‘Wala na Sila Magagama Niana nga Sama sa Una’—O Nagagama ba Sila?
“May daot ang kompiyutir,” miagumod ang tag-iya sa usa ka elegante, bag-ong awto sa paghiuli niya gikan sa departamento nga tigserbisyo sa kompaniya. “Wala na sila magagama niana nga sama sa una!” Ang iyang asawa miyangoyango nga miuyon, nga midugang: “Dili ako makaila sa kotse namo gikan sa uban. Silang tanan parehog hitsura.”
AKO usa ka tigpasiuli ug kolektor sa daang mga kotse, mao nga kasagaran akong makadungog nianang mga reklamoha gikan sa mga tag-iyag bag-ong kotse. Daghan nila ang mangandoy sa modelo nga nabatonan nila sa miagi, bisan pag ang kotse nga ilang gigamit karon kasagarang mas kasaligan, mas luwas, ug mas sayon nga manehoon. Mahimo kahang ang paghandom nila sa “Old Betsy” naggikan sa nindot nga handumanan sa malipayong mga panahon, inay sa aktuwal nga katakos sa kotse?
Pagkolekta ug Daang mga Kotse
Sa akong kaso, ang pagpabili sa daang mga kotse—pagpasiuli ug pagpreserbar kanila—maoy tungod sa pag-ila nga sila mga butang sa arte ug ingong mga deklarasyon sa pinalabi ug sa teknolohiya gikan sa mga panahon ug mga nasod diin sila gigama.
Kon daghang kolektor ang moangay sa samang modelo ug menos kinig suplay, nan mosulbong ang bili sa awto. Pananglitan, niadtong Nobyembre 19, 1987, sa usa ka subasta sa London, Inglaterra, ang talagsaong 1931 Bugatti Royale nga pang-isports nga kotse nahalin ug $9,900,000, U.S.!
Hinuon, sa kadaghanang kaso ang mga higala ug mga silingan kasagarang motutok nga mahibulong samtang ang kinaulahian nga bililhong butang sa arte guyoron paingon sa balay sa kolektor. Sila mahibulong kon ang gitaya, napunog-insekto nga gubaong kotse maayo pang pasagdan diha sa dapit diin nakit-an kini. Hinuon, ang kolektor nakakita na sa awto nga napasiuli sa iyang kanhi masilakong katahom. Busa mopahiyom siya ug moingon sa iyang kaugalingon: ‘Wala na sila magagama niana nga sama sa una.’
Tinuod ba?
Oo, tinuod kana. ‘Wala na sila magagama ug mga kotse nga sama sa una.’ Sa pila ka paagi kita malipay niana ug sa ubang mga paagi masubo. Tan-awon nato ang pila ka modelo. Pananglitan, ang usa ka daang Rolls-Royce gianunsiyo ingong “Labing Maayong Kotse sa Kalibotan” ug “labing luwas kusog nga kotse sa kalibotan.” Kini makapakusog gikan sa 0 ngadto 97 kilometros sa mga 24 segundos ug may kinalabwang katulinon nga mga 130 kilometros matag oras. Maayo na alang sa usa ka kotse nga motimbang ug 2.27 metrikong tonelada! Apan unsaon nimo pagpahunong kana? Ang tiggama tukmang nagpasigarbo nga pinaagi sa espesyal pagkadesinyo nga servomechanism nga gitapot sa kambiada, ang kotse may “midako kaayong puwersa sa paghunong.” Apan bisan tuod ang napasiuling sampol sa maong Rolls may katakos pa sa orihinal niining katakos, kini dili angayan sa mga kahimtang sa pagmaneho karong adlawa.
Bisan tuod kadungganan sa tigdesinyo niini, ang maong Rolls-Royce wala makapahimulos sa laing 60 ka tuig sa natigom nga kahibalo ug kasinatian sa automotive. Busa, kana walay hydraulic ug antilock nga mga brek, ug kana walay mga bakos sa lingkoran, mga suga sa paghunong, mga signal sa pagliko, mga suga sa atubang nga tinakpan ang silaw, sulod nga mga hanig sa pagkabangga, mga sandigan sa ulo, ug daghan pang imbento nga nakapauswag sa katakos ug pagkaluwas—mga butang nga gibale-wala ra nato karong adlawa o giisip nga kinaulahiang teknolohiya.
Ang Kinaulahiang Teknolohiya?
Ang tanan bang sangkap nga atong makita sa mga kotse karong adlawa tinuod nga bag-ong mga kaugmaran? Dili. Daghang kapilian ug mga sangkap sa imong kotse giugmad katuigan nga miagi. Ikaw makapalit niining 1936 Packard nga may mosunod nga mga sangkap: chassis lubricator, nga magaaseite sa lawas sa kotse nga padayon; ride control, nga nagtugot sa drayber sa pagpasibo sa mga shock absorbers aron motukma sa mga kahimtang sa karsada; tigpabugnaw sa aseite sa makina, nga magpasirkular sa gasolina sa crankase diha sa espesyal nga sudlanan nga pinaagi niana ang tigpabugnaw sa makina moagos, sa ingon magpapondo sa temperatura sa gasolina.
Ang mga modelo sa katuigang 1960, sama sa 1966 Ford Mustang, naghimo nga mabatonan nga labaw pa sukad masukad ang lainlain ug daghang kapilian nga kasangkapan. Ang dili kaayo mahal nga mga kotse nga tinagdaghan ang produksiyon maorder nga dunay daghang lainlaing gidak-on sa makina, diha sa daghang lainlaing kolor, ug dunay morag di-matapos nga listahan sa mga sangkap alang sa katakos ug kaharuhay sa linalang. Sa daghang kaso, ang samang kotse mabatonan ingong sedan, convertible, o fastback. Bisan pag ginatos ka libo sa usa ka linaing modelo ang gam-on, kon gusto nimo, makaorder ka sa usa nga sinangkapan sumala sa imong gusto.
Silang Tanan Samag Hitsura!
Ang mga kotse karong adlawa tinuod nga samag hitsura tungod sa lainlaing hinungdan. Ang mga desinyo karon daw naimpluwensiyahan nga labaw pa sa teknolohiya ug sa ekonomiya. Ang misangpot nga desinyo sa lawas maoy usa ka produkto nga naimpluwensiyahan ug dako sa mga pagsulay sa tunil-sa-hangin diin ang mga inhenyero nagasukod sa wind drag coefficiency o pagbira sa hangin. Ang ubos nga drag coefficient mosangpot sa menos nga mahurot nga gasolina ug makaamot sa mas dakong kalig-on diha sa karsada.
Busa, ang pangataposang desinyo sa lawas naimpluwensiyahan pag-ayo sa pisikal nga mga balaod nga nalangkit sa resistensiya sa karsada ug hangin, inertia, ug weight-to-volume ratio. Idugang niini ang pila ka kinahanglanon sa pagkaluwas ug lainlaing mga panginahanglan sa pasahero, ug ang sangpotanan mao ang daghang kotse nga may susamang mga porma. Apan, siyempre, ang mga ideya sa publiko bahin sa kon unsay makiurog mahimong mausab, ug ang mga tiggama kinahanglang mag-usab sumala niana.
Busa, uban sa dimasabtang mga pagbati, kita makaingon, ‘Wala na sila magagama niana nga sama sa una.’—Tinampo.
[Mga hulagway sa panid 16, 17]
1929 Rolls-Royce P1 Faux Cabriolet
[Credit Line]
Rolls Royce Heritage Trust
1936 Packard Model 1401
1966 Mustang GT Fastback
[Picture Credit Line sa panid 15]
Rolls Royce Heritage Trust