usa ka higala; ako mobiya ingon nga labaw pa.”

Ang mga magasing Bantayanang Torre ug Pagmata! ginapatik sa tanang gikinahanglang kolor diha sa Czech ug Slovak nga mga pinulongan, ug ang Bantayanang Torre maoy dungan sa Iningles diha sa duruha ka pinulongan. Sa dihang atong hinumdoman ang mapig-otong kahimtang sa kapin ra sa tuig nga miagi, kini maoy talagsaong kausaban.

Mga Madahom sa Umaabot

Unsa ang mga kalaoman alang sa mga Saksi nga magasangyaw diha sa mga nasod diin ang bubag-ong mga kaliwatan gipadako sa ateyismo? Usa ka taho nag-ingon: “Adunay dakong kangitngitan kon bahin sa Bibliya ug sa Diyos. Ugaling, ang positibong bahin mao nga ang katawhan wala malibog sa bakak relihiyosong mga pagtulon-an nga kinahanglang ihiklin. Mopatim-aw nga dako pa ang alanihon.”

Busa, unsa ang mensahe nga ginatanyag sa mga Saksi ni Jehova sa katawhan sa Silangang Uropa gikan sa Bibliya? Ang mosunod nga artikulo ang motubag.

[Footnote]

[Kahon sa panid 8, 9]

Sa Kataposan Relihiyosong Kagawasan!

Ang mosunod maoy mga komento sa mga Saksi nga taga-Silangang Alemanya nga nanambong sa “Putling Pinulongan” nga Kombensiyon sa Berlin, Hulyo 1990.

“Ang akong ngalan mao si Lydia. Ako otso anyos, ug ako taga GDR [German Democratic Republic]. Ako nalipay kaayo nga nakatambong niining distritong kombensiyon kay sa usa ka tuig nga miagi, ang mga utlanan sirado. Kinahanglang magsaulog kaming sekreto sa Memoryal. Karong panahona libre na! Inigsugod sa tanan sa pag-awit, ang mga luha modagayday. Naukyaban ako kaayo nga kinahanglang isugilon ko kini sa eskuylahan!”

“Puno kami sa pagpasalamat ug apresasyon tungod sa pagkahimong mga bisita ni Jehova dinhi sa Berlin taliwala sa usa ka internasyonal nga pag-igsoonay.”​—Bernd.

“Nga ang mga igsoon sa GDR may bahin usab sa programa nagapunting sa usa ka linaing bahin: si Jehova nagabansay ug nagapatakos sa iyang katawhan bisan pag sila nailalom sa pagdili.”​—Gottfried.

“Ang pakpak ug pag-awit nagpakita nga ang tanan malipayon. Kadto usa ka dahunog nga sa kahiladman ang tawo maorag bayawon sa taas. Pagkadako gayod ang kalipay ni Jehova!”​—Egon.

“Human sa akong bawtismo ang pila sa mga igsoon nangutana kon bugnaw ba kaayo ang tubig. Ako nakatubag lang nga ambut. Ang panalangin ni Jehova mainiton kaayo nga wala ko himatikdi ang temperatura sa tubig.”​—Heidrun.

“Ang atmospera diha sa mga gisak-ang dormitoryo dili ikabatbat! Gikan sa Denmark, Mozambique, Inglaterra, California, habagatang Alemanya, Espanya, GDR​—kaming tanan miawit nga tingob, nga kami tanan nagsulti sa ‘putling pinulongan.’”​—Jutta.

“Kami kanunay nag-asoy ngadto sa among mga anak sa mga handumanan sa 1958 ug sa 1960 Berlin nga mga kombensiyon, nga kataposan nga among natambongan. Apan ang among nasinati karon milupig sa tanan namong handumanan ug panahom.”​—Wolfgang.

“Ang labing nakapahingangha kanamo maoy sa dihang ang libolibo nanindog aron sa pag-awit ug pagdayeg kang Jehova, ilabina panahon sa paniklop nga pag-awit ug pag-ampo. Wala na kami makapugong sa among mga luha.”​—Monika ug Reinhard.

[Kahon sa panid 13]

“Natul-id ang Usa ka Inhustisya”

Ubos sa maong ulohan ang usa ka balita gitaho diha sa Romanian nga magasing Tineretul liber (Libreng Kabatan-onan) sa Agosto 11, 1990. Kadto nag-ingon: “Oo, natul-id ang usa ka inhustisya. Ang gitamay pag-ayong relihiyosong organisasyong ‘Mga Saksi ni Jehova,’ nga naghupot sa ilang integridad ingong mga sumusunod ni Kristo sa kapig 40 ka tuig, nalegal, nga nakabaton sa karta sa usa ka legal nga kapunongan. Kining organisasyona nagapadayon sa iyang kalihokan ilalom sa pagdumala ug pagbulot-an sa Nagamandong Lawas, ingong usa ka tibuok-kalibotang organisasyon, nga aktibo diha sa 210 ka nasod ug mga kaislahan.” Ang balita gitapos sa pagpahibalo sa mga kombensiyon sa Agosto sa Brasov ug Cluj-Napoca.

[Mga hulagway sa panid 9]

Mga kalihokan sa kombensiyon: (gikan sa ubos nga wala, nunot sa relo) nagatanyag sa bag-ong brosyur sa Warsaw; mga entablado sa Hungaria ug Romania, Budapest; nagsulat ug mga nota, Berlin; una-kombensiyon nga pagpatahom sa estadyum, Prague

[Mga hulagway sa panid 10]

Mga kalihokan sa kombensiyon: (gikan sa wala, nunot sa relo) bawtismo, Romania; estadyum, Prague; pamilya nga may “Mankind’s Search for God” nga libro sa Berlin; mamumulong sa Budapest; nagsusi sa Bibliya sa Polandia