Dugang Edukasyon o Dili?

UNSA ka dakong edukasyon ang gikinahanglan aron makakitag panginabuhian? Ang tubag nagkalahi gikan sa usa ka nasod ngadto sa lain. Mopatim-aw diha sa daghang kayutaan nga ang ang-ang sa edukasyon nga gikinahanglan sa pagsuportar sa kaugalingon mas taas kay sa katuigang nanglabay. Sa pila ka kahimtang ang kinaubsang edukasyon nga gikinahanglan sa balaod dili igo.

Walay duhaduha kini ang hinungdan kon nganong nag-uswag ang gidaghanon sa mga graduwado nga mibalik sa pagtungha inay kay sa trabahoan. Sa pagkatinuod, ang mga ganti daw madanihon. Ang The New York Times nagkutlo sa taho sa Economic Policy Institute nga nakakaplag nga ang “nagatrabahong mga lalaki nga may diploma sa hayskul lamang nag-antos ug 7.4 porsiento nga pagkunhod sa bili sa ilang mga suweldo gikan sa 1979 ngadto sa 1987, samtang ang mga suweldo sa lalaking mga graduwado sa kolehiyo misakag 7 porsiento.”

Ang mga graduwado sa kolehiyo nakadawat ug mga kurso nga nagabukas ug posibleng kahigayonan sa panarbaho. Si William B. Johnston, usa ka taas ug ranggong tigdukiduki sa Hudson Institute, miingon: “Ang kurso sa kolehiyo, o bisan ang pamatuod nga nakatamak sa kolehiyo, nahimong labing hinungdanong matang sa sertipiko sa panarbaho sa nasod.”

Sa laing bahin, kinahanglang dawaton nga daghang graduwado sa kolehiyo nanlimbasog nga makakitag trabaho, ug sila posible pa nga matangtang sa trabaho. “Ang kadaghanan sa akong mga higala kinsa dungang migraduwar kanako walay mga trabaho,” matud sa 22-anyos nga si Karl. Si Jim, 55 anyos, migraduwar nga pinasidunggan sa inilang unibersidad apan natangtang sa trabaho niadtong Pebrero 1992. Ang iyang diploma wala makapanalipod kaniya, ni nakatabang kini kaniya nga makakita ug permanenteng trabaho. “Ang imong pundasyon nahimong huyang ug dili kasaligan,” siya miingon.

Sama kang Jim, daghang graduwado sa kolehiyo ang nakakaplag sa ilang kaugalingon nga anaa nianang gitawag sa U.S.News & World Report nga “de-opisinang purgatoryo”​—batan-on pa kaayo nga moretiro, tigulang na kaayo nga madawat pa sa trabaho sa laing kompaniya.

Busa, samtang ang edukasyon sa kolehiyo mohatag ug mga kaayohan, sa tin-aw dili kana mao ang bug-os nga sulbad. Ni kini lamang ang kapilian. Si Herbert Kohl nagsulat diha sa The Question Is College: “Adunay daghang malamposong mga tawo nga wala makatungha sa kolehiyo ug adunay daghang desenteng mga trabaho nga wala magkinahanglag mga kurso sa kolehiyo.” Usa ka korporasyon, pananglitan, nangitag mga empliyado nga dili graduwado sa kolehiyo alang sa mga posisyon nga sagad iya sa mga graduwado sa kolehiyo. Inay mangitag mga kurso, ang kompaniya nangitag mga aplikante nga nagapakitag abilidad sa paglampos. “Sa dihang makita namo kanang tawhana,” matud sa usa ka tigpamaba, “among gilaoman nga matudloan [siya] ug espisipikong mga katakos sa pagtrabaho.”

Oo, daghan ang nakasuportar ug maayo sa ilang kaugalingon ug sa ilang mga pamilya nga walay kurso sa kolehiyo. Ang uban kanila mikuhag kurso sa bokasyonal nga mga tunghaan, mga tunghaang teknikal, o mga kolehiyo nga nagtanyag ug mubog-tagal nga kurso nga suportado sa gobyerno, nga diyutay lamang ang magastong panahon ug salapi.a Ang uban nakakat-on ug trabaho o katakos nga wala gayoy bisan unsang matang sa linaing pagbansay. Uban ang maayong dungog sa pagkakasaligan, sila nakahimo sa paghupot ug permanenteng trabaho.

Usa ka Timbang nga Hunahuna

Siyempre, walay matang sa edukasyon​—lakip na ang kolehiyo o bisan unsang dugang edukasyon​—ang makahatag ug garantiya sa kalamposan. Dugang pa, ang Bibliya tukmang nag-ingon nga “ang talan-awon niining kalibotana nagakausab.” (1 Corinto 7:31) Ang kinahanglanon kaayo karon mahimong wala nay pulos ugma.

Busa, maayong timbangtimbangon sa usa ka tawo nga naghunahuna nga mokuhag dugang edukasyon ang mga bentaha ug mga disbentaha. ‘Aduna ba akoy ikagasto? Unsang matanga sa palibot ug mga kaubanan nga ako maladlad? Ang mga kurso ba mohatag ug praktikal nga pagbansay nga makaarang kanako sa pagsuportar sa akong kaugalingon? Makatabang ba kini kanako sa pagsustento sa akong pamilya kon ako sa ngadtongadto magminyo?’ Ang mapaluyohong mga ginikanan tingali makahatag ug bililhong tambag nga uyon sa kaakohan nga gihatag sa Bibliya diha kanila. (Deuteronomio 4:10; 6:4-9; 11:18-21; Proverbio 4:1, 2) Kon naghunahuna ka sa pinansiyal nga mga kaayohan sa dugang edukasyon o sa bisan haing bahin niana, tukma ang mga pulong ni Jesus: “Kinsa kaninyo nga buot motukod ug tore nga dili una molingkod ug kuwentahon ang gasto, aron tan-awon kon siya aduna bay igo sa paghuman niini?”​—Lucas 14:28.

Sa pagkatinuod, kon magpadayon man sa pagkuhag dugang edukasyon o dili kana maoy usa ka personal nga desisyon nga kinahanglang timbangtimbangon ug maayo. Kanunay nga hinumdoman sa usa ka Kristohanon ang mga pulong ni Jesus sa Mateo 6:33: “Nan, padayong pangitaa nga una ang gingharian ug ang pagkamatarong [sa inyong langitnong Amahan], ug kining tanang ubang mga butang idugang kaninyo.” Taliwala sa matuod nga mga Kristohanon, kadtong walay dugang edukasyon dili angayng tamayon o tratahon nga ubos, ni kadtong may dugang edukasyon isalikway o isipong mapahitas-on. Si apostol Pablo misulat: “Kinsa man ikaw nga mohukom sa sulugoon sa balay nga iya sa lain? Ngadto sa iyang kaugalingong agalon siya magbarog o mapukan. Sa pagkatinuod, siya mapabarog, kay si Jehova makapabarog kaniya.”​—Roma 14:4.

Si Jesus nagpabanaag niining timbang nga hunahuna. Wala niya tamaya kadtong kinsa “dili-edukado ug ordinaryo,” ni nagdumili siya sa pagpili sa edukado-kaayong si Pablo sa pagtuman sa kusganong buluhaton sa pag-ebanghelyo. (Buhat 4:13; 9:10-16) Sa bisan hain nga situwasyon ang edukasyon kinahanglang ibutang sa kaugalingong dapit niini, ingon sa ipakita sa mosunod nga artikulo.

[Footnote]

[Kahon sa panid 5]

Dugang Edukasyon

Ang Bantayanang Torre sa Nobyembre 1, 1992, miingon bahin sa mga Saksi ni Jehova ug ang bug-os-panahong ministeryo: “Ang kasagaran nga kiling diha sa daghang nasod mao nga ang gidak-on sa pag-eskuyla nga kinahanglanon aron makasapig desenteng mga suweldo karon maoy mas taas kay sa miaging pila ka tuig. . . . Lisod mangitag mga trabahong may desenteng mga suweldo inigkatapos lamang sa kinagamyang edukasyon nga giobligar sa balaod . . .

“Unsay ipasabot sa ‘desenteng mga suweldo’? . . . Ang ilang mga suweldo matawag nga ‘igo,’ o ‘husto,’ kon ang ilang kinitaan magtugot kanila sa pagkinabuhing desente samtang magbilin ug igong panahon ug kusog aron sa pagtuman sa ilang Kristohanong ministeryo.”

Busa Ang Bantayanang Torre nag-ingon: “Walay estriktong balaod ang himoon alang sa o batok sa dugang edukasyon.”