Ang Katingalahang Proseso sa Pagpanganak

NATAPOS na gayod ang siyam ka bulan nga paghulat, ug ang bata nga gikahinaman pag-ayo ipanganak na gayod.a Ang tangkugo sa matris (cervix) sa usa nga nagsabak sirado kaayo, sa ingon maampingan ang bata sulod sa tagoangkan. Apan karon nga talianak na siya, ang iyang cervix monipis ug mohumok. Magsugod na ang milagro sa pagpanganak.

Unsay magpahinabo niining kahibulongang proseso sa pagpanganak? Daghang butang ang nalangkit ug ang duha niana ilabinang katingalahan. Una, ang utok magpagulag usa ka hormone nga gitawag ug oxytocin. Ang mga lalaki ug babaye parehong aduna niini nga substansiya, apan daghang oxytocin ang ipagula sa utok sa dihang magbati na ang babaye, mao nga ang cervix mobuka ug ang matris mokipos.

Wala pa madiskobrehi kon sa unsang paagi mahibaloan sa pituitary gland sa talianak nga babaye nga panahon na sa pagpagula niini nga hormone. Ang librong Incredible Voyage—Exploring the Human Body nag-ingon: “Morag makamatikod ang iyang utok nga eksakto na sa bulan ang gisabak ug panahon na nga ang kaunoran sa matris . . . mohimo sa daklit apan importanteng papel niini.”

Ang ikaduhang nalangkit niini nga proseso mao ang inunlan, nga mohunong na sa pagpatunghag progesterone. Panahon sa pagsabak, pugngan sa progesterone ang pagkipos sa matris. Apan niining tungora, nga wala nay progesterone, ang matris mosugod sa pagkipos. Kasagaran human sa 8 ngadto sa 13 ka oras nga pagbati, ipagula ang bata agi sa mihumok ug mibuka na nga cervix. Human niana, ipagawas usab ang inunlan.

Ang bata kinahanglang makapasibo dayon sa bag-ong kahimtang, nga lahi nianang sa sulod sa tagoangkan. Pananglitan, samtang naa pa sa tiyan, ang baga sa bata punog pluwido (amniotic fluid). Kini nga pluwido mogawas sa baga iniggula sa bata diha sa puwerta. Niining tungora ang baga kinahanglang mapunog hangin aron moginhawa ang bata nga sagad magsugod sa unang hilak niini. Mahitabo usab ang dagkong kausaban diha sa kasingkasing ug sa ubang bahin sa sistema sa sirkulasyon. Ang buho nga nagkonektar sa duha ka atrium sa kasingkasing mosira, maingon man ang ugat nga nagpatipas sa dugo nga moagi sa baga. Busa ang dugo makaagi na sa baga ug makakuhag oksiheno. Katingalahan kaayo nga dali rang makapasibo ang bata niining bag-ong kahimtang.

Ang enterong proseso sa pagbati ug pagpanganak magpahinumdom kanato sa giingon sa Bibliya: “Adunay tinudlong panahon alang sa tanang butang, bisan usa ka panahon alang sa matag kalihokan ilalom sa mga langit.” Naglakip kana sa “panahon sa pagkatawo.” (Ecclesiastes 3:1, 2) Mouyon ka gayod nga kining sunodsunod nga biokemikal ug pisikal nga mga kausaban, nga mahitabo sulod lang sa pipila ka oras, maoy ebidensiya nga ang maong proseso gidisenyo sa atong Maglalalang, kinsa gitawag sa Bibliya nga “tuboran sa kinabuhi.”—Salmo 36:9; Ecclesiastes 11:5.

[Footnote]

[Diagram/Mga hulagway sa panid 16, 17]

Proseso sa Pagpanganak

1 Posisyon sa bata una magbati ang inahan

2 Ang bata duol na sa puwerta

3 Pagbuka sa cervix

4 Paggawas sa bata

[Diagram]

(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)

1

inunlan

puwerta

cervix

2

3

4