Musika, Droga, ug Pag-inom Mao ang Akong Kinabuhi Kanhi
AKO usa ka Nitibong Amerikano. Si Papa, kinsa namatay upat ka tuig kanhi, maoy Chippewa, nga taga-Sugar Island, Michigan, T.B.A. Ang akong inahan, nga taga-Ontario, Canada, maoy sakop sa Ottawa ug Ojibwa Indian nga mga nasod. Pinaagi sa akong amahan ako membro sa Sault Sainte Marie nga tribo sa mga Chippewa Indian. Tungod sa impluwensiya sa Katolikong misyon ug mga tunghaang may dormitoryo, kami gipadako nga Katoliko, nga nagpasabot sa pagtambong sa Misa kada Dominggo.
Ang akong pagkabata sa Indian nga reserbasyon maoy yano ug malipayon. Gikan sa punto de bista sa usa ka bata, ang mga ting-init maoy taas, wala-magdali, ug malinawon. Nagpuyo kami sa usa ka hilit nga dapit—wala kamiy gripo ug walay sulod-balay nga mga kasilyas, ug nangaligo kami sa lanaw o sa usa ka dulang. Ang among dulaanan mao ang hawan nga gawas sa balay. Ang mga kabayo, baka, ug ubang mga hayop sa uma mao ang among mga dulaan. Niadtong panahona, gipanghinaot ko nga ang tibuok kalibotan maoy ingon niana sa walay kataposan.
Ang mga Hagit sa Pagtubo
Sa dihang nadakodako na ako ug mitungha sa publikong tunghaan, panagsa ang akong mga pagduaw sa reserbasyon. Ang tunghaan, mga dula, ug musika misugod pag-okupar sa kadaghanan nakong panahon. Ingong tin-edyer sa katuigang 1960, naimpluwensiyahan ako sa espiritu sa kapanahonan. Sa pag-edad nakog 13, regular nang bahin sa akong kinabuhi ang droga ug alkoholikong ilimnon. Uso niadto ang pagrebelde batok sa katilingban, ug gidumtan ko ang tanang butang nga gibarogan sa sistema. Wala ko hisabti kon nganong gibuhat sa mga tawo ang mapintasong mga buhat sa usag usa.
Sa maomaong panahon, nakabaton ako sa akong unang sista. Mahiligon ug musika ang among pamilya. Ang akong amahan maoy pianista ug mananayawg tap dance, ug ang iyang mga igsoong lalaki mahiligon usab sa musika. Busa sa dihang magtapoktapok si Papa ug ang akong mga uyoan, magtugtog kamig mga jig ug may mga square dance hangtod sa takna sa kaadlawon. Gusto ko kaayo kadto. Sa ngadtongadto, ako nakakat-on pagtokar sa sista ug mianib sa usa ka rock-and-roll nga banda. Nagtokar kami sa mga bayle sa tunghaan ug sa ubang mga okasyon. Misangpot kadto sa pagtokar sa mga bar ug mga naytklab, nga natural nga nagpasabot sa mas daghang alkoholikong ilimnon ug mga droga. Ang marijuana ug methamphetamine (speed) maoy bahin sa akong estilo-sa-kinabuhi.
Militaryong Serbisyo sa Vietnam
Sa nag-19 anyos na ako, ako naminyo ug hapit nang mahimong amahan. Nianang mao mismong edad, gipasulod ako sa U.S. Marines. Kadtong tanan maoy bug-at kaayo alang kanako. Aron masagubang kana, ako magpabiling hubog sa droga ug alkoholikong ilimnon 24 ka oras sa usa ka adlaw.
Naasayn ako sa kampong bansayanan sa Marine Corps Recruit Depot sa San Diego, California, ug unya sa abanteng pagbansay sa pagkasundalo sa Camp Pendleton, California. Ako nahimong bansayng militaryong operetor ug radyo. Kadto maoy sa kataposan sa 1969. Sa maong panahon, ang tinuod nga pagsulay nagsingabot—ang serbisyo sa Vietnam. Busa, sa edad 19, nga pila lang ka bulan sa pagkagraduwar sa hayskul, nagtunob na ako sa yuta sa Vietnam. Sama sa daghan kaayong Nitibong Amerikano, ang patriotismo maoy midasig kanako sa pagserbisyo sa militaryo bisan pa sa mga inhustisyang nabuhat sa katilingban batok kanamo ingong mga sakop sa usa ka minoriya.
Ang una nakong asaynment maoy sa 1st Marine Air Wing, sa gawas lamang sa Da Nang. Mga 50 ka lalaki—mga batang lalaki, sa tinuoray—mao ang responsable sa pagmentinar sa mga sistema sa komunikasyon alang sa militaryong compound. Kami ang responsable sa dapit gikan sa DMZ (dili-militarisadong sona) tali sa Amihanang Vietnam ug sa Habagatang Vietnam abot sa mga 80 kilometros habagatan sa Da Nang.
Ang mga kagiw nagganayan paingon sa Da Nang, ug kalit nanungha ang mga barongbarong sa tibuok palibot. Daghan usab ang mga balay sa ilo. Sa pagkakita sa mga bata, nga daghan naputlag bukton ug tiil, gihilap ang akong balatian. Ako natingala nga halos silang tanan maoy mga babaye o mga batang lalaki. Sa wala madugay nasayran ko kon ngano. Ang mga batang lalaki gikan sa 11 anyos pataas nakigbugno sa gubat. Sa ulahi, nahimamat ko ang usa ka batan-ong sundalo nga taga-Vietnam, ug ako siyang gisukna kon pilay iyang edad. “Katorse” mao ang tubag. Siya nakigbugno na sulod sa tulo ka tuig! Kadto nakapakurat pag-ayo kanako. Siya nagpahinumdom kanako sa akong 14-anyos nga igsoong lalaki, gawas nga ang gikalingawan sa manghod nakong lalaki dili ang pagpatay kondili ang Little League nga besbol.
Panahon sa akong pagserbisyo sa marina, misugod ako pagsukna sa mga pangutana nga nagkinahanglan ug mga tubag. Usa ka gabii, misulod ako sa simbahan sa among lugar. Ang Katolikong tsaplin nagwali mahitungod kang Jesus, sa pakigdait, ug sa gugma! Gusto nakong mosinggit. Ang iyang wali nasupak sa tanang nagkahitabo didto. Human sa seremonyas ako siyang gisukna kon sa unsang paagi ipakamatarong niya ang pagka-Kristohanon ug sa samang panahon pagpakig-away sa maong gubat. Iyang tubag? “Aw, Praybet, kini ang atong pagpakig-away alang sa Ginoo.” Ako migawas ug misulti sa akong kaugalingon nga dili na gayod ako makiglabot pag-usab sa simbahan.
Sa dihang natapos ang akong militaryong asaynment, ako nasayod nga bulahan ako nga nabuhi pa; apan sa hunahuna ug sa moral dako kaayo ang akong giantos. Ang pagkabati, pagkakita, ug pagkapanimaho sa gubat ug sa kamatayon sa matag adlaw nagbilin ug lalom nga epekto sa akong linghod nga kaisipan ug kasingkasing. Bisan pag kanang tanan nahitabo kapin sa 25 ka tuig kanhi, ang mga madumdoman maorag kagahapon lamang.
Pakigbisog sa Pagpasibo sa Sibilyang Kinabuhi
Sa pagkauli sa balay, misugod ako paghatag ug bug-os nga pagtagad sa akong musikal nga karera. Gubot ang personal nakong kinabuhi—minyo ako ug usag anak, ug tig-inom gihapon akog daghang droga ug alkoholikong ilimnon. Ang akong relasyon uban sa akong asawa nadaot, ug ang resulta maoy diborsiyo. Malagmit nga kadto ang kinaubsang punto sa akong kinabuhi. Ako misugod pagpalain sa kaugalingon ug nakakaplag sa kahupayan sa gawas sa balay, pinaagi sa pagpamingwit ug trout sa hilit nga mga dapit sa Minnesota ug Ilayang Michigan.
Niadtong 1974, mibalhin ako sa Nashville, Tennessee, uban ang tumong nga palamboon ang akong musikal nga karera ingong maninista ug mag-aawit. Nagtokar ako sa daghang naytklab, nga kanunayng naglaom nga mahimong ilado sa kalibotan sa musika. Apan kadto lisod nga tahas—daghan kaayo ang abilidarang mga maninista, nga ang tanan naningkamot nga mahimong popular nga manunugtog.
Ugaling, sa panahong miabot sa punto nga ang mga kahimtang nagsugod na pagkahimong maayo alang kanako ug akong namatikdan ang purohang molampos ingong propesyonal, may nahitabong nakapakurat kanako.
Makuyaw nga Estilo-sa-Kinabuhi
Giduaw ko ang usa ka daang kaila nga kaniya ako may mga pakiglabot sa droga. Iya akong gisugat sa pultahan nga nagdalag 12-gauge nga pusil. Ang bahin sa iyang lawas gisemento, ug ang iyang baba dili maabli nga gigakotan ug alambre tungod sa nabuak nga apapangig. Nga nagsulti pinaagi sa iyang nag-akob nga ngipon, iya akong gisuginlan kon unsay nahitabo. Nga wala ko hisayri, siya nalambigit sa usa ka ilegal nga organisasyon sa droga sa Nashville, ug daghang cocaine nawala. Gipasanginlan siya sa mga haring gangis sa droga. Sila nagsugog mga bugoy aron kulatahon siya. Gimandoan siya sa pag-uli sa cocaine o sa pagbayad ug $20,000 nga bili niini kon mahalin. Dili lamang siya ang gihulga apan ang iyang asawa ug anak nameligro. Giingnan niya ako nga peligrosong makita ako nga kauban niya ug tingalig maayong molakaw na ako. Akong nasabtan ang iyang gipasabot ug ako mibiya.
Nahadlok akog diyutay sa akong kinabuhi tungod niadtong hitaboa. Nga wala makaamgo niana, ako nahimong bahin sa mapintasong kalibotan. Ang kinabag-an sa mga tawong akong kaila sa akong pundok sa musika ug sa droga nagdaladalag gamayng pusil. Ako hapit nang makapalit ug .38 nga rebolber alang sa akong panalipod. Nakaamgo ako nga kon ako mas duol sa kalibotan sa industriya sa musika, mas dakong bili ang ibayad. Busa mihukom ako sa pagbiya sa Nashville ug nagplanong moadto sa Brazil aron magtuon sa Latin-Amerikanhong musika.
Daghang Pangutana, Diyutay nga mga Tubag
Bisan pa sa akong negatibong mga kasinatian sa relihiyon, ako may kusganong tinguha sa pagsimba sa Diyos. Ug ako may daghan pang pangutana nga wala matubag. Mao nga misugod ako sa akong pagpangita sa kamatuoran. Miatender akog lainlaing walay-denominasyon nga mga relihiyosong pundok apan nagpabiling wala matagbaw. Akong mahinumdoman ang usa ka simbahan nga akong gitambongan sa Minnesota. Gipamubo sa pastor ang wali tungod kay nagdula ang Minnesota Vikings nga tem sa potbol nianang adlawa. Gidasig niya kaming tanan nga mopauli sa balay ug mag-ampo alang sa kadaogan sa Vikings! Ako mitindog ug migawas. Ang mabaw nga panghunahuna nga naglangkit sa Diyos sa dili-ugdang nga mga dula naghasol kanako hangtod karon.
Samtang nagtrabaho ako sa Duluth, Minnesota, usa ka higala nagbilin ug magasing Bantayanang Torre sa akong apartment. Gibasa nako ang saysay niini sa Mateo kapitulo 24, ug kadtong tanan may kamatuoran. Kadto nakapahunahuna kanako, ‘Kinsa ba kining mga Saksi ni Jehova? Kinsa ba si Jehova?’ Wala nako mabatoni ang mga tubag hangtod na lamang sa 1975. Kadtong higalaa mismo nagbilin kanako sa librong Ang Kamatuoran nga Motultol sa Kinabuhing Dayona ug usa ka Bibliya.
Niadtong gabhiona akong gibasa ang libro. Pagkatapos sa unang kapitulo, nasayran ko nga akong nakaplagan ang kamatuoran. Nahisama kadtog ang usa ka taptap gikuha gikan sa akong kaisipan. Nahuman ko pagbasa ang libro, ug pagkaugma ako mitabok sa dalan ngadto sa pila ka silingang Saksi ug mihangyo kanila nga tun-an ako sa Bibliya.
Akong gibiyaan ang akong mga plano nga moadto sa Brazil ug misugod pagtambong sa mga tigom sa Kingdom Hall. Sa tabang ni Jehova, ako nakahunong sa mga droga ug alkoholikong ilimnon nga dihadiha, nga nakabulag human sa 12 anyos nga pagkaadik. Sa pila ra ka bulan, ako miapil na sa balay-balay nga ministeryo.
Ugaling, may suliran nga kinahanglang akong atubangon. Wala gayod ako makahupot ug regular nga trabaho, ug ang ideya mismo nga mahikot sa usa ka eskedyul mangil-ad alang kanako. Niadtong tungora ako nahimong usa ka tawong responsable, sanglit si Debi misulod na usab sa akong kinabuhi. Sa nangagi ako nakigdeyt kaniya; apan siya nagpadayon pagtungha sa kolehiyo aron mahimong magtutudlo, ug ako nagkahimong manunugtog. Sa maong panahon siya midawat usab sa kamatuoran sa Bibliya, ug kami nagkagustoay na usab sa usag usa. Kami nagminyo ug dayon nabawtismohan ingong mga Saksi sa Sault Sainte Marie, Ontario, Canada, niadtong 1976. Sa ngadtongadto, kami nakabaton ug upat ka anak—tulo ka lalaki ug usa ka babaye.
Aron makasuportar sa akong pamilya, ako nag-ablig usa ka tindahan labot sa musika ug nagtudlog jazz improvisation ug panista. Ako usab nagpalihok sa usa ka gamayng estudio sa pagpangrekord ug usahay nagtugtog sa mga naytklab. Dayon, katingalahan, ang kahigayonan miabot kanako aron mobalik sa dinagko nga kalibotan sa propesyonal nga musika. Giduol ako ug katulo aron motugtog ingong paluyo sa bantogang rekording nga mga mag-aawit. Diha ang akong dakong oportunidad—sa pagkamatuod, akong ikatulo sa duha ka tuig. Gitanyagan ako sa higayon nga moadto sa Los Angeles, California, aron motugtog kauban sa iladong jazz nga grupo. Apan nasayod ako nga kana magpasabot sa pagbalik ngadto sa kanunayng biyahe, mga konsiyerto, ug mga rekording sesyon. Gipalandong ko ang tanyag sulod sa mga lima ka segundo ug matinahurong miingon, “Salamat lang, dili ako makadawat.” Ang paghinumdom lamang sa akong nangaging kinabuhi sa droga, alkoholikong ilimnon, ug kapeligrohan gumikan sa mga bugoy nagpaamgo kanako nga kana dili gayod takos. Ang akong bag-ong Kristohanong pagkinabuhi uban sa akong asawa ug mga anak labi pang hinungdanon alang kanako.
Sulod sa ubay-ubayng tuig ako nagtrabaho ingong enhinyero sa pagsibya alang sa edukasyonal ug dokumentaryong mga programa nga gisalida sa PBS (Public Broadcasting Service) telebisyon. Sa akong trabaho karon, ako magpatakdo sa video communication ngadto sa Hopi Reservation alang sa usa ka unibersidad sa amihanang Arizona.
Nahibalik Kauban sa Akong Kaugalingong Katawhan
Kawhaan ka tuig ang miagi sukad sa akong pagpahinungod kang Jehova nga Diyos. Ako usab may kawhaan ka tuig nga malipayong kaminyoon. Si Debi, among anak lalaki nga si Dylan, nga nag-edad ug 19, ug ang among anak babaye, si Leslie, nga nag-edad ug 16, anaa sa bug-os-panahong pag-alagad. Sa pagkamatuod, si Dylan nag-alagad karon sa imprentahanan ug umahan sa Watchtower Society sa Wallkill, New York. Ang among duha ka batabatang mga anak lalaki, si Casey, nga nag-edad ug 12, ug si Marshall, 14, naghimo na sa ilang pagpahinungod kang Jehova ug nabawtismohan karong bag-o pa.
Tulo ka tuig kanhi among gidawat ang imbitasyon nga mobalhin diin mas dako ang panginahanglan sa Kristohanong pagsangyaw ug miabot sa Keams Canyon, Arizona, aron mag-alagad taliwala sa Navajo ug Hopi nga mga Indian. Ako usa ka ansiyano sa kongregasyon. Makapahimuot nga magpuyo na usab taliwala sa mga Nitibong Amerikano. Tungod sa kalainan sa kultura ug mga kahimtang sa pagkinabuhi dinhi ug niadtong sa naandang Amerikanhong kasiyudaran, among gibati nga anaa sa misyonaryong buluhaton. Gibiyaan namo ang usa ka dako, hamugaway nga balay aron mopuyo—unom kanamo—sa labi pang gamayng mobile home. Ang kinabuhi dinhi mas lisod. Daghang balay ang walay sulod-balay nga mga tubo alang sa tubig, may mga kasilyas lamang sa gawas. Ang pipila ka pamilya mobiyaheg layo sa tingtugnaw aron lamang mokuhag sugnod nga kahoy ug uling. Ang tubig hakoton gikan sa komon nga mga poso. Daghang karsada dili sementado ug walay timaan diha sa mapa. Ingong usa ka bata sa reserbasyon, ako midawat ug wala lisdi nianang tanan. Karon, ang akong pamilya ug ako nag-ila kon unsa ka dakong kabudlay ug kusog ang gikinahanglan aron lamang mahimo ang gikinahanglang mga buluhaton sa adlaw-adlawng kinabuhi.
Bisan pag ang mga Indian adunay ilang kaugalingong teritoryo diha sa mga reserbasyon, giatubang gihapon nila ang samang mga suliran nga nagsakit sa tanang gobyerno—sulodnong mga panagbangi, paboritismo, kulang nga pondo, pangdispalko, ug bisan krimen taliwala sa ilang opisyales ug mga lider. Giatubang sa mga Indian ang mga hampak sa alkoholismo, pag-abusar sa droga, kawalay-trabaho, panimalaynong pag-abusar, ug mga suliran sa kaminyoon ug pamilyahanon. Gibasol gihapon sa pipila ang puting tawo sa ilang kahimtang karon, apan ang puting tawo gisakit sa samang mga hampak. Hinuon, bisan pa sa pagpit-os gikan sa pamilya, mga higala, ug mga katribo, daghang Nitibong Amerikano nagasanong sa edukasyonal nga buluhaton labot sa Bibliya sa mga Saksi ni Jehova. Ilang nasabtang ang pakighigala sa Diyos takos sa bisan unsang bili. Daghan ang mobiyaheg kapin sa 120 kilometros matag agi aron motambong sa Kristohanong mga tigom. Kami nalipay nga nagapakig-ambit sa maayong balita sa Gingharian sa Diyos uban sa Navajo ug sa Hopi.
Ako nagpaabot sa adlaw sa dihang ang pagmando ni Jehova ‘magagun-ob niadtong nagagun-ob sa yuta’ ug sa dihang ang tanang masinugtanong katawhan magkahiusa pagpuyo diha sa kalinaw ug panag-uyon ingong usa ka nahiusang pamilya. Unya ang kinabuhi mahisama sa akong gipangandoy sa dihang ako niadto usa ka batang Chippewa sa Canada. (Pinadayag 11:18; 21:1-4)—Sumala sa giasoy ni Burton McKerchie.
[Footnote]
a Gipatik sa Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.; karon wala na imprentaha.
[Hulagway sa panid 13]
Nangita ako sa mga tubag sa akong mga pangutana bahin sa Diyos
[Mga hulagway sa panid 15]
Ibabaw: Akong pamilya ug, sa wala, usa ka higalang Navajo
Ubos: Among “mobile home” duol sa Kingdom Hall