Dili-Makadaot nga Kalingawan o Hilo sa Hunahuna?

Sa usa ka personal nga konsiyertong rock, usa sa mga maglilingaw nagsulod sa usa ka babaye sa kahon ug nagbugha sa kahon pinaagig atsa. Ang konohay dugo misirit ngadto sa baba sa maglilingaw, nga iyang gilowa ngadto sa tumatan-aw.

Niadtong 1984 usa ka 19-anyos nga lalaki nagpusil sa kaugalingon. Ang iyang mga ginikanan nag-ingon nga ang iyang paghikog nadasig sa mga pulong sa usa ka awit nga rock nga gitawag “Suicide Solution.”

Usa ka magasin sa tin-edyer nagpatik sa mga asoy bahin sa seksuwal nga kahiwian nga gibuhat sa mga sakop sa usa ka banda sa ilang lawak ilisanan ingon man sa estudio panahon sa pagplaka sa musika. Usa ka album sa rock nga musika dunay mahilas nga hulagway sa mga kinatawo sa lalaki ug babaye.

KABANGISAN, paghikog, ug sadistikanhong sekso​—pipila lang kini sa mangil-ad nga mga topiko nga giapil sa mga plakang rock, mga video, ug sa personal nga mga konsiyerto. Sa dihang ang mga isyu mahitungod sa maong daotang mga programa gipatungha ug gidala pa sa mga korte, ang mga maglilingaw ug mga kompaniyang nagplaka misulay sa pagpakamatarong niining mangil-ad nga mga bahin. Pananglitan, usa ka mahilas nga dibuho karon giingon nga nagpaluyo sa usa ka pahayag mahitungod sa “pagdaot sa hunahuna sa Amerikanhong Katilingban ug kon sa unsang paagi kini bug-os nga nagadaot kanato.” Sa susama, sa pila ka musika, ang mga pulong nga tin-awng mga pasumbingay sa kinatawo sa lalaki (sama sa mga pusil o mga korta) karon giingong literal.

Ang mga maglilingaw ug mga kompaniyang nagplaka tingali makaikyas sa hudisyal nga mga silot, apan malimbongan ba gayod ang mga tawo? Ikaw ba? Makalimod ka ba nga ang kabangisan, sekso, ug ang okulto maoy bililhong mga sangkap sa musikang hard rock nga himalitan karong adlawa?

Heavy Metal ug Rap

Latas sa katuigan, daghang kategoriya sa rock ang naugmad. Duha ka estilo, ang heavy metal ug rap, karong bag-o giatake tungod sa makalilisang nga kalaw-ayan.

Ang heavy metal kasagaran maoy dasig, gipakusog elektronik nga musika uban sa pagdagubdob. Sumala sa magasing Time, “ang mga musikero sa metal nga musika nagpahiuyon sa katingad-anang mga panghanduraw sa kadaghanang puti, batan-on ug lalaking mamiminaw pinaagi sa paghulagway sa ilang kaugalingon ingong nawad-ag kasibot nga mga tagagawas nga mingtalikod sa usa ka daotang sibilisasyon.” Kadaghanan sa heavy metal nga musika gilaraw nga magpakurat. Pipila sa mga pulong niini dili angay ipatik. Usa ka basahong medikal sa Texas miingon nga daghan sa mga pulong sa heavy metal naghimaya sa “dili-naandang mga tinamdan mahitungod sa sekso, kabangisan, pagdumot, ug sa okulto.”

Ang kabangisang nalangkit sa heavy metal maoy laing gikabalak-an. Pananglitan, sa dihang usa ka pasundayag kinahanglang hunongon kay ang mag-aawit nagkasakit, ang mamiminaw nagkagubot ug nagsilab sa dapit sa pasundayag. Sa laing konsiyerto tulo ka batan-on nadat-ogan hangtod namatay sa dihang libolibong dumadayeg mibul-og paingon sa entablado, nga nangatumba ang mga tawo sa atubangan ug unya nagyatak kanila.

Sa musikang rap, nga nailhan usab nga hip-hop, usa ka mag-aawit (o mga mag-aawit) nagsumay sa mga garay nga may paluyong ritmikong tingog, nga kasagarang gitagana sa nakompiyuter nga teknik nga nailhang sampling. Kadaghanang musikang rap gimugna sa itom nga mga kompositor apan gibaligya ngadto sa mga mamiminaw nga itom ug puti. Positibo ang pila ka mensahe sa rap, nga nagbaton sa baroganang supak sa mga butang sama sa pag-abusar sa bata ug sayop nga paggamit sa mga droga. Bisan pa niana, kadaghanang musikang rap natumong sa pagrebelde sa awtoridad, kabangisan, pagdumot sa kababayen-an, ug rasismo. Daghang komposisyon adunay pamalikas ug ngil-ad nga mga kabatbatan sa seksuwal nga buhat.

Ang kabangisan nahimong suliran sa pila ka konsiyerto sa rap. Sa usa ka konsiyerto, 300 ka membro sa gang nag-atake sa mamiminaw, nga mibalos pinaagig metal nga mga silya hangtod miabot ang polis ug nagpahunong sa konsiyerto. Kap-atag-lima ka tawo ang nasamdan.

Sa miaging tuig, ang New York State Sheriffs Association miawhag ug pagboykot sa tanang kompaniya nga gipanag-iya sa Time Warner, Inc., hangtod nga mohunong sa pagbaligya ang kompaniya sa kantang rap nga “Cop Killer.” Ang pangulo sa asosasyon sa mga serip, si Peter Kehoe, miingon: “Ang maong rekording nagbuga sa pagdumot ug nagdasig ug nagdayeg sa pagpatay sa mga polis. Ingong direktang sangpotanan sa maong kanta, ang mga polis pagapatyon.” Sa kadugayan, kana wala na ibaligya.

May mga Epekto Ba?

Sa dihang ang mga mag-aawit moawit bahin sa kadaotan o modula niana sa entablado, unsay epekto niana diha sa mga mamiminaw ug tumatan-aw? Tagda ang mosunod nga mga komento ug mga kasinatian.

Si Dr. Carl Taylor, usa ka luyoluyong propesor sa kriminal nga hustisya sa Michigan State University, nagpatuo nga ang mga bituon sa rock “nagpasiugda sa usa ka estilo sa kinabuhi. . . . Ang mga membro sa banda nag-impluwensiya gayod sa mga bata, sa hilabihan kaayo.”

Usa ka batang lalaki nga naluwas sa dihang misulay sa paghikog miingon nga ang musika midaldal kaniya ug sa iyang higala (kansang paghikog milampos) sa paghunahuna nga “ang sulbad sa mga suliran sa kinabuhi mao ang kamatayon.”

Niadtong 1988 tulo ka tin-edyer mipatay sa usa ka higala tungod lamang sa kalingawan. Usa kanila miangkon nga ang pagkaikag sa kamatayon nagsugod sa musikang heavy metal.

Human sa usa ka konsiyerto sa musikang rap, ang mga tin-edyer namuak sa mga bentana sa publikong mga dapit. Ang komisyonado sa publikong kaluwasan sa Pittsburgh, Pennsylvania, miingon: “Bug-os nga walay pagduhaduha sa akong hunahuna nga ang musikang rap modasig sa kabangisan.”

Ang usa ka pagtuon bahin sa mga batan-on ug sa satanasnong mga kulto nagpadayag nga daghan niadtong nalangkit sa pagsimba sa Yawa maoy hinobrang mga tiggamit sa droga ug nagpatalinghog sa musikang heavy metal, nga nagdayeg sa paggamit sa droga ug nagdasig sa seksuwal nga imoralidad. Ingong sangpotanan, ang huyang nga mga batan-on madani sa satanasnong mga kulto.

Hinuon, sa dihang ang mga batan-on matukmod ngadto sa pag-abusar sa droga, krimen, o paghikog, lagmit nga dili lang musika ang nagpaluyo sa maong kagawian. Ang pagkadaot sa pamilyahanong kinabuhi ug sa tawhanong katilingban sa katibuk-an sa walay duhaduha adunay dakong bahin. Apan ang musika makasilbi nga tigpalihok, usa ka paagi sa pagdasig sa huyang nga mga batan-on sa pagbuhat sa mga butang nga dili gani unta nila palandongon. Ang mga tawo nga naluya tungod sa mga suliran sa kinabuhi nagkinahanglan bag musika nga modasig nila sa pagpadaog sa mga kiling sa paghikog?

Ang punto mao nga ang daotang musika makasilbing hilo sa hunahuna alang sa iyang mga mamiminaw. Hinumdomi, ang mga mensahe sa maong musika labi pang gamhanan kay sila gikan man sa mga iladong tawo, mga bayani, nga gisimba sa ilang mga dumadayeg.

Komosta Ka?

Unsang musikaha ang imong gipaminawan? Tingali ikaw mabinantayon na sa musika nga imong gipili, ug kana dalayegon. Sa laing bahin, kon ikaw nahiapil niadtong nagapamati sa musika nga daotan o kaduhaduhaan pa ang kinaiya, ikaw ba nadaot na? Bisan pag ang imong kagawian wala mausab, makaingon ka bang matinud-anon nga ang imong tinamdan wala maapektahi sa kadaotan? Kon buot sabton, ang balikbalik nga pagkaladlad sa dili-maayong mga ulohan makawagtang sa imong pagkamabination, nga mopabati kanimo nga dili kaayo daotan ang mga ulohan.

Tagda ang panig-ingnan sa usa ka batan-ong lalaki nga misulay sa pagsagol sa iyang kinabuhi ingong Kristohanon uban sa nabatasang pagpamati sa heavy metal ug rap nga musika. Siya wala itukmod ngadto sa mga buhat sama sa pagbuno, paghikog, o pagsimba sa Yawa. Apan matikdi sa unsang paagi apektado ang iyang tinamdan. Siya mipahayag: “Kining musikaha labihan ka mananapon. Kini nagtugot kanako sa paglihok sa kalmado ug masaligong paagi samtang nagpahungaw sa labing daotan ug mabangisong mga kiling. . . . Ako nagkinabuhi sa mahandurawong kalibotan sa pagdumot. Walay adlaw nga molabay nga ako wala maghunahuna nga seryoso sa paghikog.” Gihukom niya nga bug-os usbon ang iyang batasan sa pagpaminaw. Sa giusab niya kana, ang iyang tinamdan nagpadayag ug dakong pag-uswag.

Ang mga tigpanalipod sa makadaot nga musika moergo sa pagpakamatarong sa daotang mga bahin sa musikang rock. Apan unsa ang imong mga konklusyon? Makapiyong ka ba sa imong mga mata ug makatak-op sa mga dalunggan sa tuman nga pagkadaotan niining ulohana? Makatambong ka ba ug mga konsiyerto sama sa gibatbat nga sayosayo nga dili mahadlok alang sa imong kaluwasan? Ug komosta ang koneksiyon tali sa maong musika ug sa makauulaw nga kalihokan sa mga manunogtog ug mag-aawit niini ug sa mga mamiminaw?

Kon may pagtagad ka sa imong panglawas, lagmit likayan nimo ang mga pagkaon nga tingali makadaot nimo bisan pag lami kana. Ang dili-maayong musika, kon kaha rock o ubang uso, maoy hulga sa imong maayong panghunahuna. Buot ba nimong iladlad ang imong kaugalingon sa makahilo-sa-hunahuna nga kalingawan? Dili gayod hinuon. Busa, unsay imong mahimo aron mabatonan ang makataronganon, timbang nga panghunahuna bahin niini? Palihog tagda ang mga punto nga ipahayag sa sunod artikulo.

[Kahon/​Hulagway sa panid 6]

Unsa ang Pagsimba sa Yawa?

Ang pagsimba sa Yawa, nga gidasig sa pila ka pulong sa musikang heavy metal, dili kay dili-makadaot nga kalingawan. Ang Texas Medicine/The Journal misaysay nga ang maong pagsimba naglakip sa mga buhat nga nagkadaiya gikan sa “dili-makadaot rituwalistikanhong mga kalihokan ngadto sa pag-inom ug dugo gikan sa pagsamad-sa-kaugalingon ug mga halad nga hayop.” Ang satanasnong mga kulto nagsangyaw sa “pag-unong sa yawa. Ang tinong mga rituwal gigamit sa pagbalhin sa gahom gikan ni Satanas ngadto sa mga sumusunod. . . . Ang doktrinang kagawasan sa pagpili ug pagbuot nagkahulogan sa pagbuhat sa bisan unsay imong gusto nga dili maghunahuna bahin sa Diyos, sa sala, ug sa konsensiya.” Ingong sangpotanan, ang pipila mohimog kriminal nga mga buhat nga dili maulaw.

[Hulagway sa panid 5]

Dili ka magbutang ug basura sa imong tiyan. Nganong ibutang kana sa imong hunahuna?

[Hulagway sa panid 7]

Angay ba nga dili ka gil-asan nga motambong sa maong okasyon?