Ang Hunahuna sa Bibliya

Kon Nganong ang Pasko Dili Alang sa mga Kristohanon

‘GIDILI ang Pasko! Si bisan kinsa nga mosaulog niini o kaha magpabilin sa balay nga dili motrabaho sa Adlaw sa Pasko pagasilotan!’

Bisan pag maorag katingalahan tingali, kini nahimong balaod niadto pang ika-17ng siglo. Gipahinabo sa mga Puritan nga idili ang saulog sa Inglaterra. Unsa ang nagpahinabo sa maong lig-on nga baroganan kontra sa Pasko? Ug ngano nga adunay minilyon karong adlawa nga mobati nga ang Pasko dili alang sa mga Kristohanon?

Diin ba Gayod Maggikan ang Pasko?

Basin matingala ka sa pagkahibalo nga dili si Jesu-Kristo ang nagsugod sa Pasko ni siya nagsaulog niana o ang iyang unang-siglo nga mga disipulo. Ngani, walay nahitala nga usa ka pagsaulog sa Pasko hangtod lang sa 300 ka tuig tapos sa pagkamatay ni Kristo.

Daghang mga tawo nga buhi niadtong mga adlawa nagsimba sa adlaw, kay ilang gibati ang dako nga pagsalig diha sa tinuig nga siklo niana. Ang makutihong mga seremonyas miduyog sa pagsimbag adlaw sa Uropa, Ehipto, ug sa Persia. Ang pangunang tema nianang mga pangilina mao ang pagbalik sa kahayag. Ang adlaw, tungod sa daw kaluya niana sa tingtugnaw, gihangyong mobalik gikan sa ‘lagyong mga paglaaglaag.’ Ang mga pangilin naglakip sa kasadyaan, kombirahay, sayaw, pagdayandayan sa kabalayan sa mga suga ug sa mga adorno, ug pagpanghatag ug mga regalo. Daw sinati ba ang maong mga kalihokan?

Ang mga magsisimbag adlaw nagtuo nga ang wala-pa-masunog nga kahoy sa dakong troso o yule log may mahikong mga gahom, nga mga daoban makahatag ug kusog sa adlaw-diyos ug makapabuhi kaniya, nga ang mga balay nga giadornohan ug mga evergreen mag-abog sa mga demonyo, nga ang holly pagasimbahon ingong panaad sa pagbalik sa adlaw, ug ang mga gagmayng sanga sa mistletoe makadala ug maayong suwerte kon ihabak. Unsang saulog ikalangkit kining mga butanga karong adlawa?

Ang Disyembre usa ka bulan sa dakong pangilin sa paganong Roma dugay na una ipailaila ang Pasko didto. Ang usa ka semana nga Saturnalia (gipahinungod kang Saturn, ang diyos sa agrikultura) ug ang Dies Natalis Solis Invicti (Adlaw-Natawhan sa Dili-Mapukan nga Adlaw) nahitabo sa maong panahon. Usab, ang Disyembre 25 giisip nga adlawng-natawhan ni Mithras, ang Persianhong diyos sa kahayag.

Paghimong Kristohanon sa mga Pagano?

Sa paningkamot sa pagkabig sa maong mga pagano, dihay di-kasulatanhong pagsagol sa Kristohanong mga tinuohan uban sa paganong mga tinuohan, ug mao nga gipili sa simbahan ang usa ka petsa alang sa Pasko nga naatol sa labing hinungdanong paganong pangilin. Ug komosta ang mga kostumbre sa Pasko? Ang Encyclopedia of Religion and Ethics miadmitir nga ang kadaghanang kostumbre sa Pasko “maoy dili tinuod Kristohanong mga kostumbre, kondili paganong mga kostumbre nga gisuhop o gitugotan sa Simbahan.” Lagmit gibati nga ang paghatag lamang sa maong mga kostumbre ug Kristohanong dagway maghimong Kristohanon niadtong nakig-ambit kanila.

Ugaling, inay sa paghimong Kristohanon sa paganismo, kining mga kostumbre naghimong pagano sa Kristiyanidad. Panahon sa katuigang 1600, ang mga Puritan nabalaka kaayo mahitungod sa dayag paganong kinaiyahan sa Pasko nga ang pangilin gidili sa Inglaterra ug sa pipila sa Amerikanhong mga koloniya. Gipahamtang ang mga silot tungod sa pagsaulog sa Pasko o ang pagpuyo lang sa balay nga dili motrabaho panahon sa Adlaw sa Pasko. Sa New England (U.S.), maoy sa 1856 na lamang nga nalegal ang Pasko.

Apan adunay usa ka butang bahin sa Pasko nga labi pang hinungdanon kay sa unsang paagi giisip kini sa nangagi sa simbahan, mga pagano, o mga Puritan. Labaw nga gikabalak-an sa matuod nga mga Kristohanon mao . . .

Unsa ang Pag-isip ni Jesu-Kristo sa Pasko?

Kon ang usa ka saulog himoon sa imong kadungganan, dili ba ang imong pag-uyon sa kinaiyahan niini mahinungdanon? Busa, maayong mangutana ta: Ang Bibliya nagpaila ba unsay pag-isip ni Jesus sa mga tradisyon nga natuphan sa paganismo?

Gibadlong ni Jesus ang relihiyosong mga pangulo nga mikompromiso sa putling pagsimba aron makabatog mga kinabig. Giingnan niya ang maong mga pangulo: “Kamo [nagalataslatas] sa kadagatan ug kayutaan aron makahimog usa ka kinabig, ug dayon himoon ninyo siya nga makaduhang angay sa kalaglagan sama sa inyong kaugalingon.”​—Mateo 23:15, Phillips.

Ang pagkabig dili himoon pinaagi sa pagsagol sa pagano ug Kristohanong mga tinuohan. Si Pablo, usa ka apostol ni Jesus, misulat ngadto sa mga Kristohanon nga nagpuyo sa Corinto: “Dili kamo mahimong magainom gikan sa kopa ni Jehova ug sa kopa sa mga demonyo.” (1 Corinto 10:21) Ug sa iyang sunod nga sulat ngadto kanila, si Pablo midugang: “Ayaw kamo pagpakiglangkit sa mga dili-magtutuo ug pagsulay sa pagbuhat uban kanila. . . . Sa unsang paagi may panag-uyon tali ni Kristo ug sa yawa?”​—2 Corinto 6:14, 15, Phillips.

Kon ang usa ka buotang inahan makakita nga ang iyang anak mopunit ug dulse gikan sa punog-hugaw nga imburnal, siya mopugos nga kana iya dayong ilabay. Ang paghunahuna nga siya magakaon niana​—bisan magahikap niana​—makapaluod kaniya. Ang Pasko, bisan pag matam-is alang sa daghan, napunit gikan sa dili-maayong mga dapit. Ang mga pagbati ni Jesus katumbas sa iya ni propetang si Isaias, kinsa miawhag sa matuod nga mga magsisimba sa iyang adlaw: “Pahilayo kamo, pahilayo kamo, gumula kamo dinha, ayaw kamo paghikap ug butang mahugaw.”​—Isaias 52:11.

Busa, ang matuod nga mga Kristohanon karong adlawa dili mosaulog ug Pasko. Bisan pag ang ilang baroganan tingali katingalahan alang sa uban, sila nagaisip sa mga tradisyon sama sa pag-isip ni Jesus. Sa diha nga gisukna: “Ngano man nga ang imong mga tinun-an nagalapas sa tradisyon sa mga tawo sa unang mga panahon?” siya mitubag: “Ngano man usab nga kamo nagalapas sa sugo sa Diyos tungod sa inyong tradisyon?” Ug siya midugang: “Inyong gihimo nga walay pulos ang pulong sa Diyos tungod sa inyong tradisyon.”​—Mateo 15:2, 3, 6.

Ang matuod nga mga Kristohanon karong adlawa nagapadayag ug pakighiusa kang Jesus pinaagi sa pagtuman sa “paagi sa pagsimba nga mahinlo ug walay-hugaw,” nga wala mamantsahi sa paganong mga tradisyon sa mga tawo.​—Santiago 1:27.

[Blurb sa panid 13]

“Ngano man usab nga kamo nagalapas sa sugo sa Diyos tungod sa inyong tradisyon?”​—Mateo 15:3