Pagkuhag Latex Gikan sa Kahoyng Goma—Usa ka Trabaho nga Nagtandog sa Imong Kinabuhi

Sinulat sa koresponsal sa Pagmata! sa Nigeria

SA ALAS singko sa buntag, ang tropikal nga lasang sa Nigeria mangiob ug bugnaw. Diha sa balay nga hinimo sa blokeng-lapok sa tunga sa lasang, nakamata si John ug nag-ilis. Dayon siya milakaw sa mangitngit nga kagabhion, nagdalag lampara, plastik nga balde, ug kutsilyo nga kurbadog sulab. Sa sunod nga pipila ka oras, siya magbalhinbalhin gikan sa kahoy ngadto sa kahoy, naghiwa nga pormag kanalkanal nga pahandag sa panit sa matag kahoy.

Kini ang una sa dugay nga seryal sa mga trabaho nga sa ulahi motandog sa imong kinabuhi. Sa unsang paagi? Tungod kay ang mga kahoy nga gihiwaan ni John mao ang mga kahoyng goma. Ug ang goma mao ang usa sa atong labing bililhon ug kaylap nga gigamit nga kahinguhaan.

Libolibong mga Produkto

Palandonga ang papel nga gidula sa goma sa imong kinabuhi. Ang mga suylas ug ang mga tikod sa imong mga sapatos tingali hinimo gikan sa goma. Ang haklap sa likod sa imong alpombra ug muwebles tingali adunay gomang foam. Ang elastiko sa imong sinina lagmit hinimo gikan sa goma. Kon mag-ulan, tingali kab-oton mo ang kapote ug botas nga hinimo sa goma. Moadto sa pagpangaligo sa dagat? Ang pangbasa nga mga sinina, mga antipara, ug mga kapay nga gamit alang sa paglangoylangoy adunay goma. Dili ka gustong maglangoylangoy? Tingali mas gusto ka lang magpalutawlutaw sa balsa nga goma o magdula sa gomang bola. Sa palibot sa imong balay tingali adunay mga lastiko, mga papas nga goma, ug goma nga igdidikit. Sa dihang matulog ka karong gabii, tingali matulog ka sa kutson ug unlan nga hinimo sa mga produkto sa goma. Kon tugnawon ka, tingali gakson mo ang gomang sudlanag init nga tubig.

Gawas pa niining mga butanga, adunay daghang produkto nga dili gayod moobra kon walay mga piyesa nga goma​—mga washer, mga koriya, mga gasket, mga hos, mga roler, o mga balbula. Ang kasarangang kotse, pananglitan, adunay duolan sa 600 ka piyesa nga goma. Tanantanan, sumala sa The World Book Encyclopedia, tali sa 40,000 ug 50,000 ka produkto sa goma ang ginahimo.

Unsay naghimo sa goma nga mapuslanon kaayo? Dugay kini nga maguba, dili-moinit, mainat-inat, dili-mabasa, dili-malutsan ug hangin, ug makasangga sa sobrang pagyugyog. Palandonga ang ligid, alang man kini sa bisikleta, sakyanan, o sa ayroplano. Sanglit goma man kini, ang ligid dili daling mahilis sa kanunayng pagkadapat sa dalan, dili usab kini masunog tungod sa kanunayng pagbag-id. Sa magmaneho ka sa kalamakan, wala kay kahadlok nga ang goma mabasa o madunot; dili usab kini matay-an. Dili lamang nga ang goma makasap-ong sa tubig sa pagsulod sa ligid kondili makasanta usab kini sa paghungaw sa gipasulod nga hangin pinaagig presyur. Dugang pa, samtang nagpadagan ka, ang makasangga-sa-pagyugyog nga kalidad sa goma sa imong mga ligid magsangga kanimo batok sa mga pag-untol-untol sa dalan. Sa pagkatinuod, kon walay goma, maglisod ang mga pabrika sa paggamag ligid.

Busa ikaw tingali mouyon nga ang mga tighiwa sa kahoyng goma sama kang John naghatag ug bililhong pag-alagad nga nagtandog sa atong mga kinabuhi sa positibong paagi. Siyempre, dili tanang goma nagagikan sa mga kahoy. Ang sintetikong goma, nga ginama gikan sa mga kemikal, nagkuha sa dakong bahin sa industriya. Kining duha ka matang sa goma adunay ilang mga kalig-on ug mga kahuyangon. Daghang produkto magamit sa bisan hain niini, ug ang pagpili sagad nagadepende sa prisyo nianang tungora. Ang ubang mga produkto nagagamit ug sagol nga sintetiko ug natural nga goma. Ang kadaghanang mga ligid sa kotse adunay mas daghang sintetikong goma kay sa natural nga goma. Apan, tungod kay ang sintetiko dili kaayo makaagwanta sa sobrang pag-init, mas taas nga gidaghanon sa natural nga goma ang gamiton diha sa mga ligid sa mga awto nga panglumba, mga trak, mga bus, ug mga ayroplano.

Pagkuha sa Latex Diha sa Kahoy

Ang mga kahoyng goma motubog maayo sa mainit, basaon nga mga klima duol sa tungatungang bahin sa globo. Ang kadaghanan sa natural nga goma sa kalibotan nagagikan sa mga plantasyon sa Habagatan-sidlakang Asia, ilabina sa Malaysia ug Indonesia. Ang nahibilin nagagikan sa Amerika del Sur maingon man sa Kasadpan ug Sentral Aprika.

Dili kuhaan ni John ug duga ang kahoy hangtod kini magsayes anyos. Human niana ang kahoy mopagawas ug goma sa sunod nga 25 o 30 ka tuig ug motubo ngadto sa duolan sa 20 metros ang gihabogon. Sa dihang “moretiro” ang kahoyng goma, kini magpadayon sa pagtubo, sa gihabogong 40 ka metros, ug mabuhi kini sa gulang na nga katuigang 100 o kapin pa.

Ang goma nga makuha direkta sa kahoy morag gatas tan-awon imbes ligid sa usa ka kotse. Kining gatason nga substansiya, nga gitawag ug latex, adunay gagmay kaayong mga partikulo sa goma. Duolan sa 35 porsiyento sa latex maoy goma. Ang nahibilin pulos tubig.

Aron makuha ang latex, hiwaan ni John ang panit sa kahoy nga pahandag. Kini nga hiniwaan moabot sa katunga sa punoan sa kahoy. Magbantay gayod siya nga dili kaayo lalom ang iyang paghiwa, sanglit makadaot kini sa kahoy. Ang latex motulo dayon human nga mahiwa; kini modaligdig diha sa tudling nga naporma sa paghiwa ug motulo sa tasa nga kawayan nga gitapot ni John diha sa kahoy. Magpadayon kini sa pagtulo sa duha o tulo ka oras; unya kini mohunong.

Iniglabay sa usa o duha ka adlaw, sa dihang kuhaan na usab ni John ug latex ang kahoy, maghiwa lang siya sa ubos sa hiniwaan. Sa sunod higayon iyang hiwaan ang sunod niana nga hiniwaan. Sa kataposan, usa ka talay ang mahiwa gikan sa panit sa kahoy. Karon magsugod na si John sa paghiwa sa laing parte sa kahoy, pasagdan ang tudling nga maayo sa bug-os aron makuhaan kini ug latex sa umaabot nga panahon.

Abtik nga nagtrabaho si John, naglihok nga nag-inusara diha sa hilom nga lasang, nga nanghiwa sa mga kahoy sa pagpatulo sa latex. Sa ulahi, iyang balikan pag-usab ang matag kahoy ug kolektahon diha sa iyang balde ang latex nga iyang natigom. Sunod, butangan ni John ang latex ug formic acid ug tubig. Kini magpabagtok ug magpatibugol niini sama sa suka nga magpatibugol sa gatas. Unya lukdoon ni John ang balde sa latex paingon sa dakong dalan, diin didto kini kolektahon sa usa ka trak gikan sa duol nga planta nga nagaproseso sa goma.

Si John karon mopauli sa balay aron maligo, mokaon, ug mopahulay. Sa haponhapon na, sa dihang mogikan na usab siya sa iyang balay, limpiyo na ang iyang panapot ug nagdalag kartera. Niining higayona siya dili moadto gikan sa kahoy ug kahoy kondili gikan sa balay ug balay. Ingong usa ka regular payunir nga ministro, bug-os nga nakigbahin si John sa buluhaton sa pagsangyaw ug sa paghimog tinun-an.

Samtang si John nagdumala sa iyang unang pagtuon sa Bibliya sa adlaw, ang latex nga iyang nakolekta nakaabot na niining tungora sa planta sa pagproseso. Didto ang goma bulagon gikan sa tubig, paughon, ug dasokon nga ginaldopaldo aron ipakarga. Sa dili madugay kini mopaingon na ngadto sa Hapon, Inglaterra, o sa Tinipong Bansa. Ang tibuok-kalibotan nga industriya sa natural nga goma nagpatunghag kapin sa lima ka milyong tonilada sa goma matag tuig. Bisag walay kalagmitan, adunay posibilidad nga ang goma sa suylas sa imong sunod nga parisan sa mga sapatos nagagikan sa kahoy nga gikuhaag latex ni John.

[Hulagway sa panid 18]

Si John sa iyang trabaho nga pagkuhag latex gikan sa kahoyng goma

[Hulagway sa panid 20]

Si John nakigbahin sa Kristohanong ministeryo