Mga Batan-on Nangutana . . .

Makadaot ba Gayod Kanako ang Musika?

SI Tom maoy usa ka normal nga 14-anyos​—usa ka hawod nga estudyante nga gustong mopahimuot sa iyang mga silingan. Apan human nga nakapalit ug mahal nga stereo, misugod siya sa pagpamati sa musikang heavy-metal.

Si Tom halos dili na mogawas sa iyang kuwarto. Nahinumdom ang iyang amahan: “Giingnan nako siya, ‘Dili mahimong magluklok ka na lang sa imong kuwarto ug mamati sa imong stereo.’” Apan si Tom nagsige ug paminaw. Unya, usa ka adlaw sa tingtugnaw, iyang gidunggab ang iyang inahan ngadto sa kamatayon ug naghikog. “Sultihi ang mga ginikanan sa pagsusi sa musika nga ginapamatian sa ilang mga anak,” nagpasidaan ang naguol nga amahan ni Tom. Sa mga adlaw una pa ang maong pagpatay, nagpunay ug kanta si Tom sa usa ka awit mahitungod sa “dugo ug pagpatay sa imong inahan.”

Usa ba ka grabe nga kaso? Tinuod. Ug samtang ang ubang mga hinungdan sa walay duhaduha may bahin niini nga trahedya, kini nagpamatuod sa usa ka butang nga ginabale-wala sa kadaghanang kabataan: Ang musika makaimpluwensiya kanimo! Tingali dili ka gustog musikang heavy-metal, ni may posibilidad nga maghuramintado ka. Sa gihapon, ang musika makaapektar kanimo sa mga paagi nga dili gani ka makaamgo.

Ang Gahom sa Musika

Ang musika adunay gahom. Sa pagkatinuod, kini mopahinabog nagkalainlaing tawhanong mga emosyon​—gikan sa kaguol ug paghinuklog ngadto sa gugma ug kalipay. Ang musika makapuypoy sa usa sa pagkamahimong kalmado ug makaaghat sa usa sa pagkasuko. Kini makadasig ug pagmahal ug mopasamot sa kahiwian. Nan, dili ikahibulong nga sukad pa sa karaang mga panahon, ang musika nahimong usa ka gamhanang kasangkapan “sa diyos niining sistema sa mga butang,” si Satanas nga Yawa.​—2 Corinto 4:4.

Sa pag-ilustrar: Wala magdugay human giluwas ang mga Israelinhon gikan sa pagkaulipon sa Ehipto, ilang gitalikdan ang pagsimba kang Jehova alang sa pagsimba niadtong bulawan nga nating baka. Unsay miduyog sa ilang makauulaw nga paggawi? Ang mahugyawon ug mahilay nga musika! (Exodo 32:1-6, 17, 18) Ug sa dihang gisugo sa hambogirong Haring Nabucodonosor ang iyang mga sakop sa pagsimba sa paganong larawan, sa unsang paagi iyang gipukaw ang nasodnon ug relihiyosong kasibot sa iyang katawhan? Pinaagi sa paggamit ug makapapukaw nga musika!​—Daniel 3:1-7.

Busa, dahoma nga gamiton ni Satanas ang musika sa pagpahisalaag sa katawhan karon. Siya “ang magmamando sa pagbulot-an sa kahanginan, ang espiritu nga karon nagalihok diha sa mga anak nga masupilon.” (Efeso 2:2) Ang kadaghanan sa musika karong adlawa nagpabanaag sa rebelyosong espiritu ni Satanas. Ug dili ikahibulong, sanglit kini sa labing dakong bahin gisulat sa mga tawong giingon sa Bibliya nga ‘naglakaw diha sa kawalay-pulos sa ilang mga hunahuna, ug kinsang mga pangisip anaa sa kangitngit, ug nahimulag gikan sa kinabuhi nga iya sa Diyos.’ Sa pagkatinuod, kon hukman sumala sa ilang mga estilo-sa-kinabuhi, daghang popular nga mga mag-aawit, musikero, ug mga tigkomposog awit “nawad-an sa tanang moral nga pagbati.”​—Efeso 4:17-19.

Ang pagpamati sa ilang musika sa ingon mohatag ug pipila ka matuod nga mga kapeligrohan alang sa batan-ong mga Kristohanon. Dili buot ingnon nga daotan ang tanang popular nga musika o nga ang musikang rock mao lamang ang musika nga kinahanglan mong bantayan.a Ang dili-maayong musika makaplagan sa klasikal nga mga komposisyon ug sa mga opera o musika sa drama sa entablado. Apan sanglit sa miaging mga panahon ang pipila ka musika nagpasumbingay o nagsugyot ug imoralidad, ang kadaghanan sa musika karong adlawa nagpasiugdag kalaw-ayan uban sa walay-sama nga kabastos.

Dili Maayo sa mga Dalunggan ug sa mga Mata

Tagda pananglitan ang musikang heavy-metal​—usa ka makadaot nga matang sa hard rock nga sagad ipatokar sa makabungol nga gikusgon. Ang mga banda sa heavy-metal magarbohong nagagamit sa mga ngalang sama sa Poison, Skid Row, Guns N’ Roses, ug Slayer. Ang magasing Time miingon: “Ang mga ngalan na lamang sa banda makamugna nag mga larawan sa kagubot, pagsakit ug kamatayon.” Sama ang ikasulti bahin sa makahahadlok nga obra sa arte nga maoy dayandayan sa hapin sa plaka ug nga sagad naglarawan ug satanikong mga simbolo.

Apan komosta ang musika mismo? Kini adunay mga titulo sama sa “Flesh and Blood” ug “Appetite for Destruction” ug adunay mga pulong nga naghimaya sa kalipay sa pagsakit sa uban ug sa kaugalingon, paglugos, ug pagpatay. Busa dili ikahibulong nga ang heavy-metal nga basahon sa musika nga Stairway to Hell nagtawag sa heavy-metal nga “usa ka kadaogan sa kabastos, kakusog, kaprangka, mapintas nga kawalay-pagbati.” Ang musikang heavy-metal usab subsob nga gilangkit sa pag-abuso sa droga, Satanismo, ug paghikog sa mga tigpamati niini. Bisan pa, sumala sa taho sa palumagian sa balita, ang heavy-metal anam-anam nga gidawat sa kadaghanang mga tawo.

Ang musikang rap (o, hip-hop) usab labihan ka mapatuyangon.b Ang magasing Time nagkanayon: “Ang mga magbabalak sa musikang rap . . . nagpanawag ug kalayo sa gubat batok sa mga polis o sa asupri sa dayag . . . nga sekso.” Sa prangka, ang mga pulong sa daghang popular nga mga awit sa rap sobra ka hilas nga kutloon dinhi. Naghisgot sa usa sa maong awit, usa ka babayeng tin-edyer miingon: “Migawas ang unang pulong​—ug ako nakurat!”

Apan, ang kadaghanan sa naandang musikang rock dili angay sa Kristohanong mga dalunggan. Samtang ang Labing Popular nga 40 ka awit dili sama ka salawayon sa rap o sa heavy metal, daghan gihapon sa malalangon​—o sa dayag​—nagapasiugdag seksuwal nga imoralidad ug ubang dili-Kristohanong mga gawi. Ang musika sa video, nga popular kaayo sa mga batan-on, nakapasamot sa epekto sa musika pinaagi sa pagdugang sa gamhanan makitang mga larawan. Diha sa usa ka pagtuon sa musikang video, 57 porsiento ang nakaplagan nga naundan sa kapintasan, ug 75 porsiento naundan sa mga talan-awon sa seksuwal nga buhat. Ang mga senina ug mga sayaw nga makapukaw sa gana sa sekso nakita usab nga kanunay gipadayag diha sa mga musikang video.

Makadaot ba Kini Kanimo?

Imbes makapadasig ug makaayo, ang kadaghanan sa musika nga gituboy karong adlawa sa matin-aw “yutan-on, mananapon, demonyohanon.” (Santiago 3:15) Hinunoa, sa katingalahan, dili tanang mga batan-ong Kristohanon nakakitag problema sa pagpamati sa maong mga awit o sa pagtan-aw sa video. “Wala kay kabalak-an sa mga pulong sa musikang rap,” nangatarongan ang usa ka dalagita. “Dili ka bitaw makasabot niana!” Ang tanan nga misulay sa pagsabot sa pulong sa musikang rap mouyon nga may kamatuoran kana.

Ang mga batan-on dili kanunay makasabot sa natagong mga kahulogan sa popular nga mga awit. Diha sa usa ka pagtuon, ang mga tin-edyer gisultihan sa pagbatbat sa kaundan sa pipila ka popular nga mga awit. Ang kadaghanang mga batan-on yanong wala makasabot sa malinlangong mga tema sa sekso, kapintasan, droga, ug Satanismo nga nakatuhop sa ilang musika. Ang The Journal of the American Medical Association sa ingon mihinapos: “Walay ebidensiya nga kini nga musika adunay bisan unsang [makadaot nga] epekto diha sa pamatasan sa mga batan-on.”

Apan, lahi ang gipadayag sa Bibliya. Sa usa ka butang, kini nag-ingon kanato nga “ang daotang panagkauban makadaot sa maayong pamatasan.” (1 Corinto 15:33) Karon, mogugol ka bag daghang oras sa pagpakig-uban o sa pagpamati sa usa nga mosultig mahilas kaayong sinultihan, sa usa nga nagaagda kanimo sa paggamit ug mga droga, sa usa nga nagatuboy sa pagsimba kang Satanas, o sa usa nga nagahubit sa hiwi nga mga buhat sa sekso nga detalyado kaayo? Siyempre dili! Nan nganong ang maong sinultihan dili man makadaot tungod lang kay kini gipahimutang sa musika o gisulti duyog sa usa ka kompas? Sa dihang ang maong malaw-ay nga mga tema balikbalik nga ipatokar, kini seguradong makaapektar kanimo! “Makatipon bag baga sa kalayo ang usa ka tawo diha sa iyang sabakan ug dili masunog ang iyang sapot?” nangutana ang Proverbio 6:27.

Tungod niini nga katarongan ang Bibliya nagtambag kanato sa dili gani paghisgot sa imoral nga mga butang, unsa pa ang pagpunay ug pamati niini. (Efeso 5:3-5; Filipos 4:8) Ang tawo nga dili magtagad niining prinsipyoha tino nga “moanig pagkadunot.” (Galacia 6:8) “Ang mga awit mopahunahuna kanimo,” miadmiter ang batan-ong ginganlag Jodie. “Sa dihang motungha ang daotang mga pangibog, mahalingan ug samot ang imong hunahuna sa mga awit.” Human namati sa usa ka rap nga awit nga tin-awng naghubit sa hiwi nga buhat sa sekso, usa ka batan-on midawat: “Dili nako kadto mapapas sa akong hunahuna.”

Ug komosta ang pagpamati sa mga awit nga heavy-metal nga nagwali sa kamatayon, mga droga, o Satanismo? Usa ka Kristohanong batan-on misugod sa pagpamati sa heavy metal ug sa ulahi nagsige ug hunahuna bahin sa kamatayon. Pinaagi lamang sa kusganong mga paningkamot sa iyang mga ginikanan ug sa usa ka hamtong nga Kristohanong higala siya nakalingkawas sa espirituwal ug pisikal nga kadaot.

Usahay, ang mga hunahuna mahimong aksiyon. (Santiago 1:14, 15) Ug ang kadaghanan sa musika karong adlawa malalangong gilaraw sa pagpuno sa imong kaisipan sa daotang mga hunahuna. Tinuod, kon ikaw gipadako sumala sa mga sukdanan sa Bibliya, tingali dili ka makapatay o makahimog seksuwal nga imoralidad tungod lang kay nadunggan mo kini diha sa usa ka awit. Apan dunay ubang mga paagi nga ikaw sayop nga maimpluwensiyahan. Ang ubang Kristohanong mga batan-on misugod sa pagsul-ob ug katingad-anang mga senina ug mga tinupihan sa buhok nga ginapasigarbo sa mga mag-aawit sa rock ug rap. Ang sinultihan, pangumpas, ug tinamdan sa maong mga batan-on tin-awng nagpakita nga sila naimpluwensiyahan sa ilang nadunggan.

“Ang mga batan-on moingon nga ang musika dili makaapektar kanila,” matud pa sa usa ka bayong sa Habagatang Aprika. “Apan kini nagahatag kang Satanas ug paagi sa pagsulod sa imong kinabuhi​—sa pagkontrolar niana.” Siya nahibalo niini gikan sa kaugalingong kasinatian, sama sa iyang giingon: “Ang musika nga akong gipaminawan maoy mahitungod sa espiritismo, mga droga, ug sekso.” Sa unsang paagi nakabulag siya gikan sa makadaot nga mga epekto sa malaw-ayng musika?

“Gilabay ko ang akong tanang musika. Dako kaayo nga kausaban ang paglingkod sa usa ka hilom nga lawak. Apan kini nakapahimo kanako nga mas maayong tawo.” Kinahanglan bang mohimo ka ug samang mga lakang​—dili buot ingnon nga ilabay mo ang tanan mong musika, apan labing menos idespatsar ang mga rekording nga klarong malaw-ay?​—Itandi ang Buhat 19:19.

Kini wala magpasabot nga bug-os likayan ang musika, apan pagtuon nga magmapilion! Kon unsaon sa pagbuhat niana maoy ulohan sa umaabot nga artikulo.

[Mga footnote]

[Hulagway sa panid 26]

Ang pagpuno ba sa imong ulo sa mga mensahe sa kamatayon, kalaglagan, ug seksuwal nga kangil-aran makatabang kanimo o makadaot kanimo?