Madulaong Pagtubo

ANG mga Saksi ni Jehova dili gayod hulga sa politikanhong mga awtoridad sa mga nasod nga ilang gipuy-an, ug kini karon giila. Dihang nagkomento mahitungod sa usa niining mga kombensiyona sa ting-init sa Unyon Sobyet, ang mantalaang Krasnoyarskiy Komsomolets miingon: “Ang mga ideolohista sa atong nasod sa kataposan nakaamgo nga ang katawhan ni Jehova dili gayod hulga sa balaod ug kahusay sa katilingban.”

Sa susama, ang mantalan sa Sobyet nga Vostochno-Sibirskaya Pravda mitaho: “Sanglit ang organisasyon sa mga Saksi ni Jehova bug-os man gayod nga relihiyoso, sila dili makigbahin sa politikal nga mga kasungian ug wala magdasig sa ilang mga sakop sa pagsuportar ug bisan unsang politikal nga partido, apan sila nagasuportar sa awtoridad sa Bibliya ug sa Awtor niini, si Jehova nga Diyos.”

Pagtubo sa Sayo nga mga Katuigan

Sulod sa daghang dekada ang mga Saksi ni Jehova aktibo sa Sidlakang Uropa. Sa ulahing mga tuig sa 1930, sa Romania duna nay kapin sa duha ka libo kanila, sa Polandia usa ka libo, ug sa Czechoslovakia ug Hungaria ginatos, ug dihay daghan sa Yugoslavia. Bisan tuod gamay lamang diha sa dako kaayong Unyon Sobyet, kini kalit nga nausab.

Ang usa ka espesyalista sa mga kahikayan sa Sobyet, si Walter Kolarz, miingon diha sa iyang librong Religion in the Soviet Union nga ang ubang mga Saksi misulod sa Russia “pinaagi sa mga teritoryo nga nadugang sa Unyon Sobyet sa mga tuig sa 1939-40, diin dihay gamay apan aktibo kaayong mga grupo sa mga Saksi ni Jehova.” Busa, ang mga Saksi nga nagpuyo sa sidlakang mga bahin sa Polandia, Czechoslovakia, ug Romania kalit nga nakakaplag nga nabalhin, sa usa ka gabii, ngadto sa Unyon Sobyet!

Laing talagsaong paagi nga napasulod ang mga Saksi ni Jehova ngadto Unyon Sobyet maoy pinaagi sa mga kampong konsentrasyon sa Aleman. Sa unsang paagi? Aw, sa panahon sa Gubat sa Kalibotan II, ang mga binilanggong Russo nagkaabot niining mga kampoha uban sa libolibong mga Saksing Aleman. Kining maong mga Aleman nabanlod ngadto niining mga kampoha tungod kay nagpabilin sila diha sa malig-on nga baroganan sa Kristohanong neyutralidad. (Juan 17:16; 18:36) Sila mipili sa pag-antos ug kamatayon inay lapason ang mga kasugoan sa Diyos pinaagi sa pakig-anib sa mga sundalo ni Hitler ug busa mahimong sad-an sa pagpatay sa kaubang Kristohanon diha sa ubang mga nasod o sa pagpatay ug tawo alang niana.​—1 Juan 3:10-12.

Busa, sama sa gisulat ni Kolarz, “ang mga kampong konsentrasyon sa Aleman, bisag daw dili-katuohang pamation, maoy usa sa mga agianan diin ang mensahe sa mga Saksi ni Jehova nakaabot sa Russia. Kadto gidala didto sa mga binilanggong Russo sa Alemanya kinsa nakadayeg sa kaisog ug kalig-on sa ‘mga Saksi’ ug tingali tungod niana nga katarongan nga nakitang madanihon ang ilang teolohiya.” Bisan diha lamang sa kampo sa mga babaye sa Ravensbrück, daghang batan-ong mga Russo gitaho nga midawat sa mensahe sa Bibliya nga giwali sa mga Saksi ni Jehova.

Human sa gubat, ang mga binilanggo nga gikan sa mga nasod sa Sidlakang Uropa nga nahimong mga Saksi ni Jehova mipauli sa ilang mga yutang-natawhan. Didto sila madasigong nagtudlo nga ang pagmando pinaagi sa Gingharian sa Diyos mao lamang ang bugtong paglaom alang sa pakigdait nga dayon. Busa, ang ubay-ubayng mga Saksi sa Sidlakang Uropa kusog nga miuswag. Sa pagka Abril 1946, dihay kapin sa upat ka libo ang nagwali sa Unyon Sobyet, ug kining numeroha kalit nga midoble. Sa Septiyembre 1946, ang mga Saksi sa Romania naghimo ug kombensiyon sa Bucharest nga gitambongan ug mga 15,000 ka tawo.

Wala magdugay human niadto, misugod ang Bugnawng Gubat, ug kini nakapahunong sa pagbiyahe ug mga komunikasyon tali sa Sidlakang Uropa ug sa Kasadpan. Dugang pa, ang bag-ong mga punoan sa Sidlakang Uropa supak sa mga Saksi ni Jehova. Makapasubo, ilang gilantaw ang mga Saksi ni Jehova nga usa ka hulga, ug daghan ang napriso. Bisan pa niini, sa pagka 1951, ang Czechoslovakia may 3,705 ka aktibong mga Saksi; Hungaria, 2,583; Yugoslavia, 617; ug Polandia kapin sa 15,000.

Gisupak, Apan Nagpadayon ang Pagtubo

Sa 1967, si Maurice Hindus misulat mahitungod sa mga Saksi ni Jehova diha sa iyang librong The Kremlin’s Human Dilemma. Ang iyang gipamulong aplikado sa mga Saksi sa Unyon Sobyet ug sa ubang mga bahin sa Sidlakang Uropa. “Bisag naglihok sila sa sekreto nga paagi, sila gipangita ug gihatagan ug bug-at nga mga sentensiya sa pagkabilanggo. Walay makapahunong kanila. Pig-otan sa usa ka dapit, mobutho sila sa laing dapit . . . Sila mopatim-aw nga sama ka dili-mapukan sa polisiya sa Sobyet.”

Sa tingpamulak sa 1951, ang mga Saksi ni Jehova sa Unyon Sobyet nakadawat ug grabe nga hampak. Kapin sa pito ka libo kanila sa mga republika sa Uropanhong Sobyet gidakop ug gidala sa mga kampong bilanggoan sa halayong mga bahin sa nasod, apil ang Siberia ug Vorkuta, sa halayong amihanan. Unsa ang resulta?

“Dili kini mao ang kataposan sa ‘mga Saksi’ sa Russia,” miingon si Kolarz, “apan sinugdanan lamang sa usa ka bag-ong kapitulo sa ilang mga kalihokan sa pagpangabig. Sila misulay gani sa pagpakaylap sa ilang pagtuo inighunong nila sa mga estasyon paingon sa pagkadiyestero. Sa pagpalayas kanila ang Kagamhanang Sobyet nakatabang sa pagsangyaw sa ilang pagtuo. Gikan sa ilang pagkanahilain ang ‘mga Saksi’ nakagawas ngadto sa usa ka mas dako nga kalibotan, bisan ug kini maoy makalilisang nga kalibotan sa pagkabilanggo ug sa mga kampo sa pinugos nga pagtrabaho.”

Sa Sulod ug sa Gawas sa mga Bilanggoan

Sama nga ang unang-siglong mga Kristohanon nagpadayon sa pagsangyaw nga walay-hunong dihang gilutos, sa ingon mao usab kanay gihimo sa mga Saksi ni Jehova sa Unyon Sobyet. (Buhat 5:42) Si Helene Celmina, usa ka taga Latvia nga napriso tungod sa ginaingong mga krimen, nag-ingon nga ang seksiyon sa silotanan sa kampong Potma diin siya gibilanggo gikan sa 1962 ngadto sa 1966, dihay mga 350 ka binilanggo. “Halos katunga kanila,” siya miingon, “maoy mga Saksi ni Jehova.” Diha sa iyang librong Women in Soviet Prisons, si Celmina misulat mahitungod sa iyang nakita sa kampo:

“Ang mga basahon gikan sa Brooklyn regular nga moabot, nga maayo pa ug porma ug sa dinaghan pinaagi sa dili-opisyal ug organisado kaayong mga pasahanan . . . Walay makasabot kon nganong kining yuta sa barbed wire ug wala pa kaayoy kontak sa tawo masudlan man sa gidiling basahon​—ug gikan pa gayod sa Tinipong Bansa! Daghang mga Saksi ni Jehova ang nakadawat ug napulo ka tuig nga sentensiya nga pinugos nga pagtrabaho tungod lang kay nakabaton sila ug pipila ka gula sa magasing Bantayanang Torre diha sa ilang mga apartment. Sanglit gipangdakop ang mga tawo tungod kay nakabaton niining maong mga sinulat, ang kabalaka ug kalagot sa administrasyon tungod sa presensiya niining maong basahon diha sa kampo dili-masabtan.”

Pinaagi sa tabang ni Jehova, walay makahunong sa pag-apod-apod niining espirituwal nga pagkaon! Si Celmina miingon: “Walay nahibalo kon nganong [Ang Bantayanang Torre] nakasulod sa kampo. Ngani, human sa sentensiya, ang matag binilanggo hukasan sa tanang besti ug bug-os nga rikisahon. Inig-abot diha sa kampo ang matag binilanggo susihon na usab, bisan sa kataposang tahi. Ang mga maleta hilingon kon may dobleng parte. Walay estrangherong pasudlon sa mga kampo kon walay maayong katarongan. Dihang pagawason ang mga binilanggo sa lugar sa kampo aron sa pagtrabaho sa mga uma, sila gilibotan sa armadong mga guwardiya ug walay usa ang tugotan sa pagduol kanila. Ang bug-os nga pagrikisa sa matag binilanggo himoon dihang mopauli na sila sa kampo inigkagabii. Apan bisan pa niining pagbantay, ang basahon sa Brooklyn makaabot sa mga magbabasa niini.”

Sa samang higayon, ang malig-ong mga Kristohanon sa gawas sa mga kampong bilanggoan sa Sobyet nagpadayon sa ilang pagsangyaw sa katilingban ug sa mga buluhatong pagpanudlo. Kini gipamatud-an sa mga publikasyon ug mga pelikula nga gigama diha sa usa ka paningkamot sa pagsumpo sa ilang ministeryo. Pananglitan, niadtong 1978 ang librong The Truths About Jehovah’s Witnesses gipatik, sumala sa gisaysay sa pasiuna niini, alang sa katuyoan sa “pagpadayon sa ateyestikong edukasyon taliwala sa mga sumusunod niining relihiyosong kalihokan.”

Ang awtor, si V. V. Konik, miingon nga apil sa ubang mga butang ang mga Saksi ni Jehova nagahimog mga pakigpulong publiko sa masubsub diha sa ilang mga paglubong ug sa mga kasal. “Pananglitan,” siya misulat, “niadtong Agosto 1973, sa baryo sa Krasnaya Polyana, sa rehiyon sa Krasnodarskiy, dihay kasal sa duha ka membro sa organisasyon, nga gitambongan sa duolan sa 500 ka tawo. Unom ka magwawali mihatag ug mga pakigpulong kanila, ug ang ilang mga pakigpulong gipasa pinaagi sa mga trompa. Unya dunay gipasundayag nga drama aron ipakita ang paagi sa pagpakigsulti sa mga Saksi ni Jehova sa mga tawo sa ubang mga relihiyon ug sa mga ateyista.”

Oo, bisan pa sa pagdili sa ilang buluhaton, ang mga Saksi ni Jehova sa tibuok Sidlakang Uropa nagpadayon nga madasigon sa pagsangyaw sa maayong balita sa Gingharian sa Diyos sa pagsugot sa matagnaong sugo ni Kristo. (Mateo 24:14) Sa kataposan, sa Mayo ug Hunyo 1989, ang mga Saksi ni Jehova gihimong legal sa Polandia ug sa Hungaria, sa Abril 1990 sa Romania, sa Marso 1991 sa Unyon Sobyet, ug sa Bulgaria sa Hulyo 1991. Ug ang ilang buluhaton nagapadayon usab nga walay babag sa Czechoslovakia.

Malipayong mga Kombensiyonista

Uban niini nga kahibalo, ikaw tingali labi pang nakasabot kon nganong tinagpulo ka libong mga delegado sa mga kombensiyon sa Sidlakang Uropa nagmaya​—nanghilak, naginaksanay, namakpak, ug nagwarawara sa usag usa sa atbang sa istadyom ngadto sa usag usa.

Ang Budapest, Prague, ug Zagreb maoy gitudlo nga himoan sa “internasyonal nga mga kombensiyon,” ug gihimo ang linain nga mga kahikayan aron makapuyo ang tinagpulo ka libong mga delegado gikan sa ubang mga nasod. Sa Unyon Sobyet, ang mga kombensiyon gihimo sa pito ka siyudad nga may 74,252 ang mitambong; ang Polandia may 131,554 diha sa ilang 12 ka kombensiyon; ug 34,808 ang mitambong sa 8 ka kombensiyon sa Romania. Bisan tuod ang mga Saksi wala makahimog kombensiyon sa Bulgaria, duolan sa tulo ka gatos gikan sa maong lugar mitabok sa utlanan ngadto sa Tesalonica, Gresya, diin didto gitagamtam nila ang programa sa ilang kaugalingong pinulongan.

Alang sa mga Saksi sa Sidlakang Uropa ang pag-andam ug ang pagdawat sa libolibong mga delegado dili sayon nga trabaho. Hunahunaa lang: Sa Unyon Sobyet, wala pa gayod mahimo kining matanga sa mga kombensiyon! Ug ang pag-abiabi sa tinagpulo ka libong mga bisita, sama sa gihimo sa mga Saksi ni Jehova sa Budapest ug Prague, maoy usa ka dili-katuohan dako kaayong proyekto. Dugang pa, handurawa ang paghimog usa ka kombensiyon sa Zagreb diin ang hulga nga sibil nga gubat anaa sa unahan ug ang mga pagbuto madungog sa halayo!

Siyempre, ikaw mahinam nga mobasa sa mosunod nga report bahin niining mga kombensiyona.

[Mga mapa sa panid 7]

(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)

ANG TULO KA DAPIT SA INTERNASYONAL NGA KOMBENSIYON UG ANG PITO KA LOKASYON SA KOMBENSIYON SA UNYON SOBYET

UNYON SOBYET

TALLINN

KIEV

LVOV

CHERNOVTSY

ODESSA

POLANDIA

ALEMANYA

CZECHOSLOVAKIA

PRAGUE

AUSTRIA

HUNGARIA

BUDAPEST

ROMANIA

YUGOSLAVIA

ZAGREB

BULGARIA

ALBANIA

ITALYA

GRESYA

TURKEY

[Mapa]

UNYON SOBYET

ALMA-ATA

USOLYE-SIBIRSKOYE