Pagbantay Batok sa Dili-Maayong Musika!

“Pagbantay kamo pag-ayo sa inyong paggawi dili ingong mga dili-maalamon kondili ingong mga tawong maalamon, nga nagapahimulos sa kahigayonan alang sa inyong kaugalingon, kay ang mga adlaw daotan.”​—EFESO 5:15, 16.

1. Nganong ang musika matawag nga “usa ka gasa sa Diyos”?

“ANG musika . . . maoy usa ka gasa sa Diyos.” Misulat si Lulu Rumsey Wiley diha sa iyang librong Bible Music. Sukad pa sa labing-unang panahon, giila kining hunahunaa sa mahadlokon-sa-Diyos nga mga lalaki ug babaye. Pinaagi sa musika, ang tawo nakapahayag sa iyang kinasulorang mga emosyon​—kalipay, kaguol, kapungot, ug gugma. Ingon niana ka hinungdanon ang papel nga gidula sa musika sa panahon sa Bibliya, sanglit kini gihisgotan diha sa tibuok balaang basahon.​—Genesis 4:21; Pinadayag 18:22.

2. Sa unsang paagi gigamit ang musika sa pagdayeg kang Jehova sa panahon sa Bibliya?

² Diha sa pagsimba kang Jehova nga ang musika nakakaplag ug labing halangdong paghulagway. Ang pipila sa labing hamiling mga pulong nga nahimo sukad sa pagdayeg kang Jehova nga Diyos sa sinugdan gihimong musika. “Pagadayegon ko ang ngalan sa Diyos uban sa awit,” misulat ang salmistang David. (Salmo 69:30) Ang musika gigamit diha sa pag-inusara ingong duyog sa mainampoong pagpamalandong. “Pagahinumdoman ko ang akong awit sa kagabhion; uban sa akong kasingkasing ako magapakitag kabalaka, ug ang akong espiritu maampingong magapakisayod,” misulat si Asap. (Salmo 77:6) Diha sa templo ni Jehova, ang musika giorganisar sa dako nga sukod. (1 Cronicas 23:1-5; 2 Cronicas 29:25, 26) Usahay, daghang manunugtog ang giorganisar, sama sa pagpahinungod sa templo, dihang 120 ka magbubudyong ang gigamit. (2 Cronicas 5:12, 13) Kita walay rekord kon unsay tuno niining halandong musika, apan ang librong The Music of the Bible nag-ingon: “Dili lisod makapormag ideya sa katibuk-ang epekto sa musika sa Templo diha sa solemneng mga okasyon . . . Kon mahimo pang ibalik ang usa kanato karon sa tunga sa maong okasyon, bation gayod nato ang kusganong pagbati sa kataha ug kahalangdon.”a

Ang Pag-abuso sa Musika

3, 4. Sa unsang paagi ang gasa sa musika giabusohan sa katawhan sa Diyos ug sa ilang paganong mga silingan?

³ Apan, wala kanunay gamita ang musika sa halangdong katuyoan. Diha sa Bukid sa Sinai, gigamit ang musika sa pagpukaw sa idolatrosong pagsimba sa nating baka nga bulawan. (Exodo 32:18) Usahay ang musika usab nalangkit sa batasan sa paghuboghubog ug bisan sa prostitusyon. (Salmo 69:12; Isaias 23:15) Ang paganong mga silingan sa Israel sad-an sa pag-abuso niining gasa sa Diyos. “Sa Phoenicia ug sa Syria,” nag-ingon ang The Interpreter’s Dictionary of the Bible, “halos ang tanang popular nga musika nagpabanaag sa pagsimba kang Ishtar, ang diyosa sa pertilidad. Busa, ang popular nga awit sagad maoy pasiuna sa seksuwal nga mga pagpatuyang.” Gigamit sa karaang mga Grego usab ang musika sa pagduyog sa popular nga “mga sayaw nga makapukaw sa sekso.”

⁴ Oo, ang musika adunay gahom nga makapalihok, makapadani, ug makaimpluwensiya. Sa mga dekadang milabay, ang libro ni John Stainer nga The Music of the Bible nakaingon pa gani: “Walay laing arte nga dunay dakong impluwensiya sa katawhan karong panahona gawas sa arte sa Musika.” Ang musika padayong adunay gamhanang impluwensiya karong adlawa. Busa, ang sayop nga matang sa musika mohatag ug tinuod nga kapeligrohan sa mahadlokon-sa-Diyos nga mga batan-on.

Ang Panginahanglan sa Pagbantay

5. (a) Unsa ka dako ang papel nga gidula sa musika diha sa mga kinabuhi sa daghang tin-edyer? (b) Unsay panglantaw sa Diyos sa mga batan-on nga nagalipaylipay?

⁵ Kon ikaw batan-on, nan nasayod ka gayod kon unsa ka hinungdanon ang musika​—ilabina ang nagkalainlaing matang sa musikang pop o rock—​sa kadaghanan nga kaedad mo. Ang musika gitawag pa gani nga “bahin sa metabolismo sa mga tin-edyer.” Gibanabana nga sa iyang kataposang unom ka tuig sa eskuylahan, ang kasarangang batan-on sa Tinipong Bansa mamati kapin ug upat ka oras sa musikang rock sa usa ka adlaw! Kana tinong nagapakita sa kakulang ug katimbang. Dili buot ingnon nga daotang kalipayan ang usa ka butang nga mohatag kanimog maayo o malipayong pagbati. Tinong si Jehova, ang Maglalalang sa masadyaong musika, wala magpaabot nga ang mga batan-on magmug-ot ug magmasulob-on. Ngani, iyang gisugo ang iyang katawhan: “Pagmaya kamo diha kang Jehova ug magmalipayon, kamong mga matarong; ug panghugyaw kamo sa kalipay, kamong tanang mga matul-id ug kasingkasing.” (Salmo 32:11) Ngadto sa mga batan-on ang iyang Pulong nag-ingon: “Paglipay, batan-on nga lalaki, sa imong pagkabatan-on, ug tugoti nga ang imong kasingkasing mohatag kanimo ug kaayohan sa mga adlaw sa imong pagkabatan-on.”​—Ecclesiastes 11:9.

6. (a) Nganong kinahanglang magbantay ang mga batan-on sa ilang pagpili ug musika? (b) Nganong ang kadaghanan sa musika karong adlawa mas kuwestiyonable kay sa musika sa mga kaliwatang nangagi?

⁶ Bisan pa, dunay maayong katarongan nga magbantay ka sa imong pagpili ug musika. Si apostol Pablo miingon sa Efeso 5:15, 16: “Pagbantay kamo pag-ayo sa inyong paggawi dili ingong mga dili-maalamon kondili ingong mga tawong maalamon, nga nagapahimulos sa kahigayonan alang sa inyong kaugalingon, kay ang mga adlaw daotan.” Ang ubang mga batan-on tingali motutol, sama sa usa ka dalagita: “Ang among mga ginikanan namati sa ilang musika dihang sila batan-on pa. Nganong dili man kami makapamati sa amoa?” Ang pipila ka musika nga gipamati sa imong mga ginikanan sa sama pa kanimo ug edad tingali usab may kuwestiyonableng mga bahin. Dihang suod nga gisusi, daghan sa nahimong popular nakita nga dunay makakurat nga gidaghanon sa seksuwal nga mga pasumbingay ug tagong mga paghisgot sa imoralidad. Apan ang gipasumbingay kaniadto karon gihubit na sa dayag. Miingon ang usa ka magsusulat: “Ang kabataan karon ginabombahan sa dayag nga mga mensahe sa sukod nga walay katumbas nga nakita sukad sa atong kultura.”

Musikang Rap​—Ang Musika sa Rebelyon

7, 8. (a) Unsa ang musikang rap, ug unsay hinungdan sa popularidad niini? (b) Unsay ilhanan sa usa ka tawong nagsunod sa estilo-sa-kinabuhi sa rap?

⁷ Tagda, pananglitan, ang bag-ong gikabuangang musikang rap. Sumala sa magasing Time, ang rap nahimong “usa ka tinuod, tibuok-globong kausaban sa ritmo” ug popular kaayo sa Brazil, Uropa, Hapon, Russia, ug sa Tinipong Bansa. Kasagaran nga wala gayoy tuno, ang mga pulong niini litokon, dili kantahon, nga duyogan ug kusog nga kompas. Ang nagaundak-undak nga kompas, hinunoa, daw mao ang sekreto sa dakong komersiyal nga kalamposan sa rap. “Dihang mamati ako sa musikang rap,” miingon ang usa ka batan-ong Hapones, “bation ko ang kaukyab, ug dihang ako mosayaw, bation ko nga may kagawasan.”

⁸ Ang mga pulong sa rap​—nga sagad talamayon nga kombinasyon sa pamalikas ug sa sinultihan sa kalye—​daw maoy laing katarongan sa popularidad sa rap. Dili sama sa naandang mga pulong sa rock, nga ang kasagarang ginahisgotan mao ang gugma-gugma sa mga tin-edyer, ang mga pulong sa rap sagad dunay mas seryosong mga mensahe. Ang ubang rap nagahisgot batok sa inhustisya, rasismo, ug kapintasan sa mga polis. Usahay, hinunoa, ang garay nga balikbalikon ginalitok sa labing mangil-ad, makakurat nga pinulongan nga mahanduraw. Ang rap usab morag gilangkoban ug pag-alsa batok sa mga sukdanan sa pamiste, pamostura, ug seksuwal nga moralidad. Dili ikahibulong, ang rap nahimong usa ka estilo-sa-kinabuhi. Ang mga dumadapig niini mailhan pinaagi sa ilang mapagawalong panglihoklihok, sinultihan sa kalye, ug sininaan​—luag nga mga karsones nga denim, wala listoni nga high-top sneakers, bulawang mga kuwentas, mga kalo sa besbol, ug dulom nga mga antiyohos.

9, 10. (a) Unsang mga butang ang angayng palandongon sa mga batan-on sa pagtino kon ang musikang rap ug ang estilo-sa-kinabuhi niini “dalawaton sa Ginoo”? (b) Unsa ang daw gibale-wala sa ubang Kristohanong mga batan-on?

⁹ Diha sa Efeso 5:10, ang mga Kristohanon gisultihan nga “magpadayon sa pagtino kon unsa ang dalawaton sa Ginoo.” Kon palandongon ang dungog nga nahimo sa rap mismo, nagtuo ka ba nga “dalawaton sa Ginoo” nga magpalangkit ka niana? Ang batan-ong Kristohanon buot bang mailhan nga may estilo-sa-kinabuhi nga ginalantaw nga dili-dalawaton bisan sa daghang tawo sa kalibotan? Matikdi kon unsay paghubit sa usa ka kritiko sa konsiyerto sa rap: “Ang mga mag-aawit sa rap nag-indigay sa usag usa sa labing makalilisang nga pagpamalikas ug sa dayag nga mga pulong bahin sa sekso. . . . Gisundog-sundog sa lalaki ug babayeng mga mananayaw ang mga buhat sa sekso diha sa entablado.” Bahin sa usa ka lihok nga nahimong ulohan, usa sa mga promotor sa konsiyerto miingon: “Halos ang ilang tanang gilitok nga mga pulong (mahilas).”

¹⁰ Bisan pa niana, ang gipatokar nga musika niadtong gabhiona giisip nga kasarangan lamang nga rap. Miingon ang direktor sa konsiyerto: “Ang inyong nabatian maoy kasarangang rap lamang​—sama nianang ilang ginapalit diha sa mga tindahan.” Pagkamakapasubo nga itaho nga lakip sa kapin sa 4,000 ka batan-on nga mitan-aw niadto nga konsiyerto mao ang pipila nga nag-angkong mga Saksi ni Jehova! Tin-aw gibale-wala sa uban ang kamatuoran nga si Satanas mao “ang magmamando sa awtoridad sa kahanginan.” Siya ang nagamando “sa espiritu [o, nangibabaw nga tinamdan sa hunahuna] nga karon nagalihok diha sa mga anak nga masupilon.” (Efeso 2:2) Kang kinsang mga interes ang inyong pagaalagaran kon kamo malangkit sa musikang rap o sa estilo-sa-kinabuhi sa rap? Tugotan ta, ang ubang rap dili kaayo salawayon ug kaundan. Apan makataronganon bang ugmaron ang pagkagusto sa bisan unsang matang sa musika nga sa dakong bahin makadaot sa Kristohanong mga sukdanan?

Heavy Metal​—Sekso, Kapintasan, ug Satanismo

11, 12. Unsa ang musikang heavy metal, ug unsang talamayong mga bahin ang nagapaila niini?

¹¹ Ang laing popular nga porma sa musika mao ang heavy metal. Ang heavy metal maoy labaw pa kay sa lanog kaayo nga hard rock. Nag-ingon ang taho sa The Journal of the American Medical Association: “Ang musikang heavy metal . . . adunay kusog maundak-undakong kompas ug puno sa mga pulong nga nagahimaya sa pagdumot, pag-abuso, kahiwian sa sekso, ug usahay sa satanismo.” Aw, ang mga ngalan lamang sa pipila sa mas popular nga mga banda nagapamatuod sa pagkadaotan niining matanga sa rock. Kini nagalakip sa mga pulong sama sa “hilo,” “mga posil,” ug “kamatayon.” Bisan pa, ang heavy metal mas maarang-arang pa kon itandi sa thrash metal ug death metal​—dugang matang sa musika nga namugna sa heavy metal. Ang mga ngalan niining bandaha nagagamit ug mga termino sama sa “kanibal” ug “listahan sa patay.” Ang mga batan-on sa daghang kayutaan tingali wala makahibalo kon unsa ka lain kining mga ngalana tungod kay Iningles kini o sa laing langyaw nga pinulongan.

¹² Ang musikang heavy metal masubsob nga gilangkit sa paghikog sa mga tin-edyer, depresyon, ug paggamit sa droga. Ang koneksiyon niini sa mapintas nga paggawi maoy nagtukmod sa usa ka konsultante sa radyo sa pagdagnay niini nga “musika nga angay iduyog sa magpatay ka sa imong mga ginikanan.” Ang koneksiyon niini sa Satanismo ang nakapahingawa sa daghang ginikanan​—ug sa mga polis. Usa ka imbestigador miingon nga ang ubang mga batan-on nga nag-apil-apil sa satanasnong pagsimba nalangkit sa okulto tungod niining musikaha. “Wala sila masayod kon unsa ang ilang gisudlan,” siya mihinapos.

13. Unsa ang kapeligrohang nalangkit sa musikang heavy metal?

¹³ Apan, ang Kristohanong mga batan-on, kinahanglang dili “ignorante sa mga laraw” ni Satanas. (2 Corinto 2:11) Kon hunahunaon, “kita may pakigbugno . . . batok sa daotan nga espirituhanong mga panon sa kalangitan.” (Efeso 6:12) Pagkadakong binuang, nga pinaagi sa imong pagpili ug musika, dapiton mo ang mga demonyo sa imong kinabuhi! (1 Corinto 10:20, 21) Bisan pa, ubay-ubayng Kristohanong mga batan-on dayag nga gusto niining matanga sa musika. Ang uban mangita pa gani ug tagong mga paagi aron matagbaw sila sa musika nga ilang gusto. Miangkon ang usa ka dalagita: “Ako tigpamati sa heavy metal, usahay halos sa tibuok gabii. Ako mopalit ug heavy metal [fan] nga mga magasin ug itago kana gikan sa akong mga ginikanan diha sa mga karton sa sapatos. Namakak ako sa akong mga ginikanan. Nahibalo ako nga wala mahimuot si Jehova kanako.” Siya nakabalik sa iyang hustong panghunahuna pinaagi sa usa ka artikulo sa Pagmata! nga magasin. Pila pa ka batan-on ang malagmit malit-agan pa sa maong musika?

Pag-ani sa Imong Ginapugas

14, 15. Nganong kita makaseguro nga ang pagpamati sa dili-maayong musika mohatag ug negatibong epekto? Iilustrar.

¹⁴ Ayaw pakamenosa ang kapeligrohang ihatag sa maong musika. Tinuod, tingalig dili ka mokiling sa pagpatay ug tawo o mohimog seksuwal nga imoralidad tungod lang kay namati ka sa usa ka awit. Bisan pa, ang Galacia 6:8 nagaingon: “Siya nga nagapugas alang sa iyang kaugalingong unod magaanig pagkadunot gikan sa iyang unod.” Ang pagpamati sa musika nga kalibotanon, mananapon, ug gani demonyohanon makahatag lamang ug negatibong epekto kanimo. (Itandi ang Santiago 3:15.) Ang propesor sa musika si Joseph Stuessy gikutlo nga nagaingon: “Ang bisan unsang matang sa musika makaapektar sa atong mga buot, emosyon, tinamdan ug sa mosangpot diha kanato nga pamatasan . . . Ang si bisan kinsa nga moingon, ‘Ako makapamati sa heavy metal, apan kini dili makaapektar kanako,’ sayop gayod. Kini yanong makaapektar sa nagkalainlaing mga tawo diha sa nagkalainlaing sukod ug sa nagkalainlaing mga paagi.”

¹⁵ Usa ka Kristohanong batan-on miangkon: “Ako grabeng nalangkit sa thrash metal nga ang akong tibuok nga pagkatawo nausab.” Wala magdugay misugod siya sa pagkaagi ug problema sa mga demonyo. “Sa kataposan gidispatsar ko ang akong mga album ug ako gibuhian sa mga demonyo.” Laing batan-on miadmiter: “Ang musika nga akong ginapamatian kaniadto naghisgot sa espiritismo, mga droga, o sekso. Daghang batan-on moingon nga kini wala makaapektar kanila, apan makaapektar gayod kini. Nawala gayod ako sa kamatuoran.” Usa ka sanglitanan nangutana: “Makabutang ba ang usa ka tawo ug kalayo diha sa iyang sabakan ug bisan pa ang iyang mga sapot dili masunog?”​—Proverbio 6:27.

Padayon sa Pagbantay

16. Unsay ikaingon bahin sa mga magsusulat ug sa mga mag-aawit sa kadaghanang musika karong adlawa?

¹⁶ Si Pablo misulat sa mga Kristohanon sa karaang Efeso: “Busa, niini ako magaingon ug magapamatuod diha sa Ginoo, nga kamo dili na managgawi sama sa paggawi sa mga nasod diha sa ilang walay hinungdan nga panghunahuna, samtang ang ilang panabot gingitngitan, ug nahimulag gikan sa kinabuhi nga iya sa Diyos, tungod sa ilang kaburong, tungod sa katig-a sa ilang mga kasingkasing.” (Efeso 4:17, 18) Dili ba ikaingon usab kini labot sa mga magsusulat ug sa mga mag-aawit sa kadaghanang musika karong adlawa? Labaw pa sukad masukad, ang musika sa tanang matang nagapabanaag sa impluwensiya “sa diyos niining sistema sa mga butang,” si Satanas nga Yawa.​—2 Corinto 4:4.

17. Sa unsang paagi mahukman, o masulayan, sa mga batan-on ang musika?

¹⁷ Bahin sa “kataposang mga adlaw,” ang Bibliya nagtagna: “Ang daotang mga tawo ug ang mga tigpakaaron-ingnon mosamot sa pagkadaotan.” (2 Timoteo 3:1, 13) Nan, labaw pa sukad masukad, kinahanglang padayong magbantay ka ug maayo sa musika nga imong pilion. Kasagaran, ang mangil-ad nga ulohan nagpahimo na sa album nga dili-maayo. Ang Job 12:11 nangutana: “Dili ba ang igdulongog nagasusi sa mga pulong, sama nga ang dila nagatilaw sa pagkaon?” Sa samang paagi, imong masulayan ang musika pinaagi sa pagpamati sa sampol aron matun-an kon unsa kanang musikaha. Unsang matanga sa mga pagbati ang napukaw diha kanimo sa tuno? Kini ba nagapasiugda ug mapatuyangon, mahilay nga pamatasan​—ang espiritu sa hudyaka-bahakhak? (Galacia 5:19-21) Komosta ang mga pulong? Kini ba nagapasiugda ug seksuwal nga imoralidad, paggamit ug droga, o ubang mga daotan nga “makauulaw ganing hisgotan?” (Efeso 5:12) Ang Bibliya nag-ingon nga ang maong mga butang kinahanglang “dili gani hisgotan” taliwala sa katawhan sa Diyos, ilabina gayod kon isunod sa kompas ug balik-balikon. (Efeso 5:3) Komosta ang desinyo sa hapin sa album? Nasudlan ba kinig espiritistikanhong mga tema o makapapukaw sa sekso nga mga hulagway?

18. (a) Unsang mga kausaban ang kinahanglang himoon sa mga batan-on kon bahin sa musika? (b) Sa unsang paagi maugmad sa mga batan-on ang pagkagusto sa mas maayong musika?

¹⁸ Tingali kinahanglan maghimo ka ug kausaban sa matang sa musika nga imong pilion. Kon ikaw may mga plaka, teyp, ug disc nga imoral ug demonyohanon ang mga tema, kinahanglan idispatsar dayon nimo kini. (Itandi ang Buhat 19:19.) Kini wala magpasabot nga dili na mahimong kalingawan mo ang musika; dili tanang popular nga musika talamayon. Ang ubang mga batan-on nakakat-on usab sa pagpalambo sa ilang mga gusto sa musika ug karon malingaw na sa klasikal, banikanhon, light jazz, ug ubang mga porma sa musika. Ang mga teyp nga Kingdom Melodies nakatabang sa daghang batan-on sa pagpalambo ug kagusto alang sa makadasig nga musika sa orkestra.

19. Nganong hinungdanong ibutang ang musika sa iyang dapit?

¹⁹ Ang musika maoy usa ka gasa sa Diyos. Alang sa kadaghanan, hinunoa, nahimo kining dili-maayong alatubangon. Sila sama sa mga Israelinhon sa karaan nga nalipay sa pagpatokar sa “kinuldasang instrumento, tambol ug plawta, . . . apan sila wala managtagad sa kalihokan ni Jehova.” (Isaias 5:12) Himoang imong tumong ang pagbutang sa musika sa iyang dapit ug himoang ang kalihokan ni Jehova maoy imong unang tagdon. Magmapilion ug magmabinantayon sa musika nga imong paminawon. Sa ingon imong magamit​—dili magaabuso—​niining gasa sa Diyos.

[Footnote]

Nakahinumdom Ka Ba?

◻ Nganong ang musika matawag nga usa ka gasa sa Diyos?

◻ Sa unsang paagi giabusohan ang musika sa karaang panahon?

◻ Unsang mga kapeligrohan ang ikahatag sa musikang rap ug heavy metal diha sa Kristohanong mga batan-on?

◻ Sa unsang paagi makapakitag pag-amping ang Kristohanong mga batan-on sa ilang pagpili ug musika?

[Hulagway sa panid 23]

Sa panahon sa Bibliya, ang musika sagad gigamit ingong paagi sa paghatag ug pagdayeg kang Jehova