Komosta ang Imong Pamatasan sa Telepono?

“Gawas sa gugma sa pamilya, maayong panglawas, ug gugma sa trabaho, aduna pa bay makatampo sa kahapsay sa kinabuhi, pagpasig-uli ug pagpausbaw sa pagpabili nato sa kaugalingon, kay sa malulotong kulokabildohanay?”

SA PAGPANGUTANA niana, gipabilhan pag-ayo sa Amerikanong awtor ug edukador nga si anhing Lucy Elliot Keeler ang personal nga kalipay ug katagbawan nga makuha sa pagbayloayg binaba nga komunikasyon, ang katakos nga mahigugmaong gihatag sa tawo sa panahon sa iyang paglalang.​—Exodo 4:11, 12.

Ang nakatampog dako sa pagpausbaw sa agos sa tawhanong sinultihan sa miaging 12 ka dekada mao ang pag-imbento ni Alexander Graham Bell sa telepono. Karong adlawa, alang sa binilyong mga molupyo sa yuta, ang telepono, gigamit man sa negosyo o lulinghayaw, nagtagana sa usa ka bililhong tulay tali sa mga tawo.

Ang Telepono ug Ikaw

Ngadto sa unsang gilapdon nga ang paggamit sa telepono makapausbaw sa kalidad sa imong kinabuhi? Dili ka ba mouyon nga ang tubag nianang pangutanaha nagdependeg dako diha sa mga tawo nga nalangkit kay sa instrumento mismo? Busa, tukma sa panahon ang pagpangutana, Komosta ang imong pamatasan sa telepono?

Ang pamatasan sa telepono naglangkit sa mga luna sama sa tinamdan sa hunahuna, kalidad sa sinultihan, ug katakos sa pagpaminaw. Hinungdanon, usab, mao ang pamaagi sa paggamit sa telepono ug ang mga paagi sa pagdumala sa gasamoksamok nga mga tawag.

Mahunahunaong Pagtagad sa Uban

Ingon nga tinuod sa tanang tawhanong pagbayloay, ang maayong pamatasan sa telepono nagsumikad sa tawhanong pagbati. Ang apostol Pablo misulat: “Hunahunaa ang interes sa usag usa ug dili lamang ang imong kaugalingon.”​—Filipos 2:4, The New English Bible.

Sa dihang gipangutana, “Unsay imong nakaplagan nga komon kaayong mga pananglitan sa dili-maayong pamatasan sa telepono?,” ang usa ka sinating switsbord operetor sa telepono mitubag nga kasagaran kaayo sa iyang listahan mao “ang motawag nga moingon, ‘Si Maria ni’ (Pila ka Maria ang imong nailhan?) o, mas grabe pa, ‘Ako kini,’ o kaha ‘Tag-ana kinsa ni.’” Kanang walay-hunahuna, bisan maayog-tumong, nga mga paagi makapalagot ug makapuol. Ang operetor mipadayon: “Nganong dili sugdang malipayon ang tawag pinaagig pagpaila dayon sa imong kaugalingon ug dugang pa, kay naghunahuna sa usa nga gitawagan, mangutana kon mahimo ba siyang ikaestorya?”

Hinumdomi, bisan tuod dili makita ang imong panagway, ang imong tinamdan madayag. Sa unsang paagi? Pinaagi sa tono sa imong tingog. Ang kawalay-pailob, kalaay, kalagot, kadili-matinagdanon, kasinsero, kangaya, kamatinabangon, ug kainit​—tanan madayag. Matuod, ang kalagot maoy kinaiyanhong reaksiyon sa dihang ang usa madisturbo sa usa ka tawag. Tungod ug alang sa maayong pamatasan, niining kahimtanga hunong ug dayon sal-oti ug “pahiyom” ang imong tingog una motubag. Mahimo kang mosupak nga dili masabtan sa tono sa imong tingog.

Ang panagtapo sa mahunahunaong pagtagad ug makapahimuot nga tono sa tingog mahimong moresulta sa mga pulong nga “maayo alang sa pagpalig-on sumala sa gikinahanglan” ug sa pagpaambit sa kon “unsay paborable sa mga tigpaminaw.”​—Efeso 4:29.

Kalidad sa Sinultihan

Oo, bililhon ang matang sa sinultihan nga atong gigamit. Mouyon ka ba ug motuman sa mosunod nga mga balaod? Sulting kinaiyanhon, tin-aw, ug dayag. Ayaw usapa ang pulong. Ayaw pagsinggit​—bisan pag long distance. Ayaw ugoma ang imong mga pulong. Likayi ang pagtinapolan sa imong sinultihan nga manglaktod o maglamolamo sa paglitok; usab likayi ang “mga ikog sa pulong” ug pagbalikbalik, nga makatugaw ug makalagot. Likayi ang paggamit ug usay tono nga sinultihan. Ang maayong pagpasiugda ug pag-usab-usab sa tingog makapahimo sa sinultihan nga makahuloganon, buloknon, ug makaparepresko. Usab, hupti sa hunahuna nga ang pagkaon samtang nakigsulti sa telepono dili makapausbaw sa kalidad sa sinultihan o mosumbalik silaw sa maayong pamatasan.

Ang pagpili sa pulong takos nga konsiderahon usab. Kinahanglanon ang pagsabot. Gamita ang tin-aw, yano nga mga pulong nga daling masabot. Adunay kahulogan ang mga pulong. Mahimo silang maluloton o bangis, makapahupay o haras, makapadasig o makapaguol. Dugang pa, ang usa ka tawo mahimong siaw nga dili makapasakit, prangka nga dili bastos o walay tahod, ug mataktikanhon nga dili malipoton. Ang matinahurong mga ekspresyon sama sa “palihog” ug “salamat kanimo” kanunay maayo. Ang maluloton, mahunahunaon, ug nindot nga mga pulong mao ang diha sa hunahuna ni apostol Pablo sa dihang siya misulat: “Himoa ang inyong pamulong nga kanunay may pagkamadanihon, tinimplahan ug asin, aron mahibaloan kon sa unsang paagi angay kamo magahatag ug tubag ngadto sa matag usa.”​—Colosas 4:6.

Mahimong Usa ka Maayong Tigpaminaw

Adunay sugilanon sa usa ka batan-ong lalaki nga nangutana sa iyang amahan kon unsay sekreto aron mahimong usa ka maayong tigkulokabildo. “Paminaw, anak ko,” mao ang tubag. “Ako naminaw,” matod pa sa batan-on. “Sultihi pa akog dugang.” “Wala na akoy ikasulti pa,” tubag sa amahan. Busa, ang matinagdanon, mabinationg tigpaminaw maoy hinungdanong lamas sa potahe sa maayong pamatasan sa telepono.

Isipon kang makalaay sa telepono kon mapakyas ka sa pagsunod sa usa ka yano nga balaod. Unsa kana? Ayaw soloha ang pagpakigsulti. Ayaw pasobrahi, pananglitan, ang dili matapos, pulong-por-pulong nga paghisgot sa walay pulos nga mga estorya nga naglangkit kanimo o sa imong taas nga kasaysayan sa mga sakitsakit. Sa makausa pa, aduna kitay mapadapat, haom nga balaod sa Bibliya, niining higayona gikan sa disipulong si Santiago. “Magmaabtik sa pagpaminaw apan mahinay sa pagsulti.”​—Santiago 1:19, Jerusalem Bible.

Paniklop nga mga Konsiderasyon

Atong hisgotan karon ang kataposang duha ka pangutana maylabot sa pamatasan sa telepono. Unsay ikaingon sa mga pamaagi sa paggamit sa telepono? Aduna bay gisugyot nga mga giya kon unsaon pagdumala ang wala kinahanglanang mga tawag?

Samtang nakigsulti sa telepono, nakamatikod ka na bang nagakahinay ang tingog sa pikas linya? Magpahinumdom kini kanimo nga mosulti tunong sa awditibo, huptang mga duha ka sentimetro gikan sa imong mga ngabil. Dugang pa, matinahuron ang pagpugong sa kasaba sa palibot. Sa dihang motawag ka, tinoa nga dili ka makadayal sa sayop nga numero; ug sa dihang taposon nimo ang imong tawag, hinaya pagbutang ang awditibo.

Nabiktima ka na ba sa sinamoksamok nga mga tawag? Ikasubo, daw nagakadaghan kana. Usa ray tubag sa dili-desente, walay-batasan, o bastos nga sinultihan​—hunongon ang tawag. (Itandi ang Efeso 5:3, 4.) Tinuod usab kana kon dili mopaila ang mitawag. Kon may pagduda ka sa tawag, ang basahong How to Write and Speak Better nagrekomendar nga “ayaw tubaga kon ang kadudahang tingog mangutana, ‘Kinsa kini?’” ug ayaw hisgoti ang imong mga plano sa usa nga dili kaila.

Pagkamaayong masayod nga sa kataposang pagsusi, ang pagsunod sa maayong pamatasan sa telepono wala magkinahanglan ug taas nga listahan sa mga balaod o mga regulasyon! Sama sa tanang pagpakiglabot sa mga tawo, ang maayo ug magantihong mga relasyon mabatonan sa pagpadapat sa nailhan na kaayong Bulawanong Lagda. Matod pa ni Jesu-Kristo: “Busa, ang tanang butang nga buot ninyo nga buhaton sa mga tawo nganha kaninyo, kamo usab kinahanglang magbuhat sa ingon ngadto kanila.” (Mateo 7:12) Alang sa Kristohanon, anaa usab ang tinguha nga pahimut-an ang Usa nga naghatag sa tawo ug gasa sa pagpanulti. Miampo ang salmista: “Itugot nga ang mga pulong sa akong baba ug ang pagpamalandong sa akong kasingkasing mahimong kahimut-anan sa imong atubangan, Oh Jehova akong Bato ug akong Manunubos.”​—Salmo 19:14.